Elections in the United States အေမရိကန္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား (၃)

အပိုင္း (၄) ပိုင္း ခြဲျပီး ေရးပါမယ္။

အပိုင္း (၃/၄)

Presidential elections သမတေရြးျခင္း

သမတနဲ႔ ဒုသမတေတြကို တျပိဳင္တည္း ေရြးတယ္။ Electoral College နည္းနဲ႔ ဆံုးျဖတ္တယ္။ အနည္းဆံုး ၂၇၀ ရရမယ္။ တျပည္လံုးမွာရတဲ့မဲမွာ အေရြးခံရသူက ရွံဳးတဲ့သူထက္ နည္းေကာင္း နည္းေနႏိုင္တယ္။ ၁၈၀၄ ခုႏွစ္အထိ မဲဒုတိယရသူက ဒုသမတျဖစ္တယ္။ ၂၀၂၀ ခုႏွစ္အတြက္ ႏိုဝဘၤာ ၃ ရက္ေန႔။

State elections ျပည္နယ္ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား

အာဏာခြဲေဝထားတယ္။ Governors ဂါဗာနာ ေခၚ ျပည္နယ္အုပ္ခ်ဳပ္သူနဲ႔ state legislatures ျပည္နယ္အမတ္ေတြကို သီးျခားေရြးတယ္။

Local elections ေဒသဆိုင္ရာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား

County ေကာင္တီအဆင့္၊ city ျမိဳ႔အဆင့္ အစိုးရအရာရွိေတြကိ္ု ေရြးတယ္။ sheriffs ေကာင္တီ ရဲအရာရွိ၊ mayors ျမိဳ႕ေတာ္ဝန္၊ school board members at the city level ေက်ာင္းဘုတ္အဖြဲ႔ဝင္မ်ားကို ေရြးတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲၾကီး တခုခုနဲ႔ တြဲက်င္းပတယ္။ တခုနဲ႔တခု မတူပါ။ 

Primaries and caucuses ပဏာမေရြးေကာက္ပြဲ

ေနာင္ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ႏိုင္ငံေရးပါတီရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းကို အရင္မဲေပးေရြးတယ္။ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။

Party systems ပါတီစနစ္

တကယ္ေတာ့ လူပုဂၢိဳလ္ကို ေရြးတာ။ သူတို႔ဖြဲစည္းပံုမွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီအေရးေဖၚျပထားတာ မရွိ။ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ ဖခင္ၾကီးေတြက အဲလိုလုပ္မွာကို သေဘာမတူခဲ့ၾကပါ။ ပဌမဆံုးသမတ ေဂ်ာ့ဝါရွင္တန္ဟာ ဘယ္ပါတီဝင္မွ မဟုတ္ပါ။ သူက ႏိုင္ငံေရးပါတီဖြဲ႔တာကို မၾကိဳက္သူ။ အတိုက္အခိုက္ေတြ အားျပိဳင္မႈေတြျဖစ္မွာကို ၾကိဳတင္စိုးရိမ္လို႔ ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ၂ ပါတီစနစ္ ျဖစ္ထြန္းအားေကာင္းလာတယ္။ 

President အေမရိကန္သမတ 

1. ဖြဲ႔စည္းပံု ပုဒ္မ (၂) မွာ သမတ အာဏာေတြကို ျပ႒ာန္းထားတယ္။ အာဏာ ၃ ရပ္မွာ Executive powers ေခၚ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာရွိသူျဖစ္တယ္။ 

2. ကြန္ဂရက္စ္က ခ်မွတ္လိုက္တဲ့ ဘီလ္ ေခၚဥပေဒေတြကို အာဏာတည္းေရး သမတက လက္မွတ္ထိုးရတယ္။ ဗီတိုလုပ္ခြင့္လည္းရွိတယ္။ 

3. စစ္တပ္နဲ႔ လက္နက္ကိုင္အဖြဲအားလံုးရဲ႕ အျမင္ဆံုး တာဝန္ရွိသူျဖစ္တယ္။ 

4. ကက္ဘိနက္ဆီက အၾကံေတာင္းႏိုင္တယ္။ 

5. ကြန္ဂရက္ ေခၚခြင့္ ရပ္စဲခြင့္ရွိတယ္။ 

6. သံအမတ္ၾကီးေတြကို လက္ခံတယ္။ 

7. စာခ်ဳပ္ေတြလက္မွတ္ထိုးရတယ္။ ဆီးနိတ္ ၃ ပံု ၂ ပံုကအတည္ျပဳရတယ္။ 

8. ပုဒ္မ ၃ အရ တရားသူၾကီးေတြခန္႔တယ္။ ဆီးနိတ္က သေဘာတူရတယ္။ 

9. သမတထုတ္တဲ့ Executive orders အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာ အမိန္ေတြဟာ တရားေရးကေန သံုးသပ္ခြင့္ အဓိပၸါယ္ျပန္ဆိုခြင့္ရွိတယ္။

10. သမတမွာ ဖက္ဒရယ္ ဘတ္ဂ်က္အာဏာလည္းရွိတယ္။ ကြန္ဂရက္အတည္ျပဳခ်က္ လိုတယ္။ 

11. Powers of appointment ရာထူးခန္႔ခြင့္အာဏာလည္းရွိတယ္။ ဖက္ဒရယ္ထိတန္းအရာရွိေပါင္း ၆၀၀၀ ေက်ာ္ကို သမတကခန္႔တယ္။ ဆီးနိတ္အၾကံယူရတဲ့ရာထူးတခ်ိဳ႕လည္းရွိတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာအရာရွိၾကီးေတြကို ခန္႔ခြင့္ ျဖဳတ္ခြင့္ရွိတယ္။ 

12. တရားသူၾကီးေတြအျပင္ အိမ္ျဖဴေတာ္အရာရွိၾကီးေတြ၊ CIA ဒါရိုက္တာ NASA အၾကီူအကဲေတြလည္းပါတယ္။

13. Executive clemency ေခၚအသနားခံခြင့္ကို အဆံုအျဖတ္ေပးႏိုင္တယ္။

14. Foreign affairs ႏိုင္ငံျခားေရး  သမတမွာတာဝန္ရွိတယ္။ 

15. Emergency powers အေရးေပၚအာဏာသံုးခြင့္ရွိတယ္။ ဖြဲစည္းပံုမွာ အတိအက်မပါေပမဲ့ သံုးခြင့္ရွိတယ္။ 

16. Executive privilege အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာ သီးျခားေဆာင္ရြက္ခြင့္ သမတမွာရွိတယ္။ အမ်ားျပည္သူမသိေစရတာကို လ်ိဳ႕ဝွက္ထားႏိုင္တယ္။ 

President Cannot Do သမတ လုပ္ေဆာင္ခြင့္မရွိတဲ့ အခြင့္အာဏာစုစုေပါင္း (၂၀) ရွိတယ္။

၁။ Interpret the Constitution or Laws ဖြ႔ဲစည္းပံုနဲံ႔ ဥပေဒေတြကို အဓိပၸါယ္ဖြင့္ခြင့္ မရွိ။

၂။ Can Nominate but Not Select a Supreme Court Justice ဗဟိုတရာသူၾကီးေတြကို ခန္႔ခြင္သာရွိျပီး သူကိုယ္တိုင္ ေရြးခြင့္ မရွိ။ ဆီးနိတ္နဲ႔အတူသာ လုပ္ခြင့္ရွိတယ္။ Supreme Court တရားသူၾကီးဆိုတာ ကြယ္လြန္တဲ့အထိ တာဝန္ယူႏိုင္တယ္။

၃။ Marijuana Legalization ေဆးေျာခက္ကို တရားဝင္လုပ္ခြင္ မရွိ။ ျပည္နယ္အလိုက္သာ လုပ္ခြင့္ရွိတယ္။

၄။ Criminalize Medical Procedures ေဆးကုသေရးမွာ ရာဇဝတ္မႈျဖစ္ေအာင္ လုပ္ခြင့္မရွိ။ ဥပမာ ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ျခင္း။ ဒါေပမဲ့ သမတကက အဲလိုလုပ္တာေေတြအတြက္ ေငြအေထာက္အပံ့ရပ္စဲတာ လုပ္ခြင့္ရွိတယ္။

၅။ Halt Deportations ေနရပ္ႏိုင္ငံကို ျပန္ပို႔ျခင္းကို သမတက တားခြင့္မရွိ။

၆။ Open the Borders ႏိုင္ငံတကာနယ္နမိတ္ကို ဖြင့္ခြင့္မရွိ။

၇။ Driving is Discouraged သမတ ကားေမာင္းခြင့္မရွိ။ ေဂါက္ကြင္းမွာေတာ့ ေမာင္းၾကတယ္။

၈။ Enforce Federal Education Standards တျပည္လံုးအတြက္ ပညာေရးစနစ္ကို အတင္းေဆ ာင္ရြက္ခြင့္ မရွိ။

၉။ Forgive Student Loan Debt ေက်ာင္းသားပညာသင္ေခ်းေငြကို ေလ်ာ္ေပးခြင့္ မရွိ။

၁၀။ Earn Outside Income in Addition to Government Salary အစိုးရေထာက္ပံ့ေငြထက္ ဝင္ေဝပို ရွာခြင့္မရွိ

၁၁။ Break the Law ဥပေဒခ်ိဳးေဖါက္ခြင္ မရွိ

၁၂။ Expand or Reduce Welfare Programs လူမႈဖူလံုေရးအစီအစဥ္ေတြကို ခ်ဲ႕ခြင့္ က်ဥ္းခြင့္ မရွိ

၁၃။ Do Whatever You Want သူထင္ရာတိုင္း လုပ္ခြင့္မရွိ

၁၄။ Seize All Firearms တရားဝင္ကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့ လက္နက္ေတြ သိမ္းယူခြင့္ မရွိ

၁၅။ Rescind the Legalization of Gay Marriage ေဂးလက္ထပ္ျခင္း ခြင့္မျပဳရ

၁၆။ Shutdown the Government အစိုးရရံုးေတြ ပိတ္ခြင့္မရွိ

၁၇။ Provide Additional funding for NASA အမ်ိဳးသားလံုျခံဳေရးအဖြဲ႔အတြက္ ေငြပုိခ်ေပးခြင့္မရွိ

ကြန္ဂရက္ကသာ လုပ္ခြင့္ရွိတယ္။

၁၈။ Repeal Obamacare အိုဘာမားကဲယားကို ဖ်က္ခြင့္မရွိ

၁၉။ Declare War on Other Countries တျခားႏိုင္ငံကို စစ္ေက်ညာခြင့္မရွိ

ကြန္ဂရက္ကသာ လုပ္ခြင့္ရွိတယ္။

၂၀။ Change the Constitution ဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္ခြင့္မရွိ

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ

၃၁-၇-၂၀၂၀