Pleural effusion အဆုတ္အိတ္ထဲ အရည္ေအာင္းျခင္း

မ။ အသက္ ၄၄။ အိမ္ေထာင္ရွိ။ ကေလး ၂ေယာက္ရွိ။ သည္အမ်ိုးသမီး မေန႔ကဆုံးပါတယ္ဆရာ။ ေသြး TB လို႔ေျပာတယ္။ ေသြး TB ဆိုတာဘာဘဲဆရာ။ နားမလည္လို႔ေျပာျပေပးပါဆရာ။

ေဆာရီး။ အသည္းအဆီမ်ားေန + ညာဘက္အဆုတ္ထဲအရည္ရွိ။ တီဘီေၾကာင့္ျဖစ္ႏိုင္။

အဆုတ္ကိုဖံုးထားတဲ့အလႊာ ၂ ခုရွိတယ္။ ဆက္ေနလို႔ အိတ္လိုျဖစ္ေနတယ္။ အိတ္ထဲမွာ အရည္ပါးပါးေလးရွိေနတယ္။ အဲဒီအရည္ ပံုမွန္ထက္မ်ားလာကို အလြယ္နဲ႔ အဆုတ္ထဲေရဝင္တယ္လို႔ေျပာၾကတာ။ အမွန္က အဆုတ္အျပင္မွာ အရည္မ်ားတာသာျဖစ္တယ္။ အေျခခံေရာဂါလကၡဏာေတြပါ ရွိေနမယ္။ အေျခခံေရာဂါေတြဆိုတာ အဆုတ္နဲ႔ ႏွလံုး။ ျဖစ္ေစတဲ့ အေျခခံေရာဂါကိုကုသဘို႔က ပဌမဦးစားေပးျဖစ္တယ္။

ျဖစ္ေစတဲ့အေၾကာင္းရင္းမ်ား
၁။ Lung infection အဆုတ္ေရာဂါမ်ား။ Pneumonia ႏူမိုးနီးယား၊ Tuberculosis တီဘီနဲ႔ Cancers ကင္ဆာေတြျဖစ္တယ္။
၂။ Heart failure ႏွလံုးအလုပ္မႏိုင္ေတာ့ျခင္း။ လူနာဟာ မ်က္ႏွာေျခလက္ေတြေရာင္သလို အလုပ္လည္းေရာင္မယ္။
၃။ Rheumatoid arthritis ရုမတြိဳက္အဆစ္နာနဲ႔ SLE ေရာဂါေတြမွာလည္း ဆက္ျဖစ္တာရွိတတ္တယ္။
၄။ အသည္းေျခာက္သူ ပရိုတင္းဓါတ္နည္းရာကေန ဆက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
၅။ ေက်ာက္ကပ္မေကာင္းသူ တခ်ိဳ႕မွာလည္း ဆက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

တခ်ိဳ႕မွာ အဲလိုျဖစ္ေနပမဲ့ ဘာမွ မခံစားရဘူး။ အဲတာရွိရင္ အသက္ရွဴမဝျဖစ္မယ္။ ေအာင့္နာမယ္။ အရည္မ်ားလာရင္ေတာ့ ခံစားရေတာ့မယ္။ တခ်ိဳ႕ကိုယ္နည္းနည္းပူမယ္။ ရင္ပတ္ဓါတ္မွန္ရိုက္ရင္ ျမင္ရမယ္။ ဓါတ္မွန္မွာ ေလရွိတဲ့ေနရာက မည္းေနတယ္။ ေလမဟုတ္တာက ျဖဴေနတယ္။ အရည္ကိုလည္း အျဖဴျပင္ျမင္ရမယ္။

တီဘီဆိုရင္ တီဘီေဆး စနစ္တက် အနည္းဆံုး (၆) လ ရက္မပ်က္ေပးရမယ္။ ႏူမိုးနီးယားဆိုရင္ သင့္တဲ့ပိုးေသေဆး ေဆးပတ္လည္ေပးရမယ္။ ကင္ဆာဆိုရင္ ကင္ဆာကုသနည္း (ကင္ဆာေဆး + ဓါတ္ကင္) လုပ္ရပါမယ္။ ျဖစ္ေစတဲ့အေၾကာင္းကိုႏိုင္လာတာနဲ႔ အဆုတ္အိတ္ထဲအရည္ေအာင္းတာ သက္သာေကာင္းမြန္လာပါမယ္။

အရည္ေအာင္းတာကမ်ားလို႔ အေနရခက္မယ္၊ နာမယ္၊ အသက္ရွဴခက္မယ္ဆိုရင္ အရည္ကို စုပ္ထုတ္ေပးပါမယ္။ pleural fluid aspiration နဲ႔ pleural tap လို႔ေခၚတယ္။ အရည္ကိုပါ ဓါတ္ခြဲစစ္ေဆးႏိုင္တယ္။ Pleurodesis နည္းဆိုတာ အဆုတ္ဖံုးအိတ္ထဲကို ေဆးထိုးထည့္ေပးနည္းျဖစ္တယ္။ အဖံုးလႊာေတြ ကပ္သြားေစမယ္။ tetracycline, sterile talc နဲ႔ bleomycin ေဆးေတြကို သံုးတယ္။ Shunt ထည့္ေပးနည္းလည္းလုပ္တယ္။ Pleuroperitoneal shunt လို႔ေခၚတယ္။ Pleurectomy ခြဲစိတ္နည္းလည္း လိုအပ္သူကို လုပ္ေပးရတယ္။

ဒီေရာဂါစာ ေရးျပီးသာမရွိလို႔ အသစ္ေရးရတယ္။ အင္တာနက္ကေန ရီဆာ့ခ်္လုပ္တာမွာ ဒီေရာဂါမ်ိဳးအတြက္က သတိထားရတယ္။ အေမရိကမွာ တီဘီကရွားေတာ့ ႏွလံုးေရာဂါကေနဆက္ျဖစ္တာကိုသာ ဦးစားေပး ေရးထားတာက မ်ားတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ျမန္မာျပည္ကလူနာေတြနဲ႔ မကိုက္ပါ။

ျမန္မာျပည္မွာ တီဘီကေနဆက္ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ နယူးေဒလီမွာ ယမုန္နာေဆးခန္းေလးဖြင့္စဥ္က မၾကာေသးခင္ကေရာက္လာတဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္က အမ်ိဳးသမီးၾကီးတေယာက္လာျပေတာ့ နားၾကပ္နဲ႔စမ္း၊ လက္နဲ႔ ေခါက္စမ္းတာနဲ႔ အဲဒီေရာဂါလို႔သိတယ္။ အဆုတ္ထဲမွာေလရွိတယ္။ အေပၚနံရိုးၾကားေနရာေလးေတြကေန ကိုယ့္လက္ေခ်ာင္းတခုေပၚမွာ ေနာက္လက္တဖက္ကလက္ေခ်ာင္းနဲ႔ အထက္ကေန ေအာက္ဆီ နံၾကားတခုခ်င္း ေခါက္စမ္းရတယ္။ ေအာက္မွာေလဆိုရင္ လွိဳင္သံၾကားရမယ္။ အရည္နဲ႔ အစိုင္အခဲဆို ထံုသံၾကားရမယ္။ ဓါတ္ဆီေပပါကို လက္နဲ႔ေခါက္သလိုပါပဲ။

ကြ်န္ေတာ့္လူနာက ဆင္းရဲလို႔ ပိုက္ဆံေပးျပီး ဓါတ္မွန္သြားရိုက္ခိုင္းရတယ္။ ထင္တဲ့အတိုင္းပဲ။ အဲတာနဲ႔ ထံုေဆးေလးထိုးျပီး အရည္ေတြကို စုပ္ထုတ္ေပးတယ္။ တီဘီေဆးလည္း စေပးလိုက္တယ္။ ေနာက္ေန႔ သူကဆက္မလာေတာ့ဘူး။ တပါတ္ ႏွစ္ပါတ္ေလာက္ေနမွ ျပန္လာတယ္။ ဘာလို႔ ဆက္မလာတာလဲဆိုေတာ့ သက္သာလို႔ အလုပ္သြားလုပ္တာတဲ့။

TB writing links တီဘီေရာဂါစာမ်ား
1. BCG vaccine တီဘီ ကာကြယ္ေဆး http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2013/01/bcg-vaccine.html
2. Bone tuberculosis အရိုး တီဘီ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/bone-tuberculosis.html
3. Infertility and TB (1) တီဘီ ေဆးနဲ႔ ကေလးမရႏိုင္ေသးျခင္း (၁) 111http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/infertility-and-tb-1.html
4. Infertility and TB (2) တီဘီ ေဆးနဲ႔ ကေလးမရႏိုင္ေသးျခင္း (၂) http://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/infertility-and-tb-2.html
5. Intestinal Tuberculosis အူ (တီဘီ) http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2013/01/intestinal-tuberculosis.html
6. MDR TB Q and A ေဆးယဥ္တဲ့တီဘီ အေမး-အေျဖ http://doctortintswe.blogspot.com/2015/05/mdr-tb-q-and.html
7. MDR-TB ေဆးယဥ္တဲ့ တီဘီ http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2013/11/mdr-tb.html
8. More money needed to beat TB တီဘီေရာဂါႏွိမ္နင္းရန္ ေဒၚလာ ၅၆ ဘီလီယန္လိုအပ္
9. Pleural effusion အဆုတ္အိတ္ထဲ အရည္ေအာင္းျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2016/12/pleural-effusion.html
10. Primary Complex ကေလးတီဘီ http://doctortintswe.blogspot.com/2016/11/primary-complex.html
11. TB (Tuberculosis) တီဘီ http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2008/10/tuberculosis-tb.html
12. TB Medicines Side Effects (တီဘီ) ေဆးေတြ နဲ႔ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြ http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2012/04/side-effects-of-tb-medicines.html
13. TB No more in Medical Curriculum ဆရာဝန္ေတြကို တီဘီ သင္မေပးၾကေတာ့တာ စိုးရိမ္စရာ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2009/10/tb-no-more-in-medical-curriculum.html
14. TB Q and A (တီဘီ) အေမး-အေျဖ (၁) http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2012/09/tb-q-and.html
15. TB Q and A (တီဘီ) အေမးအေျဖ (၂) http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2014/01/tb-questions.html
16. TB Signs & Symptoms တီဘီေရာဂါလကၡဏာမ်ား http://doctortintswe.blogspot.com/2016/12/tb-signs-symptoms.html
17. TB Signs & Symptoms တီဘီေရာဂါလကၡဏာမ်ား http://doctortintswe.blogspot.com/2016/12/tb-signs-symptoms.html
18. TB Treat the root cause အေျခအျမစ္ကို မသတ္ႏိုင္သေရြ႕ မေပ်ာက္ပါ
19. TB အသစ္လား အေဟာင္းလား http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2012/05/tb.html
20. Tuberculin test (တီဘီ) အတြက္ (ၾကဴဘာကူလင္ တက္စ္)http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2013/10/tuberculin-test.html

ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ ဘယ္မွာေနေန အဆုတ္ေရာဂါေဝးၾကပါေစ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၅-၁၁-၂ဝ၁၇