X-ray and Pregnancy ကိုယ္ဝန္ႏွင့္ ဓါတ္မွန္

၁။ ဆရာရွင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သည္က X-rays နဲ႔ ပစၥည္းကိုစစ္တဲ့ gate pass မွာ ပစၥည္းထည့္စစ္ျပီး ေန႔တိုင္း သြားရပါတယ္ရွင္။ ၿပီးေတာ့ လူဝင္ေပါက္မွာလဲ စက္တပ္ထားပါတယ္ရွင္။ ေရွာင္ဖို႔လိုႏိုင္မလား သိခ်င္ပါတယ္ရွင္။ ကိုယ္ဝန္က ခု ၂ လပါရွင့္။

၁။ ေ႐ႊတိဂံုဘုရားသြားဖူးရင္ေတာ့ လံုၿခံဳေရးအတြက္ထားတဲ့ X ray စက္ထဲ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ကိုလည္း ျဖတ္ခိုင္းတယ္။ Super market ေတြကေတာ့ မျဖတ္ခိုင္းဘူး။ ဘုရား ခဏခဏသြားဖူးဖို႔ေတာင္ ခပ္လန္႔လန္႔ရယ္။

၂။ ဆရာ က်ေနာ္တစ္ခုေလာက္ေမးခ်င္လို႔ပါ။ က်ေနာ္အမ်ိဳးသမီးကအခုကိုယ္ဝန္ (၇) လရွိပါျပီ။ ပထမဦးဆုံး ကိုယ္ဝန္ပါ။ ျမန္မာျပည္ကို ျပန္ျပီးေမြးဖြားရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါ ယခုျပန္လွ်င္ေလဆိပ္မွာ X-Ray ျဖတ္၍ ျပန္ရမွာဆိုေတာ့ X-Ray က ကေလးကို ထိခိုက္နိုင္ပါသလားဆရာ။ ေနာက္ျပီး အျခားကာကြယ္မႈေတြ လုပ္သြားဖို႔ လိုအပ္ပါသလားဆရာ။

၃။ က်မတူမေလးတေယာက္ အသက္က ၂၃ ႏွစ္ရွိၿပီ။ ႕႕႕႕႕ မွာဘဲေနပါတယ္။ သူက အိမ္ေထာင္က်တာ ေနာက္လဆုုိ တႏွစ္ျပည့္ပါၿပီ။ သူတိုု႔ႏွစ္ေယာက္က တားေဆးေတြေတာ့ မေသာက္ၾကဘူးလုုိ႔ သိရပါတယ္။ ခုုဒီလမွ ကုုိယ္ဝန္ရွိၿပီလုုိ႔ မေန႔က ေသြးနဲ႔ဆီး ႏွစ္မ်ဳိးလံုုး စစ္ၾကည့္ေတာ့   ေသခ်ာသိသြားတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတုုိ႔ ႏွစ္ေယာက္က တခုုစုုိးရိမ္ေနၾကတယ္။ သူမက ကုုိယ္ဝန္ရွိတယ္ဆုုိတာ မသိလုုိ႔ အရင္တပတ္က မတ္လ ၂၃ ရက္ေလာက္မွာ က်န္းမာေရးစစ္ေဆးဖုုိ႔ဆုုိၿပီး ဓါတ္မွန္ရုုိက္လုုိက္တယ္။ အဲဒီေနာက္ပုုိင္းမုွာ သူမရဲ႕ ဗုုိက္ေအာက္ပုုိင္းနာတာ ၃၊ ၄ ရက္ရွိလာလုုိ႔ မေန႔ကမွ ဆရာဝန္ဆီ သြားျပမွ ကုုိယ္ဝန္ရွိေၾကာင္းသိၾကတယ္။ သူတုုိ႔ လင္မယားႏွစ္ေယာက္လံုုးက ဒီလုုိ ကိုုယ္ဝန္စကပ္တဲ့အခ်ိန္  ဓါတ္မွန္ ရုုိက္လုုိက္လုုိ႔ သႏၶသားက တစံုုတခုု ျဖစ္သြားႏုုိင္မလားဆိုုၿပီး စုုိးရိမ္ေနၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္  ဓါတ္မွန္ရုုိက္လုုိ႔ အႏၱရယ္ ရွိမရွိ သိခ်င္ပါတယ္ေဒါက္တာ။

၄။ ဆရာ႔ေဆာင္းပါးေတြထဲဖတ္ရတာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္ x- rays ဓာတ္ေရာင္ျခည္ မရိုက္သင့္ဘူး 2D ultrasound တို႔ 3D 4D ရိုက္တာကိုေတာ့ ခုခ်ိန္ထိ ဆိုးက်ိဳးႀကီးႀကီးမားမား ေျပာၾကတာမရွိေသးဘူး၊ (ကေလးအတြက္ ေလတို႔ အပူတို႔ ပိုရမယ္ ေယာက်္ားေလးဆို စကားေျပာေႏွးမယ္) လို႔ ဖတ္ရပါတယ္။ goole ထဲမွာရွာၾကည့္ေတာ့လဲ ႏိုင္ငံျခားမွာ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ သံုးေနၾကလို႔ လက္ခံယုံၾကည္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေန႔ ေဆးကုမၸဏီတစ္ခုကျဖန္႔တဲ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္အားေဆးေၾကာ္ျငာ fb page တစ္ခုမွာ ေျပာင္းျပန္တင္ထားတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္အေနနဲ႔ သြားခံတြင္း က်န္းမာေရးဂရုစိုက္ရမယ့္အေၾကာင္းနဲ႔ ဒီအတြက္ x-rays ပါရိုက္ထားသင့္ေၾကာင္း က်မကျပန္ေခ်ပေတာ့ gender ႀကိဳသိဖို႔နဲ႔ 3d 4d ultrasound သာ မရိုက္သင့္ေၾကာင္း ျပန္ေရးထားပါတယ္။ ေဆးပညာနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး လံုးဝတလြဲ ျဖစ္ေနတဲ႔ message မ်ိဳး မေပးသင့္ဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။ ဆရာေရာဘယ္လို ထင္ျမင္ပါသလဲ။

Pregnancy and x-ray at airport ကိုယ္ဝန္ေဆာင္နဲ႔ ေလဆိပ္ဓါတ္မွန္

ေလဆိပ္သံုးလူကိုစစ္ေဆးတဲ့ကိရိယာက ဓါတ္ေရာင္ျခည္နည္းနည္းေလးသာသံုးပါတယ္။ လူျဖတ္ေလွ်ာက္ရတဲ့ Metal detectors မွာေတာ့ Low-frequency electromagnetic field လွ်ပ္စစ္-သံလိုက္ျဖစ္တယ္။ အဲဒါကေတာ့ X-rays ဓါတ္မွန္မဟုတ္ပါ။ Luggage X-ray machines လပ္ေဂ့ကိုစစ္တာမွာေတာ့ ဓါတ္မွန္သံုးတယ္။ အေမရိကန္ ေလဆိပ္ေတြမွာေတာ့ ကိရိယာသစ္သံုးတယ္။ တခုကို backscatter machine ေခၚတယ္။ low-level X-rays ဓါတ္မွန္ အေပ်ာ့စားပါတယ္။ အႏၲရာယ္မရွိပါဘူးလို႔ Transportation Safety Administration (TSA) အာဏာပိုင္ေတြက ဆိုပါတယ္။ ရင္ပတ္ဓါတ္မွန္ထက္ ၁ဝဝဝ ပံု ၁ ပံုသာသံုးတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ဒါဟာ high-altitude flight အျမင့္မွာ ပ်ံသန္းရတာ ၂ မိနစ္စာနဲ႔ ညီပါသတဲ့။ ေနာက္တခု Millimeter wave machine ကေတာ့ Electromagnetic waves လွ်ပ္စစ္-သံလိုက္လိႈင္းသံုးတယ္။

Diagnostic ultrasound ေရာဂါရွာေဖြေရးသံုး အာလ္ထြာေဆာင္းက စိတ္ခ်ရပါတယ္။ ပါဝါေရာ လိႈင္းပါ နည္းနည္းေလးသာ သံုးတယ္။ က်န္းမာေရးအတြက္ တိုက္ရိုက္အႏၲရာယ္မရွိပါ။ အာလ္ထြာေဆာင္းဟာ အလြန္ အသံုးက်ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အကန္႔အသတ္ရွိတယ္။ ေလနဲ႔အရိုးကို ထိုးေဖါက္ဘို႔ခက္တယ္။ အဲလိုေနရာေတြကို စမ္းသပ္ခ်င္ရင္ CT or MRI scans, or X-rays ေတြကိုသံုးရတယ္။

X-rays and pregnancy ဓါတ္မွန္နဲ႔ ကိုယ္ဝန္

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနခ်ိန္မွာ ဓါတ္မွန္ရိုက္ရရင္ အထဲကကေလးအတြက္စဥ္းစားရတယ္။ ဓါတ္မွန္ဌာနေတြက အထူးသတိထားလို႔ သားအိမ္ကိုဓါတ္ေရာင္ျခည္ေရာက္မဲ့ ဓါတ္မွန္ကို အရိုက္မခိုင္းပါ။ မျဖစ္လွတာကိုသာ ရိုက္ပါတယ္။ ရိုက္ရရင္လဲ အစိုးရိမ္မၾကီးပါနဲ႔။

ဓါတ္မွန္ကေန သီအိုရီအရ ေနာင္တခ်ိန္မွာကင္ဆာ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ဒီအႏၲရာယ္က နည္းပါတယ္။ Health Protection Agency (HPA) ရဲ႕တြက္ခ်က္မႈက ဒီလိုရွိပါတယ္။ ရင္ပတ္၊ သြား၊ လက္၊ ေျခေတြကိုရိုက္တဲ့ X-ray ဓါတ္မွန္မွာ ေနာက္ခံ ဓါတ္ေရာင္ျခည္ ရက္ အနည္းငယ္စာနဲ႔ညီျပီး ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေျခ ၁,ဝဝဝ,ဝဝဝ မွာ ၁ ထက္နည္းမယ္။ ဦးေခါင္းနဲ႔ လည္ပင္း X-ray ဓါတ္မွန္မွာ ေနာက္ခံဓါတ္ေရာင္ျခည္ရက္သတၲပါတ္အနည္းငယ္စာနဲ႔ညီျပီး ကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ၁ဝဝ,ဝဝဝ ကေန ၁,ဝဝဝ,ဝဝဝ မွာ ၁ ရွိႏိုင္တယ္။ တင္ပါး၊ တင္ပါးဆံု၊ ခါးရိုး၊ ဗိုက္နဲ႔ ရင္သား မင္မိုဂရမ္ X-ray (mammogram) ေတြဟာ ေနာက္ခံ ဓါတ္ေရာင္ျခည္ တႏွစ္စာနဲ႔ညီမွ်ျပီး ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေျခ ၁ဝ,ဝဝဝ ကေန ၁ဝဝ,ဝဝဝ မွာ ၁ ရွိႏိုင္တယ္။ Barium meal လို အျဖဴေရာင္ျမင္ရေအာင္သံုးတဲ့ေဆးနဲ႔ X-ray ရိုက္ရင္ ေနာက္ခံဓါတ္ေရာင္ျခည္ ႏွစ္အနည္းငယ္နဲ႔ညီမွ်ျပီး ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေျခ ၁,ဝဝဝ ကေန ၁ဝ,ဝဝဝ မွာ ၁ ရွိႏိုင္တယ္။ ယူေကႏိုင္ငံမွာ လူ ၃ ေယာက္မွာ ၁ ေယာက္ဟာ ကင္ဆာ တမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ ဒါလဲ ဓါတ္မွန္ေၾကာင့္လို႔ မေျပာႏိုင္ပါ။ ကင္ဆာျဖစ္ဘို႔ဆိုတာ အခ်က္ေတြအမ်ားၾကီးကိုပါ ထည့္တြက္ရတယ္။ ဥပမာ အသက္အရြယ္၊ လူေနမႈပံုစံ၊ မ်ိဳးဗီဇ စတာေတြပါတယ္။

1. 2D, Doppler, 3D and 4D ultrasounds (အာလ္ထြာေဆာင္း) စိတ္ခ်ရသလား http://doctortintswe.blogspot.com/2015/04/2d-doppler-3d-and-4d-ultrasounds.html

2. CT Scan ရိုက္တာ ဘာအႏၲရာယ္ရွိသလဲ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/04/ct-scan.html

3. MRI Scan (အမ္-အာရ္-အိုင္) http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2012/07/mri-scan.html

4. Pregnancy and x-ray at airport ကိုယ္ဝန္ေဆာင္နဲ႔ ေလဆိပ္ဓါတ္မွန္ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/pregnancy-and-x-ray-at-airport_24.html

5. Risks of an X-ray and Diagnostic ultrasound အာလ္ထြာေဆာင္းနဲ႔ ဓါတ္မွန္အႏၲရာယ္ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/risks-of-x-ray-and-diagnostic-ultrasound.html

6. X-rays and infertility ဓါတ္မွန္နဲ႔ ကေလးမရျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2015/05/x-rays-and-infertility.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ

၃ဝ-၁၁-၂ဝ၁၇