Abscess ကိႏၷရာနာ ႏွင့္ ခူနာ


၁။ မဂၤလာပါ ဆရာရွင့္။ ကြ်န္မအသက္က ၂၇ ႏွစ္ အိမ္ေထာင္သည္ပါ။ ယခုသားဦးကိုယ္ဝန္ ၈ လေက်ာ္ထဲမွာပါ။ ကြ်န္မ သိခ်င္တာေလးရိွလို႔ပါ ရိုင္းသြားရင္ ခြင့္လႊတ္ပါဆရာ။ ကြ်န္မရဲ႕ဆီးခုံနဲ႔ေပါင္ျခံနားမွာ အနာဖုလား အက်ိတ္ဖုလားမသိ ေပါက္ေနလို႔ပါ။ ကိုယ္ဝန္နဲ႔ဆိုေတာ့ ဘာေဆးေသာက္ရမလဲ မသိလို႔ပါဆရာ။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ဆရာခိုဘဲ လိမ္းေနရတယ္။ အဲအဖုကနာတယ္ဆရာ ေပါင္ျခံနားဆိုေတာ႔ အထိုင္အထလုပ္ရတာ လမ္းေလွ်ာက္ရတာ အဆင္မေျပလို႔ပါဆရာ။ ဆရာလည္း ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာ က်န္းမာပါေစေနာ္ ။

ပံုပါပို႔တယ္။ အဲလိုေနရာမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ၾကြက္ႏို႔နဲ႔ မတူ၊ အနာနဲ႔တူတယ္။ အရပ္ေဆးေတြမွာ ေဆးသုေတသနမရွိပါ။

၂။ ဆရာ႐ွင့္ ကြၽန္မအသက္ ၂၉ႏွစ္။ သား ၂ေယာက္အေမပါ။ မ႐ိုမေသဆရာ ကြၽန္မတင္ပါးမွာ ေသြးစုနာလို႔ေပါက္ေနလို႔ပါ။ အရမ္းနာတယ္ဆရာ။ ၃ရက္႐ွိပါၿပီ။ ျပည္ဖုေသးေသးေလးကို ကြၽန္မေဖာက္လိုက္ပါတယ္။ အခု ဘုက ေယာင္ၿပီး အရမ္း နာတယ္ဆရာ ထိုင္လဲနာတယ္။ ဖိလို႔မရဘူး။ တင္းၿပီးဆြဲဆုတ္ထားသလိုပဲ။ ဘာေဆးေသာက္ရမလဲဆရာ။ ဘာေဆးလူးရင္ရလဲ ေျဖေပးပါဦးေနာ္ဆရာ ေက်းဇူးပါ။

၃။ ဆရာခင္ဗ်ာ က်ေနာ့္အမ်ိဳးသမီးမွာ ခူနာေရာဂါကို ခံစားေနရပါတယ္။ ဟိုအရင္ သူငယ္စဥ္ အခ်ိန္မွာလဲ ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ က်ေနာ္သိခ်င္တာက အဲဒီေရာဂါက ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ိဳးမွာ ျဖစ္ေစလဲဆိုတာရယ္၊ ဘာ့ေၾကာင့္ ျဖစ္ေစတယ္ဆိုတာရယ္၊ ဘယ္လိုကုသေပ်ာက္ကင္းႏိုင္သလဲ ဆိုတာေလး ေျပာျပေပးပါ။ ေနာက္ထပ္ အဒီေရာဂါကို အျမစ္ျပတ္ေအာင္ ကုသလို႔ ရသလား ဆိုတာရယ္၊ ဘယ္လို ကာကြယ္ရမယ္ ဆိုတာရယ္ကိုပါ ရွင္းျပေပးပါ ဆရာခင္ဗ်ာ။

ကြ်န္ေတာ္တို႔ လူမ်ိဳးမ်ားဟာ နာမည္ေပး အလြန္ေကာင္းသလို အေတာ္လြယ္လြယ္ေပးတတ္ၾကတယ္။ တျခားဟာေတြက ျပႆနာသိပ္မရွိေပမဲ့ ေရာဂါနာမည္က တလြဲေရာက္ေစတတ္တယ္။ အေရျပား အထူနဲ႔အပါး တေနရာ ပ်က္စီးတာမွန္သမွ် Ulcer လို႔ေခၚတယ္။ အနာလို႔ဘာသာျပန္ႏိုင္ပါတယ္။  အနာမွာ ျပည္ရွိလာရင္ Abscess ေခၚပါတယ္။ ျပည္တည္နာ ေခၚတယ္။ ခ်ိဳင္း (ဂ်ိဳင္း)မွာ ေပါက္ရင္ ကိႏၷရာနာ ေခၚၾကတယ္။ ခ်ိဳင္းကနာလို႔ လက္ကို ကိုယ္မွာမကပ္ႏိုင္ေတာ့ ကိႏၷာက ကသလို ေနရတာမို႔ပါ။

အနာနဲ႔ ျပည္မတည္ခင္ အနာျဖစ္တဲ့ေနရာမွာ လကၡဏာ ၅ ပါးျဖစ္လာတယ္။ ျဖစ္တဲ့ေနရာ တစ္ရွဴး ေခၚတဲ့ အစိတ္အပိုင္းဟာ နီ-နာ-ေရာင္-ပူ ဆိုတာအျပင္ သူလုပ္ရမဲ့ အလုပ္ကို မလုပ္ႏိုင္ ျဖစ္လာတယ္။ ဒီအဆင့္မွာ Infection ေရာင္ျခင္းဆိုတာသာ ရွိပါေသးတယ္။ ေရာဂါနာမည္ေတြ အဆံုးမွာ -itis ပါရင္ ဒါျဖစ္တာလို႔ မွတ္ပါေလ။ Stomatitis လွ်ာနာ၊ Conjunctivitis မ်က္စိနာ၊ Appendicitis အူအတက္ေရာင္၊ Hepatitis အသည္းေရာင္ စတာေတြ။

ဒီအဆင့္မွာ လုပ္ေပးဘို႔က ပိုးကိုႏိုင္တဲ့ေဆးေတြ ေပးရမွာပါ။ ေနာက္မွာ ပိုးဝင္လာတတ္တာမို႔ပါ။ ပိုးကိုႏိုင္တဲ့ေဆး အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ ပဋိဇီဝေဆးလို႔ ေဆးစာကို ခန္႔ေအာင္ ပါဠိစာ သံုးထားတာေပါ့။ ဗမာေတြသာ မဟုတ္ပါဘူး။ သူမ်ားေတြလဲ ေရွးက်တဲ့ ဂရိစာကို အေတာ္ သံုးၾကတာ။ ေဆးပညာ အထိမ္းအမွတ္ကိုေတာင္ ဘီစီ ၂ဝဝဝ က ဆူေမရီယန္းဘုရား Ningishzida နဲ႔ ေျမြႏွစ္ေကာင္ Gryphons ကို ခုထိ သံုးၾကတယ္။

ပိုးကိုႏိုင္တဲ့ ပ႗ိဇီဝေဆးေတြကို အုပ္စု (၁၃) ခုေတာင္ခဲြထားတာ။ အေစာဆံုးေပၚခဲ့တာက Sulfonamides (ဆာလ္ဖိုနမိုက္) အုပ္စုပါ။ အေတာ္မ်ားမ်ားလဲ သံုးတတ္ၾကတယ္။ Sulfacetamide မ်က္စဥ္း၊ Trimethoprim-Sulfamethoxazole ကို Septrin လို႔ ပိုသိၾကတယ္။

ေနာက္ေပၚကေတာ့ Cephalosporins ကက္ဖလိုစပိုရင္ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ေပၚထဲမွာ ေနာက္ေပါက္ေတြရွိတယ္။ မ်ိဳးဆက္ေတြ ထပ္ထပ္ တိုးလာလို႔ အခုဆို မ်ဳိးဆက္ ေလးခုေတာင္ ရွိေနျပီ။ ဒီအုပ္စုေဆးေတြက Cef နဲ႔စတယ္။ ပဌမမ်ိဳးဆက္ Cefadroxil, Cephalexin, Cephaloridine, Cephalothin, Cephapirin, Cefazolin, Cephradine ဒုတိယမ်ိဳးဆက္ Cefaclor, Cefoxitin, Cefprozil, Cefuroxime တတိယမ်ိဳးဆက္ Cefdinir, Cefixime, Cefpodoxime, Ceftibuten, Ceftriaxone, Cefotaxime စတုတၳမ်ဳိးဆက္ Cefepime, Cefluprenam, Cefozopran, Cefpirome, Cefquinome ေတြ။

အနာအတြက္ သံုးတဲ့ပိုးေသေဆးေတြ
Clindamycin 300-450 mg ၈ နာရီျခား၊ ၅-၇ ရက္။
Cephalexin 250-500 mg ၄ နာရီျခား၊ ၅-၇ ရက္။
Dicloxacillin 250-500 mg ၆ နာရီျခား၊ ၅-၇ ရက္။
Doxycycline 100 mg ၁၂ နာရီျခား၊ ၅-၇ ရက္။
Trimethoprim-sulfamethoxazole (160 mg/800 mg) တခါေသာက္ ၁-၂ ျပား၊ တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၅-၇ ရက္။

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္နဲ႔ ႏို႔တိုက္မိခင္ေတြအတြက္ ပဋိဇီဝေဆး ေရြးရမယ္။ Am0oxicillin ေဆး၊ Ampicillin ေဆး၊ Clindamycin ေဆး၊ Erythromycin ေဆး၊ Penicillin ေဆး၊ Ampicillin-Sulbactam ေဆး၊ Ceftriaxone ေဆးနဲ႔ Cefixime ေဆး တခုခု ေရြးႏိုင္တယ္။

ပိုးကိုႏိုင္ေဆးေတြအျပင္ အနာအေရာင္ကို သက္သာေဆးလဲ ေပးသင့္တယ္။ ပါရာစီတေမာနဲ႔ အိုင္ဘူပရိုဖင္ေဆး တခုခုသံုးႏိုင္တယ္။ အနာမွန္သမွ်ကို ျငိမ္ျငိမ္ထားေပးရင္ အနာက်က္ ျမန္ေစတယ္။ အရိုးက်ိဳးရင္ မလႈပ္ႏိုင္ေအာင္ က်ပ္စည္း၊ ေက်ာက္ပတၲီးစည္းရတယ္။ အနာမေပါက္ခင္ အေပၚကေန ပိုးသတ္ေဆးရည္တခုခု လိမ္းေပးတာလည္း အက်ိဳးရွိတယ္။ ဒက္ေတာ၊ အရက္ျပန္၊ အိုင္အိုဒင္း။ ေရ-ဆပ္ျပာနဲ႔ မၾကာမၾကာေဆးေပးပါ။ အပူေပးတာဟာ ေသြးကို ပိုေလွ်ာက္ေစတာမို႔၊ အနာကို ျမန္ျမန္ေပ်ာက္ေစတဲ့သေဘာရွိတယ္။ ေရေႏြးအိပ္ တင္တာ၊ ေရေႏြးပုလင္း ကပ္တာ။ ပရုပ္ဆီ လိမ္းတာ၊ ဇာတိပၹဳိလ္သီးေသြးလိမ္းတာ၊ ၾကပ္ထုပ္ထုိး၊ ၾကပ္ပူတုိက္တာလည္း ဒီအတြက္ျဖစ္မယ္။ ျပည္ရွိလို႔ခြဲရရင္ အဲလိုလိမ္းထားတာေတြက ခက္ခဲေစတယ္။

အနာဆိုတာ ျပည္တည္လာရင္ေတာ့ ခြဲထုတ္ရမယ္။ ခြဲစိတ္ပညာမွာ ျပည္ရွိရင္-ခြဲထုတ္ဆိုတာ ေဖၚျမဴလာပါ။ ဦးေႏွာက္၊ ေျခေထာက္၊ အသည္း၊ ဘယ္ထဲရွိရွိ ျပည္ကုိ ထုတ္ရပါမယ္။ ျပည္ေပါက္ ေပ်ာက္ျပီဆိုတာ အမွန္ပါ။ အနာက အတြင္းနက္မွာျဖစ္ရင္ ေတာ္ေတာ္နဲ႔ မေပၚဘူး။ ဥပမာ တင္ပါး၊ ရင္သား။ ျဖစ္တဲ့ေနရာ အနီးအနားမွာ အာရံုေၾကာရွိရင္ ပိုနာမယ္။ လက္ေခ်ာင္း ေျခေခ်ာင္းေတြမွာ ေနရာက က်ဥ္းေတာ့ အာရံုေၾကာနဲ႔မေဝးဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ နာတယ္။

ႏို႔စို႔အရြယ္ အဇာတသတ္ရဲ႕လက္မွာေပါက္တဲ့အနာကို ခူနာလို႔ ေျပာေဟာၾကတယ္။ သူ႔အနာက ျပည္မွည့္ေနခ်ိန္မို႔ ခမည္းေတာ္ ဗိမၺိသာရမင္းႀကီးကေန ပါးစပ္ထဲမွာ ငံုထားေပးတဲ့အခါ ျပည္ေပါက္ထြက္သြားရတယ္။ မင္းတရားၾကီးဟာ သမားေတာ္ဇီဝကရဲ႕ ေဆးညႊန္းအရ လုပ္တာေတာ့ ဟုတ္မယ္မထင္။ ႏွစ္ႏွစ္ကာကာ ခ်စ္လာရင္ ဆီးျဖဴ-ဖန္ခါး ငံုထားသလိုဆိုျပီး ေျပာေလ့ရွိတာေၾကာင့္ ေနမွာပါ။ ကုိယ္အပူခ်ိန္ အာေငြ႔ဆိုတာက ၃၇ ဒီဂရီ ရွိလို႔ အျပင္ေလထက္ ပိုပူမယ္။ ဒါက ပံုမွန္ဆိုရင္သာ ေျပာရတာ။ မိဘေမတၲာကို ညႊန္းရင္ အထိမိဆံုး ဥပမာရွိခဲ့သလို၊ ဇနီးသည္မွာ ခူနာေပါက္လို႔ အဲလို ငံုေပးသူရွိလာရင္ေတာ့ ခ်စ္ေမတၲာပံုျပင္သစ္ကေလးတခု တိုးလာပါမယ္။ Smile!

ျမျခဴသံ (မာမာေအး) http://www.som24horas.com.br/listen/sjpnahgpeyri-144844155

• Abscess ခူနာ ေခၚေသာ ျပည္တည္နာ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/…/04/blog-post.html
• Cellulitis (သို႔) Erysipelas အေရျပားေရာင္နာ http://doctortintswe.blogspot.com/…/cellulitis-erysipelas.h…
• Infections ေရာဂါပိုးဝင္ျခင္းမ်ား http://doctortintswe.blogspot.com/2016/02/infections.html
• Injection Abscess ျပည္တည္နာ (၂) https://doctortintswe.blogspot.com/2016/12/injection-abscess.html
• Injury First Aid ထိခိုက္ဒဏ္ရာျပဳစုနည္း http://doctortintswe.blogspot.com/…/04/injury-first-aid.html
• Skin infections (Ulcer) အနာ https://doctortintswe.blogspot.com/2016/11/skin-infections-ulcer.html
• Sterilization ပိုးသန္႔ျခင္း https://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/sterilization.htm
• Boils ေမြးကြၽတ္နာ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/boils.html

Dr. တင့္ေဆြ

Comments

Popular posts from this blog

က်န္းမာျခင္းသည္ လာဘ္တပါး

တခုတ္တရ