IUCD ကိုယ္ဝန္တား သားအိမ္ထဲထည့္ထားရတဲ့ပစၥည္း

၁။ သားအိမ္အတြင္းထဲပစၥည္းထည့္ၿပီး သားဆက္ျခားတဲ့အေၾကာင္းေလး ရွင္းျပေပးပါဆရာ။ ကၽြန္မေဆးေတြ မေသာက္ခ်င္လို႔ပါ။ တခ်ိဳ႕က အဆင္မေျပဘူးေျပာၾကလို႔ပါ။ ကၽြန္မအခုအသက္ ၃၀ပါရွင့္ ကိုယ္ဝန္ ၇လပါ ခြဲေမြးမွာပါ ဆရာဝန္က ေမြးရင္း တစ္ခါတည္းထည့္ေပးမယါေျပာပါတယ္။ ကၽြန္မညီမေလးတုန္းက ရာသီေတြ တလလံုး လာေနပါတယ္တဲ့။ ၿပီးေတာ့ႀကိဳးစထြက္ေနတာ စမ္းမမိလို႔ တဲ့ဆရာ။ အဲ့အေၾကာင္းေလးရွင္းျပေပးပါလားရွင္

၂။ က်ေနာ့္ ဇနီး အသက္ ၃၂ ႏွစ္။ သမီး ၁ ေယာက္ရွိ။ ၁၈.၆.၂၀၁၇ ေန႔က သားအိမ္အတြင္း IUD ထည့္ပါတယ္ခင္ဗ်။ ၁၃.၈.၂၀၁၇ ေန႔က ျပန္ျပေတာ့ IUD ကို သားအိမ္အတြင္းမွာ မေတြ႔ေတာ့ ultrasound ရုိက္ရပါတယ္ခင္ဗ်။ IUD က သားအိမ္အျပင္ေရာက္ေနတယ္။ ေဆးရုံတက္ၿပီး ဗိုက္ခြဲထုတ္ရမည္လို႔ ဆရာဝန္ကေျပာပါတယ္။ က်ေနာ္သိခ်င္တာက အဲဒီ IUD က တကယ္ ဗိုက္ခြဲထုတ္မွ ရမယ့္အေနအထားလား ဒါမွမဟုတ္ ဗိုက္မခြဲပဲ တျခားနည္းနဲ႔ ထုတ္လို႔ ရမယ့္ အေနအထားရွိလား သိခ်င္လို႔ပါခင္ဗ်။ က်ေနာ့္ဇနီးက ဗိုက္ခြဲရမွာ တအားေၾကာက္ေနလို႔ပါ ဆရာ။ ေက်းဇူးျပဳ၍ ကူညီေပးပါဆရာ။ သမီးေလးေမြးတုန္းက ဗိုက္ခြဲေမြးတာပါဆရာ။

၃။ ဆရာ IUD ကိုဘယ္မွာသြားလုပ္လို႔ရႏိုင္လဲမသိဘူး။ အကုန္အက်ေကာ ဘယ္ေလာက္ဝန္းက်င္ေလာက္ရွိလဲ မသိဘူး။ ၿပီးေတာ့ IUD နဲပက္သက္ၿပီးေရရးထားတဲ့ ေဆာင္းပါးေလးမ်ားရွိလား ဖတ္ခ်င္လို႔ပါ။ ေက်းဇူးျပဳၿပီးေျဖၾကားေပးပါဆရာ။

၄။ ဆရာရွင့္ သားအိမ္ထဲ ပစၥည္းထည့္ရင္ တပါတ္အတူေနတာကို ေရွာင္ထားရတယ္ဆိုတာ ဟုတ္ပါသလားရွင့္။

၅။ ဆရာရွင့္ ကၽြန္မ အသက္ ၃၃ႏွစ္ရွိပါၿပီရွင့္။ ကေလးက တႏွစ္နဲ႔သုံးလရွိပါၿပီ။ သားအိမ္အတြင္းထည့္ပစၥည္းထည့္တာ ၃ ရက္ပဲရွိပါေသးတယ္။ အျပင္ေဆးခန္းတစ္ခုမွာပါရွင္။ OG က သူနာျပဳေလးကိုေမးလိုက္ပါတယ္။ Copper T ရွိလားလို႔ ေမးေတာ့ multiload ပဲရွိတယ္လိုေျဖပါတယ္ရွင့္။ Multiload နဲ႔ copper T က ဘယ္လိုကြာပါသလဲရွင္။ ၿပီးေတာ့ သားအိမ္တြင္းပစၥည္းထည့္ခ်ိန္မွာ ပစၥည္းပုံစံကို မျမင္ဖူးလိုက္လို႔ပါရွင္။ Multiload က ႀကိဳးစထြက္ပါသလားရွင္။ ကန္႔ေတာ့ပါဆရာ ၾကည့္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ႀကိဳးစမျမင္ရလို႔ပါရွင့္။ စမ္းလည္းမၾကည့္ရဲပါဘူးရွင္။ နားမလည္လို႔ ဆရာ့ကို ေမးရတာပါရွင့္။ ဆရာက်န္းမာ ခ်မ္းသာပါေစ။

ကိုယ္ဝန္တားဘို႔ သားအိမ္ထဲ ထည့္ထားရတဲ့ပစၥည္း Intra-Uterine Contraceptive Device ကို အတိုေကာက္ IUCD ေခၚတယ္။ IUD လို႔လည္းေခၚတယ္။ အဂၤလိပ္စာလံုး (တီ) နဲ႔ တူတယ္။ ေအာက္ဖ်ားမွာ ႏိုင္လြန္ၾကိဳးေလး ၂ ေခ်ာင္းက သားအိမ္ထဲထည့္ျပီးေနာက္ ဗဂ်ိဳင္းနားထဲမွာ တိုတိုေလးက်န္ေအာင္ ျဖတ္ေပးလိုက္တယ္။ ဒီပစၥည္းေလး ရွိေန-မေန စစ္လို႔ရေအာင္ျဖစ္ပါတယ္။

ကိုယ္ဝန္တား သားအိမ္ထဲထည့္ထားရတဲ့ပစၥည္း ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စားရွိတယ္။
၁။ Copper IUD ေကာ္ပါးတီကို အမ်ားဆံုးသံုးတယ္။ ၃ ႏွစ္နဲ႔ ၅ ႏွစ္ခံေတြအသံုးမ်ားတယ္။ Paragard က ၁ဝ ႏွစ္ၾကာ ထားႏိုင္တယ္။ ေၾကးနီဓါတ္ဟာ သုက္ပိုးအတြက္ အဆိပ္ျဖစ္တယ္။

၂။ Hormonal IUD ေဟာ္မုန္းပါပစၥည္း။ Mirena လို႔ေခၚတာထဲမွာ Levonorgestrel ေခၚတဲ့ Progestin ပါေနတယ္။ ပိုထိေရာက္တယ္။ ေဟာ္မုန္းပါေနလို႔ ေဟာ္မုန္းသတၲိနဲ႔ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြေတာ့ ရွိလိမ့္မယ္။ သားအိမ္ထဲမွာ ၅ ႏွစ္ၾကာ ထားႏိုင္တယ္။ သားအိမ္ဝက အခြ်ဲကိုေစးပ်စ္ေစလို႔ သုက္ပိုးဝင္မလာေအာင္လဲ တားေပးႏိုင္တယ္။ သားအိမ္ အတြင္းနံရံကိုလဲ ပါးလႊာေစလို႔ မ်ိဳးစပ္မႈျဖစ္ဦးေတာ့ တြယ္ကပ္မႈမျဖစ္ေစႏိုင္ဘူး။ ရာသီဆင္းတာကိုလဲ နည္းေစႏိုင္တယ္။ ဗိုက္နာတတ္တာလဲ သက္သာေစမယ္။

ႏွစ္မ်ိဳးလံုးကေန သုက္ပိုးနဲ႔ မ-မ်ိဳးဥ မေတြ႔ေစအာင္လုပ္ေပးတယ္။ မ်ိဳးဥနဲ႔သုက္ပိုး ေတြ႔ၾကအံုးေတာ့ သားအိမ္အတြင္းနံရံမွာ လာမတြယ္ေစႏိုင္ဘူး။ ဒီပစၥည္းရွိေနလို႔ သားအိမ္နဲ႔ သားအိမ္ျပြန္ေတြကေန အရည္တမ်ိဳးထြက္တယ္။ ဒီအေရထဲမွာ ေသြးျဖဴဥ၊ ေကားပါး၊ အင္ဇိုင္းမ္ေတြနဲ႔ Prostaglandins ေဟာ္မုန္းေတြပါတယ္။ ႏွစ္မ်ိဳးလံုးကို ကိုယ္ဝန္မရွိတာ ေသခ်ာရင္ ထည့္ႏိုင္တယ္။ ကေလးဖြါးဘူးတဲ့ အမ်ိဳးသမီးကိုထည့္ေပးရတာ ပိုလြယ္ကူတယ္။

Copper IUD သံုးတဲ့ အမ်ိဳးသမီး ၁ဝဝဝ ေယာက္မွာ ၆ ေယာက္ ကိုယ္ဝန္ရတာ ေတြ႔ရတယ္။ Hormonal IUD သံုးတဲ့ အမ်ိဳးသမီး ၁ဝဝဝ ေယာက္မွာ ၂ ေယာက္ ကိုယ္ဝန္ရတာ ေတြ႔ရတယ္။ အဲလိုျဖစ္ရတာရဲ႕ အမ်ားဆံုးအေၾကာင္းရင္းက ပစၥည္းထြက္က်တာ မသိလိုက္လို႔ျဖစ္တယ္။ ေမြးျပီးကာစ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ပိုျဖစ္တယ္။ ထည့္ျပီးေနာက္ တႏွစ္အတြင္းမွာ ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ ကေလး မေမြးဘူးေသးသူေတြလဲ ျဖစ္တယ္။

Hormonal IUD သံုးသူေတြ ၉ဝ% မွာ ရာသီဆင္းတာ နည္းေစမယ္။ ဗိုက္နာတတ္တာလဲ သက္သာမယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ရာသီ မဆင္းတာလဲ ရွိတယ္။ ေရာဂါမဟုတ္ပါ။ Endometrial hyperplasia သားအိမ္ေရာဂါနဲ႔ Endometrial cancer သားအိမ္ကင္ဆာျဖစ္တာ သက္သာေစႏိုင္တယ္။ Endometriosis သားအိမ္ေရာဂါရွိေနသူေတြလဲ ခံစားရတာေတြ သက္သာေစႏိုင္တယ္။ သားအိမ္ျပင္ပသေႏၶတည္တာျဖစ္တာလဲနည္းတယ္။ လူ ပိုမဝေစႏိုင္ဘူး။

သတိထားစရာေတြ
ပိုက္ဆံပိုကုန္က်တယ္။ ရာသီဆင္းတာ မ်ားတတ္တယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ဗိုက္နာတာပိုႏိုင္တယ္။ ၾကားရက္ ေသြးနည္းနည္း ဆင္းခ်င္ဆင္းမယ္။ လူ ၁ဝဝဝ မွာ ၁ ေယာက္ သားအိမ္ကေန ေပါက္ထြက္သြားတတ္တယ္။ လူ ၁ဝဝ မွာ ၂ ေယာက္ကေန ၁ဝ ေယာက္ေလာက္ ထြက္က်တတ္တယ္။ ထည့္ကား ပဌမႏွစ္အတြင္း အျဖစ္မ်ားတယ္။ Hormonal IUD သံုးသူေတြမွာ ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ မ်ိဳးဥအိမ္အက်ိတ္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ မခြဲရဘဲ ေပ်ာက္သြားတတ္ပါတယ္။ တားေဆးစားေဆးေတြလိုဘဲ ေဟာ္မုန္းသတၲိေတြရွိမယ္။ ရင္သားတင္းတာ-နာတာ၊ စိတ္မူေျပာင္းတာ၊ ေခါင္းကိုက္တာ နဲ႔ ဝက္ျခံထြက္တာေတြ ျဖစ္တယ္။ သိပ္မမ်ားလွပါ။ တကယ္လို႔ ပစၥည္းထည့္ထားရင္း ကိုယ္ဝန္ရရင္ ထုတ္ရမယ္။ PID တင္ပါးဆံုတြင္း အဂၤါေတြေရာင္ျခင္း ျဖစ္မလား စိုးရိမ္တာရွိေပမဲ့ ထည့္စဥ္ကရွိေနခဲ့လို႔ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြ ရွိေနစဥ္ မထည့္ပါနဲ႔။ STDs ေတြကို မကာကြယ္ႏိုင္ဘူး။

ေကာပါးတီကို အေရးေပၚတားနည္းအျဖစ္သံုးနည္း
က်ားသုက္ပိုးနဲ႔ မမ်ိဳးဥေတြဆံုျပီးေနာက္ သားအိမ္နံရံမွာသေႏၶကပ္ျခင္းဟာ မ်ိဳးဥထြက္ျပီးေနာက္ ၆ ရက္ကေန ၁၂ ရက္ အတြင္းမွာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ IUDs ထည့္တာကို မ်ိဳးဥထြက္ျပီးေနာက္ ၅ ရက္အတြင္း လုပ္ႏိုင္တယ္။ မ်ိဳးဥမထြက္ခင္ ၃ ရက္ ေလာက္အတြင္း အတူေနခဲ့တာကိုပါ ကာကြယ္မယ္။ အဲဒီရက္ဟာ အတူေနခဲ့ျပီး ၈ ရက္အထိအခ်ိန္ၾကာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ မ်ိဳးဥထြက္ရက္ကို မစိမ္းဘဲ မသိႏိုင္လို႔ အကာကြယ္မဲ့ လိင္ဆက္ဆံျပီးေနာက္ ၅ ရက္အတြင္း IUD ထည့္သင့္တယ္။ WHO ကေတာ့ ရာသီရက္ ၁၂ ရက္ေျမာက္ေန႔အထိ သံုးႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုတယ္။ Copper IUD ကို ၁၂ ႏွစ္အထိထားႏိုင္တာ ေပၚလာျပီ။ သတိထားဘို႔က လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါ ရွိေနသူေတြ မသံုးသင့္ဘူး။

ခ်က္ခ်င္းအကာအကြယ္ေပးမယ္။ ရက္ေရွာင္ေနဘို႔မလိုပါ။ ၄-၆ ပါတ္ေနရင္ ထည့္ေပးတဲ့ တခါေခၚစစ္ပါမယ္။ ဒိေနာက္မွာေတာ့ တႏွစ္တခါသာ စစ္ဘို႔လိုမယ္။ ရာသီလာတိုင္း ထြက္က်-မက် ကိုယ့္ဖါသာစစ္ပါ။ ၾကားထဲမွာလဲ ကိုယ့္ဖါသာ ကိုယ့္လက္နဲ႔ကို စစ္ေနႏိုင္တယ္။ ခက္တာရွိမယ္။ လြယ္တာလည္း ရွိတယ္။ လိုအပ္တိုင္း ဆရာဝန္ကို တိုင္ပင္ပါ။

ေလ့လာမႈတခုလုပ္ထားတာရွိတယ္။ အမ်ိဳးသမီး ၃ဝဝ ကိုေလ့လာခဲ့တယ္။ ကေလးေမြးျပီး ၄၈ နာရီအတြင္းထည့္ေပးတယ္။ ၁၅ဝ ကို Cupper T380 (Cu T380) နဲ႔ က်န္ ၁၅ဝ ကို Multiload 375 IUD ထည့္ေပးတယ္။ ၆ ပါတ္နဲ႔ ၆ လေတြမွာ အာလ္ထြာေဆာင္းရိုက္ျပီး စစ္ေဆးတယ္။ Cu T380 ထည့္ထားသူေတြမွာ ထည့္ထားတာျပန္ထြက္ႏွဳန္း ၁၅% နဲ႔ Multiload 375 ထည့္ထားသူေတြမွာ ၁၄႕၉% ရွိတာေတြ႔ရတယ္။ သံုးသပ္ခ်က္ကေတာ့ Cu T380 IUD နဲ႔ Multiload 375 IUD ၂ မ်ိဳးလံုးဟာ စိတ္ခ်ရတယ္။

IUCD ကိုယ္ဝန္တား သားအိမ္ထဲထည့္ထားရတဲ့ ပစၥည္း http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/iucd.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ