Hepatitis B Prognosis (ဘီ) ပိုး အလားအလာ
Hepatitis B virus (ဘီ) ပိုး ရွိေနသူေတြထဲမွာ (၁) ရက္တိုအဆင့္ တနည္းေျပာရရင္ သူ႔သေဘာနဲ႔သူထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တာနဲ႔ (၂) နာတာရွည္ ဆက္ရွိေနတာဆိုျပီးရွိတယ္။ (၁) အဆင့္ကေန လပိုင္းၾကာတာနဲ႔ အလိုအေလွ်ာက္ေပ်ာက္သြားႏိုင္တယ္။ ၉၅% ကေတာ့ ပိုးရွင္းသြားႏိုင္တယ္။ ပိုးျပီးသြားသြားတာလဲဟုတ္တယ္။ ကေလးေတြဆိုရင္ေတာ့ ပိုဆိုးတယ္။ ကေလး နဲနဲၾကီးရင္ ၃ဝ% နဲ႔ ေမြးကာစကေလး ၅% သာ အဲလိုရွင္းႏိုင္တယ္။ အသက္ ၁ ႏွစ္ကေန ၆ ႏွစ္ကေလးေတြမွာ ပိုးကင္းတာ ၇ဝ% သာရွိမယ္။ ပိုးရွိဘူးသူလူဦးေရရဲ႕ ၄ဝ% ဟာ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ အသဲေျခာက္တာနဲ႔ အသဲကင္ဆာျဖစ္တာ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။
(ဘီ) ပိုး ျပန္ေခါင္းေထာင္လာျခင္း
(ဘီ) ပိုးရွိဘူသူရဲ႕ ကိုယ္ထဲမွာ (ဘီ) ပိုးရဲ႕ DNA ကရွိေနမယ္။ တခ်ိဳ႕လူေတြမွာ ေခါင္းျပန္ေထာင္လာတတ္တယ္။ အရက္နဲ႔ မူးယစ္ေဆးသမားေတြမွာ အဲလိုပိုျဖစ္တယ္။ ခန္႔မွန္းေျခ ၅ဝ% မွာ ေခါင္းျပန္ေထာင္လာတာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကင္ဆာေဆး ခုခံအားႏွိမ္ေဆးေတြေၾကာင့္ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။
တကယ့္ (ဘီ) ပိုးေရာဂါျဖစ္ျခင္း
ရွားတယ္။ ၁% သာရွိတယ္။ အသဲ (ဆဲလ္) ေတြ ပ်က္စီးတာမ်ားလြန္းရာကေနျဖစ္ျပီး အသက္ေသႏိုင္တယ္။ ဒီလိုျဖစ္လာမွာေတာ့ ကေလးေတြက လူၾကီးထက္ခံႏိုင္ၾကတယ္။
(ဘီ) ပိုးဝင္ထားျပီးေနာက္ အသဲေရာဂါရျခင္း
ရက္တိုေရာ နာတာရွည္ပါ ပိုးဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား အဝင္ခံရသလဲ၊ အဝင္ခံရသူအသက္ ဘယ္ေလာက္လဲ အေပၚမွာ မူတည္တယ္။ ရက္တိုျဖစ္ေနတာကို ရာႏွဳန္းနည္းနည္းမွာသာ သိရတယ္။ ကေလး ၁ဝ% နဲ႔ လူၾကီး ၃ဝ-၅ဝ% ကိုသာ ရက္တိုေရာဂါ ျဖစ္ေနတာကိုသိႏိုင္တယ္။
တကမာၻလံုးမွာ Hepatocellular carcinoma (HCC)အသဲကင္ဆာရဲ႕ ၆ဝ-၈ဝ% က (ဘီ) ပိုးေၾကာင့္ျဖစ္ရတယ္။
ေယာက္်ားေတြမွာက ၄ဝ-၅ဝ% နဲ႔ မိန္းမေတြမွာက ၁၅% သာျဖစ္တယ္။ အသဲကင္ဆာျဖစ္လာသူေတြရဲ႕ ၆ဝ-၉ဝ% မွာ အသဲေျခာက္တာကေနဆက္ျဖစ္တယ္။
ကူးစက္နည္း (၄) နည္း
၁။ မေအကေန ကေလး၊
၂။ ပိုးရွိသူနဲ႔အတူေနျခင္း၊
၃။ ပိုးရွိသူနဲ႔ လိင္ဆက္ဆံျခင္း (က်ားမ၊ က်ားက်ား) နဲ႔
၄။ ေသြးကေနကူးျခင္း။
HBsAg (ဘီ) ပိုးရဲ႕ ေရာဂါျဖစ္ေစႏိုင္စြမ္း (အင္တီဂ်င္) ေတြဟာ ပိုးရွိေနသူရဲ႕ ေသြးနဲ႔ ကိုယ္ကအရည္ေတြထဲမွာရွိေနမယ္။ ဒါေပမဲ့ အဓိကကေတာ့ ေသြး၊ ရာသီေသြးနဲ႔ ေမြးလမ္းေၾကာင္းအရည္၊ သုက္ရည္ေတြထဲမွာသာ ေတြ႔ရတာမ်ားတယ္။ သူမ်ားကို မကူးေအာင္ ဒါေတြနဲ႔ ထိစပ္မိတာအတြက္ အျပည့္အဝ ဆင္ျခင္ရပါမယ္။
HBV ပိုးဟာ သဘာဝပါတ္ဝန္းက်င္ထဲမွာ ၇ ရက္အထိ ရွင္ေနႏိုင္တယ္။ ဒါဟာ ရိုးရိုးအတူေနသူေတြ သတိထားရမဲ့အခ်က္ ျဖစ္တယ္။ ပိုးေတြ႔သူေတြကို ေမးျမန္းစစ္ေဆးေပမဲ့ ဘယ္လမ္းကေန ဘယ္လိုကူးခဲ့တယ္ဆိုတာကို မသိႏိုင္တာ ၃၅% ရွိတယ္။ ေယာက္်ားေတြက ပိုျပီးပိုးကိုသယ္ေဆာင္ထားၾကသူေတြ ျဖစ္တယ္။ HBV ဟာ HIV ထက္ အဆ ၁ဝဝ ကူးစက္ေစႏိုင္တယ္။ သူမ်ားကို မကူးေအာင္ ဒါေတြနဲ႔ ထိစပ္မိတာအတြက္ အျပည့္အဝ ဆင္ျခင္ရပါမယ္။
(ဘီ) ပိုး၊ (စီ) ပိုးနဲ႔ HIV ေတြဟာာ ေခတ္ေရာဂါသေဘာေျပာလို႔ရတယ္။ ဆရာဝန္ေတြ အသည္းအသန္ သုေတသနေတြ လုပ္ေနၾကတယ္။ အခုထိ ေျပာေဟာသမွ်၊ ေရးသားသမွ်ေတြထဲမွာ သတိထားပါလို႔ေျပာတာေတြက တကယ္မလိုတာမ်ိဳး ရွိႏိုင္သလို၊ သတိမေပးတာကေနလဲ သတိထားစရာျဖစ္မလာဘူးလို႔ ကံေသကမၼေျပာမရပါ။ အလားတူပဲ အခုခ်ိန္မွာ တိတိက်က် ကုမရေသးတာေတြ တခ်ိန္မွာ ကုေပးႏိုင္လာစရာရွိပါတယ္။
အေျခခံအခ်က္ကေတာ့ ကူးစက္ေရာဂါမွန္သမွ် မကူးစက္ေအာင္ ဂရုစိုက္ပါ။ ပိုးရွိဘူးထားရင္ သူမ်ားေတြလို ခပ္ေပါ့ေပါ့ မေနပါနဲ႔။ ကံ၊ စိတ္၊ ဥတု၊ အာဟာရ မွ်တေကာင္းမြန္ပါေစ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၇-၈-၂ဝ၁၃
(ဘီ) ပိုး ျပန္ေခါင္းေထာင္လာျခင္း
(ဘီ) ပိုးရွိဘူသူရဲ႕ ကိုယ္ထဲမွာ (ဘီ) ပိုးရဲ႕ DNA ကရွိေနမယ္။ တခ်ိဳ႕လူေတြမွာ ေခါင္းျပန္ေထာင္လာတတ္တယ္။ အရက္နဲ႔ မူးယစ္ေဆးသမားေတြမွာ အဲလိုပိုျဖစ္တယ္။ ခန္႔မွန္းေျခ ၅ဝ% မွာ ေခါင္းျပန္ေထာင္လာတာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကင္ဆာေဆး ခုခံအားႏွိမ္ေဆးေတြေၾကာင့္ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။
တကယ့္ (ဘီ) ပိုးေရာဂါျဖစ္ျခင္း
ရွားတယ္။ ၁% သာရွိတယ္။ အသဲ (ဆဲလ္) ေတြ ပ်က္စီးတာမ်ားလြန္းရာကေနျဖစ္ျပီး အသက္ေသႏိုင္တယ္။ ဒီလိုျဖစ္လာမွာေတာ့ ကေလးေတြက လူၾကီးထက္ခံႏိုင္ၾကတယ္။
(ဘီ) ပိုးဝင္ထားျပီးေနာက္ အသဲေရာဂါရျခင္း
ရက္တိုေရာ နာတာရွည္ပါ ပိုးဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား အဝင္ခံရသလဲ၊ အဝင္ခံရသူအသက္ ဘယ္ေလာက္လဲ အေပၚမွာ မူတည္တယ္။ ရက္တိုျဖစ္ေနတာကို ရာႏွဳန္းနည္းနည္းမွာသာ သိရတယ္။ ကေလး ၁ဝ% နဲ႔ လူၾကီး ၃ဝ-၅ဝ% ကိုသာ ရက္တိုေရာဂါ ျဖစ္ေနတာကိုသိႏိုင္တယ္။
တကမာၻလံုးမွာ Hepatocellular carcinoma (HCC)အသဲကင္ဆာရဲ႕ ၆ဝ-၈ဝ% က (ဘီ) ပိုးေၾကာင့္ျဖစ္ရတယ္။
ေယာက္်ားေတြမွာက ၄ဝ-၅ဝ% နဲ႔ မိန္းမေတြမွာက ၁၅% သာျဖစ္တယ္။ အသဲကင္ဆာျဖစ္လာသူေတြရဲ႕ ၆ဝ-၉ဝ% မွာ အသဲေျခာက္တာကေနဆက္ျဖစ္တယ္။
ကူးစက္နည္း (၄) နည္း
၁။ မေအကေန ကေလး၊
၂။ ပိုးရွိသူနဲ႔အတူေနျခင္း၊
၃။ ပိုးရွိသူနဲ႔ လိင္ဆက္ဆံျခင္း (က်ားမ၊ က်ားက်ား) နဲ႔
၄။ ေသြးကေနကူးျခင္း။
HBsAg (ဘီ) ပိုးရဲ႕ ေရာဂါျဖစ္ေစႏိုင္စြမ္း (အင္တီဂ်င္) ေတြဟာ ပိုးရွိေနသူရဲ႕ ေသြးနဲ႔ ကိုယ္ကအရည္ေတြထဲမွာရွိေနမယ္။ ဒါေပမဲ့ အဓိကကေတာ့ ေသြး၊ ရာသီေသြးနဲ႔ ေမြးလမ္းေၾကာင္းအရည္၊ သုက္ရည္ေတြထဲမွာသာ ေတြ႔ရတာမ်ားတယ္။ သူမ်ားကို မကူးေအာင္ ဒါေတြနဲ႔ ထိစပ္မိတာအတြက္ အျပည့္အဝ ဆင္ျခင္ရပါမယ္။
HBV ပိုးဟာ သဘာဝပါတ္ဝန္းက်င္ထဲမွာ ၇ ရက္အထိ ရွင္ေနႏိုင္တယ္။ ဒါဟာ ရိုးရိုးအတူေနသူေတြ သတိထားရမဲ့အခ်က္ ျဖစ္တယ္။ ပိုးေတြ႔သူေတြကို ေမးျမန္းစစ္ေဆးေပမဲ့ ဘယ္လမ္းကေန ဘယ္လိုကူးခဲ့တယ္ဆိုတာကို မသိႏိုင္တာ ၃၅% ရွိတယ္။ ေယာက္်ားေတြက ပိုျပီးပိုးကိုသယ္ေဆာင္ထားၾကသူေတြ ျဖစ္တယ္။ HBV ဟာ HIV ထက္ အဆ ၁ဝဝ ကူးစက္ေစႏိုင္တယ္။ သူမ်ားကို မကူးေအာင္ ဒါေတြနဲ႔ ထိစပ္မိတာအတြက္ အျပည့္အဝ ဆင္ျခင္ရပါမယ္။
(ဘီ) ပိုး၊ (စီ) ပိုးနဲ႔ HIV ေတြဟာာ ေခတ္ေရာဂါသေဘာေျပာလို႔ရတယ္။ ဆရာဝန္ေတြ အသည္းအသန္ သုေတသနေတြ လုပ္ေနၾကတယ္။ အခုထိ ေျပာေဟာသမွ်၊ ေရးသားသမွ်ေတြထဲမွာ သတိထားပါလို႔ေျပာတာေတြက တကယ္မလိုတာမ်ိဳး ရွိႏိုင္သလို၊ သတိမေပးတာကေနလဲ သတိထားစရာျဖစ္မလာဘူးလို႔ ကံေသကမၼေျပာမရပါ။ အလားတူပဲ အခုခ်ိန္မွာ တိတိက်က် ကုမရေသးတာေတြ တခ်ိန္မွာ ကုေပးႏိုင္လာစရာရွိပါတယ္။
အေျခခံအခ်က္ကေတာ့ ကူးစက္ေရာဂါမွန္သမွ် မကူးစက္ေအာင္ ဂရုစိုက္ပါ။ ပိုးရွိဘူးထားရင္ သူမ်ားေတြလို ခပ္ေပါ့ေပါ့ မေနပါနဲ႔။ ကံ၊ စိတ္၊ ဥတု၊ အာဟာရ မွ်တေကာင္းမြန္ပါေစ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၇-၈-၂ဝ၁၃
Comments
Post a Comment