Hepatitis C Vaccine အသဲေရာင္ (စီ) ကာကြယ္ေဆး အလားအလာရွိ

နာတာရွည္ အသဲေရာင္ေရာဂါကို ျဖစ္ေစၾကတဲ့ထဲက (ဘီ) ပိုးအတြက္ ကာကြယ္ေဆး ရွိေနျပီျဖစ္ေပမဲ့ (စီ) ပိုး ကာကြယ္ေဆး မရွိေသးပါ။ အခု အသဲေရာင္ (စီ) ကာကြယ္ေဆး ပဌမအဆင့္မွာ စမ္းသပ္မႈ အလားအလာ ရွိေနတယ္လို႔ University of Oxford, UK (ယူေက) မွာရွိတဲ့ (ေအာက္စ္ဖို႔ဒ္) တကၠသိုလ္ သုေတသီေတြက ဆိုလိုက္ပါတယ္။ Science Translational Medicine (အြန္လိုင္း) မွာ ၄-၁-၂ဝ၁၂ ေန႔က ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကို ေရးထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူေတြကို လက္ေတြ႔ သံုးႏိုင္ဘို႔ေတာ့ ေဝးပါေသးတယ္လို႔လဲ အသိေပးထားပါတယ္။

(စီ) ပိုးကို လူတေယာက္ကေန တေယာက္ ေသြးကတဆင့္ ကူးစက္ခံေနရသူေပါင္း သန္း ၁၇ဝ ရွိေနတယ္။ လူအေတာ္မ်ားမ်ားက ဘာမွလဲ မခံစားရလို႔ သူတို႔မွာ ေရာဂါပိုးရွိေနတာကို မသိၾကပါ။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာ အသဲအစားထိုးေနၾကရတဲ့ အမ်ားဆံုး ေရာဂါလဲျဖစ္ပါတယ္။

ဒီပိုးရဲ႕ထူးျခားတာတခုကေတာ့ ဘယ္လိုျပီး ဘယ္လိုျဖစ္မယ္ဆိုတာ ဆရာဝန္ေတြအတြက္ အေတာ္ အမွန္းရခက္တာျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ေရာဂါပိုးဝင္၊ ဘာမွမခံစားရဘဲေန၊ ေနာက္ နာတာရွည္အသဲေရာင္ျဖစ္၊ အသဲပ်က္စီးၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕ၾကေတာ့ ခံႏိုင္ရည္ ေကာင္းေနၾကျပန္တယ္။ ပိုးေပ်ာက္သြားတာလဲ ရွိတယ္။ အဲလို ကံေကာင္းသူေတြမွာ သဘာဝေရာဂါျပီးစနစ္ကေန ဘယ္လို လုပ္သလဲကို ေလ့လာျပီး ကာကြယ္ေဆးထုတ္ႏိုင္ဘို႔ လုပ္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ သုေတသနလုပ္သူေတြက ကာကြယ္ဘို႔ေရာ ကုသမႈအတြက္ပါ ေမွ်ာ္မွန္းထားပါတယ္။ အခ်ိန္ေတြ၊ အဆင့္ေတြ အမ်ားၾကီး လိုပါေသးတယ္။

"ေရာဂါျပီးစနစ္ရဲ႕တံု႔ျပန္မႈ ရလဒ္ေတြက စိတ္အားတက္ၾကြစရာေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ခရီးရွည္ၾကီး သြားရပါအံုးမယ္" လို႔ (ေအာက္စ္ဖို႔ဒ္) တကသိုလ္၊ Nuffield Department of Clinical Medicine ဌာန၊ ပါေမာက Paul Klenerman (ေပါလ္-ကလီနာမင္) က ေျပာပါတယ္။

ဒီစမ္းသပ္မႈကို (ေအာက္စ္ဖို႔ဒ္) တကၠသိုလ္အျပင္ အီတလီ (ဘိုင္အို-တက္ခ္) ကုမၸဏီတခု နဲ႔ (ယူေက) က University of Birmingham (ဘာမင္ဂမ္) တကၠသိုလ္ေတြ ပူးတြဲလုပ္ေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ မတူတဲ့နည္းေတြ သံုးၾကရပါတယ္ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီပိုးဟာ အေတာ္ ပံုေျပာင္းတတ္လို႔ပါ။ ဒီအခ်က္က HIV နဲ႔သြားတူေနပါတယ္။

ထံုးစံက ပိုးရဲ႕ မ်က္ႏွာျပင္က တေနရာရာကို ျပစ္မွတ္ထားျပီး ကာကြယ္ေဆး ထုတ္ရတာပါ။ အခုပိုးက ေျပာခဲ့သလို ခဏခဏ ပံုေျပာင္းတတ္လို႔ အေျပာင္အလဲ နည္းေလာက္တဲ့ အထဲကေနရာကို ျပစ္မွတ္ထားၾကရပါတယ္။

(ေပါလ္-ကလီနာမင္) က ရွင္းျပတာက "အသဲေရာင္ (စီ) ပိုး အထဲပိုင္းက ပိုတည္ျငိမ္တယ္။ ပိုးရဲ႕ အင္ဂ်င္လိုေပါ့ဗ်ာ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔က စက္ပိုင္းတေနရာရာကို ဦးတည္ျပီး ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ၾကည့္ေနပါတယ္။"

အဲလို ပိုးရဲ႕ တည္ျငိမ္တဲ့ အတြင္းပိုင္းကို ဦးတည္လုပ္ျခင္းေၾကာင့္ အရင္က HCV vaccine ကာကြယ္ေဆး သုေတသနအရ ေရာဂါျပီးစနစ္ တံု႔ျပန္မႈနဲ႔ မတူတာကို ရႏိုင္မယ္ျဖစ္ပါတယ္။

"ဗိုင္းရပ္စ္ရဲ႕ အတြင္းပိုင္းကို သက္ေရာက္ေစဘို႔ရာ ကြ်န္ေတာ္တို႔အတြက္ T cells လိုတာပါ။ antibodies (အင္တီေဘာ္ဒီ) မဟုတ္ပါ။"
ဒါေၾကာင့္ (ေပါလ္-ကလီနာမင္) နဲ႔ အဖြဲ႔ဟာ HCV-specific T cells စီပိုးနဲ႔သာဆိုင္တဲ့ (တီ-ဆဲလ္) ေတြကို အားျဖည့္ႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးပမ္းၾကရတယ္။ သူတို႔သံုးတဲ့နည္းကို recombinant adenoviral vector strategy ဗ်ဴဟာလို႔ ေခၚတယ္။ က်န္းမာေနသူ (ေဗာ္လန္တီယာ) လူ ၄၁ ေယာက္မွာ စမ္းသပ္ပါတယ္။

သူတို႔ စာတမ္းထဲမွာ ေရးထားတာက HCV genotype 1B ကေန ယူထားတဲ့ Nonstructural (NS) (ပရိုတင္း) ကို သယ္ပို႔ေပးမဲ့ Adenoviruses (အဒီႏို-ဗိုင္းရပ္စ္) ၂ ခုကို ဘယ္လို အသံုးျပဳထားတယ္ဆိုတာ ပါတယ္။ တခုက ရွားပါးတဲ့ လူ႔ (ဆီရို-တိုက္ပ္) (Ad6) ကေနရျပီး၊ ေနာက္တခုကေတာ့ (ခ်င္ပန္ဇီ) (ChAd3) ကရတယ္။

ဒီ (ဖက္တာ) ႏွစ္ခုလံုးကေန HCV proteins ကိုဆန္႔က်င္တဲ့ T cell တံု႔ျပန္မႈကို ရေစတယ္။ သူတို႔ကေနတခါ (ပရိုတင္း) အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ျပစ္မွတ္ထားၾကတယ္။ ဒါေတြကေန (Genotypes 1A and 3A) ဆိုတဲ့ Heterologous strains အမ်ိဳးအစားေတြကို သိေစႏိုင္မယ္။
တံု႔ျပန္မႈကေန ထြက္ေပၚလာတဲ့ HCV-specific cells စီပိုးသပ္သပ္ (ဆဲလ္) ေတြကေန အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ေစတယ္။ ဒါေတြထဲမွာ (CD4+) နဲ႔ (CD8+) ဆိုတဲ့ အုပ္စုငယ္ေတြလဲ ပါဝင္တယ္။ Interleukin-2, Interferon-[gamma] နဲ႔ Tumor necrosis factor-[alpha] ေတြကို ထြက္လာေစတယ္။

Adenoviral vector strategy (အဒီႏို-ဗက္တာ) ဗ်ဴဟာကို သံုးနည္းဟာ တာရွည္ခံမဲ့ (တီ-ဆဲလ္) တံု႔ျပန္မႈကို ရေစႏိုင္တယ္လို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်တယ္။ ဒါဟာ ခုခံအားျဖစ္ေစေအာင္ လံုေလာက္တဲ့ အရြယ္အစားနဲ႔ အရည္အေသြးကို ရေစႏိုင္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ HCV ကာကြယ္ေဆး ထုတ္ႏိုင္ေလာက္တဲ့ တံခါးပြင့္သြားေစေတာ့တယ္။

ဒီပဌမအဆင့္စမ္းသပ္မႈဟာ ကာကြယ္ေဆး စိတ္ခ်ရမႈ နဲ႔ ေရာဂါျပီးစနစ္အမ်ိဳးအစားကို သိနားလည္ေစဘို႔ ျဖစ္တယ္။စမ္းသပ္ခံသူေတြမွာ သိသာတဲ့ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးမရွိၾကတာေတြ႔ရတယ္။ အခု စမ္းသပ္မႈ ေနာက္တဆင့္ တက္ေနၾကပါျပီ။

(ေအာက္စ္ဖို႔ဒ္) အုပ္စုက ေရာဂါပိုး ဝင္ေနျပီးသူေတြကိုလဲ ကုသလို႔ ရမလားဆိုတာလဲ စမ္းေနပါတယ္။ ပိုးရွိေနသူေတြမွာ T cell responses (တီ-ဆဲလ္) တံု႔ျပန္မႈက တခါတေလမွာ အားနည္းတတ္လို႔ ကုသတဲ့အခါမွာ တျခားေဆးနဲ႔ပါ တြဲရႏိုင္တယ္။ အေမရိကန္ အုပ္စုကေတာ့ ပိုးက်ယ္ျပန္႔တဲ့ ေရာဂါထူေျပာရာေတြမွာ ကာကြယ္ႏိုင္မလားဆိုတာ စမ္းေနပါတယ္။

ဒီစမ္းသပ္သုေတသနကို European Commission ဥေရာပ-ေကာ္မရွင္၊ UK Medical Research Council (ယူေက-သုေတသန-ေကာင္ဆယ္လ္)၊ Wellcome Trust (ဝဲလ္ကမ္း-ထရပ္စ္)၊ Oxford Biomedical Research Centre (ေအာက္စ္ဖို႔ဒ္-ဘိုင္အို-မယ္ဒီကယ္) သုေတသနဌာန၊ နဲ႔ Martin School at the University of Oxford (ေအာက္စ္ဖို႔ဒ္-မာတင္-စကူးလ္) ေတြကေန ေထာက္ပံ့ပါတယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
၈-၁-၂ဝ၁၂