HIV Tests (2) စမ္းသပ္နည္းမ်ား (၂)
ေခတ္ေပၚ HIV စမ္းသပ္နည္းေတြဟာ အလြန္တိက်တယ္။ ၂ဝဝ၅ ဇူလိုင္လထဲက အေမရိကားမွာ 1,000 positive HIV ေတြ႔ထားသူေတြထဲက ၁၅ ေယာက္သာ False positive မွားျပီးအေပါင္းျပတာ ျဖစ္တယ္။ ထပ္စစ္ေဆးရင္ အမွား နည္းလာတယ္။ ၂ သိန္းခြဲထဲက ၁ ေယာက္သာ အမွားရွိခဲ့တာေတြ႔ရတယ္။ 1,000 negative HIV အႏုတ္ ၁ဝဝဝ ထဲကလဲ ၃ ေယာက္မွာ ပိုးရွိေနေပမဲ့ မရွိဘူးျပတယ္။ ၉၉႕၉၇% တိက်တယ္။ ဒါလဲ အေမရိကားမွာပါဘဲ။
Negative HIV test အႏုတ္ျပထားသူဟာ ဘာလို႔ ၃ လေနရင္ ထပ္စစ္သင့္သလဲ။
Antibody tests ေခၚတဲ့ ေရာဂါပိုးကိုခံႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ (အင္တီေဘာ္ဒီ) ကို စမ္းသပ္တာျဖစ္ရင္ လူတခ်ိဳ႕မွာ အဲလိုဓါတ္ေတြ ထြက္လာဘို႔ သူမ်ားထက္ အခ်ိန္ပိုယူတတ္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ HIV ပိုးရွိသူနဲ႔ အတူေနရာမိတဲ့ရက္ရဲ႕ေနာက္ ၂၈ ရက္ အၾကာမွာ HIV စစ္ေဆးတဲ့အခါ၊ အႏုတ္သာျပေနႏိုင္လို႔ ေနာက္ထပ္ ၃ လေနရင္တခါ ထပ္စစ္သင့္တယ္။
(ယူေက) မွာ Dual antibody/antigen test ဆိုတဲ့ (အင္တီေဘာ္ဒီ) ေရာ (အင္တီဂ်င္) ေရာစမ္းနည္းကို ပိုးရွိသူနဲ႔ အတူေနရာမိတဲ့ရက္ရဲ႕ေနာက္ ၃ လလို႔ သတ္မွတ္ထားေပးတယ္။ ၁၅-၃-၂ဝ၁ဝ မွာ British Association for Sexual Health and HIV (BASHH) ကေန လမ္းညႊန္ခ်က္ထုတ္ထားတယ္။ HIV ပိုးရွိသူနဲ႔ အတူေနရာမိတဲ့ရက္ရဲ႕ေနာက္ ၂၈ ရက္ အၾကာမွာ ၉၅% ေသာလူနာေတြမယ္ စမ္းရင္ေတြ႔တယ္။ မေတြ႔သူေတြကိုလဲ ၃ လေနရင္ ထပ္စစ္ေစတယ္။ အဲလို (အင္တီေဘာ္ဒီ) ေရာ (အင္တီဂ်င္) ေရာ စမ္းနည္းကို စတုတၳမ်ိဳးဆက္စမ္းသပ္နည္းလို႔ ေခၚတယ္။
Index interpretation အေျဖဖတ္ျခင္း
i<0.25 Non-reactive for Antigen (P24) AND Antibody ဒီဂဏန္းေအာက္မွန္သမွ် အႏုတ္ျဖစ္တယ္။
i>0.25 Reactive for Antigen (P24) OR Antibody ဒီဂဏန္းအထက္မွန္သမွ် အေပါင္းျဖစ္တယ္။
ELISA (enzyme-linked immunosorbent assay) Test စမ္းနည္းကို တံေတြး၊ ေသြး၊ ဆီး တမ်ိဳးမ်ိဳးကို စမ္းတယ္။ အဲဒီ တမ်ိဳးမ်ိဳးထဲမွာ HIV antibodies (အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီ-အင္တီေဘာ္ဒီ) ပါ-မပါကိုစမ္းတာ ျဖစ္တယ္။ ပဌမတခါစမ္းလို႔ အေပါင္း ျပသူျဖစ္ျဖစ္ အႏုတ္ျပသူျဖစ္ျဖစ္ ဒုတိယတခါထပ္စစ္တယ္။ ႏွစ္ခါလံုး အႏုတ္ျဖစ္သူဟယ ေသျခာေပါက္ ေဆးမစစ္ခင္အထိ HIV ကင္းရွင္းသူလို႔ သတ္မွတ္တယ္။
Western Blot Test စမ္းသပ္နည္းဟာ ပံုမွန္လုပ္တာနဲ႔ ေသျခာေစဘို႔အတြက္လုပ္တာ ျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕က ELISA positive အေပါ္းျဖစ္သူေတြကို ဒီနည္းမဟုတ္ဘဲ တျခားနည္းကိုသံုးတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ Radio-immunoprecipitative assay (RIPA) နဲ႔ Immunofluorescence assay (IFA) ေတြျဖစ္ၾကတယ္။ အားလံုးကေန Western Blot test လိုဘဲ အမွန္အကန္အေျဖထြက္ေစပါတယ္။
Rapid Tests or Point of Care Tests အျမန္စမ္းနည္းဆိုတာ HIV infection ပိုးရွိေနတာကို ေရာဂါအေျဖထုတ္ရာမွာ အကူအညီ ရေစဘို႔ ျဖစ္တယ္။ လူနာရဲ႕ က်န္းမာေရးရာဇဝသ္၊ က်န္းမာေရးစစ္ေဆးခ်က္နဲ႔ ေရာဂါ ကူးလာေခ်ရွိႏိုင္သူ ဆိုတာေတြပါ လိုအပ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ False positive မွားျပီးအေပါင္းျပရွိႏိုင္လို႔ Western blot test ကိုပါ လုပ္ရတယ္။
OraQuick စမ္းနည္းက မိနစ္ ၂ဝ နဲ႔အေျဖသိရမယ္။ HIV 1 နဲ႔ HIV 2 ကိုစမ္းတာျဖစ္တယ္။
Orasure ဆိုတာ သြားရည္ကိုစမ္းတယ္။ ELISA နည္းျပီးတဲ့ေနာက္ Western blot ကိုပါလုပ္မယ္။
Uni-Gold နည္းဟာလဲ ၁ဝ-၁၂ မိနစ္နဲ႔ အေျဖထြက္တဲ့ အျမန္စမ္းနည္းျဖစ္တယ္။ HIV 1 အတြက္စစ္တာျဖစ္တယ္။
Clearview Complete HIV 1/2 and Clearview HIV 1/2 Stat-Pak နည္း ၂ မ်ိဳးက ေသြးထဲမွာ HIV1 နဲ႔ HIV 2 ေတြရဲ႕ Antibodies (အင္တီေဘာ္ဒီ) ရွိ-မရွိစစ္တာေတြ ျဖစ္တယ္။ ၁၅ မိနစ္သာ ၾကာတယ္။
Home Access Express HIV-1 Test ဆိုတာ အိမ္မွာတင္ စမ္းနည္းျဖစ္တယ္။ ကိုယ့္ေသြးကို ေဖါက္ယူစစ္ရတယ္။ ျပီးေတာ့ ဓါတ္ခြဲခန္းကို တနည္းနည္းနဲ႔ပို႔တယ္။ အေျဖကို ဖုန္းနဲ႔လွမ္းေမးႏိုင္တယ္။
Dr. တင့္ေဆြ
Comments
Post a Comment