Strep throat လည္ေခ်ာင္းနာ

မဂၤလာပါဆရာ။ သမီးအသက္ ၃၃ ႏွစ္ပါ။ ညေနပိုင္းဆို ေခါင္းကိုက္ၿပီး လည္ေခ်ာင္းအရမ္းနာေနလို႔ပါ။ သမီး ၅ ရက္ ႐ွိေနၿပီ။ မနက္ႏွင့္ေန႔လည္ပိုင္းမွာ သက္္သာေနေပမယ့္ ညပိုင္းဆိုျဖစ္လာပါတယ္။ အဖ်ားမ႐ွိဘူးဆရာ။ သမီးက အရမ္းေအးတက္တယ္ဆရာ။ အေအးဒဏ္ကို သိပ္မခံႏိုင္ပါဘူး။ ေက်းဇူးျပဳ၍ သမီးဘာေဆးေသာက္ရမလဲ ေျဖၾကားေပးပါဆရာ။

Strep throat လို႔ေခၚၾကတယ္။ အမ်ားစုက ေဆးမလိုဘဲေပ်ာက္တယ္။ ၄ဝ% က ၃ ရက္သာၾကာျပီး ၈၅% က တပါတ္သာ ၾကာတယ္။ လည္ေခ်ာင္းနာနဲ႔ အာသီးေရာင္တာကို ျဖစ္ေစတဲ့ ပိုး (ဗိုင္းရပ္စ္ နဲ႔ ဗက္တီးရီးယား) ေတြထဲက Group A beta-haemolytic Streptococci ဗက္တီးရီးယားဟာ Acute rheumatic fever ရက္တို ရူမက္တစ္ အဖ်ား ေရာဂါ နဲ႔ Post-Streptococcal Glomerulonephritis ေက်ာက္ကပ္ေရာင္ေရာဂါကို ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။

လည္ေခ်ာင္းနာတာ အလိုလိုေပ်ာက္ႏိုင္ေပမယ္။ ကံမေကာင္းရင္ ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးဝါးတာေတြျဖစ္လာႏိုင္လို႔ ေဆးေသခ်ာကုသပါ။ ေက်ာက္ကပ္ကိုထိခိုက္ႏိုင္တယ္။ Rheumatic fever ရူမက္တစ္အဖ်ား ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ အဆစ္ေတြနာမယ္။ ေလဖက္နာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ႏွလံုးကိုပါထိခိုက္လာႏိုင္တယ္။

လည္ေခ်ာင္းနာမယ္။ ဖ်ားမယ္။ မ်ိဳခ်ရတာနာမယ္။ ေမးေအာက္နဲ႔ လည္ပင္းမွာ တက္ေစ့ေတြေရာင္ႏိုင္တယ္။ ေခါင္းကိုက္မယ္။ အနီျပင္ထြက္မယ္။ ပ်ိဳ႕အန္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္လက္ကိုက္ခဲမယ္။ တုပ္ေကြးလို၊ အေအးမိတာလို ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ျဖစ္တာနဲ႔ အေတာ္ဆင္တယ္။ အာသၤီး၊ ဆိုင္းနပ္စ္၊ အေရျပား၊ ေသြး၊ နာအလယ္ပိုင္းေတြဆီ ပိုးကူးစက္သြားႏိုင္တယ္။

ပိုးေသေဆးေပးရတယ္။ သုေတသနတခ်ိဳ႕က ဒီလိုေဆးေပးတာ အက်ိဳးနည္းနည္းသာရွိတယ္တဲ့။ တာရွည္ေပးဘို႔လိုသူကို Azithromycin ေပးႏိုင္တယ္။ Tympanostomy tube ျပြန္ထည့္ဘို႔လိုသူကို ထည့္ေပးရမယ္။
(၁) Amoxicillin အေမာက္ဆာစလင္
• အသက္ရွဴလမ္း အထက္ပိုင္းပိုးဝင္ျခင္း = တခါေသာက္ 250 - 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၇-၁ဝ ရက္။ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 500 - 875 mg တေန႔ ၂ ခါ၊
• ေလျပြန္ေရာင္ျခင္း = တခါေသာက္ 250 - 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၇-၁ဝ ရက္။ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 500 - 875 mg တေန႔ ၂ ခါ၊
• အာသီး-အာေခါင္ေရာင္ျခင္း = တခါေသာက္ 250 - 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၇-၁ဝ ရက္။ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 500 - 875 mg တေန႔ ၂ ခါ၊

(၂) Azithromycin (အဇစ္သရိုမိုင္စင္)
လူၾကီး ပဌမေန႔မွာ 500 mg ေသာက္ပါ၊ ဒိေနာက္ 250 mg တရက္တခါ၊ ၄ ရက္။ ၆ လကေန ၂ ႏွစ္ကေလး = 10 mg/kg (maximum: 500 mg/dose) တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊ ၃ ရက္။ ၂ ႏွစ္အထက္ကေလး = 12 mg/kg ၅ ရက္။ 500 mg/day ထက္မပိုရ။ FDA ကေန B အဆင့္သတ္မွတ္ထားတယ္။ ဆိုလိုတာက အက်ိဳးက ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးထက္ပိုရင္ ေသာက္ႏိုင္တယ္။ ကေလးအတြက္စိုးရိမ္ရန္မရွိပါ။

ပိုးေသေဆးအျပင္ အနာအေရာင္သက္သာေဆးေပးရမယ္။ Paracetamol ပါရာစီတေမာနဲ႔ Ibuprofen 200 mg အိုဘူပရိုဖင္ေတြကို အမ်ားဆံုးသံုးတယ္။ ေရေႏြး + ဆားနဲ႔ ခံတြင္းသန္႔ရွင္းေပတာ အင္မတန္ထိေရာက္တယ္။ ေဆာင္းကာလမွာ မနက္ခင္း ခ်င္း (ဂ်င္) ျပဳပ္ရည္ ေသာက္တာလည္း အက်ိဳးမ်ားတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၂-၁-၂ဝ၁၆