Justice တရားသူၾကီးနဲ႔ တရားၾကီးသူ

သတင္း = အစိုးရသစ္အတြက္ တရားသူႀကီး ၆ဝ ဝန္းက်င္ အစားထိုးခန္႔အပ္ဖို႔ NLD ျပင္ဆင္

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ပညာေရးစနစ္နဲ႔ က်န္းမာေရးစနစ္ထက္ဆိုးတာက တရားစီရင္ေရးစနစ္ျဖစ္တယ္။ တရားသူၾကီးဆိုတာ ဥပေဒပညာတတ္ရံုနဲ႔မျပီးပါ။ ဥပေဒဆိုတာေတြက တရားမွ်တရမယ္။ ဥပေဒအားလံုးကုိခ်ဳပ္ထားတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒကပါ တရားမွ်တရမယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သက္ဦးဆံပိုင္ဘုရင္စနစ္ရွိစဥ္က ဘုရင့္ပါးစပ္ကထြက္တာတိုင္းက စီရင္ခ်က္ျဖစ္တယ္။ ဘုရင့္ေအာက္မွာ လႊတ္ေတာ္၊ ဝန္ၾကီး၊ ျမိဳ႕စား၊ ကလန္၊ သံျပင္၊ လုလင္ေက်ာ္ေတြထားတယ္။ ေနာက္မွာ ရာဇသတ္ၾကီး၊ ဓမၼသတ္၊ ျဖတ္ထံုးေတြ ေပၚလာတယ္။

၁၈၈၆ ျဗိတိသွ်အုပ္စိုးေတာ့ Court of Judicial Commissioner ကိုမႏၲေလးမွာထားတယ္။ Indian Penal Code (1860), Criminal Procedure Code (1862), Indian Evidence Act (1872) နဲ႔ Civil Procedure Code (1859) ေတြကို က်င့္သံုးတယ္။

လြတ္လပ္ေရးရျပီးေတာ့ Union Judiciary Act of 1948 နဲ႔ Supreme Court, High Court နဲ႔ Subordinate Courts ေတြ ျဖစ္လာတယ္။

၁၉၆၂ ေတာ္လွန္ရးေကာင္စီကအာဏာသိမ္းေတာ့ အဲတာေတြကိုဖ်က္ျပစ္ျပီး၊ Chief Court ကို ဆိုရွယ္လစ္ပံုစံနဲ႔ လုပ္တယ္။ ၁၉၇၄ မွာ ဖြဲ႔စည္းပံုအသစ္အရ ဗဟို၊ ျပည္နယ္၊ တိုင္း၊ ျမိဳ႕နယ္၊ ရပ္ေက်း တရားရံုးေတြ လုပ္တယ္။
၁၉၈၈ (နဝတ) ကအာဏာသိမ္းေတာ့ Supreme Court နဲ႔ High Court ေတြကို အသစ္လုပ္တယ္။ ၂ဝဝဝ ခုႏွစ္မွာ Judiciary Law နဲ႔ အသစ္လုပ္တယ္။ ၂ဝ၁ဝ မွာ ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအရျဖစ္လာတယ္။ ဥပေဒျပဳေရးကို ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကလုပ္တယ္။ Supreme Court of the Union, High Courts of the Region, High Courts of the State, Courts of the Self-Administered Division, Courts of the Self-Administered Zone, District Courts, Township Courts ေတြနဲ႔ တျခားတရားရံုးေတြျဖစ္လာတယ္။ Courts-Martial နဲ႔ Constitutional Tribunal of the Union ေတြ ပါတယ္။ ၂၈-၁ဝ-၂ဝ၁ဝ ေန႔မွာ Union Judiciary Law ျဖစ္လာတယ္။

သမတကေန Chief Justice နဲ႔ Judges of the Supreme Court ေတြကိုလႊတ္ေတာ္ အတည္ျပဳခ်က္နဲ႔ခန္႔တယ္။
High Court တိုင္းမွာ ေဒသဆိုင္ရာ Chief Justice of the High Court ေတြထားတယ္။ တျခားတရားရံုးေတြဆိုတာ Juvenile Courts နဲ႔ Municipal Courts ေတြျဖစ္ၾကတယ္။ Supreme Court of Myanmar မွာ Chief Justice အပါအဝင္ တရားသူၾကီး ၇ ဦးကေန ၁၁ ဦးအထိထားတယ္။ သမတဦးသိန္းစိန္ကေန ဦးထြန္းထြန္းဦးကို Chief Justice ခန္႔တယ္။ ၁၇-၂-၂ဝ၁၁ ေန႔မွာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳခဲ့တယ္။

ျမန္မာျပည္မွာ တရားသူၾကီးေတြ နာမည္ၾကီးခဲ့သူေတြရွိတယ္။ နာမည္ပ်က္ခဲ့သူေတြကေတာ့ ပိုမ်ားတယ္။ လြတ္လပ္ေရး ရတဲ့ကာလမွာ ဦးခ်န္ထြန္း၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းလက္ထက္မွာ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္၊ ၁၉၈၈ အေရးအခင္းကာလမွာ ဦးတင္ေအာင္ဟိန္းနဲ႔ နဝတ-နအဖ လက္ထက္မွာ ဦးေအာင္တိုးနာမည္ထြက္ခဲ့တယ္။

မွတ္သားစရာ စကားမ်ား
- အယ္လီ ဝီဆယ္လ္ = ကြ်န္ေတာ္တို႔မွာ မတရားမႈကို တားျမစ္ႏိုင္စြမ္းမွာ အာဏာမရွိတာမ်ိဳးၾကံဳရတတ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ တားျမစ္ဖို႔ရာ ဘယ္ေတာ့မွ မပ်က္ကြက္ပါနဲ႔။
- မဟတၲမဂႏၵီ = အမွန္တရားဟာ ဘယ္ေတာ့မွ တရားမွ်တတဲ့အေၾကာင္းရင္းကို မပ်က္စီးေစဘူး။
- ေဂ်ာ့ မာတင္ = လူတေယာက္ကို ေသဒဏ္စီရင္ခ်က္ခ်မွတ္တိုင္း ျပစ္ဒဏ္က်သူရဲ႕ မ်က္လံုးကိုၾကည့္ပါ။ သူ႔ေနာက္ဆံုးစကားကို နားေထာင္ပါ။ အဲလိုလုပ္ခြင့္မေပးရင္ အဲဒီလူဟာ မေသထိုက္ဘူး။
- ေဂ် ေက ရိုလင္း = ငါေထာင္က်တဲ့အတြက္ ငါလူသတ္မႈတခုက်ဴးလြန္ဘို႔ လိုေနတယ္။
တရားစီရင္ခြင့္အာဏာရွိသူတိုင္းကို တရားသူၾကီးလို႔ေခၚၾကေပမယ့္ သူတို႔အားလံုးဟာ တရားတဲ့သူ မဟုတ္ႏိုင္ပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၅-၁၂-၂ဝ၁၅