Surgical sutures ခြဲစိတ္ခ်ဳပ္ၾကိဳးမ်ား

ခြဲစိတ္ကုသမႈသမိုင္းမွာ ခ်ဳပ္ၾကိဳးေတြအမ်ိဳးမ်ိဳးစမ္းသံုးခဲ့ၾကတယ္။ ေငြ၊ ေၾကး၊ အလူမီနီယမ္၊ သတၱဳၾကိဳးေတြသံုးခဲ့တယ္။ အပင္ေတြကေနထုတ္တာေတြလည္း စမ္းခဲ့ေသးတယ္။ ျမင္းျမီး၊ ဆံပင္လည္းစမ္းတယ္။ ျခည္ၾကိဳးနဲ႔ ပိုးၾကိဳးလည္းပါတယ္။ အိုင္အိုဒင္းနဲ႔ပိုးသန္႔ထားတဲ့ ကက္ဂတ္ၾကိဳးကိုေတာ့ ၁၉ဝ၆ မွာ စသံုးတယ္။ တမင္ထုတ္လုပ္ယူတဲ့ၾကိဳးကိုေတာ့ ၁၉၃ဝ ေက်ာ္မွသာသံုးလာႏိုင္တယ္။ ေပၚလီယင္စတာၾကိဳးကို ၁၉၅ဝ ေက်ာ္မွသံုးလာတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေပၚလီမာ အမ်ိဳးအစားေတြကိုသံုးလာတယ္။ Vicryl နဲ႔ polydioxanone ေတြျဖစ္တယ္။

Catgut suture (ကက္ဂတ္) ေခၚ ေၾကာင္အူခ်ုပ္ၾကိဳးကို လူသိမ်ားပါတယ္။ အသားျဖစ္ၾကိဳးလို႔ေခၚၾကတယ္။ သက္ရွိကေန ထုတ္လုပ္ထားလို႔ပါ။ ကိုယ္ထဲမွာရွိတဲ့ proteolytic အင္ဇိုင္းေတြကေနအဲလိုျဖစ္လာေအာင္လုပ္ေပးတယ္။ ကက္ဂတ္လို႔ ေခၚတာ ေၾကာင္အူလို႔အဓိပၸါယ္ရေပမယ့္ သိုးနဲ႔ ဆိတ္အူကေနထုတ္တာပါ။ တေယာ၊ ဂီတာၾကိဳးေတြလိုပါပဲ။ တင္းနစ္နဲ႔ ၾကက္ေတာင္ရက္ကက္ၾကိဳးေတြလည္း အတူပဲ။ ႏြားအရြတ္ေခ်ာင္းကေနလည္း ထုတ္တယ္။

(ကက္ဂတ္) က ဗိုက္ထဲမွာ ရက္ ၉ဝ ၾကာရင္ အသားလံုးလံုးျဖစ္သြားတယ္။ ၾကိဳးသေဘာသတၱိကေတာ့ ၇ ရက္အထိသာ ၾကာတယ္။ ေသြးအားနည္းေနသူ၊ ကင္ဆာရွိေနသူနဲ႔ အာဟာရ ခ်ိဳ႕တဲ့ေနသူေတြမွာ အသားျဖစ္သြားတာပိုျမန္တယ္။ ပါးစပ္နဲ႔ အမ်ိဳးသမီး ဗဂ်ိဳင္းနားမွာ ဗက္တီးရီးယားေတြရွိေနလို႔ ပိုျမန္တယ္။

ၾကိဳးျဖစ္ေအာင္လုပ္ျပီး glycerol ဂလစ္ဇေရာရည္စိမ္တယ္။ ethylene oxide, isopropyl alcohol ေတြနဲ႔ပိုးသန္႔ေပးတယ္။ ၾကိဳးအရြယ္အစား အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ နံပါတ္ေတြမွာ သုညနဲ႔စံထားတယ္။ သုည မ်ားေလေလ ၾကိဳးေသးေလေလ။ အေရျပားေအာက္ အဆီကို သုည ၃ လံုး၊ ၾကြက္သားကို သုည ၂ လံုး၊ သုညမဟုတ္တဲ့ ၁ ဆိုရင္ ၾကိဳးတုတ္တယ္၊ သားအိမ္ခ်ဳပ္ရင္ အဲတာနဲ႔မွ ေကာင္းတယ္။ မ်က္စိဆိုရင္ သုည ၆ လံုး စသျဖင့္သံုးတယ္။

Chromic catgut suture လို႔စာေရးထားရင္ chromic acid salts ပါထည့္ေပးထားလို႔ျဖစ္တယ္။ ခ်ဳပ္ထားတာကို ၾကာၾကာေနေစဘို႔ ရည္ရြယ္တယ္။ ေရာင္ရမ္းျဖစ္စဥ္ကိုေတာ့ ပိုမ်ားေစမယ္။ အေရာင္ရင့္တယ္။ ၁၈-၂၁ ရက္အထိ ၾကာေနမယ္။

Ethicon Sutures အက္သီကြန္ၾကိဳးေတြခိုင္ခ်ိန္
Vicryl Rapide - ၂ ပတ္၊
Undyed Monocryl – ၃ ပါတ္၊
Dyed Monocryl – ၄ ပါတ္၊
Coated Vicryl – ၄ ပါတ္ခြဲ၊
PDS – ၉ ပါတ္၊
Panacryl – ၇ဝ ပါတ္။

Non-absorbable sutures အသားမျဖစ္ခ်ဳပ္ၾကိဳးေတြထဲမွာ အထူးလုပ္ပိုးၾကိဳးနဲ႔ polypropylene, polyester ၾကိဳးေတြကို သံုးပါတယ္။ Stainless steel သံမဏိၾကိဳးကိုအရိုးခြဲစိတ္ရာမွာသံုးရတယ္။ Nylon (Ethilon), Gortex, Fiberwire, Ethibond, Prolene ေတြျဖစ္တယ္။ အမ်ားဆံုးက အေပၚယံအေရျပားကိုခ်ဳပ္ရာမွာသံုးတယ္။ ျပန္ျဖဳတ္ေပးရတယ္။ အတြင္းထဲမွာ ၾကာၾကာေနေစခ်င္တာမွာလည္း ခြ်င္းခ်က္အေနနဲ႔သံုးရတယ္။ ဥပမာ ေသြးေၾကာျခည္တာ၊ အူအတက္ ျဖတ္တာ၊ အစာအိမ္ေပါက္တာ။

ခြဲစိတ္ရာမွာသံုးတဲ့အပ္က အဝတ္ခ်ဳပ္အပ္နဲ႔မတူပါ။ စက္ဝိုင္းတဝက္ (င) ပံုျဖစ္တယ္။ အေျဖာင့္သံုးရတာနည္းတယ္။ ေကာက္ေကြးမႈက 1/4 circle,3/8 circle, 1/2 circle အမ်ိဳးမ်ိဳး။ အပ္ဖ်ားကလည္း လံုးေနတာနဲ႔ ထိပ္ကေန ၾကည့္ရင္ တရိဂံပံုရွိတာ ႏွစ္မ်ိဳးသံုးတယ္။ အမ်ားဆံုးက taper ဆိုတာလံုးတယ္။ cutting တရိဂံထိပ္ဆိုတဲ့ရွတာကို အေရျပားမွာ သံုးတယ္။ reverse cutting, trocar point, blunt points, side cutting မ်ိဳးေတြလည္းရွိပါေသးတယ္။ အပ္နဲ႔ၾကိဳး တြဲထားတာနဲ႔ သီးျခားစီလည္းသံုးတယ္။

ခြဲစိတ္ပညာမွာ ပစၥည္းကိရိယာေတြ ေကာင္းေလေလ ရလဒ္ေကာင္းေလေလျဖစ္တယ္။ ဘာပစၥည္းမွမရွိရင္ေတာ့ ရွိတာနဲ႔သာ စခန္းသြားၾကရပါတယ္။ ခြဲစိတ္တဲ့လက္ဟာ ကညာလက္ျဖစ္ရမယ္လို႔အဆိုရွိပါတယ္။ ကိုင္တာတြယ္တာ ညင္သာသိမ္ေမြ႔ရမယ္။ ဆရာဝန္မေတြ သူနာျပဳဆရာမေတြတိုင္းကေတာ့ ကညာလက္မဟုတ္ၾကတာ ေတြ႔ရတယ္။ ေယာက္်ားသားေတြကေန သင္ယူရင္ရတယ္။

ေတာ္တဲ့ခြဲစိတ္ဆရာဝန္ဆိုတာ ညင္သာတဲ့ ကညာလက္၊ စူးရွတဲ့ သိန္းငွက္မ်က္စိနဲ႔ ျခေသၤ့ႏွလံုးသားရွိအပ္တယ္။ ျခေသၤ့ဆိုတာ သားေကာင္ငယ္ေပမယ့္ လံု႔လစိုက္ထုတ္တာမွာ မေပါ့ေလွ်ာ့ပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၉-၁၂-၂ဝ၁၅