Burmese History Chronology by Dr. Than Tun

ျမန္မာႏိုင္ငံ (၁၃ဝဝ-၁၈၈၅) ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈအက်ဥ္းခ်ဳပ္
(ေဒါက္တာသန္းထြန္းေရးတဲ့ ျမန္မာသစ္စာတမ္းက ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္)
• ၁၃ဝဝ ပုဂံႏိုင္ငံပ်က္
• ၁၃၁၂ ပင္းယၿမိဳ႕တည္
• ၁၃၆၄ ရွမ္းဖ်က္လို႔ ပင္းယ၊ စစ္ကိုင္းပ်က္
• ၁၃၆၅ အဝၿမိဳ႕တည္
• ၁၃၇၄ ရခိုင္က ျမန္မာမွာ နန္းလ်ာေတာင္း
• ၁၄ဝ၄ ရခိုင္မင္းေတြ ရခိုင္ဘြဲ႔အျပင္ မဟာေမဒင္ဘြဲ႔ကိုလဲယူ
• ၁၄၃၃ ၿမိဳ႕ေဟာင္း (ေျမာက္ဦး) တည္
• ၁၄၃၇ သံတြဲ ရခိုင္ လက္ေအာက္ခံစျဖစ္
• ၁၄၄၆ ရွမ္း သိုဟန္ဘြား တ႐ုတ္မွာ အညံ့ခံ
• ၁၄၅၃ ရွင္ဥတၲမေက်ာ္၊ ရွင္သီလဝံသတို႔ ေမြးဖြား၊ ျမန္မာစာေပႀကီးပြား
• ၁၄၆ဝ မြန္ ရွင္ေစာပု ေ႐ႊတိဂံုေစတီရင္ျပင္ေတာ္ကိုခ်ဲ႕
• ၁၄၅၇ မြန္ ရာမာဓိပတိ (ဓမၼေစတီ) မင္းက သာသနာသန္႔စင္ေရးအတြက္ သီရိလကၤာနဲ႔ ဆက္သြယ္၊ ကလ်ာဏီေက်ာက္စာေရးထိုး
• ၁၅၂၃ ရွမ္း သိုဟန္ဘြား အဝ မင္းျဖစ္
• ၁၅၃၉ တပင္ေ႐ႊထီး ဗဂိုးသိမ္း၊ ဗဂိုးမွာ နန္းသစ္ေဆာက္
• ၁၅၄၁ တပင္ေ႐ႊထီး မဒမကိုသိမ္း
• ၁၅၄၈ အယုဒၶယ (ယိုးဒယား) ကို ျမန္မာက ပထမအႀကိမ္ ဝန္းရံတိုက္ခိုက္
• ၁၅၅ဝ တပင္ေ႐ႊထီးလုပ္ၾကံခံရ၊ မြန္ေတြက ျမန္မာကို ဗဂိုးကႏွင္
• ၁၅၅၅-၅၉ ဘုရင့္ေနာင္က အညာျမန္မာ၊ ရွင္းျပည္၊ မဏိပူရက လင္းဇင္းထိသိမ္း၊
• ၁၅၆၄ အယုဒၶယ (ယိုးဒယား) ကို ျမန္မာက ဒုတိယအႀကိမ္ ဝန္းရံ၊ ၿမိဳ႕ကိုသိမ္း၊ တနသၤာရီ ျမန္မာ လက္ေအာက္ခံျဖစ္လာ၊ ဗဂိုးကို မီး႐ိႈ႕ဖ်က္ဆီး၊
• ၁၅၆၉ အယုဒၶယ (ယိုးဒယား)ကို ျမန္မာက တတိယအႀကိမ္ ဝန္းရံ၊
• ၁၅၈၇-၉၃ အယုဒၶယ (ယိုးဒယား) ကို ျမန္မာက စတုတၲအႀကိမ္ဝန္းရံ၊ ဘာမွ် အရာမေရာက္
• ၁၆ဝဝ ရခိုင္၊ ယိုးဒယားေပါင္းၿပီး ဗဂိုးကိုတိုက္၊ ျမစ္ဝကြ်န္းေပၚမွာ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးျခင္းေဘးဆိုက္၊ ႏိုင္ငံ အစိတ္စိတ္ၿပိဳကြဲ၊ ဒီဗရစ္တို တညင္မွာအခိုင္အမာေန
• ၁၆၁၇ မင္းခေမာင္းက ရွင္မျဖဴကြ်န္းကိုသိမ္း၊ မာ့ဘ္နဲ႔ ပုတေက ေပါင္းၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ကိုတိုက္ခိုက္
• ၁၆၂၇ ဒတ္ခ်္နဲ႔ အဂၤလိပ္ အေရွ႕အိႏၵိယကုမၸဏီေတြက ျမန္မာမွာ ကုန္တိုက္ဖြင့္
• ၁၆၃၅ အဝကို ၿမိဳ႕ေတာ္ေျပာင္း
• ၁၆၅၂-၆၂ တ႐ုတ္ဘက္က အညာျမန္မာနယ္ေတြမွာ ဝင္ေရာက္လုယက္
• ၁၆၇၇ ဒတ္ခ်္နဲ႔ အဂၤလိပ္ အိႏၵိယကုမၸဏီတိုက္ခြဲေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံက႐ုပ္သိမ္း
• ၁၆၈၃ ဒတ္ခ်္ကုမၸဏီတိုက္ခြဲ ရခိုင္က႐ုပ္သိမ္း
• ၁၆၈၈ ဘိတ္ (ၿမိတ္) ကို ျပင္သစ္ကေခတၲသိမ္းယူ၊ ျပင္သစ္ အေရွ႕အိႏၵိယကုမၸဏီ တိုက္ခြဲ တညင္မွာဖြင့္
• ၁၇၂၁ ကက္သလစ္ သာသနာျပဳ လုပ္ငန္းစ
• ၁၇၂၄-၅ဝ အညာျမန္မာဘက္ မဏိပူရမွာ လုယက္
• ၁၇၂၅ ျမန္မာက ဇင္းမယ္ကို လက္လႊတ္
• ၁၇၄ဝ ဗဂိုး၊ တညင္၊ မဒမ က ျမန္မာေတြ ေျပးခဲ့ရ
• ၁၇၄၃ ျမန္မာက တညင္ရ၊ ျပန္လက္လြတ္၊ မြန္က တညင္ရွိ အဂၤလိပ္ အေရွ႕အိႏၵိယ ကုန္တိုက္ေတြကို မီးတိုက္
• ၁၇၄၇ အုတ္ဖိုေကြ႔ရွမ္းက မဒရာရွိ မြန္ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္း
• ၁၇၅ဝ အဝမင္းက ယြန္နန္ကို အကူအညီေတာင္း၊ မႏုရင္း ဓမၼသတ္ ျပဳစု
• ၁၇၅၁ ေက်ာက္ဆည္ကို မြန္တို႔သိမ္း
• ၁၇၅၂ အဝကို မြန္တို႔သိမ္း
• ၁၇၅၃ အဝက မြန္တို႔ထြက္
• ၁၇၅၄ အဝကို မြန္တို႔က အႀကီးအက်ယ္ လာေရာက္တိုက္ခိုက္တာကို အေလာင္းမင္းတရားက တြန္းလွန္
• ၁၇၅၅ မြန္တို႔က ဟံသာဝတီေရာက္မင္းကို ေရမွာေဖ်ာက္၊ အေလာင္းမင္းတရား ျပည္၊ ျမန္ေအာင္၊ ရန္ကုန္ကို သိမ္း၊ အဂၤလိပ္သေဘၤာေတြကိုဖမ္း၊ ရန္ကုန္မွာ မီးေလာင္၊ ကပၸတိန္ေဗကာ သံအျဖစ္နဲ႔ အေလာင္းမင္းတရားဆီလာ၊ မဏိပူရကို ပထမအႀကိမ္ဖ်က္ဆီး၊ ရွမ္းက အညံ့ခံ
• ၁၇၅၆-၅၇ ဗဂိုးကိုရံ၊ မြန္တို႔ကို အၿပီးတိုင္ႏိုင္
• ၁၇၅၈-၅၉ အေလာင္းမင္းတရားက မဏိပူရကို ေအာင္ႏိုင္
• ၁၇၆ဝ အယုဒၶယ (ယိုးဒယား) ကို ျမန္မာက ပဥၥမအႀကိမ္ ဝန္းရံ၊ တနသၤာရီကို ျမန္မာက သိမ္း၊ အဲဗ္စ္သံအဖြဲ႕ေရာက္၊ ရန္ကုန္မွာ အေရွ႕အိႏၵိယကုန္တိုက္ဖြင့္
• ၁၇၆၄ မဏိပူရကို တိုက္ခိုက္လုယက္
• ၁၇၆၇ အယုဒၶယ (ယိုးဒယား) ကို ျမန္မာက ဆ႒မအႀကိမ္ ဝန္းရံသိမ္းယူ
• ၁၇၆၅-၆၉ တ႐ုတ္ က်ဴးေက်ာ္စစ္
• ၁၇၇၃ မြန္ေတြ ထိုင္းလင္းဘက္မွာ ခိုလံႈ
• ၁၇၆၈-၈၂ ထိုင္းလင္း (ယိုးဒယား) က ျမန္မာေတြကို တိုက္ထုတ္
• ၁၇၈၃ အမရပူရကို မင္းေနျပည္လုပ္၊ ရန္ကုန္ကို မြန္တို႔က ေခတၲသိမ္း
• ၁၇၈၄-၈၅ ရခိုင္ကိုသိမ္း၊ အရပ္ရပ္ ေက်ာက္စာေတြစု
• ၁၇၉၄ ရခိုင္မွာ သူပုန္ထ၊ ျမန္မာက စစ္တေကာင္းဘက္ကိုဝင္
• ၁၈၁၃ မဏိပူရကို ခ်ီတက္၊ ဂ်ပ္ဆင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုေရာက္
• ၁၈၁၄ မဒမမွာ မြန္ေတြ ပုန္ကန္ ထိုင္းလင္းဘက္ကို ဝင္ေရာက္ ခိုလံႈ
• ၁၈၁၆ အာသမ္ကို ျမန္မာက တိုက္ခိုက္ေအာင္ျမင္
• ၁၈၁၉ ျမန္မာက မဏိပူရကိုသိမ္း၊ ျမန္မာက အာသမ္ကိုသိမ္း
• ၁၈၂၃ အဝကို မင္းေနျပည္ျပန္လုပ္၊ ရွင္မျဖဴ (ဆဟာဟပုရိ) ကြ်န္းကို ျမန္မာကသိမ္း
• ၁၈၂၄-၂၆ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ပထမစစ္ ျဖစ္ပြား၊ ရခိုင္နဲ႔ တနသၤာရီကို အဂၤလိပ္ယူ
• ၁၈၅၂ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ဒုတိယစစ္ ျဖစ္ပြား၊ အေၾကျမန္မာကို အဂၤလိပ္သိမ္း
• ၁၈၅၇ မႏၲေလးၿမိဳ႕ စတည္
• ၁၈၈၅ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ တတိယစစ္ျဖစ္ပြား၊ အညာျမန္မာကိုပါ အဂၤလိပ္သိမ္း။