Smoking and Cancer ေဆးလိပ္ နဲ႔ ကင္ဆာ

ကၽြန္ေတာ့္ နာမည္က (႕႕႕႕႕) ပါ။ အသက္က ၂၅ ပါ။ ၁၆ ႏွစ္ကစျပီး ေဆးလိပ္ ေသာက္ခဲ့မိပါတယ္။ ေသာက္တာ သာမန္ထက္ ပုိမ်ားပါတယ္။ အခုေနာက္ပုိင္းေတာ့ ၾကဳိးစားျပီး ျဖတ္ေနပါတယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္ရင္ လည္ပင္း-ကင္ဆာ ျဖစ္တတ္တယ္လုိ႔ ၾကားဖူးပါတယ္။ လည္ပင္း-ကင္ဆာ ရဲ့လကၡဏာမ်ား အေၾကာင္း သိလုိပါတယ္။ ေဆးစစ္လွ်င္ လည္ပင္း-ကင္ဆာ ရွိ-မရွိ မည္သုိ႔ ျပဳလုပ္ရမည္ကုိ ေျဖၾကားေပးပါခင္ဗ်ာ။

ေဆးလိပ္ေသာက္တာနဲ႔ ကင္ဆာ ဆက္စပ္တာမွာ အဆုပ္ကင္ဆာက ထိပ္မွာေနတယ္္။ Lung cancer death အဆုပ္-ကင္ဆာနဲ႔ ေသဆံုးရသူ အားလံုးထဲမွာ ေယာက္်ားဆိုရင္ ၉ဝ% မိန္းမဆိုရင္ ၈ဝ% ဟာ Cigarette smoking စီးကရက္ ေသာက္တာနဲ႔ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။

စီးကရက္ေဆးထဲမွာ Ingredients ဓါတ္အမ်ိဳးအစားေပါင္း ၅၉၉ ပါျပီး၊ မီးရွိဳ႕လိုက္ရင္ Chemicals ဓါတ္အမ်ိဳးေပါင္း ၄ဝဝဝ ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီအထဲက ၄ဝ မကတာေတြဟာ Carcinogens ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္တာေတြ ျဖစ္တယ္။ ေသဆံုးရျခင္း အေၾကာင္းရင္း ေတြထဲမွာ ကင္ဆာက ဒုတိယ လိုက္တယ္။ ကင္ဆာ မွန္သမွ် ဘာလို႔ျဖစ္သလဲ ဆရာဝန္ေတြ သိပ္မသိၾကေသးဘူး။ ဒါေပမဲ့ အဆုပ္-ကင္ဆာဟာ ေဆးလိပ္နဲ႔ ဆက္စပ္တယ္လို႔ သိလာရတဲ့ ပဌမဆံုးေရာဂါ ျဖစ္ပါတယ္။

• ကင္ဆာအမ်ိဳးမ်ိဳးထဲမွာ Lung cancer အဆုပ္ကင္ဆာက ကင္ဆာေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈေတြထဲမွာ ထိပ္ရွိတယ္။ စီးကရက္က အဓိက တရားခံဘဲ။
• စီးကရက္ မေသာက္သူေတြထက္ ေသာက္သူေတြကို ယွဥ္ရင္ အမ်ိဳးသားေတြမွာ ၂၃ ဆ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ၁၃ ဆ အဆုပ္ကင္ဆာ ပိုျပီးျဖစ္ေစတယ္။
• အဆုပ္ကင္ဆာျဖစ္သူေတြထဲက ေဆးလိပ္ေသာက္လို႔ ေယာက္်ားေတြမွာ ၉ဝ%၊ မိန္းမေတြမွာ ၈ဝ% ေသဆံုးၾကတယ္။
• ၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္က အဆုပ္ကင္ဆာ လူနာသစ္ေပါင္း ၁၇၁၉ဝဝ ထဲက ၁၅၇၂ဝဝ ေလာက္နီးနီး Lung cancer နဲ႔ ေသဆံုးခဲ့တာေတြ႔ရတယ္။
• ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္ Surgeon General's report အစီရင္ခံစာထဲမွာ ေဆးလိပ္ေသာက္တာနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ ကင္ဆာေတြဟာ Oral cavity အာခံတြင္း-ကင္ဆာ၊ Pharynx အာေခါင္-ကင္ဆာ၊ Larynx ေလျပြန္-ကင္ဆာ၊ Esophagus အစာျမိဳျပြန္-ကင္ဆာ၊ Bladder ဆီးအိမ္-ကင္ဆာ၊ Stomach အစာအိမ္-ကင္ဆာ၊ Cervix သားအိမ္ဝ-ကင္ဆာ၊ Kidney ေက်ာက္ကပ္-ကင္ဆာ၊ Pancreas သရက္ရြက္-ကင္ဆာ နဲ႔ Acute myeloid leukemia (လူကီးမီးယား) ေသြး-ကင္ဆာေတြကလဲ ေဆးလိပ္ ေသာက္တာနဲ႔ ဆက္စပ္မႈ ရွိတယ္လို႔ ပါရွိခဲ့တယ္။
• ေဆးလိပ္လဲေသာက္၊ အရက္လဲေသာက္သူေတြမွာ ပိုျဖစ္ၾကရတာက Laryngeal cancer ေလျပြန္ကင္ဆာျဖစ္တယ္။ ၂ဝဝ၃ တံုးက ဒီေရာဂါနဲ႔ လူေပါင္း ၃၈ဝဝ ေသဆံုးခဲ့ရတယ္။
• ေဆးလိပ္ မ်ားမ်ားေသာက္တာနဲ႔ အျဖစ္မ်ားတာလဲ ဆက္စပ္မႈရွိတယ္။
• ေဆး-ေဆးလိပ္ထဲက Nicotine ကို Cancer-causing substances ကင္ဆာ ျဖစ္ေစတဲ့ဓါတ္လို႔ သတ္မွတ္တယ္။
• ကင္ဆာကိုျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ဓါတ္ေတြထဲမွာ ထင္ရွားတာေတြကေတာ့ Arsenic, Benzene, Beryllium, 1,3–Butadiene, Cadmium, Chromium, Ethylene oxide, Nickel, Polonium-210, Vinyl chloride ျဖစ္တယ္။
• Other toxic chemicals တျခား အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ေစတဲ့ ဓါတ္ေတြကေတာ့ Formaldehyde, Benzo[α]pyrene, Toluene ေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။
• Tobacco ေဆး မွန္သမွ် Harmful ေရာဂါရေစမယ္။ Addictive စြဲေစတယ္။

Secondhand smoke သူမ်ားေသာက္တဲ့ ေဆးလိပ္ေငြ႔ရွဴလို႔လဲ ေရာဂါေတြ ျဖစ္ေစတယ္။ ဥပမာ Heart disease ႏွလံုးေရာဂါ ျဖစ္ဘို႔ ၂၅-၃ဝ% ပိုေစႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မွာ အဲလိုျဖစ္ရင္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္မျပည့္တဲ့ကေလး ေမြးလာႏိုင္တယ္။ ကေလးေတြမွာ ဆိုရင္ Sudden infant death syndrome (SIDS) ရုတ္တရက္ ကေလးငယ္ ေသဆံုးျခင္း၊ Ear infections နားေရာင္၊ Colds အေအးမိ၊ Pneumonia ႏူမိုးနီးယား၊ Bronchitis ေလျပြန္ေရာင္၊ Asthma ပန္းနာေတြ ပိုျဖစ္လာႏိုင္တယ္။

ကင္ဆာ တခုခ်င္းအေၾကာင္း အလ်ဥ္းသင့္သလို ေရးပါမယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
၁ဝ-၉-၂ဝ၁၁