Ulcer အနာ

အေရျပားမိေမြးတိုင္းမဟုတ္ စုပ္ျပဲ၊ ေပါက္ျပဲ၊ ပြန္းပဲတာကို Ulcer လို႔ေခၚတယ္။ အေရျပားမွာ ပိုးဝင္ရာေန အနာျဖစ္တယ္။ လိုအပ္ရင္ ပိုးေသေဆးေပးရမယ္။ ေဆးပတ္လည္ေအာင္ အနည္းဆံုး ၄-၅ ရက္၊ လိုေသး ရက္တိုးေပးရတယ္။ လိုရင္ေဆးေျပာင္းရတယ္။ အနာေဆးထည့္ရမယ္။ ေရွးဦးသူနာျပဳေဆး Cipladine/Betadine cream ျဖစ္တယ္။ အနာကို သန္႔ရွင္းသင့္တယ္။ မဟုတ္ရင္ ေနာက္ပိုးထပ္ဝင္တယ္။ ျပည္ရွိရင္ ျပည္ထြက္မွ ေပ်ာက္တယ္။

ပိုးသန္႔ေဆးေတြဆိုတာ (၁) ဆပ္ျပာနဲ႔ ေရ၊ (၂) အရက္ျပန္ နဲ႔ (၃) အိုင္အိုဒင္းတို႔ ျဖစ္တယ္။ Ethanol အရက္ျပန္၊ Isopropanol (70% Ethanol) ေတြက ေဆး႐ံုေဆးခန္းသံုးျဖစ္တယ္။ အရက္ျပန္ကို အနာထဲမထည့္ရပါ။ ေဘးကအေရျပားကိုသာ သံုးရတယ္။ အိုင္အိုဒင္းကို Betadine, Povidone-Iodine နာမည္ေတြနဲ႔ လာတယ္။ အိမ္တိုင္းမွာ ေဆာင္ထားရမယ္။

ပဋိဇီဝေဆး ေခၚ ဗက္တီးရီးယားေသေဆးေရြးေပးရတယ္။ Azithromycin အဇစ္သရိုမိုင္စင္ကို အသံုးမ်ားတယ္။
လူၾကီး ပဌမေန႔မွာ 500 mg ေသာက္ပါ၊ ဒိေနာက္ 250 mg တရက္တခါ၊ ၄ ရက္။ ၆ လကေန ၂ ႏွစ္ကေလး = 10 mg/kg (maximum: 500 mg/dose) တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊ ၃ ရက္။ ကေလးေတြအတြက္ေဆးရည္ Azithromycin 100mg/5mL နဲ႔ 200mg/5mL လာတယ္။
10 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 2.5 ml
12 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 3 ml
14 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 3.5 ml
16 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 4 ml
17 – 25 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 5 ml
26 – 35 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 7.5 ml
36 – 45 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 10 ml
> 45 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 12.5 ml

တျခားပိုးေသေဆးေတြလည္းရွိတယ္။ ပိုးေသေဆးအျပင္ အနာသက္သာေဆး ပါရာစီတေမာျဖစ္ျဖစ္ အိုင္ဘူပရိုဖင္ျဖစ္ျဖစ္ လိုမယ္။ နာတာသာမက ေရာင္ေနတာလည္း သက္သာေဆးမယ္။

Abscess ျပည္တည္နာ
ပဋိဇီဝေဆးေပးရမယ္။ ဒီပိုးကို ႏိုင္တဲ့ေဆး ေရြးတတ္ရမယ္။ ဗက္တီးရီးယားေတြကိုႏိုင္တာ ပနယ္စလင္ေတြဘဲ။ ဒါေပမဲ့ ျပည္ရွိတဲ့ေမြးကြၽတ္နာျဖစ္ေစတဲ့ အေကာင္အတြက္ Antistaphylococcal Penicillins ဆိုျပီး သပ္သပ္ ရွိတယ္။ Cloxacillin, Dicloxacillin, Oxacillin နဲ႔ Nafcillin တို႔ ျဖစ္တယ္။

1. Cloxacillin စားေဆး
• အေရျပားအနာမ်ား = 500 mg ၆ နာရီတၾကိမ္ ၇ ရက္။ 4 g/day ထက္မပိုေစရ။

2. Dicloxacillin စားေဆး
• အေရျပားအနာမ်ား = 500 mg ၆ နာရီတၾကိမ္ ၇ ရက္။ 4 g/day ထက္မပိုေစရ။

3. Oxacillin Injection ထိုးေဆး
• အသင့္အတင့္ဆိုးတဲ့ ဗက္တီးရီးယားဝင္ျခင္း = 250-500 mg I.V. ၄-၆ နာရီတခါထိုးပါ။
• ဆိုးဝါးတဲ့ ဗက္တီးရီးယားဝင္ျခင္း = 1 gram I.V. ၄-၆ နာရီတခါထိုးပါ။

4. Nafcillin ထိုးေဆး
• အေရျပားအနာမ်ား = 1 to 2 g IV ၄-၆ နာရီတခါထိုးပါ။ ၇ ရက္။

ျပည္တည္နာကို ပိုးေသေဆး ၂ မ်ိဳးတြဲေပးတာမ်ားတယ္။
(၁) Cloxacillin တႏွစ္အထက္ ၁၈ ႏွစ္အထိ = Cloxacillin 50 to 100 mg/kg/day ကို ၄ ၾကိမ္ခြဲတိုက္ပါ။
(၂) Ampicillin ၇ ရက္သားအထိ Ampicillin 50 mg/kg IM or IV ၁၂ နာရီတခါထိုးပါ။
၈-၂၈ ရက္သားအထိ = Ampicillin 50 mg/kg IM or IV ၆-၈ နာရီတခါထိုးပါ။

ကေလး တလအထက္ (သာမန္) = Ampicillin 25 to 37.5 mg/kg IM or IV ၆ နာရီတခါထိုးပါ။ စားေဆး Ampicillin 12.5 to 25 mg/kg ၆ နာရီတခါေသာက္ပါ။ တေန႔ Ampicillin 4 g/day အမ်ားဆံုး။

ကေလး တလအထက္ (ဆိုးဝါး) = ထိုးေဆး Ampicillin 50 to 100 mg/kg IM or IV ၆ နာရီတခါထိုးပါ။ တေန႔ Ampicillin 12 g/day အမ်ားဆံုး။ ၂ဝ ေကဂ်ီထက္နည္းတဲ့ကေလး စားေဆး = 50-100 mg/kg/day ကို တေန႔ ၄ ၾကိမ္ခြဲေပး။

အနာဒဏ္ရာဆိုတာ အလိုလိုက်က္တယ္။ အေရျပား၊ ၾကြက္သား၊ အဆီ၊ အရိုး အားလံုး အသစ္ျပန္ျဖစ္တယ္။ ေဆးေပးလို႔ အနာက်က္တာ မဟုတ္။ အရိုးဆက္တာ မဟုတ္ပါ။ ပိုးမဝင္ေအာင္နဲ႔ နာတာေရာင္တာသက္သာေအာင္သာ ေဆးလိုတယ္။ ရြဲ႕ေစာင္းသြားတာ တည့္ေပးဘို႔လိုႏိုင္တယ္။ တည့္ေပးထားတာကို ျငိမ္ေနေအာင္ လုပ္ေပးဘို႔လိုႏိုင္တယ္။ ဖံုးထားဘို႔လိုတဲ့ အနာက လိုတယ္။ အမာရြတ္ေပ်ာက္ေဆး မရွိပါ။ အရိုဆက္ေဆး မရွိပါ။

1. Abscess ခူနာ ေခၚေသာ ျပည္တည္နာ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/…/04/blog-post.html
2. Boils ေမြးကြၽတ္နာ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/boils.html
3. Cellulitis (သို႔) Erysipelas အေရျပားေရာင္နာ https://doctortintswe.blogspot.com/2015/11/cellulitis-erysipelas.html
4. Infections ေရာဂါပိုးဝင္ျခင္းမ်ား http://doctortintswe.blogspot.com/2016/02/infections.html
5. Injury First Aid ထိခိုက္ဒဏ္ရာျပဳစုနည္း http://doctortintswe.blogspot.com/…/04/injury-first-aid.html
6. Sterilization ပိုးသန္႔ျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/sterilization.html

Dr. တင့္ေဆြ