Hyperthyroidism & Fertility လည္ပင္းၾကီးေဟာ္မုန္းမ်ားႏွင့္ ကိုယ္ဝန္

ဆရာခင္ဗ်ား ကၽြန္ေတာ့အမ်ိဳးသမီးကအသက္ ၄၀ပါ။ အိမ္ေထာင္သက္ ၉ႏွစ္ရွိပါၿပီ။ အိ္မ္ေထာင္က်ခါစက တႏွစ္ခြဲေလာက္ တားေဆးေသာက္ပါတယ္။ ကေလးယူမယ္လုပ္ေတာ့ တားေဆးျဖတ္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး ရာသီမလာေတာ့ပါဘူး။ ကေလးလည္းမရပါဘူး။ အစကေတာ့ေပါ့ေပါ့ပဲေနလိုက္မိပါတယ္။ ကေလးအရမ္းလိုခ်င္လို႔ ဆရာဝန္နဲ႔ၿပီး FSH နဲ႔ LH စစ္ခိုင္းေတာ့ ေသြးေတာ့မဆံုးေသးဘူးလို႔ေျပာပါတယ္ TSH ေတာ့ မ်ားေနတယ္ေျပာလို႔ Nuclear medicine နဲ႔ျပခိုင္းၿပီး ေဆးတႏွစ္ေလာက္ေသာက္ခဲ့ရပါတယ္။ အခုေတာ့ TSH ကေတာ့ normal ျပန္ျဖစ္သြားၿပီလို႔ ေျပာပါတယ္။ ရာသီကေတာ့အခုခ်ိန္ထိျပန္မလာေသးဘဲ ကေလးလဲမရေသးပါဘူးဆရာ။ ဒါနဲ႔ မ်ဳိးဥဘယ္ေလာက္က်န္လဲ ထပ္စစ္ခိုင္းေတာ့ အေျဖက 0.2 ျဖစ္ေနပါတယ္ဆရာ။ ကေလးရႏိုင္ပါေသးသလားႏွင့္ ရာသီမလာေတာ့တဲ့အေၾကာင္းေလး ရွင္းျပေပးပါရန္ ေလးစားစြာျဖင့္ ေမတၱာရပ္ခံအပ္ပါသည္ခင္ဗ်ား။ ေလးစားစြာျဖင့္။

လည္ပင္းၾကီးေဟာ္မုန္းမ်ားေရာဂါ Hyperthyroidism ကို Graves' Disease လို႔လည္းေခၚတယ္။ လက္တုန္မယ္။ အိပ္ေရးပ်က္မယ္။ စိတ္တိုမယ္။ ႏွလံုးခုန္ျမန္မယ္။ အိုက္တတ္တယ္။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်မယ္။ ဆံပင္ေျခာက္မယ္။ အမ်ိဳးသမီးမွာျဖစ္ရင္ ရာသီမမွန္ျဖစ္မယ္။ ကိုယ္ဝန္ရဘို႔လည္းခက္တယ္။ ေဆာရီး။ ေရာဂါသိျပီး ေဆးစနစ္တက်ကုသရင္ ကိုယ္ဝန္ရႏိုင္ပါတယ္။ ေဆးကုသနည္းမွာ စာေဆးေတြေပးတယ္။ တခ်ိဳ႕ကို ခြဲစိတ္ေပးတယ္။ တခ်ိဳ႕ကိုေတာ့ Radioactive iodine အႏုျမဴေဆးေပးတယ္။ Radioactive iodine ေဆးေပးထားသူေတြကို ေနာက္ထပ္ ေျခာက္လေစာင့္ေစျပီးမွာ ကိုယ္ဝန္ရဘို႔ အၾကံေပးပါတယ္။

လည္ပင္းၾကီးေဟာ္မုန္းမ်ားေရာဂါရွိသူေတြ ကိုယ္ဝန္အတြက္ အထူးကုဆရာဝန္ေတြကို တိုင္ပင္ရပါမယ္။ ကိုယ္ဝန္ပ်က္တတ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ေသြးဆပ္တက္တတ္တယ္။ ေစာေမြးတတ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ရွိလာရင္ ခုခံအားစနစ္ကို ႏွိမ္လို႔ ေရာဂါလကၡဏာေတြထင္ရွားလာတတ္တယ္။ ေဆးျဖတ္ထားသူကို ေဆးအဆနည္းနည္းေပးရတယ္။ Propylthiouracil ေဆးက စိတ္ခ်ရပါတယ္။ Methimazole (Tapazole) ေဆးလည္းေပးႏိုင္တယ္။ ကေလးေမြးျပီးရင္ ေဆးအဆျပန္ခ်ိန္မယ္။ ေဆးအမ်ားစုက ကေလးႏို႔တိုက္ႏိုင္ပါတယ္။

ေရာဂါလကၡဏာမျပဘဲ လည္ပင္းၾကီးေဟာ္မုန္းမ်ားေနသူေတြမွာလည္း ကေလးရဘို႔ခက္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ပ်က္ႏိုင္တယ္။ လိင္စိတ္နည္းတတ္တယ္။ ေယာက္်ားမွာျဖစ္ရင္ သုက္ပိုးအေရအတြက္နည္းတတ္တယ္။

Thyroid-stimulating hormone (TSH) ေဟာ္မုန္းဟာ ကိုယ္ဝန္ရွိစဥ္ နည္းတတ္တယ္။ ပဌမသံုးလမွာ 0.1 ကေန2.5 အထိနဲ႔ ဒုတိယသံုးလမွာ 0.2 ကေန 3.0 သာရွိမယ္။ ပံုမွန္ TSH 0.4 ကေန 4.0 (0.5 to 3.0) milli-international units per liter ရွိသင့္တယ္။ အဲလို Gestational thyrotoxicosis ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနခ်ိန္မွၾ ေဟာ္မုန္းယားယီနည္းတာ စိုးရိမ္စရာမရွိပါ။

Hypothyroidism ေခၚ လည္ပင္းၾကီးေဟာ္မုန္းနည္းရင္ ကေလးေမြးရာပါခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ရွိႏိုင္တယ္။ ေဟာ္မုန္းနည္းသူေတြကို Levothyroxine ေဆးေပးတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၃၁-၈-၂ဝ၁၇