Ankylosing spondylitis အင္ကိုင္လိုဇင္း စပြန္ဒိုင္လိုက္တစ္

၁။ ဆရာ ကြၽန္မေမာင္ေလးက အသက္၂၈ ႏွစ္ပါ။ အသက္၂၀ ဝန္းက်င္ကတည္းက ခါးနာဖူးပါတယ္။ ခုတေလာ ပိုဆိုးလာလို႔ ေဆးခန္းျပၾကည့္တာ ေက်ာ႐ိုးခိုင္ေရာဂါ Ankylosing Spondylitis ႐ွိတယ္ေျပာပါတယ္။ အဲဒီေရာဂါအတြက္ ေဆာင္ရန္ ေ႐ွာင္ရန္ေလးေတြေျပာျပေပးပါ႐ွင့္။ အခုတေလာ ေက်ာတျပင္လံုး နာနာေနပါတယ္။

၂။ ေဒါက္တာခင္မ်ား Ankylosing Spondylitis အေျကာင္းေသခ်ာေလးသိခ်င္လို့ပါ။ ကုသလို့ေပ်ာက္မေပ်ာက္၊ ဘယ္လို ကာကြယ္ရမယ္၊ သက္သာေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမယ္ စသျဖင့္ အစံုအလင္ သိခ်င္ပါတယ္ခင္မ်ား။ အဆင္ေျပရင္ ေျဖၾကားေပးပါ။

၃။ ဆရာ အခ်ိန္ရရင္ Ankylosing Spondylitis အေၾကာင္း ေဆာင္ရန္ေရွားင္ရန္ႏွင့္ဘယ္လိုကုသလို႔ရပါသလဲ သိခ်င္လို႔ပါ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။

ပဌမေမးခြန္းထဲက တစ္ႏွစ္လံုးကိုျပင္ပါတယ္။ ေဆာရီး။ ေနာက္ေမးခြန္း ၂ ခုလံုးမွာ ျဖစ္တဲ့သူ က်ား-မ-အသက္ မသိပါ။ ဘာေတြခံစားေနရ မသိပါ။ ေဆးစစ္တာေတြ မသိပါ။

ခါးရိုးေတြ ေရာေထြးသြာတဲ့ေရာဂါျဖစ္ပါတယ္။ အဲလိုျဖစ္လာရင္ ခါးရိုးမၾကီးဟာ ပံုမွန္လိုလႈပ္ရွားလို႔မရေတာ့ပါ။ လူအေနထားကိုက ေျပာင္းလာမယ္။ hunched-forward posture ေခၚတယ္။ ခါးကုန္းၾကီးေခၚတာမ်ိဳးနဲ႔ ေျပာင္းျပန္။ အသက္ရွဴရတာလဲ ခက္ခဲလာႏိုင္တယ္။

ေယာက္်ားေတြမွာပိုျဖစ္တယ္။ ကိုယ္ရဲ႕တျခားေနရာေတြကိုထိခိုက္လာႏိုင္တယ္။ ေပ်ာက္ေအာင္လုပ္လို႔ မရေသးပါ။ ျဖစ္ေနသူေတြ စိတ္ေတာ့မပ်က္ေစခ်င္ပါ။ ေဆးကုသမႈခံယူေနရင္ ခံစားေနရတာေတြ အမ်ားၾကီး သက္သာပါမယ္။ ခံစားရမွာေတြက နာမယ္။ တင္းၾကပ္ေနမယ္။ ခါးေအာက္ပိုင္းနဲ႔ တင္ပါး။ မနက္ထနဲ႔ မလႈပ္မရွားေနတာ ၾကာအျပီးမွာ ဆိုးတယ္။ ဆိုးလိုက္ သက္သာလိုက္ျဖစ္မယ္။ ၾကာေတာ့ ပိုဆိုးတယ္။

ဘာလို႔ျဖစ္ရသလဲ မရွင္းပါ။ မ်ိဳးဗီဇကိုစဥ္းစားရတယ္။ gene HLA-B27 ရွိေနသူေတြမွာ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။
ဆိုးတဲ့ေရာဂါျဖစ္ေနရင္ အမာရြတ္ျဖစ္စဥ္သေဘာအရ အရိုးသစ္ျဖစ္လာတတ္တယ္။ တခုနဲ႔တခုဆက္စပ္ျပီး ေရာေထြးလာမယ္။ အဲလိုျဖစ္တာက နံရိုးဆိုရင္ အသက္ရွဴရခက္လာမယ္။

ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္ႏိုင္တာေတြရွိတယ္။ ျဖစ္တာၾကာလာရင္ အနာက်က္ျဖစ္စဥ္အရ အရိုးသစ္ေလးေတြ ျဖစ္တာတယ္။ သူတို႔ကေန တံတားကူးေပးသလိုျဖစ္လာတယ္။ အဲတာေတြက ခါးရိုးဆစ္တခုနဲ႔တခု ေပါင္းစပ္သြားေစမယ္။ တင္းမာေနမယ္။ အေကြးအဆန္႔လုပ္မရျဖစ္လာမယ္။ ဆက္စပ္ေနတဲ့ ရင္ေခါင္းပိုင္း နံရိုးအိမ္ကိုပါသက္ေရာက္မယ္။ Uveitis မ်က္စိနာမယ္။ နာတာခံစားရမယ္။ ၾကည့္မေကာင္းဘူး။ အလင္းေရာင္ မခံႏိုင္ဘူး။ ဖိအားေၾကာင့္အရိုးက်ိဳးတာ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ အေစာပိုင္းမွာ အရိုးကပါးေနရာကေန ဆက္ျဖစ္တာ ျဖစ္တယ္။ ႏွလံုးကိုသက္ေရာက္လာႏိုင္တယ္။ ေသြးလႊတ္ေၾကာမၾကီးကိုသက္ေရာက္မယ္။

X-rays နဲ႔ Magnetic resonance imaging (MRI) ရိုက္မယ္။

ေဆးကုေပးရတာရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ကေတာ့ နာတာနဲ႔ တင္းၾကပ္ေနတာသက္သာဘို႔ျဖစ္တယ္။ အနာသက္သာေဆး အမ်ိဳးအစားေတြျဖစ္တဲ့ naproxen (Naprosyn) နဲ႔ indomethacin (Indocin) ေပးတယ္။ မရေသးသူေတြကို tumor necrosis factor (TNF) blockers ထိုးေဆးေပးမယ္။ Adalimumab (Humira), Etanercept (Enbrel), Golimumab (Simponi) နဲ႔ Infliximab (Remicade) ေတြျဖစ္တယ္။ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳးေတြသတိထားရမယ္။ ဥပမာ ငုပ္ေနတဲ့ တီဘီ ေပၚလာမယ္။

Physical therapy ဖီဇစ္ကယ္သာရာပီလည္း လုပ္ႏိုင္တယ္။ လိုအပ္ရင္ခြဲစိတ္ကုသေပးမယ္။ ေဆးလိပ္မေသာက္ပါနဲ႔လို႔ ဆရာဝန္ကတားမယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၃ဝ-၁ဝ-၂ဝ၁၄
၁၆-၄-၂ဝ၁၆
၃ဝ-၈-၂ဝ၁၇