Cyproheptadine ဝခ်င္လို႔ေပးတဲ့ေဆး

၁။ မဂၤလာပါ ဆရာ။ သိခ်င္တာေလးရွိလို႔ ထပ္ေမးပါရေစရွင့္။ သမီးအသက္ ၂၆ႏွစ္ပါ။ ကေလးမရွိေသးပါ။ တားေဆးကေတာ့ (မာဗယ္လြန္28) ေသာက္ေနပါတယ္။ လက္ရွိ စြဲေသာက္ေနတဲ့ေဆးကေတာ့ Cyproheptadine ျဖစ္ပါတယ္။ အစာစားခ်င္စိတ္မရွိပဲ လူကလဲပိန္ေနလို႔ ဆရာဝန္က အဲ့ဒီေဆးေသာက္ခိုင္းလို႔ပါ။ အစားျပန္စားႏိုင္လာရင္ေတာ့ ျဖတ္ခိုင္းထားပါတယ္။ ေသာက္ေနတာ ၄လေလာက္ ရွိပါၿပီ။ စားေကာင္း အိပ္ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သမီးက ဒီႏွစ္ကုန္ရင္ ကေလးယူဖို႔အစီအစဥ္ရွိေတာ့ ေဆးကို ကိုယ္ဝန္မေဆာင္ခင္ ဘယ္အခ်ိန္ေလာက္ကတည္းက ႀကိဳျဖတ္ထားရမလဲ သိခ်င္လို႔ပါ။ ေဆးျဖတ္လိုက္ရင္ေတာ့ အရင္လို အစာစားခ်င္စိတ္မရွိပဲ ျပန္ပိန္ေတာ့မယ္ဆရာရယ္။ ကိုယ္ဝန္မေဆာင္ခင္မွာ အာဟာရရွိရွိနဲ႔ က်န္းမာဝၿဖိဳးေနခ်င္လို႔ Side effects မရွိပဲ စြဲေသာက္လို႔ရမယ့္ အားေဆးရွိရင္လဲ ညႊန္ေပးပါဦး ဆရာ။ သမီးကို ဘေလာ့မွာေတာ့ ရွာမဖတ္ခိုင္းပါနဲ႔ေနာ္။ ဆရာမအားရင္ အေျဖကို တိုတိုနဲ႔လိုရင္းပဲ ေျဖေပးလဲရပါတယ္ ဆရာ။ မအားလပ္တဲ့ၾကားက ေမးခြန္းေတြကို ျပန္လည္ ေျဖၾကားေပးတဲ့အတြက္လဲ ဆရာ့ကို ေက်းဇူးအရမ္းတင္ပါတယ္။ 😊 ေလးစားစြာျဖင့္

၂။ ပံုပါတြဲပို႔ေပးလိုက္ပါတယ္ဆရာ။ ေဆးသံုးမ်ိဳးပါ။ သမီးက ဝခ်င္တယ္ဆိုလို႔ ဆရာမက အဲဒီေဆးေတြ ေသာက္ခိုင္းပါတယ္။ အျဖဴေရာင္ေဆးကဒ္ကေတာ့ စားဝင္အိပ္ေပ်ာ္တဲ့ေဆးတဲ့။ ေနာက္ေက်ာဘက္ကိုပါ ေဆးနာမည္ ျမင္ရေအာင္ ရိုက္ေပးထားပါတယ္။ အနီေရာင္ေဆးေတာင့္ကေတာ့ အားေဆးတဲ့ စြဲေသာက္လို႔ ရပါတယ္တဲ့။ အျဖဴေရာင္ တစ္လံုးတည္းကေတာ့ ဝတဲ့ေဆးတဲ့။ cox လို႔ ေရးထားပါတယ္။ သူကေတာ့ စြဲေသာက္ဖို႔မသင့္ပါဘူးတဲ့ဆရာ။ ပထမ ၂ မ်ိဳးကေတာ့ တစ္ေန႔ကို ၁ လံုးပဲ ေသာက္ရပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးတစ္မ်ိဳး cox ကေတာ့ တစ္ေန႔ကို မနက္တစ္လံုး ညတစ္လံုး ေသာက္ရပါတယ္။ အဲဒီေဆးက ေသာက္ၿပီး တစ္ပတ္ေလာက္ၾကာရင္ မ်က္ႏွာေဖာင္းလာပါတယ္။ စားလို႔အိပ္လို႔လဲ ေတာ္ေတာ္ေကာင္းပါတယ္။ လူလည္း ဝလာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျဖတ္လိုက္ရင္ သိသိသာသာႀကီး ျပန္ပိန္သြားပါတယ္။ စြဲေသာက္ဖို႔မသင့္လို႔သာ ျဖတ္လိုက္ ေသာက္လိုက္ လုပ္ၾကည့္တာပါ။ အျမဲတမ္းဝခ်င္ပါတယ္။ ေဘးဥပါဒ္ မျဖစ္ေစတဲ့ ေဆးမ်ိဳး ေသာက္ခ်င္ပါတယ္။ အခုပို႔ထားတဲ့ေဆးေတြကို ၾကည့္ၿပီး ဘယ္ေဆးက ဘယ္လိုဆိုတာ ေျပာျပေပးပါလားဆရာ။

• Cyproheptadine ေဆးဟာ Antihistamine ေခၚတဲ့ အင္တီ-ဟစ္စတမင္း ပဌမမ်ိဳးဆက္ ေဆးအုပ္စုဝင္ ျဖစ္တယ္။
• (အလာဂ်ီ) ရတာကိုကုသႏိုင္တယ္။ ဒါ့အျပင္ ဒီေဆးမွာ Anticholinergic, Antiserotonergic နဲ႔ Local anesthetic ေဆးသတၲိေတြလဲရွိတယ္။
• Hay fever ေခၚတဲ့ မတည့္တာနဲ႔ေတြလို႔ မ်က္ရည္ေတြက်၊ ႏွာေခ်၊ ႏွာရည္ယို၊ ယားယံတာကို အဓိကသံုးတယ္။ Nightmares ေခၚတဲ့ အိပ္မက္ဆိုးေတြမက္တာကိုလဲ ေပးတယ္။ အထူးသျဖင့္ Post-traumatic stress disorder စိတ္ထိခိုက္မႈၾကံဳရျပီးေနာက္ ခံစားရတာကို ေပးႏိုင္တယ္။
• နဲနဲဆိုးတဲ့ Serotonin syndrome ေခၚတဲ့ Selective serotonin reuptake inhibitors နဲ႔ monoamine oxidase inhibitors ေဆးေတြေပးရတာကို သက္သာေစေအာင္လဲသံုးတယ္။ Serotonin producing carcinoid tumour ကင္ဆာတမ်ိဳးေၾကာင့္ Serotonin ဓါတ္ထြက္တာကို သက္သာေစဘို႔မွာလဲ သံုးတယ္။
• ကေလးေတြမွာ Migraine (မိုက္ဂရင္း) ေခါင္းမူးေရာဂါကိုကာကြယ္ဘို႔လဲသံုးႏိုင္တယ္။
• SSRI စိတ္က်ေဆးသံုးရလို႔ျဖစ္ရတဲ့ Sexual dysfunction လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာအားနည္းခ်က္ကိုသက္သာေအာင္လဲ သံုးႏိုင္ေသးတယ္။
• Drug-induced hyperhidrosis ေဆးေၾကာင့္ ေခြ်းထြက္မ်ားလြန္းတာမွာလဲ ေပးတယ္။
• Cyclical vomiting syndrome အန္တဲ့ေရာဂါကိုလဲေပးတယ္။
• ေရရွည္သံုးသူေတြမွာ (ကေလး၊ လူၾကီး၊ တိရစာၧန္) အစာစားခ်င္စိတ္ေတြတိုးျပီး၊ လူ (အေကာင္) က ကိုယ္အေလးခ်ိန္တိုး လာတယ္။ ပိန္တဲ့သူေတြအတြက္ ေဆးနည္းအျဖစ္ေပးေလ့ရွိတယ္။
• ဒီေဆးေပးရင္ အိပ္လို႔ေကာင္းတယ္၊ စိတ္တည္ျငိမ္တယ္၊ စိတ္သက္သာရေစတယ္။ တကယ့္ စိတ္ေရာဂါ ရွိရင္ေတာ့ မထူးျခားဘူး။

ေဘးထြက္သက္ေရာက္မႈေတြ
• Drowsiness အိပ္ခ်င္မယ္၊
• Dizziness ေခါင္းမူး၊
• Blurred vision မ်က္စိၾကည့္မေကာင္း၊
• Constipation ဝမ္းခ်ဳပ္၊
• Dry mouth, throat, or nose အာေခါင္၊ လည္ပင္း၊ ႏွာေခါင္းေျခာက္၊
• Excitability စိတ္တက္ၾကြ၊
• Nausea ပ်ိဳ႕ခ်င္၊
• Nervousness စိတ္လႈပ္ရွား၊
• Restlessness ဂနာမျငိမ္ျဖစ္၊
• သုေတသနတခုအရ 8–12 mg ကို ၅ ရက္ေပးရင္၊ ၾကီးထြားေဟာ္မုန္းထုတ္တာ နည္းတယ္လို႔ သိရတယ္။

ဒီေဆး မေပးသင့္သူေတြ -
• Any chronic disease နာတာရွည္ေရာဂါရွိေနသူ၊
• Glaucoma မ်က္စိေရတိမ္၊
• Prostate disease ေယာက္်ားဆီးက်ိတ္ေရာဂါ၊
• Ulcers or other stomach problems အစာအိမ္ေလနာ၊
• Pregnant or trying to get pregnant ကိုယ္ဝန္ေဆာင္နဲ႔ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ဘို႔အလားအလာရွိေနသူ၊
• Breast-feeding ကေလးႏို႔တိုက္ေနသူေတြ ဒီေဆးမေပးသင့္ပါ။ Cyproheptadine ကို (Cypon) (Periactin) (Peritol) စတဲ့နာမည္ေတြနဲ႔ေရာင္းတယ္။ ေဆးျပား၊ ေဆးရည္၊ အစက္ခ်ေဆးအေနနဲ႔ လာတယ္။ ကေလးေတြ အစာစားခ်င္ေအာင္ Cypon (Cyproheptadine) 4-8 mg ဒါမွမဟုတ္ 10-20 drops တေန႔ ၃ ၾကိမ္ေပးတယ္။

အထူးသတိေပးခ်က္
FDA အေမရိကန္ အစားအေသာက္နဲ႔ေဆးဝါးအာဏာပိုင္အဖြဲ႔ကေန ဒီေဆးနဲ႔ပတ္သက္ျပီး အထူးသတိေပးခ်က္တခုကို ၉-၁ဝ-၂ဝဝ၈ ေန႔က ထုတ္ထားတယ္။ သူတို႔ဆီမွာ ေရာင္းကုန္နာမည္ Periactin အေနနဲ႔လာတယ္။ သတိထားဘို႔ျဖစ္ပါတယ္။

Tonics for Children ကေလးအားေဆး https://doctortintswe.blogspot.com/2017/06/tonics-for-children.html
Tonics အားေဆး https://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/tonics.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ