Rhinitis ႏွာေခါင္းေရာဂါ

သမီး ၃၂ ပါ။ နွာေခါင္းထိပ္မွာ ယားလာၿပီီး နွာေခ် နာပိတ္တာ ၁၀ ရက္ေလာက္ရိွပါၿပီ။ ဒီကိုဂ်င္ေသာက္တာလဲ မသက္သာပါဘူးဆရာ။ ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္း သက္သာေအာင္ ဘယ္လိုေနရမလဲဆရာ။ သမီး အမလဲ အဲလိုျဖစ္တာ ၾကာေနၿပီဆရာ။ နွာေခ်တာနဲ႔ ေရာဂါကူးတတ္လား ေျဖၾကားေပးပါဆရာ။ ညီမ နွစ္ေယာက္လုံး အိမ္ေထာင္မရိွပါဘူး ဆရာ။ ေက်းဇူးပါ ဆရာ။ ထိပ္ကပ္နာျဖစ္ေတာ့တာလား ဆရာ။

Rhinitis ဆိုတာ ႏွာေခါင္းေရာဂါတခုပါ။ ႏွာေခါင္းထဲက အရာေတြေရာင္တာ။ ႏွာရည္ယိုတာကေနစသိရတယ္။ ဗက္တီးရီးယား၊ ဗိုင္းရပ္စ္ နဲ႔ မသင့္တာတခုခုေၾကာင့္ ရက္တို ဒါမွမဟုတ္ နာတာရွည္ျဖစ္တယ္။ ႏွာေခါင္းထဲက ႏွာရည္-ႏွပ္ေတြ ပိုထြက္လာတယ္။ ႏွာေခါင္းေနရာတခုတည္းမဟုတ္ဘဲ လည္ေခ်ာင္း၊ မ်က္စိေတြမွာပါ သက္ေရာက္ေစတယ္။ အအိပ္ပ်က္တာ၊ နားျဖစ္တာေတြ ဆက္ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။

(၁) ဗက္တီးရီးယား-ဗိုင္းရပ္စ္ ဝင္လို႔ ရက္တိုနဲ႔ ရက္ရွည္ေရာင္တာ၊

(၂) Vasomotor rhinitis အလာဂ်ီ-မဟုတ္တာ၊ ေဆး၊ ေဟာ္မုန္း၊ ေရာဂါျပီးစနစ္၊ အဖံုးလႊာေျခာက္ေသြ႔လို႔၊ အစား-အရက္မတည့္လို႔၊ ဒီေရာဂါေဆးသံုးတာ သိပ္ၾကာရာကေနျဖစ္တာ၊

(၃) Allergic rhinitis (အလာဂ်ီ) ေၾကာင့္ျဖစ္တာ၊ ပန္းဝတ္မံႈ၊ ဖုံ၊ မိႈ၊ ျမက္၊ တိရစၧာန္၊ ပိုးဟပ္၊ စတာေတြနဲ႔ မတည့္လို႔။

ေဆးကုရာမွာ ဘာလို႔ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ရွာရ-သိရ-ကုရမယ္။ ေဆးေတြ အမ်ားဆံုးက ေရာဂါလကၡဏာ သက္သာေစဘို႔ ျဖစ္တယ္။

Rhinitis ႏွာေခါင္းေရာဂါ အတြက္ ေပးေလ့ရွိတဲ့ ေဆးေတြကေတာ့ -
• ပဌမ-မ်ိဳးဆက္ Antihistamine (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) ျဖစ္တဲ့ Brompheniramine (dimetane) 4mg ေဆးကို ၄-၆ နာရီတခါ။ Clemestine (travegyl) 0.5mg q ေဆးကို ၁၂ နာရီတခါ။ Diphenhydramine (benadryl) 25-50mg ေဆးကို ၄-၅ နာရီတခါ။
• ဒုတိယမ်ိဳးဆက္ (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) ျဖစ္တဲ့ cetirizine(zyrtec) 10 mg တေန႔ ၁ ခါ။ Loratadine (Clarityne) 10 mg တေန႔ ၁ ခါ။ Fexofenaline (Telfast) 60mg တေန႔ ၂ ခါ (သို႔) 120 mg တေန႔ ၁ ခါ။
• ပါးစပ္ကေသာက္ရတဲ့ (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) နဲ႔ ႏွာရည္ယို သက္သာေဆး တြဲထားတဲ့ေဆးေတြ ျဖစ္တဲ့ Pseudoephedrine (Maxiphed) 30-60 mg ၄-၆ နာရီ ၁ ခါ။ Tripolidine/Pseudoephedine (Actifed) တေန႔ ၃ ခါ။ oratadine/Pseudoephedine (Clarinase) တေန႔ ၁-၂ ခါ။
• ႏွာေခါင္းထဲထည့္ ႏွာရည္ယိုသက္သာေဆးေတြ ျဖစ္တဲ့ Oxymetazoline (Afrin, Sinarest) ၁-၂ စက္၊ ၄ နာရီတၾကိမ္။ Tymazoline (Pernazine) ၂-၃ ခါထည့္၊ ၄ နာရီတခါ။
• ႏွာေခါင္းထဲထည့္ရတဲ့ (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) ေဆးေတြျဖစ္တဲ့ Azelastine (Azep) ၂ ခါပန္း၊ တေန႔ ၂ ခါ။ နဲ႔ Levocabastine (Livostin) ၂ ခါပန္း၊ တေန႔ ၂ ခါ။
• ႏွာေခါင္းထဲထည့္ရတဲ့ corticosteroids စတီရြိဳက္ေဆးေတြျဖစ္တဲ့ Beclomethasone aqueous (Beconase AQ) ၁-၂ ခါပန္း၊ ၂-၄ ၾကိမ္။ Busesonide aqueous (Rhinocorts) 2-4 sprays each nostril 1-2 times, Fluticasone aqueous (Flixonase) 1-2 spray each nostril od, Triamcinolone aqueous (Nasacort, Nasacort aq) 2 sprays each nostril od နဲ႔ Mometasome aqueous (Nasonex) 2 sprays each nostril od
• Mast cell stabilizers (မတ္စ္-ဆဲလ္) တည္ျငိမ္ေဆး Cromolyns sodium 1 spray each nostril 2-6 time/day
• Anticholinergic (အင္တီ-ကိုလင္နားဂ်စ္) ေဆး Ipratropium bromide (Atrovent) (0.03%) 2 sprays each nostril 2-3/day
• Mucocin® = Bromhexine HCl ေဆးကေတာ့ (အလာဂ်ီ) အတြက္ေဆးျဖစ္တယ္။

အိမ္မွာကိုယ္တိုင္ဆင္ျခင္နည္း
ကိုယ္နဲ႔မတည့္တာေတြကေန ေရွာင္ပါ။ ရာသီဥတုအလိုက္ ေရွာင္စရာေတြကို ေရွာင္ပါ။ မတည့္တာေတြ မ်ားႏိုင္တဲ့ လူစုေဝးရာကို ေရွာင္ပါ။ မတည့္တာေတြ ကင္းရွင္းတဲ့ပါတ္ဝန္းက်င္ကို ဖန္တီးပါ။ အိပ္ရာခင္း၊ ေခါးင္းအံုးစြပ္အသစ္သံုးပါ။ ေလွ်ာ္ဖြပ္ပါ။

Allergic Rhinitis အလာဂ်ီ ႏွာေခါင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/allergic-rhinitis.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ