Cambodia ကေမ႓ာဒီးယား

ကြ်န္ေတာ္ ကေမ႓ာဒီးယားကို ၁၉၉၈ ေရြးေကာက္ပြဲ ႏိုင္ငံတကာေလ့လာသူအျဖစ္ ပဌမဆံုး ေရာက္ခဲ့တယ္။ ကမ္ေပါင္ခ်နန္ေခၚ ေတာနယ္အထိ သြားရတယ္။ မဲေခါင္ျမစ္ၾကီး စီးေနတယ္။ ေရထဲမွာ ေလွေတြ၊ ေမာ္ေတာ္ေတြ စုန္ဆန္ေနၾကတယ္။ ကမ္းေပၚမွာ ေျပာင္းဖူးေတြ၊ ငါးေတြ ေရာင္းေနၾကတယ္။ ဘုန္းၾကီးေတြ ဆြမ္းခံေနၾကတယ္။ ရွစ္ၾကာေဝးေနရတဲ့ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ ေရာက္ေနတဲ့အတိုင္းပဲ။

ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးၾကိဳးပမ္းမႈမွာ AIPMC ေခၚ အာစီယန္အမတ္မ်ားအဖြဲ႔နဲ႔အတူ ဆယ္ႏွစ္နီးပါး လုပ္ကိုင္ခဲ့ရပါတယ္။ အာစီယန္ႏိုင္ငံေတြထဲက ထိုင္း၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ မေလးရွား၊ စကၤာပူနဲ႔ ကေမ႓ာဒီးယားႏိုင္ငံက အမတ္ေတြနဲ႔ လက္တြဲ လုပ္ရပါတယ္။ ကေမ႓ာဒီးယားအမတ္ ဆြန္ေခ်းက ဆမ္ရင္ေဆးပါတီကပါ။ သူနဲ႔အေတာ္ရင္းႏွီးတယ္။ သူကလိုက္ျပလို႔ ကေမ႓ာဒီးယားလႊတ္ေတာ္ကိုေရာက္ဖူးတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က ေနျပည္ေတာ္မွာ လႊတ္ေတာ္သစ္ကို ေဆာက္ေနတုန္း။

ကေမ႓ာဒီးယားကို ကမ္ပူးခ်ားလို႔လည္းေခၚခဲ့တယ္။ လူဦးေရ ၁၅ သန္းသာရွိတယ္။ ၉၅% ဟာ ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာကို ကိုးကြယ္ၾကတယ္။ ၈ဝ၂ ကတည္းကဘုရင္စနစ္စခဲ့တယ္။ ခမာအင္ပါယာကိုထူေထာင္တယ္။ ေစတီပုထိုးေပါင္း ငါးေထာင္ေဆာက္တည္ခဲ့တယ္။ Angkor Wat အန္ကာဝပ္ဟာ အခုထိထင္ရွားတယ္။ ၁၅ ရာစုမွာ အယုဒၶယလက္ ေအာက္ေရာက္တယ္။ ၁၈၆၃ မွာ ျပင္သစ္ကကိုလိုနီျပဳတယ္။ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္က်မွသာ လြတ္လပ္ေရးရတယ္။ ဗီယက္နမ္စစ္မွာ ၁၉၆၉ ကေန ၁၉၇၃ အထိ အေမရိကန္ေတြက ဗံုးက်ဲတာခံရတယ္။ ၁၉၇ဝ မွာ အာဏာသိမ္းပြဲျဖစ္တယ္။ ဘုရင္က အရင္ကသူ႔ရန္သူ Khmer Rouge ခမာရု ေခၚ ကြန္ျမဴနစ္ေတြကို ေထာက္ခံတယ္။ ခမာရုေတြ ၁၉၇၅ မွာ အာဏာရလာတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္ေတြက ၁၉၇၅ ကေန ၁၉၇၉ ခုအထိ လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈေတြက်ဴးလြန္တယ္။ ၁၉၇၉-၁၉၉၁ မွာ ဗီယက္နမ္နဲ႔စစ္ျဖစ္တယ္။ ဗီယက္နမ္နဲ႔ ဆိုဗီယက္လူနီယံက ဝင္ပါလာတယ္။ ၁၉၉၂-၉၃ မွာ ကုလသမဂၢ အုပ္ခ်ဳပ္ခံႏိုင္ငံျဖစ္လာျပန္တယ္။ ယူအင္က ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ေပးတယ္။ ဟြန္ဆန္နဲ႔ ျပည္သူ႔ပါတီျပိဳင္ၾကတယ္။ ဟြန္ဆန္က ၂ဝ၁၈ အထိအာဏာရေနဆဲျဖစ္တယ္။ လြတ္လပ္မႈေတြ မရွိပါ။

ကေမ႓ာဒီးယားကို တျခားကိစၥေတြနဲ႔လည္း ေနာက္ထပ္ ၃-၄ ေခါက္ေရာက္ပါေသးတယ္။ ေနာက္ဆံုးအေခါက္မွာ ဘဂၤလားဒက္ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔နဲ႔အတူ အန္ကာဝပ္ကို သြားလည္ၾကတယ္။ သူတို႔က မြတ္ဆလင္ေတြမဟုတ္ၾကပါ။

အခုေတာ့ အဲလိုႏိုင္ငံတကာမိတ္ေဆြေတြနဲ႔ လက္တြဲမလုပ္ရေတာ့တာၾကာျပီ။ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးၾကိဳးပမ္းမႈအတြင္းမွာ ကူညီရိုင္းပင္းခဲ့ၾကတဲ့ ႏိုင္ငံတကာမိတ္ေဆြေတြကို အလြန္တရာ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ သတိလည္းရေနတယ္။

၁၉၉၈ ေရြးေကာက္ပြဲကတက္လာတဲ့ ဟြန္ဆန္ဟာ အခုထိ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ပဲ။ ဒီမိုကေရစီေရြးေကာက္ပြဲမွာ အဲတာမ်ိဳးလည္း ရွိတယ္။ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ဆမ္ရင္ေဆးတို႔လင္မယားကေတာ့ ျပင္သစ္ကို ထြက္ေျပးေနလိုက္ရ၊ ဖႏြမ္ပင္ ျပန္ဝင္လိုက္ရ။ သူတို႔က လစ္ဘရယ္လ္ေတြ။ ကြ်န္ေတာ္နဲ႔ ခင္တယ္။ Sam Rainsy က ကြ်န္ေတာ့္ေဖ့စ္ဘြတ္ဖရင္း ျဖစ္တယ္။

Cambodia ကေမ႓ာဒီးယား https://doctortintswe.blogspot.com/2018/08/cambodia.html
Khmer Rouge ခမာရု https://doctortintswe.blogspot.com/2018/08/khmer-rouge.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၉-၄-၂၀၁၉