H1N1 and Viral Pneumonia တုပ္ေကြးႏွင့္ ႏူမိုးနီးယား
ဆရာေရ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေနတဲ႔ H1N1 နဲ႔ လတ္တေလာ ျပင္းထန္အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္ေရာဂါ ဆက္စပ္ပံု ေရးထားတာ ရွိရင္ ဖတ္ခ်င္ပါတယ္။ H1N1 ေၾကာင့္ထက္ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းပိုးဝင္တာေၾကာင့္ လူေသတာမ်ားတယ္လို႔ ဖတ္လိုက္ရတယ္ထင္လို႔ပါ။ လိုက္ရွာေပမယ့္ မေတြ႕ရေတာ့လုိ႔ပါ ခင္ဗ်။ ေလးစားစြာ။
မီဒီယာတခုကေမးတာျဖစ္ပါတယ္။
တုပ္ေကြးဆိုတာ ဗိုင္းရပ္စ္အမ်ိဳးမ်ိဳးေတြကေန ျဖစ္ေစတယ္။ ရာသီဥတုအလိုက္ေပါက္ပြါးကူးစက္တယ္။ အမ်ိဳးအားျဖင့္ အလိုလိုေပ်ာက္တယ္။ တခ်ိဳ႕ သာမန္ေဆးေလာက္နဲ႔ရတယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ေနာက္ဆက္တြJေရာဂါေတြဆက္ျဖစ္တယ္။ ႏူမိုးနီးယားဆက္ျဖစ္တာအပါအဝင္ျဖစ္တယ္။ ျပင္းထန္ႏူမိုးနီးယားလည္းရွိတယ္။ လူစုလူေဝးကေနရတဲ့ ႏူမိုးနီးယားလည္း ရွိတယ္။ ႏူမိုးနီးယားဆိုတာ အဆုပ္မွာျဖစ္တာ။
ကိုယ္ပူျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ အဆုပ္ခဲျခင္း (၃၆႕၁%) ေတြျဖစ္တာကိုေခၚတယ္။ တခ်ိဳ႕ေသဆံုးတယ္။ ၂ဝဝ၉ ကပ္ေရာဂါ ျဖစ္စဥ္က ေလ့လာမႈတခုမွာ ၁၆႕၇% ေသဆံုးခဲ့တယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ႏူမိုးနီးယားဟာ ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္ ျဖစ္တာထက္ ဆိုးတယ္။ ေဆာရီး။ ပ်မ္းမွ် အျပင္လူနာ ၁% နဲ႔ အတြင္းလူနာ ၁၄% ေသဆံုးတယ္။
ဗိုင္းရပ္စ္ေတြထဲမွာ SARS နဲ႔ H1N1 swine flu ေတြကနာမည္အၾကီးဆံုး။ အဲတာေတြအျပင္ respiratory syncytial virus (RSV) နဲ႔ herpes or varicella viruses ေရယံုဗိုင္းရပ္စ္ကေနလည္း ျဖစ္တယ္။ ရိုးရိုးအေအးမိတာကေန parainfluenza, coronaviruses နဲ႔ adenoviruses ဗိုင္းရပ္စ္ေတြကေနလည္း ျဖစ္တယ္။
တုပ္ေကြး ေအ နဲ႔ ဘီဟာ ရာသီဥတုအရျဖစ္တယ္။ ကာကြယ္ေဆးႏွစ္စဥ္ထိုးသင့္တယ္။ အသက္သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ရွိတယ္။ တုပ္ေကြးမိရင္ ဖ်ားမယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးမယ္။ ခြ်ံထြက္မယ္။ ေမာမယ္။ ၾကြက္သားေတြနာေနမယ္။ ႏူမိုးနီးယား ဆက္ျဖစ္ရင္ ေခ်ာင္းပိုဆိုးမယ္။ အသက္ရွဴရခက္မယ္။ အားကုန္ေနမယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးတာထဲေသြးပါႏိုင္တယ္။ ရင္ပတ္နာမယ္။ အန္မယ္။ ေရဓါတ္ခမ္းေျခာက္မယ္။ အစာမစားခ်င္။
နားေနရမယ္။ ေရ အရည္မ်ားမ်ားေသာက္ရမယ္။ လူစုလူေဝးရွိရာမသြားရ။ နာတာကိုက္တာသက္သာေဆးနဲ႔ ေခ်ာင္းဆိုးသက္သာေဆးေတြေသာက္ႏိုင္တယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္ကေနျဖစ္တဲ့ႏူမိုးနီးယားအတြက္ ပဋိဇီဝေဆးမလိုပါ။ အဲတာနဲ႔ပိုးေတြ မေသေစႏိုင္ပါ။
Anti-flu ေဆးေတြေပးမယ္။ Amantadine (Symadine, Symmetrel), rimantadine (Flumadine) နဲ႔ oseltamivir (Tamiflu) ေဆး ဆိုျပီး ေလးမ်ိဳးရွိတယ္။ Zanamivir (Relenza) ေဆးကို အဆုပ္ထဲေရာက္ေစေအာင္ ရွဴရတယ္။ Varicella pneumonia အတြက္ acyclovir (Zovirax) ေဆးေပးတယ္။ Respiratory syncytial virus ေၾကာင့္ ျဖစ္တာအတြက္ ribavirin (Rebetol) ေဆး ေဆးရံုမွာေပးႏိုင္တယ္။
အလားအလာ
အမ်ားအားျဖင့္ ျမန္ျမန္ေပ်ာက္ပါတယ္။ အဆုပ္လည္းမထိခိုက္ပါ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၈-၈-၂ဝ၁၇
မီဒီယာတခုကေမးတာျဖစ္ပါတယ္။
တုပ္ေကြးဆိုတာ ဗိုင္းရပ္စ္အမ်ိဳးမ်ိဳးေတြကေန ျဖစ္ေစတယ္။ ရာသီဥတုအလိုက္ေပါက္ပြါးကူးစက္တယ္။ အမ်ိဳးအားျဖင့္ အလိုလိုေပ်ာက္တယ္။ တခ်ိဳ႕ သာမန္ေဆးေလာက္နဲ႔ရတယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ေနာက္ဆက္တြJေရာဂါေတြဆက္ျဖစ္တယ္။ ႏူမိုးနီးယားဆက္ျဖစ္တာအပါအဝင္ျဖစ္တယ္။ ျပင္းထန္ႏူမိုးနီးယားလည္းရွိတယ္။ လူစုလူေဝးကေနရတဲ့ ႏူမိုးနီးယားလည္း ရွိတယ္။ ႏူမိုးနီးယားဆိုတာ အဆုပ္မွာျဖစ္တာ။
ကိုယ္ပူျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ အဆုပ္ခဲျခင္း (၃၆႕၁%) ေတြျဖစ္တာကိုေခၚတယ္။ တခ်ိဳ႕ေသဆံုးတယ္။ ၂ဝဝ၉ ကပ္ေရာဂါ ျဖစ္စဥ္က ေလ့လာမႈတခုမွာ ၁၆႕၇% ေသဆံုးခဲ့တယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ႏူမိုးနီးယားဟာ ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္ ျဖစ္တာထက္ ဆိုးတယ္။ ေဆာရီး။ ပ်မ္းမွ် အျပင္လူနာ ၁% နဲ႔ အတြင္းလူနာ ၁၄% ေသဆံုးတယ္။
ဗိုင္းရပ္စ္ေတြထဲမွာ SARS နဲ႔ H1N1 swine flu ေတြကနာမည္အၾကီးဆံုး။ အဲတာေတြအျပင္ respiratory syncytial virus (RSV) နဲ႔ herpes or varicella viruses ေရယံုဗိုင္းရပ္စ္ကေနလည္း ျဖစ္တယ္။ ရိုးရိုးအေအးမိတာကေန parainfluenza, coronaviruses နဲ႔ adenoviruses ဗိုင္းရပ္စ္ေတြကေနလည္း ျဖစ္တယ္။
တုပ္ေကြး ေအ နဲ႔ ဘီဟာ ရာသီဥတုအရျဖစ္တယ္။ ကာကြယ္ေဆးႏွစ္စဥ္ထိုးသင့္တယ္။ အသက္သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ရွိတယ္။ တုပ္ေကြးမိရင္ ဖ်ားမယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးမယ္။ ခြ်ံထြက္မယ္။ ေမာမယ္။ ၾကြက္သားေတြနာေနမယ္။ ႏူမိုးနီးယား ဆက္ျဖစ္ရင္ ေခ်ာင္းပိုဆိုးမယ္။ အသက္ရွဴရခက္မယ္။ အားကုန္ေနမယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးတာထဲေသြးပါႏိုင္တယ္။ ရင္ပတ္နာမယ္။ အန္မယ္။ ေရဓါတ္ခမ္းေျခာက္မယ္။ အစာမစားခ်င္။
နားေနရမယ္။ ေရ အရည္မ်ားမ်ားေသာက္ရမယ္။ လူစုလူေဝးရွိရာမသြားရ။ နာတာကိုက္တာသက္သာေဆးနဲ႔ ေခ်ာင္းဆိုးသက္သာေဆးေတြေသာက္ႏိုင္တယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္ကေနျဖစ္တဲ့ႏူမိုးနီးယားအတြက္ ပဋိဇီဝေဆးမလိုပါ။ အဲတာနဲ႔ပိုးေတြ မေသေစႏိုင္ပါ။
Anti-flu ေဆးေတြေပးမယ္။ Amantadine (Symadine, Symmetrel), rimantadine (Flumadine) နဲ႔ oseltamivir (Tamiflu) ေဆး ဆိုျပီး ေလးမ်ိဳးရွိတယ္။ Zanamivir (Relenza) ေဆးကို အဆုပ္ထဲေရာက္ေစေအာင္ ရွဴရတယ္။ Varicella pneumonia အတြက္ acyclovir (Zovirax) ေဆးေပးတယ္။ Respiratory syncytial virus ေၾကာင့္ ျဖစ္တာအတြက္ ribavirin (Rebetol) ေဆး ေဆးရံုမွာေပးႏိုင္တယ္။
အလားအလာ
အမ်ားအားျဖင့္ ျမန္ျမန္ေပ်ာက္ပါတယ္။ အဆုပ္လည္းမထိခိုက္ပါ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၈-၈-၂ဝ၁၇
Comments
Post a Comment