Coronavirus Spreads ကိုရုိနာဗိုင္းရပ္စ္ ဘယ္လိုကူးစက္သလဲ
COVID-19 Spreads ကိုရုိနာဗိုင္းရပ္စ္ ဘယ္လိုကူးစက္သလဲ
၁။ Person-to-person spread လူကေန လူကို ကူးစက္တယ္
ကူးစက္ခံထားရသူနဲ႔ နီးကပ္ ထိစပ္သူေတြဆီ ကူးစက္ႏိုင္တယ္။ ၆ ေပပတ္လည္မွာ ရွိေနသူေတြ။ Respiratory droplets ေခၚ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းကေန ထြက္တဲ့ ထုတ္တဲ့ အမႈန္ေလးေတြကို ရွဴမိသူေတြ ကူးစက္ႏိုင္တယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ ႏွာေခ်ျခင္း။ အဲဒီ အမႈန္ေလးေတြဟာ ပါးစပ္နဲ႔ ႏွာေခါင္းေနရာဝန္းက်င္ေပၚ က်ေရာက္လာႏိုင္တယ္။ ရွူသြင္းမိမယ္။ အဆုတ္ထဲ ေရာက္လာမယ္။ ကူးစက္ခံထားရသူဟာ ေရာဂါလကၡဏာေတြ ခံစားေနရခ်ိန္မွာ သူမ်ားကို အမ်ားဆံုး ကူးစက္ေစႏိုင္တယ္။ ေရာဂါလကၡဏာေတြ မခံစားရေသးမီမွာလည္း ကူးေကာင္း ကူးႏိုင္တယ္။
၂။ Contaminated surfaces or objects အမႈန္ေတြက်ေရာက္ေနတဲ့ မ်က္ႏွာျပင္ေတြကို ထိကိုင္မိရာကေနလည္း ကူးစက္ႏိုင္တယ္။ စားပြဲ၊ ခံု၊ ကုလားတိုင္၊ ၾကမ္းျပင္၊ လက္ကိုင္စရာေနရာေတြ။ အဲတာကို ထိကိုင္မိတဲ့လက္က ပါးစပ္နဲ႔ ႏွာေခါင္းေနရာေတြကို ေရာက္လာမယ္။ မ်က္စိလည္း ပါတယ္။
၃။ Community spread ကြန္ျမဴနတီနည္း
လူစုလူေဝးကေန ကူးစက္မႈမ်ားတာ ေတြ႔ရတယ္။
ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္မႈ ကာကြယ္ေရးနည္းလမ္းမ်ား
၁။ တခုခုကို ကိုင္တြယ္ျပီးတိုင္း လက္ကို ဆပ္ျပာနဲ႔ေရသံုးျပီး စကၠန္႔ ၂၀ ၾကာေဆးပါ။ အယ္လ္ကိုေဟာ ၆၀%ပါ Sanitizer လက္ေဆးရည္ ရွိလွ်င္သံုးပါ။
၂။ ေခ်ာင္းဆိုင္းတိုင္း ႏွာေခ်တိုင္း ပါးစပ္ကို ဖံုးအုပ္ထားပါ။ တံေတာင္ဆစ္ထဲ ေခ်ာင္းဆိုးပါ။ အဲဒီ က်န္းမာေရး ယဥ္ေက်းမႈကို တသက္လံုးသံုးပါ။
၃။ မ်က္စိ ႏွာေခါင္းပါးစပ္ကို လက္မေဆးပဲ မထိ မကိုင္ပါနဲ႔။
၄။ ေနမေကာင္းသူေတြနဲ႔ ထိကပ္မႈ မလုပ္ပါနဲ႔။
၅။ ျဖစ္ႏိုင္သေလာက္ အိမ္မွာသာေနပါ။ ကူးစက္မႈရွိတဲ့အရပ္ေဒသေတြမွာ အိပ္ျပင္ထြက္ရတိုင္း ႏွာေခါင္းစည္းသံုးပါ။
၆။ အိမ္ ရံုး အလုပ္ေနရာေတြမွာရွိတဲ့ မ်က္ႏွာျပင္ေတြနဲ႔ လက္ကိုင္တတ္တဲ့ေနရာေတြကို Lyzol လုိက္ေဇာေဆးရည္နဲ႔ သန္႔ရွင္းေပးေနပါ
ဆားစ္ဗိုင္းရစ္နဲ႔ မားစ္ဗိုင္းရပ္စ္ေတြက မ်က္ႏွာျပင္ေတြေပၚမွာ ၉ ရက္အထိ အသက္ရွင္ ေနႏိုင္ၾကတယ္။ ပိုးေသေဆးေတြနဲ႔ ထိေတြ႔လိုက္ရင္ သက္တမ္း တိုသြားၾကတယ္။ ေၾကးနီနဲ႔ သံမဏိ မ်က္ႏွာျပင္ေတြေပၚမွာ ၂ နာရီအထိနဲ႔ ပလပ္စတစ္နဲ႔ သစ္သား မ်က္ႏွာျပင္ေတြေပၚမွာ ပိုၾကာတယ္။ အပူခ်ိန္နည္းရာနဲ႔ စိုထိုင္းဆနည္းရာမွာ ပိုရွင္ေနႏိုင္ၾကတယ္။ COVID-19 ကေကာ အဲလိုပဲလားေတာ့ မေျပာႏိုင္ေသးပါ။
ကိုယ့္က်န္းမာေရး ခါတိုင္းထက္ပိုေကာင္းေအာင္ျပဳျပင္ပါ။ အသက္ ၆၀ ေက်ာ္ေတြ၊ နဂိုအခံ က်န္းမာေရးမေကာင္းသူေတြ၊ ဝလြန္းသူေတြ၊ ႏွလံုးေရာဂါရွိသူေတြ၊ အဆုတ္မေကာင္းသူေတြ။ တက္ၾကြလႈပ္ရွားမႈ ရွိေနပါ။ ေသြးတိုးနဲ႔ ဆီးခ်ိဳ စစ္ေဆးပါ။ မနက္ေန႔ည ထိန္းေနပါ။ ပန္းနာရွိသူေတြ ရွဴေဆး သြားေလရာေဆာင္ပါ။ ဟိုသြားသည္သြား သြားခိုင္းတာ မဟုတ္ပါ။ ေဆးလိပ္ အရက္ ေလ်ာ့ပါ။ ျဖတ္ပါ။ လိုအပ္သူေတြ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ တလ ဆယ္ေပါင္ က်ေအာင္လုပ္ပါ။ တုပ္ေကြး ကာကြယ္ေဆးထိုးပါ။ ေဆးရက္စြဲမွန္တာသာ ထိုးပါ။ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညြတ္တဲ့ အစားအေသာက္သာ ေရြးစားေသာက္ပါ။
ျပင္ဆင္မႈလုပ္ပါ။ မဟုတ္မမွန္တာေတြ ေျပာသူ ေရးသူ တင္သူ ရွယ္သူေတြကို ဘေလာ့ပါ။ အလိမ္ခံရသူ မျဖစ္ပါေစနဲ႔။ အလိမ္ပြဲစား မျဖစ္ပါေစနဲ႔။ ေဖ့စ္ဘြတ္အေကာင့္ရွိသူတိုင္းဟာ ပညာရွင္အစစ္ေတြ မဟုတ္ပါ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၄-၃-၂၀၂၀
၁။ Person-to-person spread လူကေန လူကို ကူးစက္တယ္
ကူးစက္ခံထားရသူနဲ႔ နီးကပ္ ထိစပ္သူေတြဆီ ကူးစက္ႏိုင္တယ္။ ၆ ေပပတ္လည္မွာ ရွိေနသူေတြ။ Respiratory droplets ေခၚ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းကေန ထြက္တဲ့ ထုတ္တဲ့ အမႈန္ေလးေတြကို ရွဴမိသူေတြ ကူးစက္ႏိုင္တယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ ႏွာေခ်ျခင္း။ အဲဒီ အမႈန္ေလးေတြဟာ ပါးစပ္နဲ႔ ႏွာေခါင္းေနရာဝန္းက်င္ေပၚ က်ေရာက္လာႏိုင္တယ္။ ရွူသြင္းမိမယ္။ အဆုတ္ထဲ ေရာက္လာမယ္။ ကူးစက္ခံထားရသူဟာ ေရာဂါလကၡဏာေတြ ခံစားေနရခ်ိန္မွာ သူမ်ားကို အမ်ားဆံုး ကူးစက္ေစႏိုင္တယ္။ ေရာဂါလကၡဏာေတြ မခံစားရေသးမီမွာလည္း ကူးေကာင္း ကူးႏိုင္တယ္။
၂။ Contaminated surfaces or objects အမႈန္ေတြက်ေရာက္ေနတဲ့ မ်က္ႏွာျပင္ေတြကို ထိကိုင္မိရာကေနလည္း ကူးစက္ႏိုင္တယ္။ စားပြဲ၊ ခံု၊ ကုလားတိုင္၊ ၾကမ္းျပင္၊ လက္ကိုင္စရာေနရာေတြ။ အဲတာကို ထိကိုင္မိတဲ့လက္က ပါးစပ္နဲ႔ ႏွာေခါင္းေနရာေတြကို ေရာက္လာမယ္။ မ်က္စိလည္း ပါတယ္။
၃။ Community spread ကြန္ျမဴနတီနည္း
လူစုလူေဝးကေန ကူးစက္မႈမ်ားတာ ေတြ႔ရတယ္။
ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္မႈ ကာကြယ္ေရးနည္းလမ္းမ်ား
၁။ တခုခုကို ကိုင္တြယ္ျပီးတိုင္း လက္ကို ဆပ္ျပာနဲ႔ေရသံုးျပီး စကၠန္႔ ၂၀ ၾကာေဆးပါ။ အယ္လ္ကိုေဟာ ၆၀%ပါ Sanitizer လက္ေဆးရည္ ရွိလွ်င္သံုးပါ။
၂။ ေခ်ာင္းဆိုင္းတိုင္း ႏွာေခ်တိုင္း ပါးစပ္ကို ဖံုးအုပ္ထားပါ။ တံေတာင္ဆစ္ထဲ ေခ်ာင္းဆိုးပါ။ အဲဒီ က်န္းမာေရး ယဥ္ေက်းမႈကို တသက္လံုးသံုးပါ။
၃။ မ်က္စိ ႏွာေခါင္းပါးစပ္ကို လက္မေဆးပဲ မထိ မကိုင္ပါနဲ႔။
၄။ ေနမေကာင္းသူေတြနဲ႔ ထိကပ္မႈ မလုပ္ပါနဲ႔။
၅။ ျဖစ္ႏိုင္သေလာက္ အိမ္မွာသာေနပါ။ ကူးစက္မႈရွိတဲ့အရပ္ေဒသေတြမွာ အိပ္ျပင္ထြက္ရတိုင္း ႏွာေခါင္းစည္းသံုးပါ။
၆။ အိမ္ ရံုး အလုပ္ေနရာေတြမွာရွိတဲ့ မ်က္ႏွာျပင္ေတြနဲ႔ လက္ကိုင္တတ္တဲ့ေနရာေတြကို Lyzol လုိက္ေဇာေဆးရည္နဲ႔ သန္႔ရွင္းေပးေနပါ
ဆားစ္ဗိုင္းရစ္နဲ႔ မားစ္ဗိုင္းရပ္စ္ေတြက မ်က္ႏွာျပင္ေတြေပၚမွာ ၉ ရက္အထိ အသက္ရွင္ ေနႏိုင္ၾကတယ္။ ပိုးေသေဆးေတြနဲ႔ ထိေတြ႔လိုက္ရင္ သက္တမ္း တိုသြားၾကတယ္။ ေၾကးနီနဲ႔ သံမဏိ မ်က္ႏွာျပင္ေတြေပၚမွာ ၂ နာရီအထိနဲ႔ ပလပ္စတစ္နဲ႔ သစ္သား မ်က္ႏွာျပင္ေတြေပၚမွာ ပိုၾကာတယ္။ အပူခ်ိန္နည္းရာနဲ႔ စိုထိုင္းဆနည္းရာမွာ ပိုရွင္ေနႏိုင္ၾကတယ္။ COVID-19 ကေကာ အဲလိုပဲလားေတာ့ မေျပာႏိုင္ေသးပါ။
ကိုယ့္က်န္းမာေရး ခါတိုင္းထက္ပိုေကာင္းေအာင္ျပဳျပင္ပါ။ အသက္ ၆၀ ေက်ာ္ေတြ၊ နဂိုအခံ က်န္းမာေရးမေကာင္းသူေတြ၊ ဝလြန္းသူေတြ၊ ႏွလံုးေရာဂါရွိသူေတြ၊ အဆုတ္မေကာင္းသူေတြ။ တက္ၾကြလႈပ္ရွားမႈ ရွိေနပါ။ ေသြးတိုးနဲ႔ ဆီးခ်ိဳ စစ္ေဆးပါ။ မနက္ေန႔ည ထိန္းေနပါ။ ပန္းနာရွိသူေတြ ရွဴေဆး သြားေလရာေဆာင္ပါ။ ဟိုသြားသည္သြား သြားခိုင္းတာ မဟုတ္ပါ။ ေဆးလိပ္ အရက္ ေလ်ာ့ပါ။ ျဖတ္ပါ။ လိုအပ္သူေတြ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ တလ ဆယ္ေပါင္ က်ေအာင္လုပ္ပါ။ တုပ္ေကြး ကာကြယ္ေဆးထိုးပါ။ ေဆးရက္စြဲမွန္တာသာ ထိုးပါ။ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညြတ္တဲ့ အစားအေသာက္သာ ေရြးစားေသာက္ပါ။
ျပင္ဆင္မႈလုပ္ပါ။ မဟုတ္မမွန္တာေတြ ေျပာသူ ေရးသူ တင္သူ ရွယ္သူေတြကို ဘေလာ့ပါ။ အလိမ္ခံရသူ မျဖစ္ပါေစနဲ႔။ အလိမ္ပြဲစား မျဖစ္ပါေစနဲ႔။ ေဖ့စ္ဘြတ္အေကာင့္ရွိသူတိုင္းဟာ ပညာရွင္အစစ္ေတြ မဟုတ္ပါ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၄-၃-၂၀၂၀
Comments
Post a Comment