Heart disease (3) ႏွလံုးေရာဂါ (၃)

Complications of heart disease include ႏွလံုးေရာဂါကေန ဆက္ျဖစ္ႏိုင္တာေတြ
၁။ Heart failure ႏွလံုး အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ျခင္း၊
အျဖစ္မ်ားတယ္။ ကိုယ္ခႏၶာကေန လိုသေလာက္ လိုက္မလုပ္ႏိုင္ေတာ့တဲ့အေျခအေန ျဖစ္တယ္။ ေကာင္းေနတဲ့ ႏွလံုးကုိက ၾကာရင္ အားနည္းလာတယ္။ ႏွလံုးေအာက္ခန္းေတြက တင္းမာလာမယ္။ က်ယ္လာမယ္။ ၾကြက္သားေတြ ေျပာ့လာမယ္။ ေရာဂါေတြထဲက Heart defects, Cardiovascular disease, Valvular heart disease, Heart infections နဲ႔ Cardiomyopathy ေတြကေန ျဖစ္ေစမယ္။

၂။ Heart attack ႏွလံုး (အတက္ခ္) ရျခင္း၊
Coronary artery disease ႏွလံုးကိုေသြးပို႔ေပးေနတဲ့ (ကိုရိုနရီ) ေသြးလႊတ္ေၾကာမေကာင္းလို႔ျဖစ္ရတယ္။ အမ်ားဆံုးက ေသြးခဲေလးေတြကေန လာပိတ္တာ။

၃။ Stroke (စထုပ္ခ္) ရျခင္း၊
ဦးေႏွာက္ကို ေသြးလံုေလာက္ေအာင္မရလိုျဖစ္တာမို႔ Ischemic stroke ေသြးမဝလို႔ရတာလို႔လဲေခၚတယ္။ အေရးေပၚျဖစ္တယ္။

၄။ Aneurysm (အင္ညဴရဇင္) ေသြးလႊတ္ေၾကာေဖါင္းျခင္း၊
တကိုယ္လံုး ဘယ္ေနရာမဆိုျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေသြးလႊတ္ေၾကာေဖါင္းရာကေန ေပါက္ထြက္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ထဲမွာ ေသြးေတြယိုျပီး အသက္ ဆံုးပါးေစႏိုင္တယ္။

၅။ Peripheral artery disease အဖ်ားပိုင္း ေသြးလႊတ္ေၾကာေရာဂါ၊
Atherosclerosis ေသြးလႊတ္ေၾကာေလးေတြမာေနတာက ဆက္ျဖစ္တယ္။ ေျခေထာက္မွာအျဖစ္မ်ားတယ္။

၆။ Sudden cardiac arrest ရုတ္တရက္ ႏွလံုးရပ္သြာျခင္း၊
ႏွလံုးခုန္တာေရာ အသကိရွဴတာပါ ရုတ္တရက္ ရပ္သြားတယ္။ သတိလစ္သြားမယ္။ ႏွလံုး လွ်ပ္စစ္စနစ္ခ်ိဳ႕ယြင္းလို႔ျဖစ္ရတယ္။ Coronary artery disease လို ႏွလံုးေရာဂါ အခံရွိေနသူေတြမွာသာျဖစ္တယ္။ အေရးေပၚျဖစ္တယ္။

Tests and diagnosis စစ္ေဆးနည္းေတြ
၁။ Blood tests ေသြးစစ္ျခင္း၊
၂။ Chest X-ray ဓါတ္မွန္၊
၃။ Electrocardiogram (ECG) (အီး-စီ-ဂ်ီ)၊
၄။ Holter monitoring (ေစာ္လ္တာ) စက္၊
၅။ Echocardiogram (အက္ကိုဂရမ္)၊
၆။ Transesophageal ultrasound (အာလ္ထြာေဆာင္း)၊
၇။ Cardiac catheterization ႏွလုးထဲ ပိုက္ငယ္ေလးသြင္းျခင္း၊
၈။ Heart biopsy အသားစ ထုတ္ယူစစ္ေဆးျခင္း၊
၉။ Cardiac computerized tomography (CT) scan (စီ-တီ စကင္)၊
၁ဝ။ Cardiac magnetic resonance imaging (MRI) (အမ္အာရ္အိုင္)၊

Treatments and drugs ႏွလံုးေရာဂါကို ကုသျခင္း
၁။ Cardiovascular disease treatments ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါ၊
(က) Lifestyle changes လူေနမႈပံုစံေျပာင္းျခင္း၊
Low-fat and low-sodium diet အဆီ နဲ႔ အငန္ ေလွ်ာ့စားပါ။ တေန႔မွာ နာရီဝက္ ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။ ေဆးလိပ္ျဖတ္ပါ။ အရက္ျဖတ္-ေလွ်ာ့ပါ။

(ခ) Medications ေဆးေပးနည္း၊
Blood pressure ေသြးဖိအားက်ေအာင္ Diuretics, Angiotensin-converting enzyme (ACE) inhibitors or Beta blockers ေဆးေတြ၊ Blood thinning medications ေသြးက်ဲေဆး Aspirin (အက္စပင္)၊ Cholesterol-lowering (ကိုလက္စေထာ) က်ေဆး Statins or Fibrates ေတြ။

(ဂ) Medical procedures or surgery ခြဲစိတ္နည္း၊ ေဆးေတြနဲ႔ မရေသးရင္ ခြဲစိတ္လို႔ရတာကို ခြဲစိတ္မယ္။ Coronary angioplasty နဲ႔ Coronary artery bypass surgery နည္းေတြ၊

၂။ Heart arrhythmia treatments ႏွလံုးခုန္မမွန္ေရာဂါ၊
(က) Vagal maneuvers (ေဗးဂတ္စ္) အာရံုေၾကာနည္း၊ အသက္ရွဴေအာင့္ထားျခင္း၊ မ်က္ႏွာကို ေရခဲေရတင္ျခင္း၊ တမင္တကာ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊

(ခ) Medications ေဆးေပးျခင္း၊

(ဂ) Medical procedures တျခားေဆးနည္း၊ Cardioversion နဲ႔ Ablation နည္း ၂ နည္းသံုးတယ္။

(ဃ) Pacemakers or Implantable Cardioverter-defibrillators (ICDs) ကရိယာသံုးနည္း၊

(င) Surgery ခြဲစိတ္နည္း၊

၃။ Heart defect treatments
(က) Medications ေဆးေပးနည္း၊
(ခ) Special procedures အထူးနည္း၊ Catheters ပိုက္ေသးေသးေလးသံုးတယ္။
(ဂ) Open-heart surgery ႏွလံုးခြဲစိတ္နည္း၊
(ဃ) Heart transplant ႏွလံုးအစားထိုးျခင္း၊

၄။ Cardiomyopathy ႏွလံုးၾကြက္သားၾကီးျခင္း၊
(က) Medications ေဆးေပးနည္း၊ ACE inhibitors or angiotensin II receptor blockers နဲ႔ Beta blockers ေတြေပးမယ္။
(ခ) Medical devices ကရိယာသံုးနည္း၊ Implantable cardioverter-defibrillator (ICD) ကရိယာ၊
(ဂ) Heart transplant ႏွလံုးအစားထိုးျခင္း၊

၅။ Heart infection ႏွလံုးပိုးဝင္ျခင္း၊
(က) Antibiotics ပ႗ိဇီဝေဆးမ်ား၊
(ခ) Medications တျခားေဆးမ်ား၊

၆။ Valvular heart disease treatments ႏွလံုး အဆို႔ရွင္ေရာဂါမ်ား၊
(က) Medications ေဆးေပးျခင္း၊ Vasodilators, Medications to lower your cholesterol, Diuretics နဲ႔ Blood-thinning medications ေတြ ေပးမယ္။
(ခ) Balloon valvuloplasty ေလဘူေဘာင္းနည္း၊
(ဂ) Valve repair or replacement ခြဲစိတ္ျပဳျပင္နည္း၊

၇။ Lifestyle and home remedies လူေနမႈပံုစံေျပာင္းျခင္း၊ အိမ္မွာတင္လုပ္လို႔ရတဲ့နည္း၊
(က) Stop smoking ေဆးလိပ္ျဖတ္ပါ။
(ခ) Control your blood pressure ေသြးတိုးကို ထိန္းေနပါ၊
(ဂ) Check your cholesterol (ကိူလက္စေထာ) ခ်ပါ၊ LDL level ကို 130 mg/dL (3.4 mmol/L) ထက္နည္းပါေစ၊ တျခား သတိထားစရာပါရွိေနသူဆိုရင္ LDL ကို 100 mg/dL (2.6 mmol/L) ေအာက္အထိခ်ပါ။ စိုးရိမ္စရာအထိ ျဖစ္ေနသူဆိုရင္ 70 mg/dL (1.8 mmol/L) အထိနည္းပါေစ။
(ဃ) Keep diabetes under control ဆီးခ်ိဳထိန္းေနပါ။
(င) Get moving ျငိမ္မေနပါနဲ႔၊ လႈတ္ရွားေပးပါ။
(စ) Eat healthy foods က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညြတ္တဲ့အစားအေသာက္ကိုသာ ေရြးခ်ယ္ပါ။
(ဆ) Maintain a healthy weight ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ထိန္းေနပါ။
(ဇ) Manage stress စိတ္ဖိအား ေလွ်ာ့နည္းသံုးပါ။
(စ်) Practice good hygiene habits သန္႔ရွင္းေရး ပိုဂရုစိုက္ေပးပါ။
(ည) Get a flu shot တုပ္ေကြးရာသီမွာ ကာကြယ္ေဆးထိုးပါ။

Dr. တင့္ေဆြ