Teeth Grinding သြားၾကိတ္ျခင္း
ဆရာရွင့္ အသက္ ၁၉ႏွစ္၊ အပ်ိဳပါ။ ညဖက္အိပ္ၿပီး သန္းေခါင္ႏိုးလာရင္ အံႀကိတ္ၿပီးႏိုးလာလို႔ပါ။ ခါတိုင္းလည္း အိပ္ေပ်ာ္သြားတဲ့အခါ အံႀကိတ္ပါတယ္လို႔ အတူတူအိပ္တဲ့အမကေျပာပါတယ္။ ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲဆရာ။
အိပ္ေနတံုး ေန႔ျဖစ္ျဖစ္ ညျဖစ္ျဖစ္ သိစိတ္နဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ မသိစိတ္နဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ သြားၾကိတ္တာကို Teeth Grinding သြားၾကိတ္ျခင္း လို႔ေခၚတယ္။ Bruxism လို႔လဲ ေဆးစာမွာ ေခၚတယ္။ ဘာလို႔ျဖစ္သလဲဆိုတာ ဆရာဝန္ေတြက တေယာက္ယူဆတာကို ေနာက္တေယာက္က သေဘာတူခ်င္မွ တူၾကတယ္။ စိတ္ဖိအားမ်ားတာ၊ အစားအေသာက္၊ အိပ္တဲ့အေနအထား၊ စတာေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ယူဆတာကေတာ့မ်ားပါတယ္။
ကိုယ္က်န္းမာေရးနဲ႔ေရာ သြားက်န္းမာေရပါ ဆိုင္တယ္။ အေၾကာင္းရင္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ စိတ္ဖိအားကို အရင္ဆံုး သတၲဳခ်တယ္။ သြားဆရာဝန္ကေတာ့ သြားေတြ တခုနဲ႔တခု အေနမက်လို႔ ျဖစ္တာလို႔ ေျပာမယ္။ ကေလးေတြလဲ ၁၅-၃ဝ% ျဖစ္တာဘဲ။ အက်င့္လိုပါေနတာလဲရွိတယ္။ ငယ္သြားရွိတံုးအက်င့္ရွိတာ သိပ္စိုးရိမ္စရာ မလိုပါ။
Reflex တံု႔ျပန္မႈ မဟုတ္ဘူး Habit အက်င့္လို႔ ေထာက္ျပတာ ရွိတယ္။ အိပ္ေရး မမွန္တာေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ရတယ္။ အရက္၊ စိတ္မက်ေဆးေတြကေန ပိုဆိုးေစႏိုင္တယ္။ နာတာရွည္ ျဖစ္ေနသူေတြမွာ သြားကိုလာ ထိခိုက္ေစႏိုင္တယ္။ ကေလးေတြမွာ အေအးမိတာ၊ ပိုးဝင္တာေတြေၾကာင့္ ဆက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• ကုေပးရတာရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္က သြားေတြကို ထိခိုက္တာ နည္းေစဘို႔ ျဖစ္တယ္။
• Mouth guards and splints ဆိုတာေတြ အသံုးခိုင္းတယ္။ ေဒၚလာ ၂ဝ ကေန ၁ဝဝဝ ေပးရသတဲ့။
• Taste-based biofeedback method ကုနည္းတမ်ိဳးလဲရွိတယ္။ ပိတ္ထားတဲ့အိတ္ေလးထဲမွာ မၾကိဳက္မဲ့အရသာ Hot sauce, Vinegar, Denatonium benzoate ထည့္ေပးထားလို႔ သြားၾကိတ္ရင္ အိတ္ကေပါက္ထြက္ျပီး လူက သတိ ရွိလာေစဘို႔ ရည္ရြယ္တာျဖစ္တယ္။
• Botulinum toxin (Botox) ေဆးထိုးနည္းလဲ သံုးတယ္။
• Caffeine ေကဖင္းေတြပါတဲ့ Colas ကိုလာ၊ Chocolate ေခ်ာ့ကလက္နဲ႔ Coffee ေကာ္ဖီေလ်ာ့ စားေသာက္ပါ။
• Chewing gum ပီေက ဝါးတာ ဆင္ျခင္ပါ။
• အရက္ ေလ်ာ့ပါ။
• စားစရာ မဟုတ္တာေတြ ဥပမာ ခဲတံကိုက္တဲ့အက်င့္ ေဖ်ာက္ပါ။ ေနရင္း-ထိုင္ရင္ သြားၾကိတ္တဲ့ အက်င့္ ေျပာင္းပါ။
• Stress စိတ္ဖိအား မ်ားေနရင္ ေလ်ာ့ပါ။ ေဖ်ာက္ပါ။
• သြားအထူးကု-ဆရာဝန္နဲ႔ တိုင္ပင္ပါ။
• Dental Night Mouth Guard, NTI-tss splint ေခၚတဲ့ ကရိယာသံုးခိုင္းတယ္။ လူတိုင္းအဆင္ေျပတာေတာ့ မဟုတ္ျပန္ဘူး။
• Uoga deep-breathing exercises ေယာဂ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။
• မ်က္ႏွာမွာ ေရေႏြးပူဆြတ္ထားတဲ့အဝတ္ ကပ္ေပးပါ။
• ေခါင္းအံုးကို ေခါင္းနဲ႔ လည္ပင္းေနရာေအာက္ကျမွင့္ထားျပီး အိပ္ပါ။
ေဒါက္တာတင္ေဆြ
အိပ္ေနတံုး ေန႔ျဖစ္ျဖစ္ ညျဖစ္ျဖစ္ သိစိတ္နဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ မသိစိတ္နဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ သြားၾကိတ္တာကို Teeth Grinding သြားၾကိတ္ျခင္း လို႔ေခၚတယ္။ Bruxism လို႔လဲ ေဆးစာမွာ ေခၚတယ္။ ဘာလို႔ျဖစ္သလဲဆိုတာ ဆရာဝန္ေတြက တေယာက္ယူဆတာကို ေနာက္တေယာက္က သေဘာတူခ်င္မွ တူၾကတယ္။ စိတ္ဖိအားမ်ားတာ၊ အစားအေသာက္၊ အိပ္တဲ့အေနအထား၊ စတာေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ယူဆတာကေတာ့မ်ားပါတယ္။
ကိုယ္က်န္းမာေရးနဲ႔ေရာ သြားက်န္းမာေရပါ ဆိုင္တယ္။ အေၾကာင္းရင္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ စိတ္ဖိအားကို အရင္ဆံုး သတၲဳခ်တယ္။ သြားဆရာဝန္ကေတာ့ သြားေတြ တခုနဲ႔တခု အေနမက်လို႔ ျဖစ္တာလို႔ ေျပာမယ္။ ကေလးေတြလဲ ၁၅-၃ဝ% ျဖစ္တာဘဲ။ အက်င့္လိုပါေနတာလဲရွိတယ္။ ငယ္သြားရွိတံုးအက်င့္ရွိတာ သိပ္စိုးရိမ္စရာ မလိုပါ။
Reflex တံု႔ျပန္မႈ မဟုတ္ဘူး Habit အက်င့္လို႔ ေထာက္ျပတာ ရွိတယ္။ အိပ္ေရး မမွန္တာေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ရတယ္။ အရက္၊ စိတ္မက်ေဆးေတြကေန ပိုဆိုးေစႏိုင္တယ္။ နာတာရွည္ ျဖစ္ေနသူေတြမွာ သြားကိုလာ ထိခိုက္ေစႏိုင္တယ္။ ကေလးေတြမွာ အေအးမိတာ၊ ပိုးဝင္တာေတြေၾကာင့္ ဆက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• ကုေပးရတာရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္က သြားေတြကို ထိခိုက္တာ နည္းေစဘို႔ ျဖစ္တယ္။
• Mouth guards and splints ဆိုတာေတြ အသံုးခိုင္းတယ္။ ေဒၚလာ ၂ဝ ကေန ၁ဝဝဝ ေပးရသတဲ့။
• Taste-based biofeedback method ကုနည္းတမ်ိဳးလဲရွိတယ္။ ပိတ္ထားတဲ့အိတ္ေလးထဲမွာ မၾကိဳက္မဲ့အရသာ Hot sauce, Vinegar, Denatonium benzoate ထည့္ေပးထားလို႔ သြားၾကိတ္ရင္ အိတ္ကေပါက္ထြက္ျပီး လူက သတိ ရွိလာေစဘို႔ ရည္ရြယ္တာျဖစ္တယ္။
• Botulinum toxin (Botox) ေဆးထိုးနည္းလဲ သံုးတယ္။
• Caffeine ေကဖင္းေတြပါတဲ့ Colas ကိုလာ၊ Chocolate ေခ်ာ့ကလက္နဲ႔ Coffee ေကာ္ဖီေလ်ာ့ စားေသာက္ပါ။
• Chewing gum ပီေက ဝါးတာ ဆင္ျခင္ပါ။
• အရက္ ေလ်ာ့ပါ။
• စားစရာ မဟုတ္တာေတြ ဥပမာ ခဲတံကိုက္တဲ့အက်င့္ ေဖ်ာက္ပါ။ ေနရင္း-ထိုင္ရင္ သြားၾကိတ္တဲ့ အက်င့္ ေျပာင္းပါ။
• Stress စိတ္ဖိအား မ်ားေနရင္ ေလ်ာ့ပါ။ ေဖ်ာက္ပါ။
• သြားအထူးကု-ဆရာဝန္နဲ႔ တိုင္ပင္ပါ။
• Dental Night Mouth Guard, NTI-tss splint ေခၚတဲ့ ကရိယာသံုးခိုင္းတယ္။ လူတိုင္းအဆင္ေျပတာေတာ့ မဟုတ္ျပန္ဘူး။
• Uoga deep-breathing exercises ေယာဂ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။
• မ်က္ႏွာမွာ ေရေႏြးပူဆြတ္ထားတဲ့အဝတ္ ကပ္ေပးပါ။
• ေခါင္းအံုးကို ေခါင္းနဲ႔ လည္ပင္းေနရာေအာက္ကျမွင့္ထားျပီး အိပ္ပါ။
ေဒါက္တာတင္ေဆြ
Comments
Post a Comment