Polycythemia ေသြးနီဥမ်ားျခင္း

မဂၤလာပါ ဆရာ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ခုေနာက္ပိုင္း အျဖစ္မ်ားလာတဲ့ Polycythemia နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ပညာေပးေဆာင္းပါးေလး  ဆရာႀကီးေရးေပးေစခ်င္ပါတယ္ ဆရာႀကီးရွင့္။ သမီးက ေသြးေရာဂါကုဌာနမွာ အလုပ္ဝင္ေနတာ ၉ႏွစ္နီးပါးရွိပါၿပီ။
အျဖစ္မ်ားလာၿပီး လူသိနည္းေနေသးတဲ့ Polycythemia အေၾကာင္း အမ်ားျပည္သူဆင္ျခင္ႏိုင္ေအာင္လို႔ပါ။ သမီးစကားေတြမွာ လိုအပ္ခ်က္ရွိသြာရင္လဲ ခြင့္လႊတ္ေပးပါ ဆရာႀကီးရွင္။

က်န္းမာေရးဌာနမွာလုပ္ကိုင္ေနသူေတြဆီကေမးခြန္းထည့္ရတာ ခပ္လန္႔လန္႔ပဲ။ တခါကလည္း ဓါတ္ခြဲဝန္ထမ္း တေယာက္က ေသြးအုပ္စုအေၾကာင္းေမးလို႔ ေျဖတယ္။ အဲတာကို တေယာက္က ဓါတ္ခြဲဝန္ထမ္းက အဲလိုမေမးပါဘူး လုပ္လို႔။ မေန႔ကလည္း တေယာက္ကလာေသးတယ္။ ကိုယ့္ဖါသာ ေမးခြန္းထုတ္၊ ကိုယ္တိုင္ေျဖသတဲ့ စြပ္စြဲခံရတယ္။ ကြ်န္ေတာ့္မွာ ေမးခြန္းအတုလုပ္ဘို႔ေနေနသာသာ ႕႕႕။

၁။ ဆရာ႐ွင့္  ေသြးျဖဴဥ၊ ေသြးနီဥမ်ားရင္ ဆိုးက်ိဳးေတြကိုသိခ်င္ပါတယ္႐ွင့္။ ဆရာအခ်ိန္ရရင္ ႐ွင္းျပေပးေစခ်င္ပါတယ္။

၂။ ကြ်န္ေတာ့္နာမည္က ႕႕႕႕႕ ပါ။ အသက္ ၂၈ ေက်ာ္ပါျပီ။ လူလြတ္ပါ။ ႕႕႕႕႕ မွာ အလုပ္လုပ္ေနတာ ၁ လခြဲေလာက္ရွိပါျပီ။
ျပီးခဲ့တဲ့တပတ္က ေဆးစစ္ခိုင္းလို႔ စစ္ထားတာ ဒီေန႔ ရလဒ္သိရပါတယ္။ တျခားဟာအားလံုးနီးပါး ေကာင္းပါတယ္။ တခုက Polycythemia ဆိုတာျပထားပါတယ္။ ေဆးျပန္စစ္ဖု႔ိလိုတယ္လို႔လဲ ေရးထားပါတယ္။ White Blood Cell Count 8300 နဲ႔ Red Blood Cell Count 610 ရွိပါတယ္။ ေရွ႕ဆက္ျပီး ဘာေတြျဖစ္ႏိုင္သလဲ၊ ဘာေတြ ဆက္လုပ္ရမလဲဆိုတာ တတ္ႏိုင္သေလာက္ ရွင္းျပေပးေစခ်င္ပါတယ္။

Red Blood Cell (RBC) ေသြးနီဥအေရအတြက္ဟာ ပံုမွန္ဆိုရင္ ေယာက္်ားေတြမွာ 700,000 ကေန 5.2 million per microliter (mcL) နဲ႔ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ 500,000 ကေန 4.6 million per mcL ရွိရတယ္။

White blood cell (WBC) ေသြးျဖဴဥအေရအတြက္ဟာ 4,300 ကေန 10,800 cells per (cmm) ရွိတယ္။ 4.3 to 10.8 IU x 109 cells per liter လို႔လည္းေရးတယ္။

Polycythemia ေသြးနီဥမ်ားျခင္းကို တိတိက်က်ေျပာရင္ ေသြးနီဥထုထည္မ်ားေနတာျဖစ္တယ္။ ႏွစ္မ်ိဳးရွိတယ္။ ေရာဂါခံ တခုခုကေန ျဖစ္တာနဲ႔ အဲလိုမဟုတ္တာ။ မ်ိဳးဗီဇလို႔ေျပာႏိုင္တယ္။ chronic hypoxia နဲ႔ tumors releasing erythropoietin ေရာဂါေတြကေန ဆက္ျဖစ္တတ္တယ္။ Polycythemia vera ဆိုတာ ရိုးတြင္းျခင္ဆီကေန အမ်ားၾကီး ထုတ္ေပးေနလို႔ ျဖစ္တယ္။ ျဖစ္ေစတာရွိရင္ အဲတာကိုကုသရမယ္။

ေသြးစစ္ရင္ Hematocrit (HCT), Hemoglobin (HGB) ေတြပံုမွန္ထက္မ်ားေနမယ္။ Hematocrit (HCT) က အမ်ိဳးသမီးမွာ ၃၇-၄၈% နဲ႔ အမ်ိဳးသားမွာ ၄၅-၅၂% ေက်ာ္ေနမယ္။ Hemoglobin (HGB) က အမ်ိဳးသမီးမွာ 16.5g/dL နဲ႔ အမ်ိဳးသားမွာ 18.5 g/dL ထက္မ်ားေနမယ္။

Red cell count ေသြးနီဥအေရအတြက္ဟာ ေယာက္်ားမွာ 4.7 - 6.1 million cells/ul ရွိရတယ္။ အမ်ိဳးသမီးမွာ 4.2 to 5.4 million cells/ul ရွိရမယ္။

Hemoglobin (Hb) ဟီမိုဂလိုဘင္က ေယာက္်ားမွာ 13 to 18 grams per deciliter နဲ႔ အမ်ိဳးသမီးမွာ 12 to 16 grams per deciliter ရွိရမယ္။

ေသြးနီဥေတြကို ရိုးတြင္းျခင္ဆီအျပင္ ေက်ာက္ကပ္နဲ႔ အသည္း (၁ဝ%) ထုတ္ေပးေနတယ္။ Hypoxia ေခၚ ေအာက္စီဂ်င္ မဝျဖစ္ေနရင္ ေသြးနီဥေတြ ပိုထုတ္ေပးလို႔လည္းျဖစ္တယ္။ ေမြးစကေလးေတြ ၁-၅% မွာ အဲလိုမ်ားေနတယ္။

Chronic hypoxia နာတာရွည္ေအာက္စီဂ်င္မဝတာကို emphysema ေရာဂါနဲ႔ chronic bronchitis ေရာဂါေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ chronic obstructive pulmonary disease (COPD) နာတာရွည္အသက္ရွဴလမ္းပိတ္ဆို႔ျခင္းေရာဂါကေနျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ chronic heart diseases နာတာရွည္ႏွလံုးေရာဂါကေနျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ pulmonary hypertension အဆုပ္တြင္း ဖိအားမ်ားျခင္းကေနလည္းျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ Renal hypoxia ေက်ာက္ကပ္ကေနလည္းျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ေတာင္ေပၚလို ျမင့္တဲ့ေနရာေတြမွာ ေနသူေတြမွာ အလိုလိုမ်ားေနတယ္။ Erythropoietin secreting tumors အက်ိတ္ေရာဂါကေနလည္း ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ hepatocellular carcinoma အသည္းကင္ဆာ၊ renal cell carcinoma ေက်ာက္ကပ္ကင္ဆာ၊ adenocarcinomas ေက်ာက္ကပ္အထက္ အဒရီနယ္ကင္ဆာနဲ႔ uterine tumors သားအိမ္ကင္ဆာေတြျဖစ္တယ္။ benign kidney cysts ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ ေက်ာက္ကပ္ဆစ္စနဲ႔ hydronephrosis ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါကေနလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

ဘာေတြခံစားရမလဲ။ အားနည္းေနမယ္။ ေခါင္းကိုက္၊ ယားယံ၊ ေသြးထြက္လြယ္မယ္၊ အဆစ္ေတြနာမယ္၊ ေခါင္းမူးမယ္၊ ဗိုက္ေအာင့္မယ္။

Polycythemia vera ရွိသူကိုလုပ္ေပးတဲ့ Phlebotomy နည္းဆိုတာေသြးေဖါက္ထုတ္တာျဖစ္တယ္။ ေသြးမခဲေစေအာင္ Aspirin နဲ႔ dipyridamole (Persantine) ေဆးေပးတယ္။

ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္ႏိုင္တာေတြရွိတယ္။ ေသြးပ်စ္ေနလို႔ strokes, heart attacks, pulmonary embolism လို ဆိုးဝါးတာေတြျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ Leukemia ေသြးကင္ဆာနဲ႔ ေသြးယိုမွာကိုလည္း သတိထားေနရမယ္။

- Blood ေသြး http://doctortintswe.blogspot.com/2015/12/blood.html
- Leukemia (လူကီးမီးယား) ေသြးကင္ဆာ http://doctortintswe.blogspot.com/2015/01/leukemia.html
- High platelets ေသြးမံႈမ်ားေနျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2016/01/high-platelets.html
- Thrombocytopenia ေသြးမံႈအေရအတြက္ နည္းေနျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2015/01/thrombocytopenia.html
- Polycythemia ေသြးနီဥမ်ားျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2016/03/polycythemia.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ