Urinary Incontinence in Women အမ်ိဳးသမီး ဆီးမလံုျခင္း

၁။ ဆရာ ကြ်န္မအသက္ ၂၆နွစ္ပါ။ ကိုယ္ဝန္ ၈လရွိပါၿပီ။ ဆီးအရမ္းမထိန္းနိုင္ဘူးဆရာ။ ဆီးသြားၿပီးလဲအထိုင္အထေတြမွာ ဆီးနဲနဲထြက္ေနတတ္ပါတယ္။ ဆီးကုန္ေအာင္လဲသြားပါတယ္ဆရာ။ OG ျပေတာ့ဆီးလမ္းပိုးဝင္တယ္ဆိုၿပီး ေဆးေပးပါတယ္။ မသက္သာပါဘူး။ ကိုယ္ဝန္ေၾကာင့္လားဆရာ။ ကေလးေမြးၿပီးရင္ေကာင္းသြားလားဆရာ ေျဖေပးပါရွင္။ ျပန္မေကာင္းမွာေၾကာက္လို႔ပါ။

၂။ ဆရာရွင့္ ကေလးေမြးျပီး ၁ လရွိပါျပီ။ ဆီးမထိန္းႏုိင္ျဖစ္ေနလုိ႔ပါ။ ဘယ္လုိလုပ္သင့္ပါသလဲရွင့္။

အသက္ မသိ။ ျဖစ္တာ ဘယ္ေလာက္ၾကာ မသိ။ ကေလးေမြးနည္း မသိ။

၃။ ဆရာ႐ွင့္ ကြၽန္မကခြဲထားတာ ၁ ႏွစ္ေက်ာ္ပါၿပီ။ အရည္အိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ မ်ိဳးဥလက္ႏွစ္ဘက္စလံုးပါ။ မခြဲခင္ကလည္း ဆီးမထိန္းႏိုင္ပါ႐ွင့္။ ခြဲၿပီးေတာ့လည္း မထိန္းႏိုင္ပါ။ ဆီးပိုးေၾကာင့္ဆိုၿပီး ပုိးသတ္ေဆးေတြလည္း တပတ္ေက်ာ္ေသာက္ရပါတယ္။ ဒါလည္းမထူးပါ။ ခရီးသြားရင္ ပိုဆိုးပါတယ္။ ကားကို နာရီဝက္ေလာက္ဆို ရပ္ၿပီး ေနရာ႐ွာရပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ ေလ့က်င္ခန္းနဲ႔ေဆးဝါးေလးမ်ား ၫႊႊန္ၾကားေပးပါ႐ွင္။ အသက္က ၄၉ ပါဆရာ။

အသက္ကိုေနာက္ဆံုးမွေရးတဲ့ ေမးခြန္းတိုင္ကို ႏွစ္ခါဖတ္ရတယ္။ အခ်ိန္ ၂ ဆကုန္ရတယ္။

၄။ မဂၤလာပါရွင့္ က်မအသက္ ၃၆ ပါ။ အိမ္ေထာင္ရွိ ကေလး ၂ ေယာက္ရွိပါတယ္။ တလေလာက္က ေရေက်ာက္ ေပါက္ရာကေန ေခ်ာင္းတအားဆိုးပါတယ္ဆရာ။ ေခ်ာင္းအလြန္ဆိုးရင္း ဆီးထြက္ပါတယ္ဆရာ။ အခု ေပ်ာက္သြားေတာ့လဲ ဆီးထိန္းနိုင္သြားပါတယ္ဆရာ။ ဒါေပမဲ႔ မေန႔က ထမင္းစားရင္း သီးျပီးေခ်ာင္းဆိုးတာ ဆီးမထိန္းနိုင္ျဖစ္တယ္ဆရာ။ ပံုမွန္ဆိုရင္ေတာ့ ဆီးအလြန္ထိန္းႏိုင္င္ပါတယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးခ်ိန္က်ရင္ ဆီးမထိန္းနိုင္ ျဖစ္ပါတယ္ဆရာ။ အျမဲျဖစ္သြားမွာ စိုးရိမ္ပါတယ္။ ေလ့က်င့္ခန္း သို႔မဟုတ္ ေဆးေလး ညႊန္ျပေပးပါဆရာ။

၅။ ဆရာရွင့္ က်မရဲ႕အမပါ။ အသက္ကေတာ့ ၃၄ နစ္ပါ။ အိမ္ေထာင္ရွိပါတယ္။ ကေလးတေယာက္ရျပီ။ နွာေခ်တဲ့ အခါတို႔ေခ်ာင္းဆိုးတဲ့အခါတို႔မွာ ဆီးမထိန္းနိင္ပါရွင့္။ ေဆာင္ရန္ေရွာင္ရန္မ်ား ညႊန္ၾကားေပးေစခ်င္ပါတယ္ရွင့္။

အသက္ ၅-၆ ႏွစ္ဆိုရင္ ဆီးကို ထိန္းႏိုင္လာၾကျပီ။ သြားရမဲ့ေနရာၾကမွသာ ဆီးသြားတတ္လာမယ္။ တလထဲမွာ ၂ ခါ ေလာက္ အိပ္ရာထဲရွဴပါရင္ Bed wetting (Enuresis) ေခၚတယ္။ စိတ္ဖိအားမ်ားရင္၊ ေၾကာက္စိတ္ဝင္ရင္ အမ်ိဳးသမီးေတြ ၾကီးလာရင္အဲလိုျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ဆီးလမ္းေၾကာင္း တည္ေဆာက္ထားပံု၊ ကေလးေမြးရတာ၊ ေသြးဆံုးတာ၊ ဆီးလမ္းပိုးဝင္တာေတြေၾကာင့္ သန္းေပါင္းမ်ားစြာ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ျဖစ္ေနၾကတယ္။ အာရံုေၾကာထိခိုင္ရင္ေတာ့ က်ားေရာ မပါျဖစ္တယ္။ ဆီးလမ္းကိုထိန္းေပးေနတဲ့ ၾကြက္သားေတြနဲ႔ အာရံုေၾကာေတြမွာ တခုခုျဖစ္လို႔ျဖစ္ၾကရတယ္။

Stress Incontinence ဖိအားေၾကာင့္ဆီးမလံုျခင္း = ေခ်ာင္းဆိုး၊ ရယ္ေမာ၊ ႏွာေခ်၊ စတာမ်ိဳးကေနလဲျဖစ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ေၾကာင့္၊ မီးဖြါးလို႔နဲ႔ ေသြးဆံုလို႔ေၾကာင္လဲ ျဖစ္တယ္။ (အီစထိုဂ်င္) နည္းတဲ့ ရာသီမလာခင္ တပါတ္ေလာက္မွာ ပိုသိသာတယ္။

Urge Incontinence ဆီးသြားခ်င္လာရင္ အျမန္သြားရျခင္း = အာရံုေၾကာမွာ ျပႆနာရွိလို႔ျဖစ္ရတယ္။ ဆီးသြားေစတဲ့ေဆးေသာက္ထားရင္၊ စိုးရိမ္စိတ္မ်ားရင္၊ တခ်ိဳ႕က ပူလို႔၊ တခ်ိဳ႕ကေအးလို႔ ျဖစ္ၾကတယ္။

Functional Incontinence လုပ္ငန္းပ်က္ယြင္းျခင္း = လည္ပင္းၾကီး-ေဟာ္မုန္း မ်ားတာနဲ႔ ဆီးခ်ိဳ မထိန္းႏိုင္တာကေနလဲ ျဖစ္ေနတာကို ဆိုးေစႏိုင္တယ္။ အာရံုေၾကာေရာဂါ၊ ထိခိုက္မိတာေတြကေနလဲ ဆီးအိမ္ကိုထိန္းလို႔ ခက္ေစမယ္။ မာလ္တီပယ္-စကလ္ရိုးဆစ္၊ ပါကင္ဆန္ေရာဂါ၊ အဇာမိုင္ယာေရာဂါ၊ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာပိတ္ေရာဂါေတြကေနလဲ ျဖစ္တယ္။ လူဝလြန္းရင္၊ အိုလာရင္ ေယာက္်ားေတြေရာ မိန္းမေတြမွာပါ ဆီးမလံုတာျဖစ္ႏိုင္တယ္။

Overactive Bladder ဆီးအိမ္က လုိတာထက္ပိုအလုပ္လုပ္ေနျခင္း = အာရံုေၾကာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။

Overflow incontinence ေယာက္်ားေတြမွာ ပိုျဖစ္တယ္။ ဆီးပိုက္ပိတ္ေနတာ၊ ဆီးခ်ိဳေၾကာင့္ အာရံုေၾကာ အားနည္းတာ၊ ဆီးေက်ာက္။ ကင္ဆာေတြကေနျဖစ္ေစတယ္။

Transient incontinence အခိုက္အတန္႔မွာသာျဖစ္တာက ဆီးလမ္းပိုးဝင္ေနခ်ိန္၊ ဝမ္းခ်ဳပ္ေနခ်ိန္၊ စိတ္ဖိအားမ်ားခ်ိန္၊ ေဆာင္းတြင္းအခ်ိန္ေတြမွာ ျဖစ္တယ္။

ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းအေပၚမူတည္ျပီး ကုသရတယ္။ အာရံုေၾကာ ထိခိုက္ပ်က္စီးတာမ်ိဳးကေတာ့ မရႏိုင္ဘူး။

• Bladder leakage pads, Bladder control pads ေခၚတဲ့ တခါသံုးအတြင္းခံကို သံုးပါ။
• ဆီးမ်ားေစတာေတြ (ဘီယာ၊ ေကာ္ဖီ စသည္) ေသာက္တာ ေရွာင္ပါ။
• Kegel exercises (ကီဂယ္) ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္တာလဲ ေကာင္းတယ္။ (ေရးထားပါတယ္။)
• Biofeedback ကရိယာေလး တပ္ထားနည္းျဖစ္တယ္၊ အခ်ိန္မွတ္ျပီး ဆီးသြားနည္းေတြလုပ္ႏိုင္တယ္။
• ဆီးအိမ္ေလ့က်င့္ခန္း = ဆီးသြားခ်ိန္ သတ္မွတ္ေပးထားပါ။ အခ်ိန္ကို ကိုယ္လိုခ်င္သလို ေျပာင္းႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားပါ။
• Overactive bladder ျဖစ္ေနရင္ အာရံုေၾကာကို ထိန္းမဲ့ေဆးမ်ိဳးေပးမယ္။ Anticholinergics (Atropine, Benzatropine, Biperiden, Ipratropium, Oxitropium, Tiotropium, Glycopyrrolate, Oxybutynin, Tolterodine, Chlorpheniramine, Diphenhydramine, Dimenhydrinate, Orphenadrine, Trihexyphenidyl, Dicyclomine) ေဆးမ်ိဳးျဖစ္တယ္။
• Stress Incontinence အတြက္ Vaginal Devices ဗဂ်ိဳင္းနားထဲ ထည့္ထားရတဲ့ကရိယာ၊
• တခ်ိဳ႕ကို ဆီးပိုက္ထပ္ထားေပးရတယ္။
• Urge incontinence ျဖစ္တာကို Neuromodulation နည္း လုပ္တယ္။ FDA အသိအမွတ္ျပဳထားတာက InterStim ျဖစ္တယ္။
• Vaginal Devices ေမြးလမ္းေၾကာင္းထဲထည့္တဲ့ ကရိယာရွိတယ္။ ဆီးအိမ္လည္ပင္းနား အထိန္းၾကြက္သားကြင္း ေနရာမွာ ေဆးထိုးနည္းလဲရွိတယ္။ Collagen နဲ႔ Carbon spheres ေတြသံုးတယ္။
• ခြဲစိတ္ကုသနည္းလဲရွိတယ္။ ခြဲစိတ္နည္းကလဲ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ ခြဲစိတ္ကုသနည္း ၃ မ်ိဳးသံုးၾကတယ္။ Retropubic suspension နည္း၊ Sling procedures နည္း နဲ႔ Midurethral slings နည္းေတြျဖစ္တယ္။ သားအိမ္က်ေရာဂါရွိရင္ ခြဲစိတ္ျပဳျပင္နည္းျဖစ္ျဖစ္ သားအိမ္ထုတ္နည္းျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ႏိုင္တယ္။
• Oxybutynin 5 mg စာေဆးေကာင္းပါတယ္။ ေဘးထြက္သက္ေရာက္မႈထဲမွာ လွ်ာအရသာေျပာင္းတာနဲ႔ ဝမ္းခ်ဳပ္တာ။ တေန႔ ၁-၂-၃ ၾကိမ္ေသာက္ႏိုင္တယ္။ သက္သာရင္ ေလွ်ာ့ေသာက္ပါ။

Dr. တင့္ေဆြ


Comments

Popular posts from this blog

က်န္းမာျခင္းသည္ လာဘ္တပါး

Furamin BC သံဓါတ္အားေဆး