နဝေဒး
ကြ်န္ေတာ္ငယ္ငယ္က နဝေဒးအမည္ေတြကမ်ားလို႔ ဘယ္သူကဘာမွန္း မသိခဲ့ပါ။ အဲလိုပဲ သူမ်ားေတြက အမည္တခုခုကို ခပ္လြယ္လြယ္ေလးေျပာရင္ နားမလည္တာေတြရွိတယ္။ ဟိုလို သည္လိုလိုေတြကို မၾကိဳက္ခဲ့ပါ။
နဝေဒးဆိုတာ ျမန္မာဘုရင္ေတြလက္ထက္မွာ စာဆိုပညာရွင္ေတြကို ေပးခဲ့တဲ့ဘြဲ႔ထူးတခုျဖစ္ပါတယ္။ နဝေဒးဘြဲ႔ရသူေပါင္း (၅) ဦးရွိတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ သူတို႔ထဲမွာ ျပည္နဝေဒးကို နဝေဒးၾကီးနဲ႔ ဒုတိယနဝေဒးလို႔သတ္မွတ္တဲ့ ဝက္မစြပ္ျမိဳ႕စား တို႔သာ ထင္ရွားပါတယ္။
ဝက္မစြပ္ျမိဳ႕စား
နဝေဒးကေတာ့ စစ္ကိုင္းနယ္၊ ဆားေတာင္၊ ရြာေဝးသူၾကီးမ်ိဳးရိုးျဖစ္တယ္။ ၁၁၁၇ မွာေမြးျပီး ေမာင္ႏုလို႔ ေခၚတယ္။ ဘိုးေတာ္မင္းရဲ႕သားေတာ္ ပုဂံမင္းထံမွာခစားရတယ္။ မိတၱိလာကန္ေတာ္မြမ္းမံစဥ္က ဘိုးေတာ္ဘုရားထံ ရႈေလာ့စဥ္ရွည္ အစခ်ည္တဲ့ မိတၱိလာကန္ေတာ္ေမာ္ကြန္းတင္သြင္းလို႔ ခ်ီးေျမွာက္ခံရတယ္။ ဘုန္းေတာ္ဘြဲ႔၊ ဘုရင့္သားေတာ္ သမီးေတာ္မ်ားေမြးေန႔ရတု၊ နားထြင္း ေသွ်ာင္ထံုးရတုေတြလည္းစပ္ဆိုခဲ့တယ္။ အဲတာနဲ႔ နဝေဒးဘြဲ႔ရတယ္။ မၾကာခင္မွာ ဝက္မစြပ္ျမိဳ႕စားအရာရတယ္။ တြင္းသင္းတိုက္ဝန္ မဟာစည္သူ မကြယ္လြန္မီ ေနာင္ဆက္ခံမယ့္ ပညာရွင္အရာကို သူ႔ေပးဘို႔ ဆားေတာင္ဆားလည္း ငန္ပါဘိျခင္းလို႔ အၾကံေပးသြားခဲ့တယ္။ ေမာ္ကြန္းေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာကိုေရးခဲ့တယ္။ ဝိသာလိနီေမာ္ကြန္းက အေက်ာ္ၾကားဆံုးလို႔သတ္မွတ္ၾကတယ္။ ေရႊဘိုမင္းလက္ထက္ အသက္ ၈၅ ႏွစ္၊ ၁၂ဝ၂ မွာ ကြယ္လြန္တယ္။
နဝေဒးၾကီး
စစ္ကိုင္းေထာင္သင္း၊ စလင္းလက္်ာ၊ ျပည္မွာနဝေဒးလို႔တြင္ခဲ့ ေတာင္ငူေခတ္စာဆိုၾကီးနဝေဒးဟာ ဘုရင္နရပတီရဲ႕ ေယာက္ဖ မင္းဘေစာရဲ႕အထိန္းေတာ္ျဖစ္တယ္။ မင္းဘေစာကို ဘုရင္ကကြပ္မ်က္ျပီး ႏွမေတာ္ စည္သူေက်ာ္ထင္ကို ေပးလိုက္လို႔ နဝေဒးလည္း စလင္းျမိဳ႕ကိုလုိက္ရတယ္။ ၉ဝ၇ ခုႏွစ္မွာ စလင္းျမိဳ႕ပ်က္လို႔ စစ္ကိုင္းကို ေရာက္လာတယ္။ ၉၁၃ မွာ စည္သူေက်ာ္ထင္က နရပတိအမည္နဲ႔ အင္းဝဘုရင္ျဖစ္လာတယ္။ ၃ ႏွစ္ေနတာ့ နရပတိကို ဟံသာဝတီ ဆင္ျဖဴမ်ားရွင္ကလုပ္ၾကံတယ္။ ဟံသာဝတီဘုရင္က သူ႔ကို ျပည္ေထာင္သင္းမွဴးရာထူးေပးတယ္။ အဲဒီမွာ နဝေဒးဘြဲ႔ ရလာတယ္။
နဝေဒးၾကီးက ရတုမွာနာမည္ၾကီးတယ္။ ၃ဝဝ ေလာက္ေရးသားခဲ့တယ္။ ေတာင္ငူေခတ္ကလူေတြလည္း သူ႔စပ္ဆိုနည္းကို အတုယူၾကတယ္။ စစ္သည္ၾကီးလည္းျဖစ္တယ္။ စစ္ခ်ီရတု၊ ဘုရားတိုင္ရတုေတြကိုစပ္ဆိုတယ္။ အသက္ (၉ဝ) ေက်ာ္မွာ အနိစၥေရာက္တယ္။
ခ်စ္တင့္ႏိုးလြန္၊ ဘုန္းခ်င္းညြန္၍၊ နတ္ဟန္ရုပ္ရည္၊ ျမတ္မူနည္ကို၊ မည္သည္ျဖစ္အင္၊ ဆံမ်င္မျခား၊ သစ္သစ္ပြါး၍၊ သည္းဖ်ားဝွန္လိႈက္၊ လြမ္းစဥ္ၾကိဳက္ဝယ္၊ တိမ္တိုက္ထက္ဆိုင္၊ ၾကဴးကာထိုင္လ်က္၊ သံျပိဳင္သံျပီ၊ လူလ်င္သီသို႔၊ မိုးခ်ီသန္လ်က္၊ ဆင္းသက္သနန္း၊ လွည့္ဝန္းအာကာ၊ ရင့္သန္ဝါႏွင့္၊ ဗ်ာပါစိမ့္မည္ ဆင္ဘိသည္။
အေဟာင္းဆံုးရတု = စတုရဂၤဗလအမတ္၊
အေကာင္းဆံုးရတု = နတ္သွ်င္ေနာင္၊
အမ်ားဆုံးရတု = နဝေဒးၾကီး။
အသြင္ပဝင္း၊ မ်ိဳးရင္းသက္လွယ္၊ ႏုနယ္ျဖဴစင္၊ အိမ့္ရွင္လြမ္းႏွင့္ ေလေတာ့မည္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၄-၁-၂ဝ၁၆
၂၄-၁-၂ဝ၁၉
နဝေဒးဆိုတာ ျမန္မာဘုရင္ေတြလက္ထက္မွာ စာဆိုပညာရွင္ေတြကို ေပးခဲ့တဲ့ဘြဲ႔ထူးတခုျဖစ္ပါတယ္။ နဝေဒးဘြဲ႔ရသူေပါင္း (၅) ဦးရွိတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ သူတို႔ထဲမွာ ျပည္နဝေဒးကို နဝေဒးၾကီးနဲ႔ ဒုတိယနဝေဒးလို႔သတ္မွတ္တဲ့ ဝက္မစြပ္ျမိဳ႕စား တို႔သာ ထင္ရွားပါတယ္။
ဝက္မစြပ္ျမိဳ႕စား
နဝေဒးကေတာ့ စစ္ကိုင္းနယ္၊ ဆားေတာင္၊ ရြာေဝးသူၾကီးမ်ိဳးရိုးျဖစ္တယ္။ ၁၁၁၇ မွာေမြးျပီး ေမာင္ႏုလို႔ ေခၚတယ္။ ဘိုးေတာ္မင္းရဲ႕သားေတာ္ ပုဂံမင္းထံမွာခစားရတယ္။ မိတၱိလာကန္ေတာ္မြမ္းမံစဥ္က ဘိုးေတာ္ဘုရားထံ ရႈေလာ့စဥ္ရွည္ အစခ်ည္တဲ့ မိတၱိလာကန္ေတာ္ေမာ္ကြန္းတင္သြင္းလို႔ ခ်ီးေျမွာက္ခံရတယ္။ ဘုန္းေတာ္ဘြဲ႔၊ ဘုရင့္သားေတာ္ သမီးေတာ္မ်ားေမြးေန႔ရတု၊ နားထြင္း ေသွ်ာင္ထံုးရတုေတြလည္းစပ္ဆိုခဲ့တယ္။ အဲတာနဲ႔ နဝေဒးဘြဲ႔ရတယ္။ မၾကာခင္မွာ ဝက္မစြပ္ျမိဳ႕စားအရာရတယ္။ တြင္းသင္းတိုက္ဝန္ မဟာစည္သူ မကြယ္လြန္မီ ေနာင္ဆက္ခံမယ့္ ပညာရွင္အရာကို သူ႔ေပးဘို႔ ဆားေတာင္ဆားလည္း ငန္ပါဘိျခင္းလို႔ အၾကံေပးသြားခဲ့တယ္။ ေမာ္ကြန္းေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာကိုေရးခဲ့တယ္။ ဝိသာလိနီေမာ္ကြန္းက အေက်ာ္ၾကားဆံုးလို႔သတ္မွတ္ၾကတယ္။ ေရႊဘိုမင္းလက္ထက္ အသက္ ၈၅ ႏွစ္၊ ၁၂ဝ၂ မွာ ကြယ္လြန္တယ္။
နဝေဒးၾကီး
စစ္ကိုင္းေထာင္သင္း၊ စလင္းလက္်ာ၊ ျပည္မွာနဝေဒးလို႔တြင္ခဲ့ ေတာင္ငူေခတ္စာဆိုၾကီးနဝေဒးဟာ ဘုရင္နရပတီရဲ႕ ေယာက္ဖ မင္းဘေစာရဲ႕အထိန္းေတာ္ျဖစ္တယ္။ မင္းဘေစာကို ဘုရင္ကကြပ္မ်က္ျပီး ႏွမေတာ္ စည္သူေက်ာ္ထင္ကို ေပးလိုက္လို႔ နဝေဒးလည္း စလင္းျမိဳ႕ကိုလုိက္ရတယ္။ ၉ဝ၇ ခုႏွစ္မွာ စလင္းျမိဳ႕ပ်က္လို႔ စစ္ကိုင္းကို ေရာက္လာတယ္။ ၉၁၃ မွာ စည္သူေက်ာ္ထင္က နရပတိအမည္နဲ႔ အင္းဝဘုရင္ျဖစ္လာတယ္။ ၃ ႏွစ္ေနတာ့ နရပတိကို ဟံသာဝတီ ဆင္ျဖဴမ်ားရွင္ကလုပ္ၾကံတယ္။ ဟံသာဝတီဘုရင္က သူ႔ကို ျပည္ေထာင္သင္းမွဴးရာထူးေပးတယ္။ အဲဒီမွာ နဝေဒးဘြဲ႔ ရလာတယ္။
နဝေဒးၾကီးက ရတုမွာနာမည္ၾကီးတယ္။ ၃ဝဝ ေလာက္ေရးသားခဲ့တယ္။ ေတာင္ငူေခတ္ကလူေတြလည္း သူ႔စပ္ဆိုနည္းကို အတုယူၾကတယ္။ စစ္သည္ၾကီးလည္းျဖစ္တယ္။ စစ္ခ်ီရတု၊ ဘုရားတိုင္ရတုေတြကိုစပ္ဆိုတယ္။ အသက္ (၉ဝ) ေက်ာ္မွာ အနိစၥေရာက္တယ္။
ခ်စ္တင့္ႏိုးလြန္၊ ဘုန္းခ်င္းညြန္၍၊ နတ္ဟန္ရုပ္ရည္၊ ျမတ္မူနည္ကို၊ မည္သည္ျဖစ္အင္၊ ဆံမ်င္မျခား၊ သစ္သစ္ပြါး၍၊ သည္းဖ်ားဝွန္လိႈက္၊ လြမ္းစဥ္ၾကိဳက္ဝယ္၊ တိမ္တိုက္ထက္ဆိုင္၊ ၾကဴးကာထိုင္လ်က္၊ သံျပိဳင္သံျပီ၊ လူလ်င္သီသို႔၊ မိုးခ်ီသန္လ်က္၊ ဆင္းသက္သနန္း၊ လွည့္ဝန္းအာကာ၊ ရင့္သန္ဝါႏွင့္၊ ဗ်ာပါစိမ့္မည္ ဆင္ဘိသည္။
အေဟာင္းဆံုးရတု = စတုရဂၤဗလအမတ္၊
အေကာင္းဆံုးရတု = နတ္သွ်င္ေနာင္၊
အမ်ားဆုံးရတု = နဝေဒးၾကီး။
အသြင္ပဝင္း၊ မ်ိဳးရင္းသက္လွယ္၊ ႏုနယ္ျဖဴစင္၊ အိမ့္ရွင္လြမ္းႏွင့္ ေလေတာ့မည္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၄-၁-၂ဝ၁၆
၂၄-၁-၂ဝ၁၉
Comments
Post a Comment