CA 125 ကင္ဆာစမ္းသပ္ျခင္း
၁။ ဆရာရွင့္ က်မ အသက္ 45 ႏွစ္၊ 10 ႏွစ္ သားကေလးတေယာက္ မိခင္ပါ။အိမ္ေထာင္ရိွပါတယ္။ က်မ Medical Check up လုပ္ေတာ့ CA 125 စစ္တာ 56 ျဖစ္ေနလို႔ OG နဲ႔ျပန္ျပေတာ့ ၃ လ ၾကာမွ TVS Ultrasound ရိုက္ခိုင္းျပီး CA125 ျပန္စစ္ခိုင္းပါတယ္။ အဲဒီအေၾကာင္းေလး သိပါရေစရွင့္။
၂။ သမီးရဲ့ CA 125 ေသြး Result ကို ပို ့ေပးလိုက္ပါတယ္။ သမီးရဲ ့OG ကေတာ့ မခြဲစိပ္နဲ႔လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ ၈ လပုိင္း ကတည္းကစျပီး ေအာင့္တာ Ultrasound ရိုက္ေတာ့ ဘာမွမေတြ႔ေတာ့ OG က Mervalon 3 month on ပါတယ္။ ဒီလ ၁၂ ပိုင္း နည္းနည္းျပန္ေအာင့္တာနဲ႔ Ultrasound ျပန္ရိုက္တာ အခုမွ ေသြးလုံးရွိမွန္းသိေတာ့ အရမ္းေၾကာက္သြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာဆီ အၾကံေတာင္းလုိက္တာပါ။ အိမ္ေထာင္ျပဳလို ရ၊ မရ သိခ်င္ပါတယ္။ ေနာက္ျပဳသင့္ မျပဳသင့္ သိခ်င္ပါတယ္။ ဘယ္လုို ျပဳမူေနထိုင္ရမယ္၊ ဘာအစားစာေတြ စားသုံးသင့္တယ္ဆိုတာ သိခ်င္ပါတယ္။ သမီးရဲ ့ ေသြးအေျဖက အေျခေနေကာင္းရဲ ့လားဆရာ။ သမီးက ေၾကာက္တတတ္လိုပါ။ 53.53 <=35 U/ ml High
CA 125 (စီေအ-၁၂၅) ဆိုတာ (ပရိုတင္း) တမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ Cancer Antigen ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ (အင္တီဂ်င္) ရဲ႕ အတိုေကာက္ ျဖစ္တယ္။ ေဆးပညာမွာ Tumor marker ဒါမွမဟုတ္ Biomarker လို႔ေခၚတယ္။ လူေတြရဲ႕ (ဆဲလ္) ေတြထဲမွာ တကယ္လို႔ ကင္ဆာရွိေနရင္ ဒါေတြေတြ႔မယ္။ အဓိကအားျဖင့္ Ovarian cancer မ်ိဳးဥအိမ္ကင္ဆာမွာ သိသာတယ္။ သံသယရွိတဲ့လူနာရဲ႕ေသြးကိုစစ္ရတယ္။ (ရင္ပတ္၊ ဝမ္းဗိုက္) က ကိုယ္ခႏၶာအရည္ကိုလဲ စမ္းႏိုင္တယ္။ ဒီ (အင္တီဂ်င္) ကို ဆန္႔က်င္တဲ့ (အင္တီေဘာ္ဒီ) နဲ႔ စမ္းရတာျဖစ္ygတယ္။
35 U /ml ထက္နည္းတာက (ေနာ္မယ္လ္) ပံုမွန္အေျဖျဖစ္တယ္။
• ဓါတ္ခြဲခန္းအေျဖတခုတည္းနဲ႔ေတာ့ လူနာမွာ ကင္ဆာရွိေနျပီလို႔ ေျပာမရေသးပါ။ ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ အက်ိတ္ေတြ။ တျခားအေျခအေနေတြမွာလဲ ဒီလိုရလဒ္မ်ားေနႏိုင္တယ္။
• တင္ပါးဆံုတြင္မွာ ကင္ဆာရွိသူ ၉ဝ% ေသာလူနာေတြမွာ ၆၅ ထက္မ်ားေနတယ္။ အက်ိတ္ရွိတာလဲ သိမွသာ အေသအခ်ာေျပာႏိုင္ပါမယ္။
• မ်ားေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြထဲက ၃% မွာသာ မ်ိဳးဥအိမ္ကင္ဆာရွိတယ္။
• မ်ိဳးဥအိမ္ကင္ဆာ တကယ္ရွိေနသူေတြထဲက ၂ဝ% မွာ ဒီအေျဖမ်ားမေနပါ။
• ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ Endometriosis (အင္ဒိုမီထရီယိုးဆစ္) Uterine Fibroids သားအိမ္အလံုး၊ Ovarian Cyst မ်ိဳးဥအိမ္အက်ိတ္၊ Pancreatitis သရက္ရြက္ေရာင္တဲ့ေရာဂါမွာလဲ မ်ားႏိုင္တယ္။
• ကင္ဆာဟုတ္တဲ့ သားအိမ္ျပြန္၊ သားအိမ္နံရံ၊ အဆုပ္၊ အစာလမ္းေၾကာင္း၊ ရင္သား၊ သရက္ရြက္အက်ိတ္ ေတြမွာလဲ ျမင့္ေနမယ္။
• သာမန္ရာသီလာခ်ိန္မွာလဲ ျမင့္ေနႏိုင္တယ္။ တင္ပါးဆံုတြင္းအဂၤါေတြေရာင္ေနသူနဲ႔ အသဲေျခာက္ေရာဂါ ရွိသူေတြမွာလဲ မ်ားတယ္။
• ကိုယ္ဝန္ရွိေနရင္ ကင္ဆာမရွိဘဲ မ်ားေနႏိုင္တယ္။ ေသြးဆံုးကာနီးတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြေၾကာင့္ မ်ားေနႏိုင္တယ္။
• ဒီစမ္းသပ္နည္းကို အမ်ားဆံုးသံုးတာက Ovarian cancer မ်ိဳးဥအိမ္ကင္ဆာရွိတာေသခ်ာေနသူကို ေဆးကုသရာမွာ ထိေရာက္မႈသိႏိုင္ဘို႔ျဖစ္တယ္။ ဒီလိုလူနာေတြကို မၾကာမၾကာစစ္ေနရတယ္။ နည္းနည္းလာရင္ ေဆးကုသမႈ ထိေရာက္တယ္လို႔ သိႏိုင္တယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဒီစမ္းသပ္နည္းကို ကင္ဆာ ရွိေန-မေန သိဘို႔ လူအမ်ားကိုစမ္းသပ္နည္းတခုအေနနဲ႔ မသံုးပါ။ ေသြးစစ္လို႔ CA-125 မ်ားေနတဲ့အမ်ိဳးသမီးကို အၾကံေပးႏိုင္တာက ကင္ဆာဆိုျပီး စိုးရိမ္စိတ္ မမ်ားပါနဲ႔၊ ဆရာဝန္နဲ႔ေဆြးေႏြးပါ ဆိုတာသာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေဒါက္တာတင္ေ့ဆြ
၂၇-၁၂-၂ဝ၁၂
၂ဝ-၉-၂ဝ၁၇
၂။ သမီးရဲ့ CA 125 ေသြး Result ကို ပို ့ေပးလိုက္ပါတယ္။ သမီးရဲ ့OG ကေတာ့ မခြဲစိပ္နဲ႔လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ ၈ လပုိင္း ကတည္းကစျပီး ေအာင့္တာ Ultrasound ရိုက္ေတာ့ ဘာမွမေတြ႔ေတာ့ OG က Mervalon 3 month on ပါတယ္။ ဒီလ ၁၂ ပိုင္း နည္းနည္းျပန္ေအာင့္တာနဲ႔ Ultrasound ျပန္ရိုက္တာ အခုမွ ေသြးလုံးရွိမွန္းသိေတာ့ အရမ္းေၾကာက္သြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာဆီ အၾကံေတာင္းလုိက္တာပါ။ အိမ္ေထာင္ျပဳလို ရ၊ မရ သိခ်င္ပါတယ္။ ေနာက္ျပဳသင့္ မျပဳသင့္ သိခ်င္ပါတယ္။ ဘယ္လုို ျပဳမူေနထိုင္ရမယ္၊ ဘာအစားစာေတြ စားသုံးသင့္တယ္ဆိုတာ သိခ်င္ပါတယ္။ သမီးရဲ ့ ေသြးအေျဖက အေျခေနေကာင္းရဲ ့လားဆရာ။ သမီးက ေၾကာက္တတတ္လိုပါ။ 53.53 <=35 U/ ml High
CA 125 (စီေအ-၁၂၅) ဆိုတာ (ပရိုတင္း) တမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ Cancer Antigen ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ (အင္တီဂ်င္) ရဲ႕ အတိုေကာက္ ျဖစ္တယ္။ ေဆးပညာမွာ Tumor marker ဒါမွမဟုတ္ Biomarker လို႔ေခၚတယ္။ လူေတြရဲ႕ (ဆဲလ္) ေတြထဲမွာ တကယ္လို႔ ကင္ဆာရွိေနရင္ ဒါေတြေတြ႔မယ္။ အဓိကအားျဖင့္ Ovarian cancer မ်ိဳးဥအိမ္ကင္ဆာမွာ သိသာတယ္။ သံသယရွိတဲ့လူနာရဲ႕ေသြးကိုစစ္ရတယ္။ (ရင္ပတ္၊ ဝမ္းဗိုက္) က ကိုယ္ခႏၶာအရည္ကိုလဲ စမ္းႏိုင္တယ္။ ဒီ (အင္တီဂ်င္) ကို ဆန္႔က်င္တဲ့ (အင္တီေဘာ္ဒီ) နဲ႔ စမ္းရတာျဖစ္ygတယ္။
35 U /ml ထက္နည္းတာက (ေနာ္မယ္လ္) ပံုမွန္အေျဖျဖစ္တယ္။
• ဓါတ္ခြဲခန္းအေျဖတခုတည္းနဲ႔ေတာ့ လူနာမွာ ကင္ဆာရွိေနျပီလို႔ ေျပာမရေသးပါ။ ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ အက်ိတ္ေတြ။ တျခားအေျခအေနေတြမွာလဲ ဒီလိုရလဒ္မ်ားေနႏိုင္တယ္။
• တင္ပါးဆံုတြင္မွာ ကင္ဆာရွိသူ ၉ဝ% ေသာလူနာေတြမွာ ၆၅ ထက္မ်ားေနတယ္။ အက်ိတ္ရွိတာလဲ သိမွသာ အေသအခ်ာေျပာႏိုင္ပါမယ္။
• မ်ားေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြထဲက ၃% မွာသာ မ်ိဳးဥအိမ္ကင္ဆာရွိတယ္။
• မ်ိဳးဥအိမ္ကင္ဆာ တကယ္ရွိေနသူေတြထဲက ၂ဝ% မွာ ဒီအေျဖမ်ားမေနပါ။
• ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ Endometriosis (အင္ဒိုမီထရီယိုးဆစ္) Uterine Fibroids သားအိမ္အလံုး၊ Ovarian Cyst မ်ိဳးဥအိမ္အက်ိတ္၊ Pancreatitis သရက္ရြက္ေရာင္တဲ့ေရာဂါမွာလဲ မ်ားႏိုင္တယ္။
• ကင္ဆာဟုတ္တဲ့ သားအိမ္ျပြန္၊ သားအိမ္နံရံ၊ အဆုပ္၊ အစာလမ္းေၾကာင္း၊ ရင္သား၊ သရက္ရြက္အက်ိတ္ ေတြမွာလဲ ျမင့္ေနမယ္။
• သာမန္ရာသီလာခ်ိန္မွာလဲ ျမင့္ေနႏိုင္တယ္။ တင္ပါးဆံုတြင္းအဂၤါေတြေရာင္ေနသူနဲ႔ အသဲေျခာက္ေရာဂါ ရွိသူေတြမွာလဲ မ်ားတယ္။
• ကိုယ္ဝန္ရွိေနရင္ ကင္ဆာမရွိဘဲ မ်ားေနႏိုင္တယ္။ ေသြးဆံုးကာနီးတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြေၾကာင့္ မ်ားေနႏိုင္တယ္။
• ဒီစမ္းသပ္နည္းကို အမ်ားဆံုးသံုးတာက Ovarian cancer မ်ိဳးဥအိမ္ကင္ဆာရွိတာေသခ်ာေနသူကို ေဆးကုသရာမွာ ထိေရာက္မႈသိႏိုင္ဘို႔ျဖစ္တယ္။ ဒီလိုလူနာေတြကို မၾကာမၾကာစစ္ေနရတယ္။ နည္းနည္းလာရင္ ေဆးကုသမႈ ထိေရာက္တယ္လို႔ သိႏိုင္တယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဒီစမ္းသပ္နည္းကို ကင္ဆာ ရွိေန-မေန သိဘို႔ လူအမ်ားကိုစမ္းသပ္နည္းတခုအေနနဲ႔ မသံုးပါ။ ေသြးစစ္လို႔ CA-125 မ်ားေနတဲ့အမ်ိဳးသမီးကို အၾကံေပးႏိုင္တာက ကင္ဆာဆိုျပီး စိုးရိမ္စိတ္ မမ်ားပါနဲ႔၊ ဆရာဝန္နဲ႔ေဆြးေႏြးပါ ဆိုတာသာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေဒါက္တာတင္ေ့ဆြ
၂၇-၁၂-၂ဝ၁၂
၂ဝ-၉-၂ဝ၁၇

Comments
Post a Comment