Blocked Tear Ducts မ်က္ရည္လမ္းေၾကာင္းပိတ္ျခင္း
၁။ ကၽြန္မ သမီးေလးက အသက္၄လ ျပည့္ပါၿပီ ဆရာ။ အခု ႏွာစီးၿပီး မ်က္လံုးထဲကလည္း တခ်ိန္လံုး မ်က္ရည္ေတြက်ေနလို႔ပါဆရာ။ ကိုယ္ေတာ့မပူပါဘူး။ သမီးေလး မ်က္လံုးကစိုးရိမ္ရလား သိခ်င္လို႔ပါဆရာ။ ေက်းဇူးျပဳ၍ေျဖၾကားေပးပါရွင့္။ ေလးစားစြာျဖင့္။
၂။ ဆရာရွင့္ သားေလးက ၁၁ ရက္ ၈ လ၊ ၂ဝ၁၅ မွာေမြးတာပါရွင့္။ ေမြးကတည္းက ညာဘက္မ်က္လံုးက မ်က္ဝတ္နဲ႔ မ်က္ရည္မ်ားက်ပါတယ္ရွင့္။ ဆရာဝန္က မ်က္ရည္အိတ္လမ္းေျကာင္းပိတ္တယ္ေျပာျပီး TOBREX မ်က္စဥ္းေဆးကို တေန့ ၃ ျကိမ္၊ တပတ္ခတ္ခိုင္းပါတယ္။ မ်က္ဝတ္ထြက္တာသက္သာေပ့မယ့္ မ်က္ရည္ထြက္တာ မသက္သာပါရွင္။ အဲဒါ စိုးရိမ္ရပါသလားဆရာရွင့္။ ျပီးေတာ့ဘယ္လိုလုပ္ရင္သက္သာမလဲ သိခ်င္ပါတယ္ရွင့္။ ဆရာဝန္ကေတာ့ မ်က္စဥ္းေဆး မခတ္ခိုင္းေတာ့ပါဘူး။ ေလးစားစြာျဖင့္ ဆရာက်န္းမာပါေစ။
၃။ ကြၽန္မသမီးေလးက ၁ဝ လထဲမွာပါ။ ေမြးျပီး ၁ လေက်ာ္ေလာက္ကစျပီး မ်က္ဝတ္ေတြထြက္ျပီး မ်က္ရည္က်ပါတယ္။ ၂ ဖက္လံုးပါ။ ညာဘက္ကေတာ့ ပိုဆိုးပါတယ္ရွင့္။ ျဖစ္ျဖစ္ခ်င္း ကေလးအထူးကုနဲ႔ျပၾကည့္ေတာ့ Tetracycline eye ointment ေပးပါတယ္ဆရာ။ အဲ့ဒါေလးထည့္ရင္း ဘယ္ဘက္တဘက္ကေတာ့ လံုးဝမထြက္ေတာ့ဘူးရွင့္။ ညာဘက္ကေတာ့ ၄-၅ ရက္တခါေလာက္ေတာ့ မ်က္ရည္ၾကည္ေလးေတြက်ပါတယ္။ က်ြန္မတို႔လည္း ေစာင့္ၾကည့္ေနရင္း အရွင္းေပ်ာက္ခ်င္လို႔ ကေလးအသက္ ၆ လမွာ ကေလးဆရာဝန္ဆီ ထပ္ျပပါတယ္။ မ်က္လံုးသန္႔ေဆးေလးသာေပးျပီး တလၾကာရင္ျပန္လာျပခိုင္းပါတယ္။ တလအတြင္းလည္း ပံုမွန္ ၅ ရက္ ၇ ရက္တခါေလာက္ေတာ့ မ်က္ရည္ၾကည္ က်ပါတယ္ရွင့္။ ဆရာဝန္ဆီျပန္သြားေတာ့ မ်က္ရည္လမ္းေၾကာင္းက်ဥ္း သို႔ ပိတ္တာျဖစ္နိုင္ေၾကာင္း မ်က္စိဆရာဝန္နဲ႔ ျပခိုင္းပါတယ္။ ကေလး ၈ လမွာ မ်က္စိဆရာဝန္နဲ႔ျပၾကည့္ေတာ့ Lomeflox eye drop နဲ႔ မ်က္စိသန္႔ေဆးနဲ႔ေပးလိုက္ျပီး ၁၅ ရက္ေနရင္ျပန္လာျပခို္းပါတယ္ရွင့္။ ျပန္ျပေတာ့ မ်က္ရည္လမ္းေၾကာင္း ပိတ္တာျဖစ္းပီး သူ႔အလိုလိုျပန္ပြင့္နိုင္ေၾကာင္း၊ အသက္ ၄-၅ နွစ္ေရာက္တဲ့အထိ မေပ်ာက္မွေဖာက္ေပးမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ မ်က္စိသန္႔ေဆးေလးသာတေန႔ ၂ ႀကိမ္အၿမဲ ခတ္ေပးရပါ့မယ္တဲ့။ ခုခ်ိန္ထိ မ်က္စိသန္႔ေဆးလည္း ခတ္ပါတယ္။ သမီးေလး မ်က္ရည္ေလးေတြကလည္း ပံုမွန္က်ပါတယ္။ ရာသီဥတုပူရင္ ရက္စိတ္ျပီးက်သလို မ်က္ဝတ္ေလးေတြလည္း ထြက္ေနတုန္းပါရွင့္။ ကြ်န္မစိုးရိမ္မိတာက မ်က္စိဆရာဝန္ေျပာသလိုမဟုတ္ဘဲ တျခားေရာဂါျဖစ္ေနတာကို ကြ်န္မတို႔က ျပစ္ထားမိသလိုျဖစ္မွာစိုးရိမ္တာပါရွင့္။ အခ်ိန္လြန္မွသိတာမ်ိဳးျဖစ္မွာ စိုးလို႔ပါရွင့္။
မ်က္စိေတြဟာ ဗက္တီးရီးယား၊ ဗိုင္းရပ္စ္၊ ဖုန္စတာေတြနဲ႔ အျမဲထိေတြေနၾကရတယ္။ မ်က္ေတာင္ေမႊးနဲ႔ မ်က္ခြံေတြက အကာကြယ္ေပးေနရတယ္။ မ်က္စိဟာ အျမဲစိုေနရတယ္။ မ်က္ရည္ထြက္အိတ္ကေလးေတြရွိတယ္။ ျပြန္ေလးကေနတဆင့္ မ်က္စိထဲဆင္းလာေနတယ္။ မ်က္ရည္ထဲမွာ အင္တီေဘာ္ဒီပါေနလို႔ ကူးစက္ေရာဂါအလြယ္နဲ႔ မရေစဘူး။ မ်က္ရည္ျပြန္ကေန ထုတ္ျပစ္ေပးေနတယ္။ အထက္-ေအာက္မ်က္ခြံေတြမွာ ျပြန္နဲ႔ အေပါက္ေလးေတြ ရွိၾကတယ္။ မ်က္ရည္အိတ္ကေန မ်က္ရည္ဟာ မ်က္ရည္ျပြန္ကေန ႏွာေခါင္းေနာက္အထိဆင္းတယ္။ ငိုရင္ ႏွပ္ရွံဳ႕ၾကတယ္။ ႏွာရည္စီးက်တယ္။
မ်က္ရည္လမ္းပိတ္ေနရင္ ေရာဂါျဖစ္မယ္။ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြ မ်က္ရည္လမ္းဖြံ႔ျဖိဳးမႈ မစံုခင္ေမြးလာၾကတယ္။ congenital nasolacrimal duct obstruction (dacryostenosis) လို႔ေခၚတယ္။ ႏွာေခါင္းထဲအသီးျဖစ္ေနရင္လည္း မ်က္ရည္လမ္း ပိတ္ေနမယ္။ ႏွာေခါင္းထဲ အကိ်တ္ရွိေနရင္လည္း ပိတ္ေနမယ္။ ထိခိုက္မိလို႔လည္း ပိတ္ေနႏိုင္တယ္။
မ်က္ရည္လမ္းပိတ္ေနရင္ မ်က္ရည္မ်ားေနမယ္။ ကေလးက မငိုပဲမ်ားေနမယ္။ ပိုးဝင္ႏိုင္တယ္။ dacryocystitis မ်က္ရည္အိတ္ေရာင္ႏိုင္တယ္။ မ်က္စိအတြင္းေဒါင့္မွာနီရဲေနမယ္။ ျပည္တည္လာႏိုင္တယ္။ dacryocystocele အိတ္ေနရာ ေဖါင္းေနတာလည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ျဖစ္တဲ့ေနရာကိ ႏွိပ္နယ္ေပးရတယ္။ တေန႔မွာ အၾကိမ္မ်ားမ်ား၊ ၁-၂ လအထိ လုပ္ရတယ္။ ပိုးေသေဆးမ်က္စဥ္းနဲ႔ ေပ်ာက္ႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕ကို ခြဲစိတ္ေပးရတယ္။
ကေလး ၆-၈ လအထိမေပ်ာက္ေသးရင္ ခြဲရတတ္တယ္။ မ်က္ရည္လမ္းကို ေဆးထိုးအပ္ေလး (ဝိုင္ယာ) နဲ႔ လမ္းဖြင့္ေပးနည္းလုပ္တယ္။ ၈၅-၉၅% ေကာင္းတယ္။ လိုရင္ထပ္လုပ္ရတယ္။ ဒီနည္းနဲ႔မရေသးရင္ silicone tube intubation နည္းလုပ္မယ္။ ပိုက္ငယ္ေလးထည့္ေပးတယ္။ ၆ လအထိထားတတ္တယ္။ ေနာက္တနည္းက balloon catheter dilation (DCP) ေခၚတယ္။ ဘူေဘာင္းေလးသံုးတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၆-၄-၂ဝ၁၅
၁၃-၁-၂ဝ၁၆
၂၂-၉-၂ဝ၁၇
၂။ ဆရာရွင့္ သားေလးက ၁၁ ရက္ ၈ လ၊ ၂ဝ၁၅ မွာေမြးတာပါရွင့္။ ေမြးကတည္းက ညာဘက္မ်က္လံုးက မ်က္ဝတ္နဲ႔ မ်က္ရည္မ်ားက်ပါတယ္ရွင့္။ ဆရာဝန္က မ်က္ရည္အိတ္လမ္းေျကာင္းပိတ္တယ္ေျပာျပီး TOBREX မ်က္စဥ္းေဆးကို တေန့ ၃ ျကိမ္၊ တပတ္ခတ္ခိုင္းပါတယ္။ မ်က္ဝတ္ထြက္တာသက္သာေပ့မယ့္ မ်က္ရည္ထြက္တာ မသက္သာပါရွင္။ အဲဒါ စိုးရိမ္ရပါသလားဆရာရွင့္။ ျပီးေတာ့ဘယ္လိုလုပ္ရင္သက္သာမလဲ သိခ်င္ပါတယ္ရွင့္။ ဆရာဝန္ကေတာ့ မ်က္စဥ္းေဆး မခတ္ခိုင္းေတာ့ပါဘူး။ ေလးစားစြာျဖင့္ ဆရာက်န္းမာပါေစ။
၃။ ကြၽန္မသမီးေလးက ၁ဝ လထဲမွာပါ။ ေမြးျပီး ၁ လေက်ာ္ေလာက္ကစျပီး မ်က္ဝတ္ေတြထြက္ျပီး မ်က္ရည္က်ပါတယ္။ ၂ ဖက္လံုးပါ။ ညာဘက္ကေတာ့ ပိုဆိုးပါတယ္ရွင့္။ ျဖစ္ျဖစ္ခ်င္း ကေလးအထူးကုနဲ႔ျပၾကည့္ေတာ့ Tetracycline eye ointment ေပးပါတယ္ဆရာ။ အဲ့ဒါေလးထည့္ရင္း ဘယ္ဘက္တဘက္ကေတာ့ လံုးဝမထြက္ေတာ့ဘူးရွင့္။ ညာဘက္ကေတာ့ ၄-၅ ရက္တခါေလာက္ေတာ့ မ်က္ရည္ၾကည္ေလးေတြက်ပါတယ္။ က်ြန္မတို႔လည္း ေစာင့္ၾကည့္ေနရင္း အရွင္းေပ်ာက္ခ်င္လို႔ ကေလးအသက္ ၆ လမွာ ကေလးဆရာဝန္ဆီ ထပ္ျပပါတယ္။ မ်က္လံုးသန္႔ေဆးေလးသာေပးျပီး တလၾကာရင္ျပန္လာျပခိုင္းပါတယ္။ တလအတြင္းလည္း ပံုမွန္ ၅ ရက္ ၇ ရက္တခါေလာက္ေတာ့ မ်က္ရည္ၾကည္ က်ပါတယ္ရွင့္။ ဆရာဝန္ဆီျပန္သြားေတာ့ မ်က္ရည္လမ္းေၾကာင္းက်ဥ္း သို႔ ပိတ္တာျဖစ္နိုင္ေၾကာင္း မ်က္စိဆရာဝန္နဲ႔ ျပခိုင္းပါတယ္။ ကေလး ၈ လမွာ မ်က္စိဆရာဝန္နဲ႔ျပၾကည့္ေတာ့ Lomeflox eye drop နဲ႔ မ်က္စိသန္႔ေဆးနဲ႔ေပးလိုက္ျပီး ၁၅ ရက္ေနရင္ျပန္လာျပခို္းပါတယ္ရွင့္။ ျပန္ျပေတာ့ မ်က္ရည္လမ္းေၾကာင္း ပိတ္တာျဖစ္းပီး သူ႔အလိုလိုျပန္ပြင့္နိုင္ေၾကာင္း၊ အသက္ ၄-၅ နွစ္ေရာက္တဲ့အထိ မေပ်ာက္မွေဖာက္ေပးမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ မ်က္စိသန္႔ေဆးေလးသာတေန႔ ၂ ႀကိမ္အၿမဲ ခတ္ေပးရပါ့မယ္တဲ့။ ခုခ်ိန္ထိ မ်က္စိသန္႔ေဆးလည္း ခတ္ပါတယ္။ သမီးေလး မ်က္ရည္ေလးေတြကလည္း ပံုမွန္က်ပါတယ္။ ရာသီဥတုပူရင္ ရက္စိတ္ျပီးက်သလို မ်က္ဝတ္ေလးေတြလည္း ထြက္ေနတုန္းပါရွင့္။ ကြ်န္မစိုးရိမ္မိတာက မ်က္စိဆရာဝန္ေျပာသလိုမဟုတ္ဘဲ တျခားေရာဂါျဖစ္ေနတာကို ကြ်န္မတို႔က ျပစ္ထားမိသလိုျဖစ္မွာစိုးရိမ္တာပါရွင့္။ အခ်ိန္လြန္မွသိတာမ်ိဳးျဖစ္မွာ စိုးလို႔ပါရွင့္။
မ်က္စိေတြဟာ ဗက္တီးရီးယား၊ ဗိုင္းရပ္စ္၊ ဖုန္စတာေတြနဲ႔ အျမဲထိေတြေနၾကရတယ္။ မ်က္ေတာင္ေမႊးနဲ႔ မ်က္ခြံေတြက အကာကြယ္ေပးေနရတယ္။ မ်က္စိဟာ အျမဲစိုေနရတယ္။ မ်က္ရည္ထြက္အိတ္ကေလးေတြရွိတယ္။ ျပြန္ေလးကေနတဆင့္ မ်က္စိထဲဆင္းလာေနတယ္။ မ်က္ရည္ထဲမွာ အင္တီေဘာ္ဒီပါေနလို႔ ကူးစက္ေရာဂါအလြယ္နဲ႔ မရေစဘူး။ မ်က္ရည္ျပြန္ကေန ထုတ္ျပစ္ေပးေနတယ္။ အထက္-ေအာက္မ်က္ခြံေတြမွာ ျပြန္နဲ႔ အေပါက္ေလးေတြ ရွိၾကတယ္။ မ်က္ရည္အိတ္ကေန မ်က္ရည္ဟာ မ်က္ရည္ျပြန္ကေန ႏွာေခါင္းေနာက္အထိဆင္းတယ္။ ငိုရင္ ႏွပ္ရွံဳ႕ၾကတယ္။ ႏွာရည္စီးက်တယ္။
မ်က္ရည္လမ္းပိတ္ေနရင္ ေရာဂါျဖစ္မယ္။ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြ မ်က္ရည္လမ္းဖြံ႔ျဖိဳးမႈ မစံုခင္ေမြးလာၾကတယ္။ congenital nasolacrimal duct obstruction (dacryostenosis) လို႔ေခၚတယ္။ ႏွာေခါင္းထဲအသီးျဖစ္ေနရင္လည္း မ်က္ရည္လမ္း ပိတ္ေနမယ္။ ႏွာေခါင္းထဲ အကိ်တ္ရွိေနရင္လည္း ပိတ္ေနမယ္။ ထိခိုက္မိလို႔လည္း ပိတ္ေနႏိုင္တယ္။
မ်က္ရည္လမ္းပိတ္ေနရင္ မ်က္ရည္မ်ားေနမယ္။ ကေလးက မငိုပဲမ်ားေနမယ္။ ပိုးဝင္ႏိုင္တယ္။ dacryocystitis မ်က္ရည္အိတ္ေရာင္ႏိုင္တယ္။ မ်က္စိအတြင္းေဒါင့္မွာနီရဲေနမယ္။ ျပည္တည္လာႏိုင္တယ္။ dacryocystocele အိတ္ေနရာ ေဖါင္းေနတာလည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ျဖစ္တဲ့ေနရာကိ ႏွိပ္နယ္ေပးရတယ္။ တေန႔မွာ အၾကိမ္မ်ားမ်ား၊ ၁-၂ လအထိ လုပ္ရတယ္။ ပိုးေသေဆးမ်က္စဥ္းနဲ႔ ေပ်ာက္ႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕ကို ခြဲစိတ္ေပးရတယ္။
ကေလး ၆-၈ လအထိမေပ်ာက္ေသးရင္ ခြဲရတတ္တယ္။ မ်က္ရည္လမ္းကို ေဆးထိုးအပ္ေလး (ဝိုင္ယာ) နဲ႔ လမ္းဖြင့္ေပးနည္းလုပ္တယ္။ ၈၅-၉၅% ေကာင္းတယ္။ လိုရင္ထပ္လုပ္ရတယ္။ ဒီနည္းနဲ႔မရေသးရင္ silicone tube intubation နည္းလုပ္မယ္။ ပိုက္ငယ္ေလးထည့္ေပးတယ္။ ၆ လအထိထားတတ္တယ္။ ေနာက္တနည္းက balloon catheter dilation (DCP) ေခၚတယ္။ ဘူေဘာင္းေလးသံုးတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၆-၄-၂ဝ၁၅
၁၃-၁-၂ဝ၁၆
၂၂-၉-၂ဝ၁၇
Comments
Post a Comment