Hepatitis C mother and breastfeeding စီပိုးမိခင္နဲ႔ ခ်ိဳတိုက္ျခင္း

၁။ ကေလးၿမိဳ႕ ႕႕႕႕႕ ကပါ။ သမီး စီပိုး ေရာဂါသည္ပါ။ ပိုးေကာင္ေရက ၁၁၈၇ ရွိတယ္။ သိခ်င္တာ ကေလးေမြးတုန္းက ႏို႕တိုက္ရ/မရ ေသြး HBe Ag စစ္လိုက္တာ non-reactive တဲ့။ OG က ႏိုက္တိုက္လို႔ရတယ္တဲ့။ ဒီေန႔ ၅ လ ရြယ္ ေရာက္ေနၿပီ။ ကြ်န္မ စီေရာဂါကုခ်င္ေနလို႔ ကေလးကိုႏို႕ျဖတ္ရမွာလား။ ဆက္တိုက္ရလား။ အသည္းေဆးစားရင္းနဲ႔ ကေလးႏို႔တိုက္ေနရင္ကေလးကို ဒုကၡေရာက္မလား။ မိခင္ႏို႔ကေနေရာဂါကူးလို႔ ရတယ္လဲေျပာၾကေသးတယ္။ ေမြးစကတည္းကေန ႏို႔တိုက္ေနၿပီမို႔ စိတ္ပူရတယ္။ ကေလးမွာစီေရာဂါ ကူးေနၿပီလား။ ဆရာ့ကိုအားကိုးတယ္ ေက်းဇူးျပဳ၍ စာျပန္ပါရွင့္။

၂။ ဆရာရွင့္ က်မကရန္ကုန္ကပါ။ အသက္ ၃၅၊ ကိုယ္ဝန္က ၉ လပါ။ ဒုတိယကိုယ္ဝန္ပါရွင့္။ ပထမသားေလးက ၇ နွစ္ပါ။ အခုကိုယ္ဝန္ ၅ လမွာေသြးစစ္ေတာ့ စီပိုးရွိေနပါတယ္။ ေကာင္ေရစစ္ေတာ့ တစ္သန္းရွိပါတယါရွင့္။ အဲဒါ ကေလးေမြးျပီး နို႔မတိုက္နဲ႔လို႔ Og ေရာ ကေလးအထူးကုကေရာေျပာပါတယ္။ ကူးတတ္လားဆိုတာကို ေျပာျပေပးပါဆရာရွင့္။ က်မ စိတ္ပူေနမိလို႔ပါ။ ပထမသားေလးကိုယ္ဝန္မွာေတာ့ ဘာေရာဂါမွမရွိပါဘူးရွင့္။ ရာသီေသြးကလည္း ကူးတတ္တယ္ဆိုေတာ့ ထိမိရင္ဆပ္ျပာနဲ႔လက္ကိုေဆးယံုနဲ႔ရလားဆရာရွင့္။ ကေလးမွာျဖစ္ရင္ေရာ ကုဖို့ေဆးရွိလား။ နို႔မတိုက္ရဘူးဆိုေတာ့ စီပိုးေဆးကို ကေလးေမြးျပီး ၃ လေလာက္ဆိုေသာက္လို႔ရျပီလားရွင့္။ က်မက အခု ၃ လပိုင္း ၁၄ ေန႔ ခြဲေမြးပါမယ္ရွင့္။

၃။ ပိုးမိခင္ ကေလးႏို႔တိုက္လို႔ရလား။ ႏို႔တိုက္ကာလ ေရာဂါကုလို႔ရပါသလားရွင္။ ေက်းဇူးျပဳျပီး ေျဖျကားေပးပါရွင့္။

၄။ ဆရာ က်မမွာ C ပိုးရွိပါတယ္။ ဆရာ့စာေတြဖတ္ျပီးပါျပီ။ ဒါေပမယ့္ က်မ OG က ကေလးေမြးျပီးရင္ မိခင္နို႔ မတိုက္ေစခ်င္ဘူး ေျပာပါတယ္။ က်မ စိတ္ညစ္ရပါတယ္။ တကယ္ပဲ ကေလးအတြက္ အသင့္ေတာ္ဆံုးက အဲ႔နည္းလမ္းပဲ ရွိပါသလား။ မိခင္နို႔မတိုက္ရင္ ကေလးဖြံ႔ျဖိဳးမႈမွာ ေနွာင့္ေနွးတတ္ပါသလား။ မိခင္နဲ႔ကေလးႀကား သံေယာဇဥ္ နည္းသြားနိုင္ပါသလား။ မိခင္နို႔ကို ၆ လေလာက္အထိတိုက္လို႔မရဘူးလားလို႔ OG ကိုေမးပါတယ္။ မတိုက္တာ အေကာင္းဆံုးပါတဲ့။ က်မ တညလံုးငိုရပါတယ္။ တကယ္ပဲ စီပိုးမိခင္ေတြမွာ ႏို႔ခ်ိဳတိုက္ေကြ်ခြင့္ ဆံုးရံႈးရေတာ့မွာပါလား။ ႏို႔ဘူးတိုက္ရင္ တိုက္ရမယ့္စံနႈန္းကို ဆရာ့ဆီက ကူးမွတ္ထားပါတယ္။ ေက်းဇူးပါရွင့္။

ဆရာဝန္ေတြၾကားမွာ အယူအဆမတူၾကပါ။ ဆရာ့သေဘာကေတာ့ ႏို႔တိုက္သင့္ပါတယ္။ စီပိုးဟာ ေသြးကေနသာ ကူးစက္တာ အမ်ားဆံုးပါ။ HIV ေရာပါတြဲရွိေနရင္ေတာ့ ႏို႔တိုက္တာအတြက္ ဆရာဝန္နဲ႔ ေဆြးေႏြးရပါမယ္။ အဲဒီအၾကံျပဳခ်က္ဟာ အေမရိကန္ေရာဂါထိန္းခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ကာကြယ္ေရးနဲ႔ ကေလးေဆးပညာ အကယ္ဒမီတို႔ဆီကအတိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆးသုေတသနအရ စီပိုးဟာ ႏို႔ရည္ထဲမေရာက္လာႏိုင္ဘူးလို႔ယူဆလာၾကပါတယ္။

အေမရိကမွာ စီပိုးရွိတဲ့ကေလးမိခင္ေပါင္း ၃႕၂ သန္းရွိေနတယ္။ ႏွစ္စဥ္ ကေလးေပါင္း ၄ ေထာင္ကို စီပိုးကူးစက္ေနတယ္။ မိခင္မွာ စီပိုးရွိေနရင္ ကေလးကိုကူးစက္ေစဘို႔ ၃-၅% အလားအလာရွိတယ္။ တကယ္လို႔ မိခင္မွာ HIV ေရာပါရွိေနရင္ အလားအလာက ၂ဝ% ျဖစ္မယ္။ ကံေကာင္းတာက စီပိုးရွိေနေပမယ့္ ကိုယ္ဝန္ကို အႏုတ္သေဘာသက္ေရာက္မႈ မရွိပါ။ ကိုယ္ဝန္သည္ဟာ အရင္ကျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ္ဝန္နဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ မူးယစ္ေဆးရင္ေတာ့ ပိုဆိုးေစႏိုင္တယ္။ ေဆးထိုးအပ္၊ စီပိုးရွိသူနဲ႔ လိင္ဆက္ဆံတာ၊ တက္တူးထိုးတာေတြကေနလည္း ကူးစက္လာႏိုင္တယ္။

ကိုယ္ဝန္ရွိတိုင္းေတာ့ ပံုမွန္အားျဖင့္ စီပိုးစစ္စရာ မလိုပါ။ မိခင္မွာ စီပိုးရွိရင္ေတာ့ ေမြးလာတဲ့ကေလးကို စီပိုးစစ္ရမယ္။ ကေလးေမြးနည္းမွာလည္း ဗိုက္ခြဲေမြးမွသာ ကေလးကိုကူးစက္တာနည္းမယ္ဆိုတာ မမွန္ပါ။ ရိုးရိုးေမြးလို႔ရပါတယ္။ အဲလိုေျပာႏိုင္တာက ၁၉၄၇ ကေန ၂ဝ၁၂ အထိ ေအာ္ရီဂြန္ က်န္းမာေရးသိပြံတကၠသိုလ္ကေန သုေတသနလုပ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲတာက ေလ့လာမႈအေရအတြက္နည္းေသးတယ္လို႔ေထာက္ျပတာလည္းရွိတယ္။

စီပိးရွိမိခင္မွာ ႏို႔သီးကြဲျပီး ေသြးထြက္ေနတာရွိရင္လည္း ကေလးစုိ႔လို႔ ကေလးကိုကူးမယ္ဆိုတာ မေသခ်ာပါ။ မိခင္ရဲ႕ တျခားေနေရာေတြကေနထြက္တဲ့ေသြးကေတာ့ ကေလးကိုကူးစက္လာႏိုင္တယ္။ ကေလး ေမြးကတည္းကေန ၁၈ လ သားအထိ မိခင္ဆီကေနရတဲ့ အင္တီေဘာ္ဒီေခၚ ခုခံအားရတယ္။ အဲတာေၾကာင့္ ကေလးကိုေဆးစစ္ရင္ စီပိုး အင္တီေဘာ္ဒီ စစ္တာ မထူးျခားေစပါ။ Viral test သာလုပ္ရမယ္။ ကေလးေဆးစစ္တာ ၂ ႏွစ္သားမတိုင္ခင္ လုပ္သင့္တယ္။ လူၾကီးေတြကိုစစ္သလိုပါပဲ။ ကံေကာင္းတာေနာက္တခုက ကေလးဟာ အေပါင္းျပေနလည္း ေနာက္ ၂ ႏွစ္ေနရင္ ကင္းရွင္းသြားႏိုင္တာ ၄ဝ% ရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြက ၇ ႏွစ္သားမွာ ကင္းရွင္းတယ္။

အသည္းေရာင္စီပိုးေဆးမ်ားႏွင့္ ကိုယ္ဝန္ + ႏို႔တိုက္မိခင္
Ribavirin ေဆးကို FDA ကေန Pregnancy category X သတ္မွတ္ထားလို႔ ကိုယ္ဝန္မွာ မသံုးရပါ။ ကေလးႏို႔တိုက္ခ်ိန္မွာလည္း မသံုးသင့္ပါ။ Telaprevir, Ribavirin, Peginterferon alfa combination therapy ေဆးေတြကို FDA ကေန Pregnancy category X သတ္မွတ္ထားလို႔ ကိုယ္ဝန္မွာ မသံုးရပါ။ ကေလးႏို႔တိုက္ခ်ိန္မွာလည္း မသံုးသင့္ပါ။ Sofosbuvir (Sovaldi) ေဆးကေန ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာသံုးလို႕ အထဲကကေလးကိုထိခိုက္ေစတာ သက္ေသမျပႏိုင္ပါ။ ဒါေပမယ့္ Monotherapy ဒီေဆးတမ်ိဳးတည္းေပးနည္းကိုလည္း မလုပ္ပါ။

Dr. တင့္ေဆြ