Tetanus ေမးခိုင္ေရာဂါ

ေမးခိုင္ပိုးဝင္ရင္ ကုလို႔ရပါသလားဆရာ။ ကြၽန္ေတာ့္အသက္က ၂၈ ပါ။ ေဆးပညာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဗဟုသုတရခ်င္၍ ေမးတာပါဆရာ။ တစ္ခ်ိဳ႕နားမလည္သူေတြကို ျပန္႐ွင္းျပတာမ်ိဳး၊ ၾကားေနျမင္ေနရတာေတြမွာ  နားမလည္တာေလးေတြ ေမးတာပါဆရာ။ ေမးခိုင္ပိုးဝင္သူက အသက္ ၂၅ ဝန္းက်င္ ေယာက်္ားေလးပါ၊ သံနဲ႔ထိခိုက္မႈျဖစ္ၿပီး ၄ ရက္ေျမာက္မွာ စကားေျပာရင္ ေလးေနလို႔ ေဆး႐ုံအျမန္သြားခိုင္းလိုက္ပါတယ္။ ၂၈.၉.၂၀၁၆ ရက္ေန႔ကပါ။ လမ္းမွာၾကဳံတာပါဆရာ။ အဲဒါ သူတကယ္လို႔ ေမးခိုင္ပိုးဝင္တယ္ဆို ကုလို႔ရလား သိခ်င္ပါတယ္။

ေမးခိုင္ေရာဂါသည္ Gram-positive Clostridium tetani ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္။ အနာ-ဒဏ္ရာထဲသို႔ ၄င္းပိုးဝင္၍ ျဖစ္သည္။ ေမး႐ိုးႂကြက္သားမ်ား လႈပ္မရျဖစ္၍ ေမးခိုင္ေရာဂါဟု လူသိမ်ားသည္။ ပိုးဝင္ၿပီး ၂-၁၄ ရက္ၾကာမွ ေရာဂါလကၡဏာမ်ားေပၚသည္။

အနာ-ဒဏ္ရာမ်ားသည္ အထဲနက္မွသာျဖစ္ေစတတ္သည္။ ဥပမာ သံစူးျခင္း၊ ခြဲစိတ္ျခင္း၊ ေမြးျပီးကေလး ခ်က္ၾကိဳး ျဖတ္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္သည္။ ကေလးျဖစ္လ်င္ ႏို႔မစို႔ႏိုင္ျဖစ္လာမည္။ ၾကြက္သားမ်ား ေတာင့္တင္းေနမည္။ ပါးစပ္ဟရ ခက္လာမည္။ အစာဝါးသည့္ၾကြက္သားမ်ား၊ မ်က္ႏွာအမူအယာ လုပ္သည့္ၾကြက္သားမ်ား ေတာင့္တင္းေနသျဖင့္ မဲ့ျပံဳးျပံဳးေနသလို ျဖစ္ေနမည္။ ခါးေတာင့္တင္းေနမည္။

လူနာခါးေအာက္လက္ဝါးထိုးၾကည့္လွ်င္ အိပ္ယာႏွင့္ ကပ္မေန။ ဆိုးဝါးပါက ဝမ္းဗိုက္ေရွ႕ကၾကြက္သားမ်ားပင္ ျပတ္ထြက္ေစႏိုင္သည္။ အသက္ရွဴရာတြင္ အသံုးျပဳသည့္ၾကြက္သားမ်ား အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ျဖစ္လာပါက အသက္ေကာင္းစြာ မရွဴႏိုင္ျဖစ္လာမည္။ ေအာက္စီဂ်င္ႏွင့္ အသက္ရွဴကရိယာလိုႏိုင္သည္။ သလိပ္-ခြ်ဲ မထုတ္ႏိုင္ျဖစ္လာမည္။ လည္ပင္း ေဖါက္ေပးရႏိုင္သည္။ တက္မည္၊ အထူးသျဖင့္ အသံၾကားပါက၊ အလင္းေရာင္ျမင္ပါက တက္မည္။ အတက္ေဆး ထိုးေပးရမည္။

ကုသရန္
• ေဆရုံတက္ကုသရမည္။ လူနာကို ေမွာင္ျပီးတိတ္ဆိတ္သည့္ေနရာမွာထားပါ။
• Tetanus immune globulin IV or IM ထိုးေပးပါ။
• Metronidazole IV for 10 days ထိုးေပးပါ။
• တက္လ်င္ Diazepam IV or Infusion, Magnesium (IV) infusion အတက္သာသာေဆးမ်ား ထိုးေပးပါ။
• Chlorpromazine or other muscle relaxants ႂကြက္သားေပ်ာ့ေဆးမ်ား ထိုးေပးပါ။
• အသက္ရွဴခက္လာလ်င္ Tracheostomy လည္ပင္းေဖာက္ေပးျခင္း၊ mechanical ventilation အသက္ရွဴစက္ တပ္ေပးရမည္။
• အစာအာဟာရကို ပါးစပ္မွ လံုေလာက္ေအာင္ မစားႏိုင္ပါက ပိုက္ျဖင့္ထည့္ေပးရမည္။

ကာကြယ္ရန္
• TT or ATT vaccination
• DT and DPT vaccine

အမ်ားအားျဖင့္ အသက္ကယ္ႏိုင္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ ေတာေတြမွာတာဝန္က်စဥ္က မရွိရွိတာနဲ႔ကုသေပးရတယ္။ အသက္ဆံုးတာ မွတ္မိသေလာက္ အေတာ္ကိုနည္းပါတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ