Spondylosis အရိုးက်ီးေပါင္းတက္ျခင္း

သတင္း = ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အစာအိမ္ႏွင့္ အ႐ိုးက်ီးေပါင္းဒဏ္အခ်ိဳ႕ ခံစားေနရ

အရိုးက်ီးေပါင္းတက္ျခင္း Spondylosis ဆိုတာ အရိုးအဆစ္ေတြ အနိစၥျဖစ္စဥ္သေဘာ ေျပာင္းလဲပ်က္ယြင္းလာတာမ်ိဳးပါ။ ျဖစ္တာကေတာ့ အဆစ္ေပမဲ့ သူ႔အနားက အာရံုေၾကာေတြကို ဖိမိရင္ ပိုျပီး ဒုကၡေပးတယ္။ အာရံုေၾကာဆိုတာက နာတာကို သိတာနဲ႔ လႈပ္ရွားမႈ ေဆာင္ရြက္တာဆိုျပီး အနည္းဆံုး ၂ မ်ိဳးရွိတာမို႔ ဒဏ္ခံရတဲ့ အာရံုေၾကာ အမ်ိဳးအစားလိုက္ျပီး၊ ေရာဂါလကၡဏာေတြ ျဖစ္လာေစတယ္။ နာတာ-က်င္တာ၊ ေကာင္းေကာင္း မလႈပ္ရွားႏိုင္တာ မ်ိဳးေတြပါ။ ညအိပ္တံုး ေခါင္းအံုး အေနအထားမမွန္လို႔၊ ျဖစ္တာကလည္း ဒါမ်ိဳးအေသးစားဘဲ။ အံုးလြဲတယ္ေခၚတာမ်ိဳးေပါ့။ ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္း သိပ္တိတိက်က် မသိရင္ သီအိုရီေတြ မ်ားေနတတ္တာေတြထဲ ဒီေရာဂါလည္းပါတယ္။

ေက်ာရိုးလို႔သာ အလြယ္ေျပာတာ ေက်ာရိုးက အရိုးေတြအမ်ားၾကီး ထပ္ေနတာ၊ ၾကားေနရာေတြက အဆစ္ေတြျဖစ္တယ္။ လည္ပင္း၊ ရင္ေခါင္း၊ ခါး၊ တင္ပါး၊ အျမီးပိုင္းေတြဆိုျပီး ေနရာအလိုက္ ေခၚရတယ္။ စုစုေပါင္း (၇ + ၁၂ + ၅ + ၅ + ၄) = ၃၃ ရိုးရွိတယ္။ ခႏၶာေဗဒေရးျပေနတာေတာ့ မဟုတ္ပါ။ အရိုးက်ီးေပါင္းတက္တာက ဒီေနရာေတြမွာ အျဖစ္မ်ားလို႔။ အရိုးတခုနဲ႔တခုၾကားေနရာကေန အာရံုေၾကာေတြက ဘယ္-ညာ ျဖာထြက္တယ္။ အရိုး-အဆစ္ မေကာင္းရင္ အဲဒီ အာရံုေၾကာေတြကို သြားဖိမိတာနဲ႔ လကၡဏာေတြရေစေတာ့တယ္။ လည္ပင္းနာ၊ ဂုတ္ပိုးနာ၊ ေခါင္းမူး၊ ေခါင္းကိုက္၊ လည္ပင္းတင္းေတာင့္၊ လက္တေလွ်ာက္ အပ္နဲ႔ထိုးခံရသလိုခံစား၊ ထံုက်င္၊ လက္ေကာင္းေကာင္း မလႈပ္ႏိုင္၊ လက္ဖ်ားေတြ ထံုက်င္၊ အေနအထိုင္ခက္၊ အလုပ္အကိုင္ခက္၊ အားယုတ္၊ အအိပ္ပ်က္။

ဒီလကၡဏာေတြက Spondylosis ေၾကာင့္အျပင္ Herniated inter-vertebral disks အဆစ္ၾကားအရြတ္ ကြ်ံထြက္တာနဲ႔ Fibro-myalgia and myo-fascial pain syndromes အရြတ္-ၾကြက္သားေရာဂါမ်ိဳးေတြေၾကာင့္ပါ ျဖစ္တတ္တယ္။ လူေတြ အရြယ္ရလာရင္ သူ႔အလိုလို အဆစ္ျမဲေစေအာင္ ၾကိဳးစားတဲ့အေနနဲ႔ အရိုးမ်က္ႏွာျပင္ က်ယ္လာတယ္။ ဒီလိုလုပ္လို႔ ဒီအေျခအေနမ်ိဳး ျဖစ္လာေစတတ္ေသးတယ္။ အရြယ္ရရင္ ဘာမွမေကာင္းဘူး မဟုတ္လား။

လည္ပင္းပိုင္းျဖစ္ရင္ Cervical spondylosis ေခၚတယ္။ ခါးျဖစ္ရင္ Lower back spondylosis ေခၚတယ္။ လည္ပင္းမွာ ျဖစ္တာ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ပိုမ်ားတယ္။ သမင္လည္ျပန္ သိပ္မၾကည့္ၾကနဲ႔။ လည္ပင္းမွာ ျဖစ္သူေတြဆိုရင္ တက္တဲ့ က်ီးေပါင္းက အာရံုေၾကာကို တိုက္ရိုက္ ဖိတာေၾကာင့္ ေအာက္ပိုင္းတခုလံုး အားနည္းတာ၊ လမ္းသြားတာ ပံုမမွန္တာ၊ ကိုယ္ကို ဘယ္-ညာ ေကာင္းေကာင္း မထိန္းႏိုင္တာ၊ ဆီး-ဝမ္းသြားရာ မမွန္တာေတြပါ ျဖစ္ေစတယ္။ ဒါ့ျပင္ ေျခေတြ လက္ေတြမွာ အာရံုေၾကာနဲ႔ ေသြးေလွ်ာက္တာ ထိခိုက္လို႔ (ေရွာ့ခ္) လို႔ေခၚႏိုင္တဲ့ (Paresthesia) ျဖစ္ေစတတ္ေသးတယ္။ ေသခ်ာေအာင္ X-rays နဲ႔ MRI လုပ္ရတယ္။

အေနအထိုင္၊ အသြားအလာ၊ စတာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာမို႔ Lifestyle ေရာဂါလို႔ ဆိုရမယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ျဖစ္သူေတြ Lifestyle ေျပာင္းဘို႔ လိုလာတယ္။ လုပ္ေနရတဲ့ အလုပ္ကေန ေျပာင္းသင့္ ေျပာင္းရမယ္။ ေဘးကေန လုပ္ေပးႏိုင္တာေတြက Physiotherapy ကုတာနဲ႔ (NSAIDs) အနာ သက္သာေဆးေတြ ေပးတာျဖစ္တယ္။ လိုအပ္လာရင္ Surgery ခြဲစိတ္ရတယ္။

တျခားနည္းလမ္းေတြလည္း ရွိပါတယ္။ Osteopathic manipulative medicine (OMM), massage, trigger-point therapy, chiropractic, osteopathic care and acupuncture ဆိုတာေတြ ပါတယ္။  အာယုေဗဒနည္းမွာ Mahanarayan taila ကအေကာင္းဆံုးလို႔ ဆိုတယ္။ တေန႔ ၂-၃ ၾကိမ္ႏွိပ္ေပးရတယ္။ ေဆာင္းတြင္း ဆိုရင္ ေဆးအဆီကို နဲနဲအပူေပးျပီးမွ သံုးရတယ္။ Guggulu ဆိုတဲ့ေဆးလည္း ေကာင္းတယ္ေျပာတယ္။ Simhanada guggulu ေဆးျပားကို တခါေသာက္ ၂-၄ ျပား၊ တေန႔ ၄ ၾကိမ္ေပးတယ္။ ေရေႏြး ဒါမွမဟုတ္ ႏြားႏို႔ပူပူနဲ႔ ေသာက္ခိုင္းတယ္။ ဒီေဆးက ဝမ္းႏုတ္တဲ့ သေဘာလည္းပါတယ္။ ဝမ္းမခ်ဳပ္ေစရဘူးလို႔ ဆိုတယ္။ ၄ ျပားနဲ႔ မရရင္ ၆ ျပား ေပးတယ္။ Triphala powder ေဆးမႈံ႕ ကိုလည္းသံုးတယ္။ ႏြားႏို႔ပူပူထဲ ေဆး လက္ဘက္ရည္ ၁ ဇြန္းနဲ႔ သၾကားထည့္ ေသာက္ေစတယ္။ တပါတ္ ၂ ခါကေန တေန႔ တခါေပးတယ္။

နာတဲ့ေနရာကို အပူကပ္တာ အက်ိဳးရွိတယ္။ သတိထားဘို႔က ျဖစ္ေနတဲ့ေရာဂါေၾကာင့္ ထံုေနတဲ့ ေနရာေလးေတြ ျဖစ္ေနတတ္တယ္။ အဲဒီေနရာကို အပူကပ္ရင္ မလြန္ေစနဲ႔။ လူနာက ပူတာမသိဘူး။ တေန႔ကို နာရီဝက္ လုပ္ရတယ္။ နာတဲ့ေနရာေတြကို ႏွိပ္တာမွာ အတင္းမလုပ္ရပါ။ ပိုဆိုးေစတတ္တယ္။ အသာအယာႏွိပ္ပါ။ လည္ပင္းျဖစ္တာကို အခံရခက္လို႔ ဆိုျပီး ေဆးကုတာကို အတင္း မလုပ္သင့္ဘူး။ ခါးတဲ့ အစားအစာေတြ တည့္တယ္။ ေအးတဲ့ ရာသီဥတု၊ ေအးတဲ့ေရ ခ်ိဳးတာ၊ အျပင္းအထန္ လႈပ္ရွားတာ၊ မေကာင္းပါ။ လည္ပင္း ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။ အလုပ္ကို နားလုပ္ပါ။ Neck collar ေကာ္လာ ၾကာၾကာတပ္ထားပါ။

အနာသက္သာေဆးေတြ ေသာက္ေနရမယ္။
• Paracetamol မွာ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး သိပ္မရွိပါလို႔ယူဆလာရာကေန ေနာက္သိလာရတာက ေဆးမ်ားသြားရင္ေတာ့ အသည္းနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္မွာ ဆိုးဝါးတာျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။
• COX-2 inhibitors ေတြက NSAIDs ေတြရဲ႕ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးကို သက္သာေအာင္ တီထြင္ထားတဲ့ အမ်ိဳးအစား ျဖစ္တယ္။ Rofecoxib နဲ႔ Celecoxib ေတြျဖစ္တယ္။ ထိေရာက္တာမွာတူျပီး အစာလမ္းကေသြးယုိမွာ သက္သာေစတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ပိုင္း ေလ့လာမႈေတြအရ ႏွလံုးနဲ႔ ဦးေႏွာက္ကို သက္ေရာက္မႈျဖစ္ေစႏိုင္တာ သိလာရတယ္။ Rofecoxib (Vioxx) ကို ေရာင္းခြင့္မျပဳေတာ့ဘူး။ Celecoxib ထဲမွာ (ဆာလ္ဖါ) ပါတယ္။
• Ofirmev ေဆးက Acetaminophen ေဆးျဖစ္တယ္။ ေသြးျပန္ေၾကာထဲ ထိုးေပးရတယ္။ ဥေရာပမွာ ခြဲစိတ္လူနာေတြ အနာသက္သာဘို႔ အသံုးမ်ားလာတယ္။
• Morphine, Codeine, Oxycodone, Hydrocodone, Dihydromorphine, Pethidine ေဆးေတြက ဘိန္း၊ ဘိန္းနဲ႔ ဆင္တာေတြကေန ထုတ္လုပ္တာျဖစ္တယ္။
• Buprenorphine က ဓါတ္ခြဲခန္းမွာထုတ္တဲ့ ဘိန္းျဖစ္တယ္။
• Tramadol ေဆးက Codeine နဲ႔ ဆင္တယ္။
• Flupirtine (Aminopyridine) ေဆးမွာ ဘိန္းမပါဘူး။
• Tricyclic antidepressants စိတ္မက်ေဆးေတြကိုလဲ သံုးႏိုင္တယ္။
• Paracetamol နဲ႔ Codeine လို ေရာထားတဲ့ေဆးေတြလဲ ရွိတယ္။
• Ibuprofen or Diclofenac ေတြကို လိမ္းေဆးအျဖစ္လဲသံုးႏိုင္တယ္။
• Capsaicin ငရုပ္သီးကေနထုတ္တယ္။ ေဆးကပ္ခြါအျဖစ္သံုးတယ္။
• Lidocaine အဆစ္ထဲထိုးေပးႏိုင္တယ္။ ပါးစပ္အနာအတြက္လဲ လိမ္းေပးႏိုင္တယ္။
• Tetrahydrocannabinol (THC) စိတ္ေရာဂါအတြက္ေဆး၊ နာတာအတြက္လဲ ေပးတယ္။
• Ketamine ေမ့ေဆးထိုးေဆးကို မေတာ္မတရားျပဳက်င့္ဘို႔၊ ပစၥည္းလုယက္ဘို႔ ေဆးမံႈ႔ အျဖစ္သံုးတယ္။
• Clonidine ယားတာ၊ စိုးရိမ္တာ၊ ေသြးတိုးနဲ႔ နာတာေတြအတြက္သံုးတယ္။
• Mexiletine ႏွလံုးခုန္မမွန္တာကို အဓိကသံုးတယ္။ နာတာကိုလဲ သက္သာေစတယ္။
• တျခား အနာသက္သာေဆးေတြကေတာ့ Nefopam, Orphenadrine, Pregabalin, Gabapentin, Cyclobenzaprine, Scopolamine ေတြျဖစ္ၾကတယ္။
• Dextromethorphan ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးျဖစ္တယ္၊ အနာလဲသက္သာေစတယ္။
• High-alcohol liquor အရက္အျပင္းကိုလဲ နာတာသက္သာ ေအာင္သံုးတယ္။

1. Calcium blood test (ကယ္လ္စီယမ္) စစ္ေဆးျခင္း http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2013/02/calcium-blood-test.html
2. Cervical Spondylosis လည္ပင္း က်ီးေပါင္းတက္ေနပါတယ္ http://doctortintswe.blogspot.com/2015/06/cervical-spondylosis.html
3. Lumbar spondylosis ခါးရိုးက်ီးေပါင္းတက္ျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/lumbar-spondylosis.html
4. Osteoarthritis အရိုး-အဆစ္နာေရာဂါ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/osteoarthritis.html
5. Osteophytosis အရိုးေရာဂါတမ်ိဳး http://doctortintswe.blogspot.com/2015/05/osteophytosis.html
6. Osteoporosis အရိုးပြေရာဂါ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/osteoporosis.html
7. Vitamin D ဗီတာမင္ (ဒီ) http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2009/08/vitamin-d.html

Dr. တင့္ေဆြ

Comments

Popular posts from this blog

က်န္းမာျခင္းသည္ လာဘ္တပါး

Furamin BC သံဓါတ္အားေဆး