Anal itching စအိုေနရာယားျခင္း

၁။ အသက္က ၂၅ ပါ။ မိန္းကေလးပါ အပ်ိဴပါ။ ေမးရမွာေတာ့ရွက္တယ္ ေဆးခန္းလဲမသြားရဲလို႔ပါ။ စအိုဝက အရမ္းယားလို႔ပါ။ ကုတ္မိလို႔ နည္းနည္းေတာင္ အနာျဖစ္ခ်င္ေနျပီဆရာ။ ဘယ္လိုလုပ္ရမွန္းလဲ မသိလို႔ ကူညီေပးပါဆရာ။

၂။ နားႏွင့္မနာ ဖဝါးႏွင့္နာပါရွင့္။ သမီးက အသက္ (၂၈) ႏွစ္ အပ်ိဳပါ။ စအိုတ၀ိုက္မွာ ယားယံေနသည္မွာ ႏွစ္လေက်ာ္ေလာက္ ရွိပါၿပီ။ သံခ်ေဆး Albandazone 400mg ကို ႏွစ္ပတ္ၿခားတစ္ခါ သံုးၾကိမ္ ေသာက္ၿပီးပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ စအိုပတ္လည္တင္မကဘဲ မိန္းမအဂၤါ ေဘးႏွစ္ဘက္ႏွင့္ အၿပင္လမ္းေၾကာင္းမွာပါ ယားယံေနပါတယ္။ ေန႔ေရာညပါ ယားေနတာပါ။ အရင္ ယားေနတာ အၿဖဴမဆင္းပါဘူး။ အခု အၿဖဴဆင္းတာ ႏွစ္ရက္ရွိပါၿပီ။

ေဆးပညာစာျဖစ္လို႔ ေရာဂါေတြကို စံုေအာင္ေရးရတယ္။ အလြယ္ဆံုးနည္းကေတာ့ သန္ခ်ေဆးေသာက္တာနဲ႔ စသင့္တယ္။ စအိုေနရာယားျခင္းကို ေဆးစာနဲ႔ Pruritus Ani လို႔ေခၚတယ္။ ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြမွာ သာမန္ကာ ရွန္ကာ ဥပမာ အစားအေသာက္၊ သန္႔ရွင္းမႈလိုတာမ်ိဳးေတြပါသလို ေဆးက်က်နနကုမွ ေပ်ာက္မွာလဲပါတယ္။ အေရျပား ေျခာက္ေသြ႔ေနျခင္း၊ အေရျပားစိုထိုင္းမႈ မ်ားေနျခင္း၊ ဝမ္းမလံုေရာဂါ၊ ဝမ္းႏုတ္ေဆး လိုတာထက္ပိုေသာက္ျခင္း၊ ေဆးေၾကာတာကို လိုတာထက္ပိုလုပ္ျခင္း၊ ဆပ္ျပာ၊ သန္႔ရွင္းေရးသံုးေဆးရည္၊ ကိုယ္ဝန္တားပစၥည္း စတာေတြနဲ႔ မတည့္ျခင္း၊ Psoriasis, Seborrhea, Eczema အေရျပားနာေတြ ရွိေနျခင္း၊ လိပ္ေခါင္း၊ စအိုကြဲနာ၊ ဂရင္ဂ်ီနာ၊ စအိုေဘး ပြန္းပဲ့ေနျခင္း၊ အပူ-အစပ္၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊ အခ်ဥ္သီး၊ ေခ်ာကလက္၊ ပိုးေသေဆးေတြ ေသာက္ေနရျခင္း၊ STD လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါ၊ Pinworms တုပ္ေကာင္ (သန္ေကာင္) ရွိျခင္း၊ စအို ကင္ဆာ၊ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားျခင္း၊ ေသာကမ်ားျခင္း၊

အေၾကာင္းခံကိုရွာျပီး ကုသရမယ္။ ေနရာကို သန္႔ရွင္းေရး လုပ္သင့္သေလာက္ ညင္ညင္သာသာ လုပ္ပါ။ ျပီးတာနဲ႔ ေျခာက္ေသြ႔ေအာင္လုပ္ပါ။ ေပါင္ဒါ ထည့္ႏိုင္တယ္။ ေလမႈတ္ကရိယာ သံုးႏိုင္တယ္။ (တစ္ရွဴး-ေပပါ) သံုးႏိုင္တယ္။ (တစ္ရွဴး-ေပပါ) အမ်ိဳးအစား ေျပာင္းသံုးပါ။ ဝမ္းခ်ဳပ္တာ၊ ဝမ္းပ်က္တာ ကုသပါ။ အတတ္ႏိုင္ဆံုး မကုပ္ပါနဲ႔။ ေရေအး၊ ေရေႏြး သံုးၾကည့္ပါ။ (ေကာ္တြန္) ေအာက္ခံသာသံုးပါ။ တင္းၾကပ္မေနပါေစနဲ႔။

Pinworm တုပ္ေကာင္ (သန္ေကာင္)
Mebendazole (Vermox) ေဆးကို တၾကိမ္တည္းေပးတာနဲ႔ ရတာမ်ားတယ္။ တခ်ိဳ႕ကို ၁ ပါတ္ေနတခါ၊ ဒါမွ မဟုတ္ ၂ ပတ္ေနတခါ ထပ္ေပးရတယ္။ တၾကိမ္တည္းေပးျပီးေနာက္ ၃ ပတ္ေနရင္ တခါထပ္ေပးသင့္တယ္။ ေနာက္ ၃ ပတ္ ေနရင္ရင္ တခါ၊ ေပါင္း ၃ ခါေပးရတယ္။ အသက္ ၂ ႏွစ္ေအာက္ ေဆးတဝက္သာေပးပါ။ Albendazole ကိုလဲ အဲလို ေပးသင့္တယ္။ ဒီေဆးက ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးနဲနဲပိုတယ္။ Pinworms သန္ေကာင္က ဆီးလမ္း၊ လိင္လမ္းကိုပါ ကူးစက္တာဆိုရင္ Mebendazole (Vermox) + Ivermectin (Stromectol) ေဆး ၂ မ်ိဳး တြဲေပးရမယ္။

Ivermectin (Stromectol) ေဆး
အေရျပားေအာက္ကေနဝင္တဲ့ Strongyloidiasis (Threadworm) သန္ေကာင္အတြက္ သံုးတယ္။ အသဲနဲ႔ အူထဲအထိ ေရာက္တယ္။ Onchocerciasis (River blindness) ေရာဂါအတြက္ကိုလည္း ေပးတယ္။ မ်က္စိကို ထိခိုက္ေစတဲ့ သန္ေကာင္ ျဖစ္တယ္။ 3, 6, or 12 လစီျခား ေပးရမယ္။ လူၾကီး 150 mcg/kg တၾကိမ္ေပးပါ။ ေနာက္ ၃-၁၂ လမွာ ထပ္ေပးပါ။ အသက္ ၂ ႏွစ္ေအာက္ ေဆး တဝက္သာေပးပါ။ Strongyloidiasis (Threadworm) အတြက္ေပးရင္ ဝမ္းစစ္တာကို ၃ ခါ လုပ္သင့္တယ္။ မေတြ႔မွ ကင္းရွင္းျပီလို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။ လူၾကီး = 200 mcg/kg နဲ႔ ၂ ႏွစ္ေအာက္ ေဆးတဝက္သာေပးပါ။ Roundworm သန္လံုးေကာင္၊ သန္းနဲ႔ ဝဲ-ယားနာေတြအတြက္လည္း သံုးႏိုင္တယ္။ ဒီေဆးကို အစာမရွိခ်ိန္မွာ ေပးတာေကာင္းတယ္။ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳး = ေခါင္းကိုက္၊ ေခါင္းမူး၊ ၾကြက္သားနာ၊ ပ်ိဳ႕၊ ဝမ္းပ်က္။

Yeast infections (Candidiasis) မိႈ (ဖန္းဂတ္စ္)
အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ျဖစ္ေလ့ရွိတယ္။ စအိုေနရာသာမက (ဗဂ်ိဳင္းနား) ေနရာေတြမွာပါ ယားတယ္။ ဆီးခ်ိဳးရွိေနရင္ ပိုဆိုးမယ္။ လူေတြရဲ႕ ပါးစပ္ နဲ႔ (ဗဂ်ိဳင္းနား) မွာ ရွိေနတဲ့အေကာင္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေမြးလမ္းေၾကာင္းမွာ ဒီမိႈေၾကာင့္ရတဲ့ ေရာဂါကို STD လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါလို႔ မသတ္မွတ္ဘူး။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ တသက္မွာ အနည္းဆံုးတခါ ျဖစ္သူေပါင္း ၇၅% ရွိတယ္။ ယားမယ္၊ အျဖဴဆင္းမယ္၊ ဒိန္ခဲလို အဖတ္အဖတ္ေတြ ျဖစ္တတ္တယ္။ လိင္ဆက္ဆံတဲ့အခါ နာမယ္။ ဒီေဆးေတြက (ဗဂ်ိဳင္းနား) ထဲ ထည့္ရတယ္။ စအိုေနရာကိုပါ လိမ္းႏိုင္တယ္။ Clotrimazole Vaginal suppositories ေမြးလမ္းထည့္ေဆး 100 mg ၆ ည၊ 200 mg ၃ ည။ Miconazole ointment or 2% cream or 100-200 mg suppository ေမြးလမ္းထည့္ေဆး၊ ၃ ည။ Nystatin 100,000 units vaginal tablets ေမြးလမ္းထည့္ေဆး ၁၄ ရက္။ Fluconazole 150 mg ျပန္ျပန္ျဖစ္ေနသူေတြကို တပါတ္တခါ ေပးတယ္။ အျဖဴဆင္းတာနဲ႔ပါ တြဲေနတတ္လို႔ Metronidazole စားေဆး တခါေသာက္ ၁ ျပား၊ တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၇ ရက္ ေသာက္ပါ။

ယားတာကိုသက္သာေအာင္ Hydrocortisone cream or ointment (Cortaid, Preparation H Anti-Itch Cream) (စတီရြိဳက္) လိမ္းေဆး အမ်ားဆံုး သံုးတယ္။ Zinc oxide ointment (Desitin, Balmex) လိမ္းေဆး နဲ႔ Capsaicin ငရုပ္သီးကေနလုပ္တဲ့ လိမ္းေဆးကိုလဲ သံုးႏိုင္တယ္။ Antihistimine (Cetrizine) ေသာက္ေဆး တည ၁ ျပားေသာက္ရင္ ယားတာ သက္သာမယ္။ အဲတာေတြက ျဖစ္ေစတာကို ေပ်ာက္ေစတာမဟုတ္ပါ။

Dr. တင့္ေဆြ