Flu Vaccine တုပ္ေကြးကာကြယ္ေဆး

၁။ ဆရာတင္ထားတဲ့ တုပ္ေကြးကာကြယ္ေဆးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ Post တခုမွာ ရာသီဥတု ေအးလာခ်ိန္မွသာ တုပ္ေကြး ၀င္ပါတယ္။ အခုမွ ပူမလို႔ရွိေသးတယ္၊ အေစာႀကီး ႀကိဳတင္ထိုးရန္မလိုပါဆိုတာကို ဖတ္ရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ COVID 19 စ ေတြ႕ၿပီဆိုတဲ့ ကာလတုန္းက ဆရာေရးခဲ့တဲ့ Post တခုမွာ Flu Vaccine ႀကိဳထိုးထားဆိုတဲ့ စာေလးကို ဖတ္မိလိုက္ပါတယ္ရွင့္။ အဲဒီတုန္းက March လ။ မိသားစု၀င္အားလုံးကို တုပ္ေကြးကာကြယ္ေဆး ထိုးလိုက္မိပါတယ္။ ခုဆို အေစာႀကီးထိုးစရာမလိုဆိုေတာ့ ေဆးရဲ႕ effect က ထိေရာက္ပါ့မလားဆရာ။ ထပ္ထိုးဆရာလိုေသးလား၊ ဘယ္အခ်ိန္ျပန္ထိုးသင့္လဲ သိပါရ ေစဆရာ။ ဆရာ့ အေျဖကိုေစာင့္ေနတုန္း ဒီရက္ပိုင္းမွာပဲ တုပ္ေကြးေဆးေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ ထပ္တက္လာလို႔ တဆက္တည္းေမးပါရေစဆရာ။ ျမန္မာႏိုင္ငံက FDA အသိမွတ္ျပဳ ေဆးက Vaxigrip tetra နဲ႔ Influvac  ၂ မ်ိဳးပဲရွိပါတယ္တဲ့ ဒါကလည္း ေမလ ေလာက္မွပစၥည္းက၀င္ပါတယ္တဲ့။ က်မတို႔ ထိုးလိုက္တာက Fluarix tetra ဆရာ၀န္တေယာက္ ထိုင္းက သြြင္းတာပါ။ Cold Chain error ျဖစ္နိင္လို႔  side effects ရွိတယ္ဆိုၿပီးလည္းဖတ္ရပါတယ္ရွင့္။ အဲ့ဒီ side effects က ဘာဆိုတာေတာ့ မသိရပါဘူးဆရာ။ ခုလို FDA မရွိေသးတဲ့ ေဆးကိုအခ်ိန္ေစာထိုးထားမိလို႔ FDA ရွိေဆးကို ခု ၅ လပိုင္းမွာ ထပ္ထိုးစရာလို မလို သိပါရ ေစရွင့္။

ကာကြယ္ေဆးေတြ ကိုးလ္ခ်ိန္း ပ်က္ရင္ အာနိသင္သာ ထိေရာက္မႈ က်မယ္။
တုပ္ေကြးကာကြယ္ေဆးကို ယူအက္စ္ေအမွာေတာ့ ေအးလာခ်ိန္နီးရင္ တႏွစ္တခါ ထိုးၾကရတယ္။
အသက္ၾကီးသူေတြက ပိုလိုအပ္တယ္။ ကိုယ္ခံနာတာရွည္ေရာဂါရွိေနသူေတြလည္း လိုအပ္တယ္။
တခါထိုးရင္ တႏွစ္ခံတယ္။ ေဆးကို တႏွစ္တၾကိမ္အသစ္ထုတ္ရတယ္။

၂။ တုပ္ေကြးကာကြယ္ေဆး ထိုးေဆးက လူျကီးနဲ့ကေလးအတူတူပဲလားဆရာ လူျကီး ၂ ေယာက္နဲ့ ကေလး ၅ နွစ္ တေယာက္ ၁၁ နွစ္တေယာက္ထိုးခ်င္လို့ပါ ဆရာ ေဆးေရာင္းသူက ကေလး လူျကီးေဆးက အတူတူပဲေျပာလို့ပါ ဆရာ

Flu Vaccine တုပ္ေကြးကာကြယ္ေဆးကို ယူအက္စ္ေအမွာ Flu shot ေခၚတယ္။ ယူေကမွာ Flu Jab လို႔ေခၚတယ္။ ေဆးေတြကေတာ့ -
1. TIV, QIV (injection of trivalent or quadrivalent, killed vaccine) အသားေဆးထိုးေဆးနဲ႔
2. LAIV, Q/LAIV (nasal spray of live attenuated influenza vaccine) ႏွာေခါင္းထဲထည့္ေဆးျဖစ္တယ္။

WHO သတ္မွတ္ခ်က္အရ အသက္ၾကီးသူေတြ၊ နာမက်န္းသူေတြ၊ နာတာရွည္ေရာဂါသည္ေတြ၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြ၊ က်န္းမာေရး ဝန္ထမ္းေတြနဲ႔ ၆ လကေန ၂ ႏွစ္အထိကေလးေတြကို ထိုးေစပါတယ္။ အေမရိကားမွာ အသက္ ၆ လ အထက္ကိုသာထိုးတယ္။ အသက္ ၂ ႏွစ္ေအာက္ကေလးေတြကို live attenuated vaccine ေဆးမထိုးဖို႔ ကန္႔သတ္ထားပါတယ္။ inactivated vaccines အမ်ိဳးအစားဆိုရင္ တိတိက်က်ေျပာမရေသးပါ။ HIV ရွိေနသူေတြကို ထိုးေစတယ္။ ထိေရာက္မႈအတြက္ မတူတဲ့ကိန္းဂဏန္းေတြရွိတယ္။

ကာကြယ္ေဆးထိုးျပီး ၂-၄ ပါတ္ေနရင္ ခုခံႏိုင္စြမ္း အျမင့္ဆံုးျဖစ္တယ္။ ၆ လ ေနာက္မွာက်လာတယ္။ ၂-၃ ႏွစ္ ေလာက္အထိ တန္းေနတယ္။

ေဆးထိုးလိုက္ရင္ ႏွာရည္ယိုတယ္၊ လည္ေခ်ာင္းနာတာ၊ ၾကက္ဥနဲ႔မတည့္တာေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေဆးေစ်းနဲ႔ ထိေရာက္မႈ အေကာင္း-အဆိုး ျငင္းေနၾကတံုးဘဲ။ ကြ်န္ေတာ္ေတာ့ ထိေရာက္တယ္ထင္တယ္။ ေဘးထြက္သက္ေရာက္မႈလည္း မခံရပါ။

အေမရိကားမွာ Nasal spray (Live attenuated virus) ႏွာေခါင္းပန္းရတဲ့ တုပ္ေကြးကာကြယ္ေဆးကို ဒီလိုလူေတြကို မသံုးဘို႔ အၾကံေပးထားတယ္။
• ၂ ႏွစ္ေအာက္ကေလးေတြ၊
• အသက္ ၅ဝ ေက်ာ္သူေတြ၊
• အလာဂ်ီရတတ္သူေတြ၊
• ပန္းနာရွိသူေတြ၊
• ကေလးေတြမွာ Aspirin ေဆးေပးေနရသူေတြ၊
• ႏွလံုး၊ အဆုပ္၊ ေက်ာက္ကပ္၊ အသဲ၊ ဦးေႏွာက္နဲ႔အာရံုေၾကာ၊ ေသြးေရာဂါရွိေနသူေတြ၊
•AIDS ရွိသူေတြနဲ႔
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြ။

ၾကက္ဥနဲ႔မတည့္သူေတြကို တုပ္ေကြးကာကြယ္ေဆးေပးလို႔မရပါ။ Flublok Seasonal Influenza (Flu) Vaccine ကို အသက္ (၁၈) ႏွစ္ေက်ာ္ရင္ ထိုးႏိုင္တယ္။

ထိုးထားျပီးသူေတြ မမွားပါ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ အစစအရာရာ ပိုေကာင္းေအာင္ အားလံုးကၾကိဳးစားၾကရပါမယ္။ ကြ်န္ေတာ္က စာသာေရးႏိုင္တယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ