Breast Fibroadenosis (ဖိုက္ဘရို-အဒီႏိုးဆစ္) ရင္သားေရာဂါ

၁။ သမီးက (႕႕႕႕႕) ပါ။ သမီးရဲ႕ ရင္သားညာဘက္ (ခ်ဳိင္းနား) ျခမ္းေပၚမွာ အက်ိတ္ေပါက္ေနပါတယ္။ ၃ ပတ္ေလာက္ အရမ္းနာျပီးရင္ ၈ ရက္ေလာက္ သက္သာသြားျပန္ပါတယ္။ (႕႕႕႕႕) ေဆးရုံမွာလည္း သြားျပီးတဲ့ျပအခါမွာ ေဟာ္မုန္းမညီတဲ့ Fibroadenosis ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ အဲ့ဒီအတြက္ ပဋိဇီဝေဆးမ်ား ေသာက္ရမည္ဟုေျပာပါသည္။ သမီးက အိမ္ေထာင္ မက်ေသးပါဘူး။ ေနာက္ ၂ ႏွစ္တြင္ အိမ္ေထာင္ျပဳျပီး ကေလးတန္းယူရန္လည္း အစီစဥ္ရွိပါသည္။ အသက္က ၂၆ ႏွစ္ ရွိပါျပီ။ ၄င္းေဆးမ်ားကုိေသာက္ျပီး ကေလးမရမွာကုိလည္း စုိးရိမ္ပါတယ္ရွင့္။ ဒါေၾကာင့္ လမ္းထိပ္ရွိေဆးခန္းတြင္ ေဆးရုံေဆးစာအုပ္ႏွင့္တကြ ထပ္မံျပသရာ ဆရာဝန္မွ ခြဲစိတ္ပါရန္၊ ေဆးေသာက္လွ်င္လည္း အရွင္း ေပ်က္ကင္းႏုိင္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္းႏွင့္ ေသြးဆုံးခ်ိန္ (သုိ႔) အသက္ 40/50 ပတ္၀န္းက်င္တြင္ ကင္ဆာျဖစ္ႏုိင္ရန္ 50% ျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း ေျပာပါသည္။ ေဆးရုံစာအုပ္ Scan လည္း ပူးတြဲေပးပုိ႔အပ္ပါသည္။ မည္သုိ႔ ဆုံးျဖတ္သင့္သည္ကုိ ဆရာ႔ဆီမွ အၾကံျပဳခ်က္ ထပ္မံရလုိပါသျဖင့္ အၾကံေတာင္းခံအပ္ပါသည္ရွင္။

ေဆးကုရာမွာ ဒုတိယအၾကံဥာဏ္၊ တတိယအၾကံဥဏ္ယူတာ ေကာင္းပါတယ္။ အၾကံေပးသူကလဲ ေတာ္သင့္သူျဖစ္ရမယ္။ ကြ်န္ေတာ္က အထူးကု မဟုတ္ပါ။ Fibroadenosis (ဖိုက္ဘရိုဆစ္စ္တစ္) ေရာဂါဟာ Fibrocystic disease အမ်ိဳးအစား ျဖစ္တယ္။ နာမည္ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ေခၚတယ္။ အရင္က Mammary dysplasia, Chronic cystic mastitis or Hyperplastic cystic disease လို႔ ေခၚခဲ့တယ္။ နာမည္မ်ားတာ ရႈတ္ေအာင္လုပ္တာေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ျဖစ္ေစတဲ့အေၾကာင္းရင္းကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ျပီး လူနာေျပာတာကို စမ္းသပ္ စစ္ေဆးလို႔ ေတြ႔ရတာနဲ႔ ေရာဂါေဗဒ စစ္ေဆးေတာ့ ေတြ႔ရတာနဲ႔ ဆက္စပ္မႈက အံက်မျဖစ္တာလဲ ရွိေသးတယ္။

၂။ ဆရာရွင့္ ကြ်န္မကေလး ၁၂ လထဲမွာ နိ႔တိုက္မိခင္ပါ။ ႕႕႕႕႕ မွာေနပါတယ္။ အသက္ ၃၁ ပါ။  ညာဘက္ရင္သားမွာ အက်ိတ္ေလးေတြ႔လို႔ ျပၾကည့္တာ ကေလးနို႔ျဖတ္ရမယ္။ တလေနျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုျပီး ေဆေပးလိုက္ပါတယ္။ စမ္းၾကည့္ေတာ့ အေျမွာင္းလိုက္ေလးလို႔ေျပာပါတယ္။ ကင္ဆာက်ိတ္က စမ္းရုံနဲ႔သိႏိုိင္ပါလားဆရာ။ ရင္သားကမနာပါ။ ညာဘက္ပခံုး လက္ေမာင္းေနာက္ေၾကာေညာင္းတာ ကေလးေကာင္းေကာင္းမခ်ီႏိုင္ပါ။ အျမဲမအီမသာၾကီး ခံစားေနရပါတယ္။ ကင္ဆာက်ိတ္ ဟုတ္မဟုတ္ ဘယ္လိုသိႏိုင္မလဲရွင့္။ ေဆးမွတ္တမ္းေလးပို႔ေပးလိုက္ပါတယ္။ mammogram report ပါဆရာ။ ၁၃-၁-၁၅ ကရိုက္ထားတာပါ။ သမီးအက်ိတ္က cancer ျဖစ္နိုင္ပါသလားဆရာ။
ေတာ္ေတာ္စိတ္ဆင္းရဲေနလို႔ပါဆရာ။ ေသခ်ာေလးေျပာျပပါလား။

ရင္သား-ကင္ဆာ (၁) ကို ပို႔လိုက္ျပီးျဖစ္ပါတယ္။ (မင္မိုဂရမ္) မွာ (ဖိုက္ဘရို-အဒီႏိုးဆစ္) လို႔ ေရးထားတယ္။ ဒီေရာဂါရွိတဲ့ အမ်ိဳးသမီးကေန ရင္သားနာေနလို႔ပါရွင့္လို႔ ေျပာၾကတာခ်ည္းျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕က အက်ိတ္လိုလို ေတြ႔တယ္လို႔လဲေျပာမယ္။ ခြဲစိတ္တဲ့အခါ အက်ိတ္သန္႔သန္႔ ေတြ႔ရတာ မဟုတ္ဘဲ မာခဲေနတာကိုသာ ေတြ႔ရပါတယ္။ FA လို အပ်ိဳရြယ္ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတာမ်ိဳးက သန္႔သန္႔ေလး ခြဲထုတ္လို႔ရတယ္။ ကင္ဆာဆိုရင္လဲ အေပၚယံအဖံုးမပါလို႔ ေရာေထြးေနတယ္။

အႏုၾကည့္မွန္ဘီလူးနဲ႔ စစ္ေဆးရင္ Fibrosis, Adenosis, Epitheliosis and Cyst formation ေတြကို ေတြ႔ရမယ္။ တခ်ိဳ႕ ေရာဂါေဗဒပညာရွင္ေတြက ဒါကို ေရာဂါလို႔ ေခၚသင့္ပါရဲ႕လား ေမးခြန္းထုတ္တယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ မွန္ဘီလူး ေအာက္မွာ ေတြ႔တာေတြအားလံုးက နည္းတာမ်ားတာကလြဲရွင္ ပံုမွန္ရွိေနၾက (တစ္ရွဴး) ေတြသာ ျဖစ္ၾကလို႔ဘဲ။ ဆန္းတာေတြ၊ ကင္ဆာျဖစ္သလိုမ်ိဳး ေျပာင္းလဲသြားတာေတြ ဒီေရာဂါမွာမရွိပါ။

ဆရာဝန္ေတြကေတာ့ လူနာကို ေဆးကုေပးရမွာဘဲ။ နာတယ္ေျပာေနတာကိုး။ နာလို႔ အလုပ္ပ်က္၊ ေက်ာင္းပ်က္၊ စိတ္ပ်က္တယ္ မဟုတ္ပါလား။ အက်ိတ္လိုလို အခဲလိုလိုရွိေနတယ္ ဆိုတာကိုက ေျခာက္လွန္႔ေနသလို ျဖစ္ေသးတယ္ မဟုတ္ပါလား။ လူနာ သက္သာရာရေၾကာင္းေတာ့ လုပ္ေပးရတယ္။

ေနာက္ပိုင္း ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြအရ Fibroadenosis ဟာ လတိုင္းလတိုင္း ရာသီျဖစ္စဥ္နဲ႔အတူ ရင္သားမွာ လိုက္ျပီး ေျပာင္းလဲေနတာေတြက ဆိုးဆိုးဝါးဝါးျဖစ္လာတာလို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။ လိင္ပိုင္း-ေဟာ္မုန္းေတြ အတက္-အက်ကေန ဆက္ျဖစ္တာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ ျဖစ္တတ္သူေတြကလဲ အသက္အားျဖင့္ ၂၅-၃၅ ၾကားေတြျဖစ္လို႔ လိင္နဲ႔ဆိုင္တာအားလံုး အတက္ၾကြဆံုး ကာလေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒီအယူအဆကို (ANDI) လို႔ နာမည္ခပ္ရွည္ရွည္ ေခၚတယ္။ ကင္ဆာ မဟုတ္တဲ့ ရင္သားျပႆနာေတြကို ျခံဳေခၚလိုက္တာ ျဖစ္တယ္။

Fibroadenosis ဟာ တေန႔မွာ ကင္ဆာျဖစ္လာႏိုင္ေျခ ရွိသလား
Dupont and Page ေလ့လာမႈအရ ဆက္စပ္မႈမရွိႏိုင္ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Fibroadenosis ထဲက မ်ိဳးကြဲတခုျဖစ္တဲ့ Atypical ductal (ADH) နဲ႔ Lobular epithelial hyperplasia (ALH) ဆိုရင္ေတာ့ တခ်ိန္မွာ Breast cancer ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ အလားအလာ သူမ်ားထက္ေတာ့ပိုမ်ားတယ္။ ဆိုလိုတာက ဒီလိုရင္သားေရာဂါ မရွိသူေတြထက္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ပိုမ်ားတာကို ေျပာတာျဖစ္တယ္။ ADH ကေန ၄ ဆ ပိုတယ္။ တကယ္လို႔ မိသားစုရာဇဝင္မွာ ရင္သား-ကင္ဆာရွိေနရင္ ၈ ဆ ပိုသြားမယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ကို Yearly reviews ႏွစ္စဥ္ေဆးစစ္တာနဲ႔ Mammograms (မင္မိုဂရမ္) ရိုက္တာ လုပ္ေပးရတယ္။ ADH အမ်ိဳးအစားကို Tamoxifen ေဆး ၅ ႏွစ္ေပးတာ အက်ိဳးမ်ားေစတာေတြ႔ရတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ၅ဝ% နည္းသြားေစတယ္။

ခ်ဳပ္လိုက္ရင္ (၁) နာေနတာကို ကုရမယ္။ အနာသက္သာေဆးေတြ ေပးမယ္။ (၂) အက်ိတ္ဆိုတာကို ကုရမယ္။ ကုရမယ္ ဆိုတာ စမ္းသပ္မႈ စနစ္တက် လုပ္ဘို႔က အရင္ျဖစ္တယ္။ ေရာဂါရာဇဝင္၊ မိသားစုရာဇဝင္၊ စစ္ေဆးစမ္းသပ္မႈ၊ နာတာက ဘယ္ေလာက္အထိ ဆိုးသလဲ။ အက်ိတ္ကို က်က်နန စမ္းဘို႔လုိတယ္။ Mammogram နဲ႔ Ultrasound scan လိုမယ္။

Fine needle aspiration (FNA) အပ္ေသးေသးနဲ႔စုပ္ယူနည္း၊ Core needle biopsy အပ္ၾကီးၾကီးနဲ႔စုပ္ယူနည္း၊ Tru-cut biopsy ခြဲစိတ္ျပီး အသားစထုတ္ယူနည္း Excision ခြဲစိတ္ထုတ္ျပစ္နည္းေတြ ေရြးခ်ယ္လုပ္ရမယ္။ ကင္ဆာ မဟုတ္တာ ေသျခာခ်င္လို႔ ျဖစ္တယ္။

Dr. တင့္ေဆြ