Infertility Q and A ကေလးမရႏိုင္ေသးျခင္း အေမးအေျဖမ်ား

ကိုယ္ဝန္မရေစတဲ့ အေၾကာင္းေတြမွာ ၃ ပံု ၁ ပံုက အမ်ိဳးသား၊ ေနာက္ ၃ ပံု ၁ ပံုကအမ်ိဳးသမီးနဲ႔ က်န္ ၃ ပံု ၁ ပံုက ႏွစ္ေယာက္လံုးနဲ႔ ဆိုင္တာေတြ႔ရတယ္။ ဒီဆန္းစစ္မႈက မတူတာေတြလဲရွိပါတယ္။ ကေလးမရျဖစ္ေနၾကရတဲ့ အဓိက အေၾကာင္းရပ္ ၃ ခုရွိတယ္။ ၈ဝ% စံုတြဲေတြမွာ ေတြ႔ရရမွာက -
၁။ အမ်ိဳးသမီးကလစဥ္ မ်ိဳးဥထြက္တာ၊
၂။ အမ်ိဳးသားသုက္ပိုး ျပႆနာနဲ႔
၃။ အမ်ိဳးသမီးသားအိမ္ျပြန္ ျပႆနာေတြျဖစ္တယ္။

မ်ိဳးဥထြက္ျခင္း
သေႏၶရျခင္းရ့ဲအေျခခံဟာ မမ်ိဳးဥနဲ႔ က်ားသုက္ပိုးေတြ႔ၾကဘို႔ ျဖစ္တယ္။ ကေလးမရႏိုင္ေသးသူေတြ အလြယ္ဆံုး စလုပ္ႏိုင္တာက မ်ိဳးထြက္-မထြက္သိဘို႔ျဖစ္တယ္။ အိမ္မွာတင္ကိုယ္တိုင္စမ္းႏိုင္တယ္။ မ်ိဳးဥထြက္ေစတဲ့ေဆးကိုလဲ ဝယ္ေသာက္ႏိုင္ေသးတယ္။ မ်ိဳးဥဆိုတာရာသီလတလရဲ႕ အလည္ရက္မွာတလမွာတခါ၊ တခါမွာတဥသာထြက္တယ္။ ၂၈ ရက္တခါ ရာသီလာသူက ၁၄ ရက္၊ ၃ဝ ရက္တခါဆိုရင္ ၁၅ ရက္မွာထြက္လိမ့္မယ္။ မ်ိဳးဥထြက္မဲ့ ရက္ရဲ႕ေရွ႕ ၄-၆ ရက္မွာ အတူေနတာက ကိုယ္ဝန္ရဘို႔ အျဖစ္ႏိုင္ဆံုးရက္ေတြ ျဖစ္တယ္။ (စာသပ္သပ္ေရးထားပါတယ္။)

သုေတသနအရတိတိက်က် ေျပာရရင္ -
• ၃ဝ% ေသာအမ်ိဳးသမီးေတြကအဲဒီလလယ္ရက္ အတိအက်မွာမ်ိဳးဥထြက္တယ္။
• ၆ဝ% က လလယ္ရက္ထက္ ၁ ရက္ေစာထြက္တယ္။
• အားလံုးကို ျခံဳလိုက္ရင္ ၇၈%က လလယ္ရက္ထက္ ၂ ရက္ေစာထြက္တယ္။
• ၈ ရက္ေျမာက္ေန႔ကေန ၁၉ ရက္အတြင္းဟာကိုယ္ဝန္ အရႏိုင္ဆံုးရက္ေတြ ျဖစ္တယ္။
• ၈ ရက္ေျမာက္ကေန ၁၉ ရက္ေျမာက္အတြင္း မအတူေနသူေတြထဲက ၄႕၇% ကိုယ္ဝန္ရၾကတယ္။
• ၈ ရက္ေျမာက္ကေန ၁၉ ရက္ေျမာက္အတြင္း အတူေနသူေတြထဲက (ကြန္ဒြမ္) နည္း၊ သုက္ရည္ကို အျပင္ထုတ္နည္း သံုးသူေတြမွာ ၅႕၆% ကိုယ္ဝန္ ရၾကတယ္။
• ၈ ရက္ေျမာက္ကေန ၁၉ ရက္ေျမာက္အတြင္းဘာအကာအကြယ္မွ မသံုးသူေတြထဲက ၁၁႕၉% ကုိယ္ဝန္ ရၾကတယ္။
• မ်ိဳးဥထြက္ရက္အတိမွာအတူေနသူေတြ ၈-၁ဝ% ကိုယ္ဝန္ရၾကတယ္။
• မ်ိဳးဥမထြက္ခင္ ၅ ရက္ အလိုမွာအတူေနသူေတြ ၄% ကိုယ္ဝန္ရၾကတယ္။
• မ်ိဳးဥမထြက္ခင္ ၄ ရက္အလိုမွာအတူေနသူေတြ ၁၅% ကိုယ္ဝန္ရၾကတယ္။
• မ်ိဳးဥမထြက္ခင္ ၂ ရက္အလိုမွာအတူေနသူေတြ ၂၅-၂၈% ကိုယ္ဝန္ရၾကတယ္။

ကိုယ္ဝန္ရေစဘို႔ ဆက္ဆံနည္းလမ္းမ်ား
တားေဆး-တားနည္း၊ (ကြန္ဒြမ္) မသံုးပါနဲ႔။ စိတ္မေလာပါနဲ႔၊ စိတ္မေစာပါနဲ႔၊ အခ်ိန္ယူပါ။ လိင္စိတ္တိုးေဆးေတြ၊ လိင္စိတ္အားေပးအစာေတြကို အားမကုိးပါနဲ႔။ လိင္စိတ္မ်ားတာ၊ သန္တာနဲ႔ေတာ့ ကေလးမရပါ။ ကေလးရေအာင္ ရက္ေရြးျပီးသာ အတူတာလည္း အားမကိုးပါနဲ႔ ပံုမွန္ လင္-မယားေတြလိုသာ ျပဳမူ-ဆက္ဆံပါ။ မရရေအာင္ ခဏခဏ ဆက္ဆံမယ္လို႔လည္း စိတ္မကူးပါနဲ႔။ စိတ္တင္းအားေတြ ေလွ်ာ့ခ်လိုက္ပါ။ တာဝန္အရလုပ္ရတာမ်ိဳး မျဖစ္သင့္ပါ။ ေခ်ာေမြ႔အရည္-ဆီသံုးစရာလိုရင္ သုက္ပိုးသတ္ေဆးမပါတာ သတိထားပါ။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ႏွစ္ေယာက္လံုးေက်နပ္အားရမႈ ျဖစ္ေစေအာင္ ၾကိဳးစားပါ။ မိန္းမအထက္ကေနနည္းလည္းရပါတယ္။ ေန႔တိုင္းေနသင့္တယ္ ဆိုတာမဟုတ္ပါ။ ဒီရက္ကိုမွ မဆက္ဆံမိရင္ မရႏိုင္ဘူးဆိုတာလည္း မမွန္ပါ။

သုက္ရည္ျပန္ထြက္ျခင္း
ဆက္ဆံျပီးခ်ိန္ သုက္ရည္အျပင္ထြက္တိုင္း ကေလးမရေစတဲ့ အေၾကာင္းမွန္လို႔ အေသအျခာမေျပာႏိုင္ပါ။ (ဗဂ်ိဳင္းနား) အဝကေနထြက္တာတိုင္းလည္း သုက္ရည္ ဟုတ္ခ်င္မွဟုတ္မယ္။ အမ်ိဳးသမီးကထြက္တဲ့ အရည္လဲ ျဖစ္ႏိုင္ေသးတယ္။ ဆက္ဆံျပီးခ်ိန္ ထြက္တဲ့အရည္မွာ ၅% သာသုက္ရည္ျဖစ္ျပီး၊ ၉၅% က တျခားအရည္ ျဖစ္တယ္။ ပိုတဲ့ ပံုမွန္သုက္ရည္ လွ်ံထြက္တာလဲရွိႏိုင္တယ္။ သုက္ရည္အျပင္ထြက္တဲ့စာ မဖတ္ရေသးရင္ ဖတ္ပါ။ လိုက္နာပါ။

သားအိမ္အေနအထား
သားအိမ္အေနအထား AV မ်ားတယ္။ RV ျဖစ္ေနတာနဲ႔ ကေလးမရေစတာ မဟုတ္ပါ။ ႏွစ္မ်ိဳးလံုးကေနကိုယ္ဝန္ ရေစပါတယ္။ ေလ့လာမႈေတြအရ RV ေနာက္ျပန္ျဖစ္ေနသူေတြမွာ နည္းႏိုင္တယ္လို႔ေတာ့ ဆိုပါတယ္။ ကေလးမရေစဘူး ေျပာတာ မဟုတ္ပါ။ ကြ်န္ေတာ့္ ေဆးခန္းေလး RV နဲ႔လာေမြးသူေတြ မနည္းရွိပါတယ္။ AV ထဲကလည္း ကေလးမရႏိုင္ေသးသူေတြ တပံုတပင္ရွိတယ္။

အမ်ိဳးသမီးဟာ ပက္လက္အေနအထားေနခ်ိန္မယ္ သုက္ရည္ကိုဗဂ်ိဳင္းနားအဝေနရာမွာသာ စြန္႔ထုတ္တယ္ဆိုရင္ေတာင္မွ ေအာက္ဖက္ဆီကို ဆင္းဝင္ေစႏိုင္တယ္။ RV ျဖစ္ေနသူပက္လက္အေနအထားမွာ သုက္ရည္ကို ဗဂ်ိဳင္းနား အတြင္းနက္ဆံုး ေနရာမွာ စြန္႔ထုတ္တယ္ဆိုရင္လဲ ဖိုနဲ႔မဆြဲအားသေဘာအရ အလြယ္တကူ ဝင္လာေစမယ္လို႔လဲ ယူဆတယ္။ AV မွာ သုက္ရည္ကို ဗဂ်ိဳင္းနားအတြင္းနက္ဆံုးေနရာမွာ စြန္႔ထုတ္တယ္ဆိုရင္ ဖိုနဲ႔မဆြဲအားသေဘာအျပင္ ကမာၻဆြဲအားသေဘာနဲ႔ (ဂဲၾသေမထရီ) သေဘာတရားေတြအရ ပိုလို႔ေတာင္ လြယ္မယ္လို႔ ယူဆႏိုင္တယ္။ သုက္လႊတ္ခ်ိန္မွာ RV ျဖစ္ေနသူ အမ်ိဳးသမီးရဲ႕ တင္ပါးေအာက္မွာခပ္နိမ့္နိမ့္ အခုအခံေလးထားပါ။ ခါးကတင္ပါးရဲ႕ ေအာက္မွာေရာက္ေနပါေစ။ အတူေနျခင္းအဆံုးသတ္ျပီးခ်ိန္မွာ ပက္လက္ဆက္ေနပါ။ ေဆးေၾကာတာကို ခ်က္ခ်င္းမလုပ္ပါနဲ႔။ စိတ္ထဲမွာ သန္စြမ္းလွတဲ့ သုက္ပိုးေတြဟာ ကူးခတ္ျပီး အတြင္းထဲကို ဝင္ေနၾကတယ္လို႔ ခိုင္မာတဲ့ စိတ္ကူးထားေပးပါ။

ေဆစစ္္ျခင္း
လိုအပ္လာရင္ေတာ့ မ်ိဳးပြါးအထူးကုဆရာဝန္ဆီသြားပါ။ ဒါေတြ လုပ္ပါလိမ့္မယ္။
1. ေယာက္်ား-သုက္ပိုးစစ္ေဆးျခင္း၊
2. အမ်ိဳးသမီးေသြးစစ္ျခင္း၊ ရာသီရက္ ၃ မွာ FSH, LH, PRL and TSH လုပ္မယ္။
3. ရာသီရင္ ၈ မွာ Hysterosalpingogram, X-ray လုပ္မယ္။
4. ရာသီရက္ ၁ဝ-၁၃ မွာ Vaginal ultrasound scan လုပ္မယ္။

တျခားနည္းေတြ
မရေသးရင္ IVF ဆိုတဲ့ ခႏၶာကိုယ္အျပင္မွာမ-မ်ိဳးဥနဲ႔ က်ား-သုက္ပိုးေပါင္းစပ္ေစျပီး၊ သားအိမ္ထဲထည့္ေပးနည္း လုပ္ရေတာ့မယ္။ ဒီနည္းကိုစပယ္ရွယ္လုပ္တဲ့ ေဆးရံုေတြက IVF လုပ္ဘို႔ တျခားႏိုင္ငံကေနလာရင္ သူတို႔ တိုင္းျပည္မွာ ရက္ ၂ဝ ၾကာေနရမယ္၊ ေဆးခန္းကို ၄-၇ ခါလာရမယ္ ေျပာတယ္။ (စာသပ္သပ္ေရးထားပါတယ္။)

အၾကံေပးခ်က္
ဗီတာမင္ေတြနဲ႔ သြပ္ဓါတ္နဲ႔ ေဖါလစ္အက္စစ္ အားေဆးက သုက္ပိုးအရည္အေသြးကို အေထာက္အကူ ျပဳေစတယ္။ (မာစတာေဘးရွင္း) နဲ႔ ကေလးမရႏိုင္တာမဆိုင္ပါ။ ကေလးမရတာ မ်ိဳးရိုးလိုက္တယ္လို႔ထင္ခဲ့တာ မွားပါတယ္။ စိတ္တင္းအားမ်ားေနလို႔ ကေလးမရဘူးဆိုတာလည္း မမွန္ပါ။ လိင္စိတ္ သန္-မွန္ေနယံုနဲ႔ ကေလးရေစမယ္ဆိုတာမမွန္ပါ။ လိင္စိတ္ နည္းေနတာနဲ႔လည္းမဆိုင္ျပန္ပါ။ စစ္တာေဆးတာေတြ အားလံုးေကာင္းေနေပမဲ့လည္း ရွင္းမျပႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္း ရွိတယ္။ ကေလးမရေသးလို႔ တေယာက္ေယာက္၊ ႏွစ္ေယာက္လံုးကို အျပစ္တင္-ထင္ မေနသင့္ပါ။ တရားစာရြတ္တာဟာ တိုက္ရိုက္အေထာက္အကူျပဳတာကို သက္ေသမျပႏိုင္ေပမဲ့ အျပဳသေဘာေဆာင္တယ္ဆိုတာ ေကာင္းပါတယ္။

Infertility links in my new Blog သားသမီးမရေသးသူမ်ားအတြက္စာမ်ား
1. Blocked Fallopian Tubes သားအိမ္ျပြန္ပိတ္ျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/blocked-fallopian-tubes.html
2. Clomiphene Citrate ကေလးမရႏိုင္သူမ်ားအတြက္ေဆး http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/clomiphene-citrate.html
3. Contraception and Fertility တားေဆး-တားနည္း ျဖတ္ျပီးသည့္ေနာက္ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/contraception-and-fertility.html
4. Egg freezing မ်ိဳဥခဲျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/egg-freezing.html
5. Fertility and Weight ကိုယ္အေလးခ်ိန္နဲ႔ ကေလးမရႏိုင္ျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/fertility-and-weight.html
6. Fertility and Weight ကိုယ္အေလးခ်ိန္နဲ႔ ကေလးမရႏိုင္ျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/fertility-and-weight.html
7. Fertomid 50 mg မ်ိဳးဥေကြ်ေဆး http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/fertomid.html
8. Infertility (1) ကေလးမရႏိုင္ေသးျခင္း (၁) http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/infertility-treatments-1.html
9. Infertility (2) ကေလးမရႏိုင္ေသးျခင္း (၂) http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/infertility-2.html
10. Infertility and Fallopian Tube Procedures သားအိမ္ျပြန္က်ဥ္းလို႔ ကိုယ္ဝန္မရႏိုင္ေသးျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/infertility-and-fallopian-tube.html
11. Infertility and TB (1) တီဘီ ေဆးနဲ႔ ကေလးမရႏိုင္ေသးျခင္း (၁) http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/infertility-and-tb-1.html
12. Infertility and TB (2) တီဘီ ေဆးနဲ႔ ကေလးမရႏိုင္ေသးျခင္း (၂) http://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/infertility-and-tb-2.html
13. Infertility Q and A ကေလးမရႏိုင္ေသးျခင္း အေမးအေျဖမ်ား http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/infertility-q-and.html
14. Infertility Treatments (1) ကေလးရေအာင္ ကုသနည္းမ်ား (၁) http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/infertility-treatments-1.html
15. Infertility Treatments (2) ကေလးရေအာင္ ကုသနည္းမ်ား (၂) http://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/infertility-and-tb-2.html
16. IUI and IUTPI ကိုယ္ဝန္ကို အျပင္ကေနရေအာင္ လုပ္ေပးနည္း (၂) မ်ိဳး http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/iui-and-iutpi.html
17. IUI နည္းနဲ႔ ကေလးရေစျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/iui.html
18. Pregnancy after tubal ligation သားေၾကာျဖတ္ျပီး ကေလးျပန္ရခ်င္တယ္ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/pregnancy-after-tubal-ligation.html
19. Progesterone (ပရိုဂ်က္စတီရုန္း) http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/progesterone.html
20. Semen collection Method သုက္ရည္ ထုတ္ယူနည္း http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/semen-collection-method.html
21. Susten 100 ကိုယ္ဝန္မွာသံုးတဲ့ေဆးတမ်ိဳး http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/susten-100.html
22. Letrozole ေဟာ္မုန္းေဆး https://doctortintswe.blogspot.com/2016/07/letrozole.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ