Sperm count သုက္ပိုးမ်ားေစနည္း

ဆရာရွင့္ အမ်ိဳးသားရဲ႕ သုတ္ေသြးဓါတ္ခြဲအေျဖကို ပို႔ပါတယ္။ ကေလးရဖို႔အားနည္းတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဘယ္လိုမ်ား ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ရမလဲ လမ္းညႊန္ေပးပါ။

ကေလးရဘို႔ဆိုရင္ သုက္ပိုးေတြရဲ႕ ရွင္သန္ႏိုင္စြမ္းဟာ ၇၄-၇၅% ရွိသင့္တယ္။ ကေလးမရႏိုင္ေသးတဲ့ အတြဲေတြမွာ ေယာက္်ားဘက္က အားနည္းခ်က္ (၃) မ်ိဳးထဲက တခုျဖစ္တယ္။
၁။ Low sperm count သုက္ပိုးအေရအတြက္နည္းျခင္း၊
၂။ Low sperm motility သုက္ပိုးလႈတ္ရွားႏိုင္စြမ္းနည္းျခင္း နဲ႔
၃။ Abnormal sperm ပံုမမွန္တဲ့သုက္ပိုးအေရအတြက္ ဆိုတာေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။

သုက္ပိုးလႈတ္ရွားႏိုင္စြမ္းဆိုတာ သုက္ပိုးေတြက ေရွ႕တည့္တည့္သြားႏိုင္စြမ္းကို ေျပာတာပါ။ ဒါမွ မ-မ်ိဳးဥရွိရာဆီကို တန္းတန္းမတ္မတ္ သြားႏိုင္ၾကလိမ့္မယ္။ ပံုမွန္သုက္ရည္ဟာ အျဖဴနဲ႔ မီးခိုးေရာင္စပ္ၾကားမွာရွိတယ္။ တခါတေလ နဲနဲဝါတယ္။ ပန္းေရာင္ရွိတယ္။ အနီေရာင္ ျဖစ္ေနရင္ ေသြးပါေနလို႔ပါ။ က်ားအဂၤါကေနထြက္တာနဲ႔ သုက္ရည္က ခဲလာေတာ့ ျပစ္ခြ်ဲလာတယ္။ ၅ မိနစ္ ကေန နာရီဝက္မွာ ျပန္ျပီး အရည္ျဖစ္တယ္။ အဲလိုမျဖစ္ရင္ ကေလးရႏိုင္စြမ္းကို ထိခိုက္ေစတယ္။ ပ်မ္းမွ်ဆိုရင္ တခါသုက္ထြက္တာက ၂-၅ စီစီ (မီလီ-လီတာ) ရွိတယ္။ သုက္မလႊတ္တာၾကာရင္ မ်ားျပီး၊ ခဏခဏထြက္ရရင္ နည္းမယ္။ ေရာဂါမဟုတ္ပါ။

ကမာၻ႔ က်န္းမာေရအဖြဲ႔ WHO သတ္မွတ္ခ်က္ကေတာ့ -
• သုက္ရည္ တခါထုတ္တာဟာ အနည္းဆံုး ၂ စီစီ ထုထည္ရွိရတယ္၊
• ၁ စီစီ သုက္ရည္ထဲမွာ Spermatozoa သုက္ပိုးေကာင္ေရ သန္း ၂ဝ ပါရတယ္၊
• တခါထုတ္တာမွာ အနည္းဆံုး သုက္ပိုး သန္း ၄ဝ ရွိရမယ္၊
• သုက္ပိုး ၇၅% ရွင္ေနတာ ပံုမွန္ျဖစ္ရတယ္၊
• သုက္ပိုး အနည္းဆံုး ၃ဝ% က ပံုမွန္ Morphology ပံုသဏၭာန္ရွိေနတာ ပံုမွန္ျဖစ္ရတယ္၊
• သုက္ပိုး အနည္းဆံုး ၂၅% က Motility အလ်င္အျမန္ ကူးသန္းသြားလာေနတာ ပံုမွန္ျဖစ္တယ္။
• သုက္ပိုး အနည္းဆံုး ၅ဝ% က ေရွ႕ဖက္ဆီကို ေႏွးခ်င္ေႏွးပါေစ ကူးသန္းသြားလာေနတာ ပံုမွန္ျဖစ္တယ္။

Semen analysis သုက္ပိုး အေရအတြက္နဲ႔ အရည္အေသြးကို စမ္းသပ္တာဟာ ကေလး ရႏိုင္စြမ္းအတြက္ လုပ္တာပါ။ ဒါ ေကာင္းေနယံုနဲ႔ေတာ့လဲ အေသအျခာ ကေလးရမွာဘဲလို႔ မေျပာႏိုင္ေသးပါ။ အထက္က ေရးထားတာေတြအျပင္ White blood cells ေသြးျဖဴဥ၊ Fructose သၾကားဓါတ္၊ pH အက္စစ္ဓါတ္၊ Liquefaction time အရည္ေပ်ာ္ခ်ိန္ေတြကိုပါ စစ္ေဆးတယ္။ တခါထဲနဲ႔ မမွန္ႏိုင္ဘူး။ ၂ ခါ ၃ ခါ၊ ၂ ပါတ္၊ ၃ ပါတ္ျခားျပီး ထပ္စမ္းရတယ္။

သုက္ရည္ရဲ႕ အရည္အေသြးကို သက္ေရာက္ေစတဲ့အခ်က္ေတြ အမ်ားၾကီးရွိတယ္။
• တကယ္ လိင္ဆက္ဆံလို႔ ထြက္တဲ့သုက္က မာစတာေဘးရွင္း လုပ္လို႔ ထြက္တာထက္ သုက္ပိုးအေရအတြက္ ၁၅% ပိုမ်ားတယ္။ လႈတ္ရွားမႈ နဲ႔ ပံုသဏၭာန္ပါ နဲနဲပိုတယ္။ ထုထည္က ၂၅-၄၅% ပိုတယ္။
• သုက္ရည္ဟာ အပူခ်ိန္ သိပ္မခံႏိုင္ဘူး။ ပူရင္၊ ေႏြေရာက္ရင္ နဲတယ္။
• Depo-Provera, Adjudin, Gossypol ေဆးေတြက ေယာက္်ားေတြကို ျမံဳေစတယ္။
• (SSRI) စိတ္က်ေဆးေတြနဲ႔ Marijuana ေဆးေျခာက္ကလဲ မေကာင္းေစဘူး။
• Penicillin and Tetracycline ပိုးေသေဆးေတြကလဲ နည္းေစတယ္။
• Anabolic steroids Hormones ေဟာ္မုန္းေဆးေတြသံုးရင္ အစြမ္းနည္းေစတယ္။
• ေကာ္ဖီနဲ႔ အရက္ကလဲ နည္းေစတယ္။
• Cola ကိုလာအေသာက္မ်ားတာလဲ အဲလိုဘဲ။
• Soy ပဲပုတ္မ်ားတာလဲ အတူတူဘဲ။
• Zinc သြပ္ဓါတ္ နည္းရင္ နည္းေစတယ္။
• မနက္ခင္း ထြက္တဲ့သုက္ထက္ ေနာက္ပိုင္းထြက္တာက ကေလးရႏိုင္စြမ္း ပိုတယ္။ (ကြဲလြဲခ်က္ကို သတိထားမိပါလိမ့္မယ္။ သုေတသနတခုက မနက္ခင္းဆက္ဆံတာကို ပိုအမွတ္ေပးထားတယ္။)
• လိင္ဆက္ဆံေနတဲ့အခ်ိန္ၾကာရင္ ကေလးရႏိုင္စြမ္းပိုတယ္။
• အသက္၊ ၆ဝ ေက်ာ္လဲ ကေလးရႏိုင္ေသးတယ္။

သုက္ပိုးနည္းေစတဲ့အေၾကာင္းရင္းေတြကေတာ့ ပိုးဝင္ျခင္း၊ အတြင္းခံေဘာင္းဘီတင္းၾကပ္ျခင္း၊ အထိုင္မ်ားျခင္း၊ ပူလြန္းသည့္ေရခ်ိဳးျခင္း၊ အဝလြန္ျခင္း၊ သုက္ရည္ထြက္သည့္အၾကိမ္မ်ားလြန္းျခင္း၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ အရက္မ်ားျခင္း၊ စိတ္ကိုယ္ ပင္ပန္းလြန္းျခင္း၊ Zinc သြပ္ဓါတ္နည္းျခင္း၊ ဆီးက်ိတ္ပိုးဝင္ျခင္း၊ ေမြးရာပါ လိင္ပိုင္းအဂၤါခ်ိဳ႕ယြင္းျခင္း၊ က်ားေဟာ္မုန္းသံုးျခင္း။ Varicocele ေရာဂါ ရွိရင္ ခြဲစိတ္ကုသပါ။

သုက္ပိုးမ်ားေစနည္း (၁ဝ) နည္း
1. လိင္ဆက္ဆံတာ နဲ႔ (မာစတာေဘးရွင္း) အၾကိမ္ မမ်ားလြန္းေစရ၊
2. ေဆးလိပ္၊ အရက္ျဖတ္ပါ၊
3. ပံုမွန္ကုိယ္လက္ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ၊
4. အဆီနည္းတဲ့ အာဟာရ ျပည့္ဝသည့္ အစားအစာမ်ားစားပါ၊
5. က်ားအဂၤါေနရာ အပူမမ်ားေစရ၊ အတြင္းခံ မတင္းၾကပ္ေစရ၊ ျခည္ထည္ကုိသာ ဝတ္ဆင္ပါ၊
6. ကုိယ္အေလးခ်ိန္မ်ားေနရင္ ေလွ်ာ့ခ်ပါ၊
7. ကုိယ္-စိတ္ ပင္ပန္းမႈေတြ ျပဳျပင္ပါ၊
8. ရိုးရာ-အဆီနဲ႔ အႏွိပ္ခံပါ၊
9. ဗီတာမင္၊ ဓါတ္ဆားေတြ သံုးစြဲပါ၊
10. ဆက္ဆံတဲ့အခ်ိန္ဟာ နံနက္နဲ႔ ေန႔ပိုင္း ပိုျဖစ္သင့္တယ္။

ကိုယ့္အထင္တခုထဲနဲ႔ေတာ့ သုက္အရည္အေသြး၊ အေရအတြက္မေကာင္းဘူလို႔ ေသာကမမ်ားပါနဲ႔။ လူအမ်ားတကာ့ အမ်ားစုဟာ ပံုမွန္ေတြခ်ည္းပါ။ (မာစတာေဘးရွင္း) လုပ္လို႔ မစိုးရိမ္ပါနဲ႔။ ျမန္မာ့အာဟာရဓါတ္စာေတြမွာ သုက္ပြါးစာေတြ ရွိတယ္။
• ေယာက္်ားမွာ Varicocele ဆိုတဲ့ ကပ္ပဲ့အိတ္ထဲမွာ ေသြးေၾကာေတြ ထံုးေခြေနတဲ့ေရာဂါ ရွိေနသလား စစ္ရမယ္။ ရွိေနရင္ ခြဲစိတ္ရမယ္။ ေရးထားပါတယ္
• အလုပ္လုပ္ရမွာ ကပ္ပဲအိတ္ေနရာကို သိပ္ပူေနေစတာ မေကာင္းဘူး။
• လိင္ဆက္ဆံတဲ့အခ်ိန္ သိပ္ၾကာလြန္းရင္လဲ သုက္ပိုးေတြ ေႏွးေစႏိုင္တယ္။ တခါဆက္ဆံေနခ်ိန္ ၾကာလြန္းတာကို ေျပာတာပါ။
• ေဟာ္မုန္းေဆးေတြ (စတီရြိဳက္) ေဆးေတြကေနလဲ သက္ေရာက္ေစႏိုင္တယ္။ မသင့္ပါ။
• အေထာက္အကူေပးႏိုင္တာေတြကေတာ့ Vitamin C, Vitamin E, Vitamin B12, Selenium, Zinc နဲ႔ Lycopene ေတြျဖစ္တယ္။
• အေထာက္အကူေပးႏိုင္သလားလို႔ယူဆတဲ့ တိုင္းရင္းေဆးေတြထဲမွာ Panax Ginseng, Lepidium Meyenii, or Maca, Polygonum Cuspidatum နဲ႔ Resveratrol ေတြ ပါတယ္။
• အားမနာတမ္း ေျပာရရင္ အေထာက္အကူနည္းေတြဟာ ကေလးရေစမယ္လို႔ အာမခံတာေတြေတာ့ မဟုတ္ပါ။
• ေနာက္ဆံုးမွာ Intrauterine Insemination (IUI) သားအိမ္ထဲကို သုက္ရည္ထည့္ေပးနည္း Vitro Fertilization (IVF) or Intracytoplasmic Sperm Injections (ICSI) ျပင္ပမွာ သေႏၶတည္ေစနည္းေတြနဲ႔ ကေလးရေအာင္ လုပ္ၾကရတယ္။

Dr. တင့္ေဆြ