Stroke ေလျဖတ္ရင္
ေဖ့စ္ဘြတ္မွာ ဖတ္ရတာတခုရွိပါတယ္။ ရုတ္တရက္ေလျဖတ္ခံရေသာလူနာကို အျမန္ကယ္ဆယ္ကုသနည္း by ပ်ိဳေမတို႔သိေစဖို႔ တရုတ္ျပည္မွ ေပးပို႔ေသာ တရုတ္ရိုးရာေဆးက်မ္းမွ တိုက္ရိုက္ဘာသာျပန္ဆိုထားပါသည္။ ဒါေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္တို႔လိုဆရာဝန္ေတြရဲ႕ သတိေပးခ်က္ကိုေရးပါရေစ။ ရိုးရာနည္းေတြမွာ မလုပ္သင့္တာလုပ္မိမွာနဲ႔ လုပ္သင့္တာ မလုပ္မိမွာေတြ သိေစခ်င္ပါတယ္။
(ဆထုပ္) ေခၚတာျဖစ္ရင္ ေလျဖတ္မယ္။ ျဖစ္ရတာက ဦးေႏွာက္ထဲက ေသြးေၾကာတေနရာရာမွာ မေတာ္တဆ ျဖစ္သြားလို႔ပါ။ ေသြးခဲပိတ္ေနတာနဲ႔ ေသြးေၾကာေပါက္ထြက္တာ တမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ပါမယ္။ အဲလိုျဖစ္လာရင္ ဦးေႏွာက္က (ဆဲလ္) ေတြဟာ စကၠန္႔ပိုင္း မိနစ္ပိုင္းအတြင္း ေသြးမရရင္ ေသသြားမယ္။ ျပန္ေကာင္းမလာႏိုင္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ပိုမဆိုေအာင္လုပ္ဘို႔ အခ်ိန္ဟာေရႊဘဲ။ နံပါတ္ (၁) က ေဆးရံု-ေဆးခန္းကမေရာက္ခင္ အေရးေပၚလာျပီးလုပ္ေပးႏိုင္မဲ့ဆီကို အကူအညီ လွမ္းေတာင္းဘို႔ဘဲ။ ဖုန္းဆက္ပါ။ ဖုန္းနံပါတ္မွတ္ထားပါ။
ဘယ္လိုျဖစ္ရင္ (ဆထုပ္) လို႔ထင္မလဲ
FAST အတိုေကာက္စာလံုး (၄) လံုးမွတ္ထားပါ။
1. Face မ်က္ႏွာ။ မ်က္ႏွာက တဖက္ဖက္ဖက္ ေအာက္ငိုက္က်ေနျပီး ျပံဳးဘို႔ၾကိဳးစားေနသလား။
2. Arms လက္ေတြ။ ေျမာက္ခိုင္းရင္ တဖက္က တျခားဖက္ေလာက္ မေျမွာက္ႏိုင္ဘူးလား။
3. Speech စကား။ စကားေတြေလးေႏွးျပီး လံုးေထြးေနသလား။
4. Time အခ်ိန္။ အခ်ိန္တိုင္းက အေရးၾကီးတယ္။
တျခားလကဏာေတြ
• ကိုယ္ခႏၶာတျခမ္း အားနည္းျပီးထံုေနမယ္။
• မ်က္စိၾကည့္ရတာလဲ ေဝဝါးေနမယ္။ တဖက္ကပိုသိသာမယ္။
• ေခါင္းအၾကီးအက်ယ္ကိုက္မယ္။
• ေခါင္းတအားမူးမယ္။ တည္တည္ျငိမ္ျငိမ္မေနႏိုင္ဘူး။ ယုတ္ရက္လဲက်မယ္။
မလုပ္ရမွာကေတာ့
• ဘာတခုမွ မတိုက္ေၾကြးပါနဲ႔။
• မေရြ႕ေစပါနဲ႔။
ဘာလုပ္ေပးရမလဲ
• လူနာကိုအားေပးပါ။
• ေခါင္းနဲ႔ပခံုးကိုနဲနဲျမွင့္ထားျပီးလွဲေနေစပါ။
• အသက္မရွဴရင္ CPR လုပ္ပါ။
• အသက္ေကာင္းေကာင္းမရွဴရင္ ဘယ္ဘက္ေစာင္းထားေပးပါ။
• ေမးကိုေရွ႕ထြက္ေနပါေစ။
ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ
• BP ေသြးဖိအားပံုမွန္တိုင္းေနပါ။
• ေသြးတိုးရွိေနရင္ ေသြးက်ေဆးေသာက္ေနပါ။
• အငန္ေလွ်ာ့စားေသာက္ပါ။
• ကို္ယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။
• အစားအစာ မွ်တေအာင္စားေသာက္ပါ။
ဘယ္လိုလူေတြကသတိထားၾကရမလဲ
က်န္းမာေရးေနာက္ခံမွာ
• ေသြးတိုး၊
• ဆီးခ်ိဳ၊
• ႏွလံုးေရာဂါ၊
• အရင္ကလဲအဲလိုျဖစ္ဘူးတာရွိႏိုင္မယ္။
• ေဆးလိပ္ေသာက္သူျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• အသက္ၾကီးေလ ျဖစ္ႏိုင္ေလေနမယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
(ဆထုပ္) ေခၚတာျဖစ္ရင္ ေလျဖတ္မယ္။ ျဖစ္ရတာက ဦးေႏွာက္ထဲက ေသြးေၾကာတေနရာရာမွာ မေတာ္တဆ ျဖစ္သြားလို႔ပါ။ ေသြးခဲပိတ္ေနတာနဲ႔ ေသြးေၾကာေပါက္ထြက္တာ တမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ပါမယ္။ အဲလိုျဖစ္လာရင္ ဦးေႏွာက္က (ဆဲလ္) ေတြဟာ စကၠန္႔ပိုင္း မိနစ္ပိုင္းအတြင္း ေသြးမရရင္ ေသသြားမယ္။ ျပန္ေကာင္းမလာႏိုင္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ပိုမဆိုေအာင္လုပ္ဘို႔ အခ်ိန္ဟာေရႊဘဲ။ နံပါတ္ (၁) က ေဆးရံု-ေဆးခန္းကမေရာက္ခင္ အေရးေပၚလာျပီးလုပ္ေပးႏိုင္မဲ့ဆီကို အကူအညီ လွမ္းေတာင္းဘို႔ဘဲ။ ဖုန္းဆက္ပါ။ ဖုန္းနံပါတ္မွတ္ထားပါ။
ဘယ္လိုျဖစ္ရင္ (ဆထုပ္) လို႔ထင္မလဲ
FAST အတိုေကာက္စာလံုး (၄) လံုးမွတ္ထားပါ။
1. Face မ်က္ႏွာ။ မ်က္ႏွာက တဖက္ဖက္ဖက္ ေအာက္ငိုက္က်ေနျပီး ျပံဳးဘို႔ၾကိဳးစားေနသလား။
2. Arms လက္ေတြ။ ေျမာက္ခိုင္းရင္ တဖက္က တျခားဖက္ေလာက္ မေျမွာက္ႏိုင္ဘူးလား။
3. Speech စကား။ စကားေတြေလးေႏွးျပီး လံုးေထြးေနသလား။
4. Time အခ်ိန္။ အခ်ိန္တိုင္းက အေရးၾကီးတယ္။
တျခားလကဏာေတြ
• ကိုယ္ခႏၶာတျခမ္း အားနည္းျပီးထံုေနမယ္။
• မ်က္စိၾကည့္ရတာလဲ ေဝဝါးေနမယ္။ တဖက္ကပိုသိသာမယ္။
• ေခါင္းအၾကီးအက်ယ္ကိုက္မယ္။
• ေခါင္းတအားမူးမယ္။ တည္တည္ျငိမ္ျငိမ္မေနႏိုင္ဘူး။ ယုတ္ရက္လဲက်မယ္။
မလုပ္ရမွာကေတာ့
• ဘာတခုမွ မတိုက္ေၾကြးပါနဲ႔။
• မေရြ႕ေစပါနဲ႔။
ဘာလုပ္ေပးရမလဲ
• လူနာကိုအားေပးပါ။
• ေခါင္းနဲ႔ပခံုးကိုနဲနဲျမွင့္ထားျပီးလွဲေနေစပါ။
• အသက္မရွဴရင္ CPR လုပ္ပါ။
• အသက္ေကာင္းေကာင္းမရွဴရင္ ဘယ္ဘက္ေစာင္းထားေပးပါ။
• ေမးကိုေရွ႕ထြက္ေနပါေစ။
ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ
• BP ေသြးဖိအားပံုမွန္တိုင္းေနပါ။
• ေသြးတိုးရွိေနရင္ ေသြးက်ေဆးေသာက္ေနပါ။
• အငန္ေလွ်ာ့စားေသာက္ပါ။
• ကို္ယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။
• အစားအစာ မွ်တေအာင္စားေသာက္ပါ။
ဘယ္လိုလူေတြကသတိထားၾကရမလဲ
က်န္းမာေရးေနာက္ခံမွာ
• ေသြးတိုး၊
• ဆီးခ်ိဳ၊
• ႏွလံုးေရာဂါ၊
• အရင္ကလဲအဲလိုျဖစ္ဘူးတာရွိႏိုင္မယ္။
• ေဆးလိပ္ေသာက္သူျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• အသက္ၾကီးေလ ျဖစ္ႏိုင္ေလေနမယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
Comments
Post a Comment