Progesterone and Pregnancy ပရိုဂ်က္စတီရုန္း ႏွင့္ ကိုယ္ဝန္

(ကန္ေတာ့)

၁။ ဆရာ႐ွင့္ကြၽန္မအသက္၂၄ ႏွစ္ပါ႐ွင့္။ အိမ္ေထာင္က်တာ ၅ ႏွစ္႐ွိပါၿပီ။ ေရအိတ္တည္လုိ႔ဗုိက္ခြဲၿပီးကတည္းက ကေလး မရခဲ့တာပါ။ အခုလရာသီလာရမယ့္ရက္ထက္ ၅ရက္ေက်ာ္လုိ႔ ဆီးစစ္ၾကည့္ေတာ့ နစ္ေၾကာင္းထင္ပါတယ္ဆရာ။ သားဦးေလးလည္းျဖစ္ေတာ့ စုိးရိမ္လုိ႔ပါဆရာ။ သားအိမ္ခုိင္ေဆးထုိးဖုိ႔လုိလားလုိ႔ပါဆရာ။ သား

အိမ္ခုိင္ေဆးရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳး၊ ဆုိးက်ိဳးေလးသိခ်င္လုိ႔ပါဆရာ။ စာထဲမွာအမွားပါရင္ ခႊင့္လႊတ္ေပးပါဆ႐ာ။

အိုဂ်ီက လိုရင္ညႊန္ပါမယ္။ ကိုယ္တိုင္မလုပ္သင့္။ ဆရာကလည္း မျမင္ရ မစမ္းရသူကို မညႊန္သင့္။

၂။ မဂၤလာပါဆရာ ကြၽန္မအသက္ ၃၉ ႏွစ္၊ အိမ္ေထာင္ရိွပါတယ္။ အခု ႕႕႕႕႕ ႏိုင္ငံမွာ ေရာက္ရိွေနၿပီး ကေလးမရိွေသးပါဘူး။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ လပိုင္းက ဆရာဝန္နဲ႔ သြားျပေတာ့ က ရာသီလာၿပီး ၅ ရက္ေျမာက္ေန႔ကစၿပီး clomiphene citrate 50mgကို တေန႔ ၂ လံုး ၅ ရက္ ေသာက္ခိုင္းပါတယ္။ ေဆးေသာက္ၿပီး ၃ ရက္ေျမာက္ေန႔မွာ ခင္ပြန္းျဖစ္သူနဲ႔ အတူေနျဖစ္ပါတယ္။ ၃ လပိုင္း ရာသီလာရမယ့္အခ်ိန္မွာမလာပါဘူး။ ကိုယ္ဝန္ရိွမရိွ ဆီးစစ္တာ တေၾကာင္းတည္းေပၚပါတယ္။ တပတ္ေနၿပီး ထပ္စစ္ၾကည့္ေတာ့လည္း တစ္ေၾကာင္းတည္းေပၚပါတယ္။ ၂ လပိုင္း ၂၉ ရက္ေန႔က ရာသီလာခဲ့ၿပီး ၄ လပိုင္း ၂၅ ရက္ေန႔မွာမွ ရာသီျပန္လာပါတယ္။ ဗိုက္ေတြအရမ္းနာလို႔ ေဆးဆိုင္ကေပးတဲ့ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေသာက္ရပါတယ္။ ေဆးေတြအားလံုးလိုလို ႕႕႕႕႕ လိုေရးထားေတာ့ အေသခ်ာမသိပါဘူး။ ရာသီလာတာက ပံုမွန္ ၆-၇ ရက္လာေလ့ရိွေပမယ့္ ဒီတစ္ႀကိမ္ ၃ ရက္လာၿပီး ၿပီးသြားပါတယ္။ ၂ ရက္ၾကာတဲ့ေနာက္ ညိဳပုတ္ပုတ္ မဲညစ္ညစ္ေတြ နည္းနည္းလာေတာ့ ေဆးရံုကိုသြားျပပါတယ္။ သားအိမ္က ကိုယ္ဝန္ ၇ ပတ္အ႐ြယ္ေလာက္ႀကီးေနၿပီး ခုလာတာေတြက ရာသီမဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။ ေသြးလည္းစစ္ပါတယ္။ duphaston 10 mg ကို မနက္တစ္လံုး ညတစ္လံုးနဲ႔ ငါးရက္စာေပးၿပီး ေသာက္ခိုင္းပါတယ္။ ၅ ရက္ေျမာက္ေန႔မွာ Multivitamin & Minerals 600mgကို တေန႔ႏွစ္လံုး ေသာက္ဖို႔ေပးၿပီး တလေနရင္ ေသြးအားနည္းေရာဂါရိွမရိွစစ္ဖို႔နဲ႔ အိမ္မွာ ကိုယ္ဝန္ရိွမရိွ ဆီးစစ္ဖို႔ေျပာပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ၾကာလာရင္ ကေလးရဖို႔ ခက္ခဲတယ္လို႔လည္းေျပာပါတယ္။ ေဆးစစ္ခ်က္ ေဆးစာ႐ြက္ ဘာတခုမွမေပးပါဘူး။ ဆရာဝန္ေျပာတဲ့ ေရာဂါအေခၚအေျပာေတြကို အားလံုးလည္းနားမလည္ေတာ့ ကိုယ္ဘာျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ မသိႏိုင္တဲ့အတြက္ ဆရာ့ကို အားကိုးတႀကီးေမးပါရေစ။ ကိုယ္ဝန္မရိွဘူးလည္းေျပာတယ္။ ရာသီလာတာ မဟုတ္ဘူးလည္းေျပာတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကြၽန္မမွာ ကင္ဆာေတြ ဘာေတြျဖစ္ႏိုင္ပါလား။ ၿပီးေတာ့ သားအိမ္ကေရာ ဘာလို႔ ႀကီးလာတာပါလဲ။ သူတို႔ ဘာေရာဂါကို ကုသေနၾကတာလဲဆိုတာ သိခ်င္လို႔ပါ။

Duphaston tablets 10mg က ပရိုဂ်က္စတီရုန္းေဟာ္မုန္းေဆးျဖစ္တယ္။ ရာသီမလာသူ၊ ရာသီလာလို႔ အလြန္နာသူ၊ ရာသီမလာခင္ခံစားရတာမ်ားသူ၊ ပံုမွန္မဟုတ္ေသြးဆင္းသူေတြကို ေပးတယ္။ endometriosis သားအိမ္ေရာဂါ၊ ကေလး မရႏိုင္ေသးသူ၊ ကိုယ္ဝန္ပ်က္သူ၊ ေသြးဆံုးလို႔ ေဟာ္မုန္း အစားထိုးေပးရသူေတြကိုလည္း ေပးတယ္။ သားအိမ္အရြယ္ ၾကီးေနတာက မ်ိဳထြက္ေဆးေၾကာင့္လာ စဥ္းစားရတယ္။ မ်ိဳးဥဟာ အမ်ားစုက လလယ္ရက္မွာ ထြက္လို႔ အဲဒီရက္ေတြမွာ အတူေနသင့္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီရက္မွာသာေနပါလို႔ေျပာတာမဟုတ္။ မေနပဲ မေနပါနဲ႔လို႔ ေျပာတာျဖစ္တယ္။ သားအိမ္ကင္ဆာကို Pap smear test နည္းနဲ႔သာသိမယ္။

Utrogestan ေဆးေရာ Susten ေဆးဟာ ပရိုဂ်က္စတီရုန္းေဆးေတြျဖစ္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးေဟာ္မုန္္း တမ်ိဳးျဖစ္ျပီး ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေဟာ္မုန္းလို႔ေခၚႏိုင္တယ္။ မရွိလို႔မျဖစ္ပါ။ နည္းရင္ မ်ားရင္ မေကာင္းပါ။ (IVF) လို႔ ကိုယ္ဝန္ ေအာင္ျမင္ေစေအာင္ အေထာက္အကူေပးနည္းေတြမွာသံုးတယ္။ တေန႔ ၁ ခါ တင္ပါးမွာထိုးတယ္။ အဆီနဲ႔ လုပ္ထားတယ္။ အပ္ရွည္သံုးတာေကာင္းတယ္။ ရာသီမလာသူေတြကို Progesterone 5-10 mg ကို ၆-၈ ရက္ဆက္ ထိုးေပးတယ္။ မ်ိဳးဥအိမ္ကေဆးကို တုန္႔ျပန္မႈ ရွိသူေတြမွာ ေဆးထိုးျပီး ၂-၃ ရက္ေနရင္ ေသြးဆင္းမယ္။ ေနာက္လေတြမွာ ပံုမွန္ျပန္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

(က) ကိုယ္ဝန္မေဆာင္မီသံုးျခင္း
လလယ္ရက္မွာ မ်ိဳးဥထြက္ျပီးတာနဲ႔ ပရိုဂ်က္စတီရုန္းထြက္လာရမယ္။ မ်ိဳးဥအိမ္ကေန သဘာဝအတိုင္း ထုတ္ေပးေနတဲ့ ေဟာ္မုန္း နည္းေနရင္။ ဒါမွမဟုတ္ လံုးဝထုတ္မေပးရင္လဲ ပရိုဂ်က္စတီရုန္းကိုေပးရတယ္။ သူရွိမွသာ သားအိမ္ အတြင္းဆံုးလႊာက ေကာင္းမယ္။

ပရိုဂ်က္စတီရုန္းအမ်ိဳးမ်ိဳး
၁။ Vaginal gel ဗဂ်ိဳင္းနားထည့္ရတဲ့ ဂ်ဲလ္ကို တေန႔ ၁ ခါထည့္ရတယ္။ မ်ိဳးဥအလွဴခံတဲ့နည္းကိုယ္ဝန္နဲ႔ ေအးခဲထားတဲ့ သေႏၡကို ေျပာင္းပို႔တာမ်ိဳးအတြက္ ကိုယ္ဝန္ ၁၂ ပါတ္အထိ ထည့္ေစတယ္။

၂။ Vaginal suppositories ဗဂ်ိဳင္းနားထဲထည့္ေဆး
တေန႔မွာ ၂-၃ ခါထည့္ႏိုင္တယ္။

၃။ Vaginal inserts ဗဂ်ိဳင္းနားထဲထည့္ေဆး
အသက္ ၃၅ ႏွစ္ေအာက္ အမ်ိဳးသမီးေတြကိုသံုးတာမ်ားတယ္။ တေန႔မွာ ၂-၃ ခါထည့္ႏိုင္တယ္။

၄။ Progesterone oral capsules ေသာက္ေဆး
FDA ကေတာ့ အသိအမွတ္မျပဳပါ။ ထည့္ေဆးအျဖစ္သံုးရင္ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးနည္းတယ္။ စားေဆးေတာင့္ကို တေန႔မွာ ဗဂ်ိဳင္းနားထဲကို ၃ ခါထည့္ႏိုင္တယ္။

၅။ Injections ထိုးေဆး
တေန႔၁ ၾကိမ္၊ အသားေဆးထိုးတယ္။ နာတယ္။

ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ား = ေသြးဆင္းတာ အမ်ိဳးမ်ိဳး (ၾကားရက္ဆင္းတာ၊ အစက္ကေလးသာဆင္းတာ၊ အရင္ကနဲ႔ မတူတာ)၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ပိန္တာ၊ ဝတာ၊ ကိုယ္ေရာင္တာ၊ သားအိမ္ဝကအျဖဴဆင္းတာ၊ အသားဝါ၊ ရင္သား တင္းနာတာ၊ ေဆးထိုးတဲ့ေနရာ နာတာ-ယားတာ၊ ဝက္ျခံထြက္တာ၊ အေမႊးထူတာ၊ စိတ္က်တာ၊ ကိုယ္ပူတာ၊ အိပ္မေပ်ာ္တာ၊ ပ်ိဳ႕တာေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။

ဘယ္လိုအမ်ိဳးသမီးေတြကို ဒီေဆးမေပးသင့္သလဲ
ေသြးျပန္ေၾကာေရာင္သူ၊ အသည္းမေကာင္းသူ၊ ရင္သားနဲ႔ မ်ိဳးပြါးလမ္း ကင္ဆာရွိသူ၊ ေမြးလမ္းေၾကာင္းကေန အေၾကာင္းမွန္ မသိရဘဲ ေသြးဆင္းေနသူ၊ ကိုယ္ဝန္ပ်က္သူ။

အမ်ိဳးသမီးရဲ႕ မ်ိဳးဥအိမ္က (ေဖၚလီကယ္) ကေန မ်ိဳးဥထြက္ျပီးတဲ့က်န္တာကို (ေကာပတ္စ္ လူတီယမ္) ေခၚတယ္။ သူကေန ပရိုဂ်က္စတီရုန္းေဟာ္မုန္း ၁၂-၁၆ ရက္ၾကာ ထုတ္ေပးတယ္။ သားအိမ္ကို သေႏၶျဖစ္လာရင္ လာျပီး တြယ္ကပ္ေစဘို႔ ျပင္ဆင္ေပးတာျဖစ္တယ္။ မ်ိဳးဥနဲ႔ သုက္ပိုးေတြ႔ဆံုေပါင္းစပ္မႈျဖစ္ျပီးၾကရင္လဲ အဲဒီကေန ပရိုဂ်က္စတီရုန္းေဟာ္မုန္းကို ကိုယ္ဝန္ ၁ဝ ပါတ္အထိ ဆက္ထုတ္ေပးေနအံုးမယ္။

(ခ) ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္သံုးျခင္း
ပရိုဂ်က္စတီရုန္းကေန သေႏၡသားဖြံ႔ထြားေစဘို႔ကူညီတယ္။ သေႏၡသားက သားအိမ္အတြင္းလႊာမွာ လာကပ္ျပီးတာနဲ႔ ဆက္ျပီးတည္ျမဲေနေစဘို႔ လိုအပ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ ၈-၁ဝ ပါတ္ေနာက္မွာ အခ်င္းျဖစ္လာျပီး ပရိုဂ်က္စတီရုန္းထုတ္ေပးဘို႔ တာဝန္ယူလာတယ္။ ပရိုဂ်က္စတီရုန္းဟာကိုယ္ဝန္အတြက္ အလြန္အေရးၾကီးပါတယ္။ (ေကာပတ္စ္ လူတီယမ္) ကေန လံုေလာက္ေအာင္ ထုတ္မေပးႏိုင္ရင္ ကိုယ္ဝန္မျမဲပါ။ သူကေန ခုခံမႈစနစ္ကို တားေပးမယ္၊ (ပရိုစတက္ဂလင္ဒင္) နည္းေစမယ္၊ သားအိမ္ အခ်ိန္မတန္ဘဲ ညွစ္မွာကို တားထားမယ္။ ကိုယ္ဝန္ရွိ-မရွိစမ္းတဲ့ hCG အခ်င္းေဟာ္မုန္းနဲ႔အတူ ပရိုဂ်က္စတီရုန္းေဟာ္မုန္းတို႔ဟာ ပံုမွန္ကိုယ္ဝန္ဟုတ္-မဟုတ္ကို တိုင္းတာစရာေတြတယ္။

ပရိုဂ်က္စတီရုန္းက ၂-၃ ရက္မွာ 1-3 mg/ml တိုးတိုးလာရမယ္။
• ရာသီရက္ ၁-၁၄ ရက္ = >1 to 1.5ng/ml
• ရာသီရက္ ၁၅-၂၈ ရက္ = 2-28 mg/ml (5 to 20 mg/mL)
• ကိုယ္ဝန္ ႏုကာစမွာ 10 mg/ml အနည္းဆံုးရွိေနသင့္တယ္။
• ကိုယ္ဝန္ ၅-၆ ပါတ္မွာ 12-20 mg/ml ရွိေနသင့္တယ္။
• ကိုယ္ဝန္ ပဌမ ၃ လ = 9-47 mg/ml (11.2-90.0 mg/mL)
• ကိုယ္ဝန္ ဒုတိယ ၃ လ = 17-147 mg/ml (25.6-89.4 mg/mL)
• ကိုယ္ဝန္ တတိယ ၃ လ = 55-200 mg/ml (49-300 mg/ml)

ပရိုဂ်က္စတီရုန္းကို မ်ိဳးဥအိမ္၊ ေက်ာက္ကပ္အထက္မွာအဖံုးလိုကပ္ေနတဲ့ အဒရီနယ္ဂလင္းနဲ႔ ဦးေႏွာက္ေအာက္နားက အိတ္ကေလးေတြကေန အလိုလိုထုတ္ေပးေနတာျဖစ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ ၈ ပါတ္ကစျပီး အခ်င္းကေနထုတ္ေပးတယ္။ သူ႔ေၾကာင့္လည္း ဆီးပိုသြားေစတယ္။ စိတ္မက်ေအာင္လည္းလုပ္ေပးတယ္။ လိင္စိတ္ပိုေစတယ္။ စိုးရိမ္စိတ္ နည္းေစတယ္။ Feel good hormone ေနလို႔ထိုင္လို႔ေကာင္းေစတဲ့ေဟာ္မုန္းလို႔လည္းေခၚၾကတယ္။

1. Cervical incompetence သားအိမ္အဝမလံုျခင္း
2. Cervical length ကိုယ္ဝန္ေဆာင္နဲ႔ သားအိမ္လည္ပင္းအရွည္
3. Miscarriage Prevention ကိုယ္ဝန္မပ်က္ေအာင္ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/miscarriage-prevention.html
4. Miscarriage ကုိယ္ဝန္ပ်က္ျခင္းတမ်ိဳး
5. Progesterone (ပရိုဂ်က္စတီရုန္း) http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/progesterone.html
6. Recurrent miscarriage ကိုယ္ဝန္ ခဏခဏပ်က္ရျခင္း
7. Susten 100 ကိုယ္ဝန္မွာသံုးတဲ့ေဆးတမ်ိဳး http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/susten-100.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ

၉-၅-၂ဝ၁၆

၁၆-၉-၂ဝ၁၇