IUI နည္းနဲ႔ ကေလးရေစျခင္း

(ကန္ေတာ့ပါ)

၁။ ဆရာမဂၤလာပါရွင့္။ က်မအသက္ ၃၅ ပါ။ အိမ္ေထာင္က်တာ ၂ ႏွစ္ခြဲရွိပါျပီ။ အိမ္ေထာင္က်ျပီး ၈ လခန္႔မွစ၍ OG ျပပါတယ္ဆရာ။ စစျပခ်င္းမွာ ေရအိတ္ရွိတယ္လို့ေျပာပါတယ္။ အခု ရန္ကုန္မွာေျပာင္းျပေတာ့ TVS ရိုက္တာ အားလံုးေကာင္းတယ္လို့ေျပာပါတယ္ဆရာ။ OG က IUL နည္းလုပ္ေပးမယ္ေျပာပါတယ္။ က်မကနယ္မွာေနပါတယ္ ဝန္ထမ္းပါ။ ခြင့္ကလည္းမလြယ္လို႔ပါ။ အဲဒါ IUL လုပ္ရင္ ဘယ္ႏွစ္ရက္နားသင့္ပါသလဲ၊ ဘယ္လိုေနထိုင္ရမလဲ၊ ေဆာင္ရန္ေရွာင္ရန္ေလးေတြ ေျပာေပးပါရွင့္။

၂။ မေန႔က OG သြားျပပါတယ္ရွင့္။ သြားျပေတာ့ မ်ဳိးဥေၾကြေဆး Fertomid ေသာက္တာ 5 Circle ေလာက္ရိွၿပီဆိုေတာ့ OG က တစ္ဆင့္တက္ၿပီး IUI နည္းကုိ သံုးမယ္ေျပာပါတယ္ရွင့္။ အဲဒီနည္းကုိ သံုးတာ ေကာင္းပါလားရွင္။ ၿပီးေတာ့ Chance ကေရာ ဘယ္ေလာက္ Percentage ေလာက္ရိွပါလဲရွင္။ အဲဒါ လုပ္ရင္ေရာ နာပါလားရွင္။

IUI ဆိုတာ intrauterine insemination ျဖစ္တယ္။ သားအိမ္ထဲကို သုက္ပိုးတမင္တကာ ထည့္ေပးနည္းနဲ႔ သားသမီးရေအာင္ လုပ္နည္းျဖစ္တယ္။ သန္မာအားေကာင္းတဲ့ သုက္ပိုးေတြကို ေသးငယ္ေပ်ာ့ေျပာင္းတဲ့ျပြန္ေလးကို သားအိမ္အဝကတဆင့္ သားအိမ္ထဲကို ထိုးသြင္းေပးနည္းျဖစ္တယ္။ သဘာဝနည္း၊ Clomid (clomiphene citrate) မ်ိဳးဥထြက္ေဆးနဲ႔ တြဲနည္းနဲ႔ hCG injection ေဟာ္မုန္းေဆးထိုးနည္းနဲ႔ တြဲလုပ္နည္းဆိုျပီးရွိတယ္။

ၾကာမလား
လုပ္ရတာ အခ်ိန္မၾကာပါ။ ထိုးသြင္းတာခ်ည္းဆိုရင္ ၂ မိနစ္ေလာက္လို႔ ေျပာလို႔ရတယ္။ ေျဖးေျဖးလုပ္တာက ေကာင္းတယ္။ သားအိမ္အဝ ပိတ္ေနရင္ေတာ့ နဲနဲေလးပို အခ်ိန္ယူမယ္။

အေကာင္းဆံုးအခ်ိန္
အမ်ိဳးသမီးမွာ မ်ိဳးဥထြက္တဲ့ေနာက္ ၆ နာရီအတြင္း ထည့္ေပးႏိုင္ရင္ အေကာင္းဆံုးအခ်ိန္ျဖစ္တယ္။ မ်ိဳးဥမထြက္ခင္ ၆ နာရီ၊ ထြက္ျပီး ၆ နာရီျဖစ္တယ္။ ေယာက္်ားခ်ိဳ႕ယြင္းမႈေၾကာင့္ ကေလးမရေသးသူေတြအတြက္တိုရင္ မ်ိဳးဥထြက္ျပီးေနာက္ ၆ နာရီအတြင္းကို ေရြးၾကတာမ်ားတယ္။ တျခားစံုတြဲေတြအတြက္ဆိုရင္ မ်ိဳးဥမထြက္ခင္ကတည္းက သုက္ပိုးထည့္နည္းက နဲနဲပိုျပီး အခြင့္အလမ္းမ်ားတယ္။

တကယ္လို႔ hCG injection ေဟာ္မုန္းေဆးထိုးနည္းကေန ဆက္လုပ္ရတာဆိုရင္ ၂၄ ကေန ၄၈ နာရီအၾကာမွာလုပ္တယ္။ တၾကိမ္အတြက္ဆိုရင္ ၃၆-၄ဝ-၄၂ နာရီဆိုျပီး ဆရာဝန္ေတြ ေရြးခ်ယ္မႈမတူတာလဲရွိတယ္။ ႏွစ္ခါထည့္နည္းသံုးမယ္ဆိုရင္ တခါနဲ႔တခါကို ၁၂ နာရီျခားမယ္။ hCG ထိုးျပီးေနာက္ ၂၄-၄ဂ နာရီအတြင္းမွာလုပ္မယ္။ တခါတည္းနည္းနဲ႔  ၂ ခါနည္းမွာ ဆရာဝန္ေတြ အၾကိဳက္မတူတာလဲ ရွိပါတယ္။

သုက္ပိုးေတြက သားအိမ္ျပြန္အထိကူးသြားခ်င္သြားမွာမို႔ မ်ိဳးဥအိမ္ကေန မ်ိဳးဥထြက္ျပီးေနာက္ ၆-၁၂ နာရီက အေကာင္းဆံုး အခ်ိန္ ျဖစ္တယ္။ သုက္ပိုးကို သားအိမ္ထဲထိုးသြင္းေပးလိုက္ အျပင္ထြက္က်လာမွာမဟုတ္ပါ။

သုက္ပိုး
သဘာဝထြက္တဲ့-ထုတ္တဲ့ သုက္ပိုးေတြဟာ အမ်ိဳးသမီးကေနထြက္တဲ့ အက်ိအခြ်ဲထဲမွာေနရရင္ ၅ ရက္အထိရွင္ႏိုင္တယ္။ ပ်မ္းမွ် ၂-၃ ရက္ရွင္ေနမယ္။ ေဆးေၾကာထားျပီးသား သုက္ပိုးေတြဟာ ၂၄-၇၂ နာရီအထိ အသက္ရွင္ၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့ ၂၄ နာရီေနာက္ပိုင္း အားနည္းနည္းလာမယ္။ ထည့္သြင္းမေပးခင္မွာ Sperm သုက္ပိုးခံယူထားမယ္။ ပိုးသန္႔တဲ့ခြက္ငယ္နဲျဖစ္ျဖစ္ (ကြန္ဒြမ္) အသစ္ထဲမွာ ျဖစ္ျဖစ္ ေယာက္်ား Ejaculation လိင္ဆႏၵျပည့္ဝလို႔ ထြက္လာမဲ့ သုက္ပိုးကိုခံယူရတယ္။ သားအိမ္ထဲ မထည့္ခင္ နာရီဝက္အတြင္းမွာ ထုတ္တဲ့သုက္ရည္ကိုသာ သံုးမယ္။ အိမ္ကေန ထုတ္ယူလာလဲရတယ္၊ ေဆးခန္းမွာလဲ ထုတ္ယူႏိုင္တယ္။ 

သုက္ရည္ကို ေဆးေၾကာေပးျခင္း
ထည့္မေပးခင္မွာ သုက္ရည္ကိုေဆးေၾကာေပးတာလဲ လုပ္ရေသးတယ္။ နာရီဝက္ကေန ၂ နာရီအထိၾကာတတ္တယ္။ ေဆးေၾကားျပီး သုက္ပိုးအေရအတြက္ ၅ သန္းအထက္ရွိသင့္တယ္။ ၂ဝ-၃ဝ သန္းရွိရင္ ေအာင္ျမင္ႏွဳန္းျမင့္တယ္။ 

အတူေနျခင္း
သုက္ပိုးထုတ္ေပးမဲ့ ေယာက္်ားဟာ သုက္မထုတ္ခင္ အတူေနတာ၊ ဖါသာအာသာေျဖတာကို ေရွာင္ေနဘို႔လိုမလား အေျခအေနအရပါဘဲ။ ေကာင္းတာကေတာ့ ၇၂ နာရီအတြင္း သုက္ပထြက္-မထုတ္ဘဲ ေရွာင္က်ဥ္ထားတာေကာင္းမယ္။ ေယာက္က်ားက သုက္ပိုးအေရအတြက္ နည္းေနသူျဖစ္ရင္ ၄၈ နာရီ သုက္မထြက္ေအာင္ ထိန္းထားေပးပါ။ သုက္ပိုးကို ထည့္တြက္စရာမလိုသူဆိုရင္ ၂၄ နာရီေစာင့္ႏိုင္ရင္ရျပီ။ hCG injection ေဆးထိုးေပးတာနဲ႔ အခ်ိန္ မတိမ္းမယိမ္းမွာ အတူေနတာပါ တြဲရင္ေကာင္းတယ္။ IUI လို္ျပီးလဲ အတူေနတာကို ေရွာင္စရာမလိုပါ။ တကယ္လို႔ IUI လုပ္တံုးက ေသြးနဲနဲ ထြက္တာမ်ိဳး ရွိခဲ့ရင္ေတာ့ ၂၄-၄၈ နာရီအထိ အတူမေနဘို႔ ဆရာဝန္ကညႊန္ႏိုင္တယ္။ IUI ကိုလဲလုပ္ေပး၊ ပံုမွန္ အတူေနတာလဲတြဲရင္ အခြင့္အလမ္းပိုမယ္။

IUI လုပ္ျပီးေနာက္မွာ 
လွဲအိပ္ေနစရာမလိုပါ။ ၁၅-၃ဝ မိန္ေတာ့ လွဲေနဘို႔ ညႊန္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္တာ၊ သာမန္အိမ္အလုပ္၊ ရံုးအလုပ္လုပ္တာေတြလဲ ေရွာင္ေနစရာမလိုပါ။ ဆရာဝန္ကေန follicle development မ်ိဳးဥအိမ္ထဲက ေဖၚလီကယ္ အေျခအေနကို ေစာင့္ၾကည့္ရတယ္။ သဘာဝနည္းနဲ႔ဆိုရင္ အရြယ္အစားက 20-24mm ရွိျပီး၊ မ်ိဳးဥထြက္ေဆး clomiphene citrate နဲ႔ဆိုရင္ 20-24mm ရွိတယ္။ FSH တမ်ိဳးတည္းဆိုရင္ 17 or 18mm အနည္းဆံုးရွိမယ္။ FSH+LH ဆိုရင္ 16 or 17mm အနည္းဆံုးရွိမယ္။ estradiol (E2) level ဆိုတာလဲၾကည့္မယ္။ 200-600pg/ml per 18mm follicle ရွိမယ္။ 150 အနည္းဆံုး ရွိရင္လဲ ရႏိုင္တယ္။ ေအာင္ျမင္မယ္ဆိုရင္ Implantation သေႏၶကပ္ျခင္းဟာ မ်ိဳးဥထြက္ျပီးေနာက္ ၆-၁၂ ရက္မွာျဖစ္လာမယ္။

ဘယ္ေလာက္ကုန္မလဲ
IUI procedure and sperm washing လုပ္တာအတြက္ အေမရိကားမွာ ေဒၚလာ ၂ဝဝ-၃ဝဝ ကုန္က်မယ္။ natural IUI cycle သဘာဝနည္းက ေဒၚလာ ၂ဝဝ ကုန္ျပီး၊ injectable medications ေဆးထိုးနည္းဆိုရင္ ေဒၚလာ ၅ဝဝဝ-၆ဝဝဝ ကုန္က်မယ္။ ovulation prediction kits မ်ိဳးဥထြက္-မထြက္စမ္းတဲ့ကရီယာတခုက ၅-၉ ခါအတြက္ ေဒၚလာ ၁၅-၆ဝ ကုန္က်မယ္။ ultrasounds အာလ္ထြာေဆာင္းလဲ ရိုက္ဘို႔လိုခ်င္လိုမယ္။

ဘယ္ႏွစ္ၾကိမ္ၾကိဳးစားမလဲ
တခ်ိဳ႕ဆရာဝန္ေတြက LH surge ေခၚတဲ့ သဘာဝအတိုင္းေဟာ္မုန္းတက္လာခ်ိန္ကိုေရြးတယ္။ ဒီနည္းေရြးရင္ တၾကိမ္နည္းကို ၂၄ နာရီေရြးတယ္။ ႏွစ္ၾကိမ္နည္းဆိုရင္ ေဟာ္မုန္းတက္လာျပီးေနာက္ ၁၂-၄၈ နာရီမွာလုပ္မယ္။
မ်ိဳးဥဟာ မ်ိဳးဥအိမ္ကေနထြက္လာျပီးေနာက္ ၂၄ နာရီသာ အေကာင္းအခ်ိန္လို႔ယူဆတယ္။ IUI တၾကိမ္နဲ႔မရေသးရင္ Clomid ေဆးေပးရင္းနဲ႔ ၃-၄ ၾကိမ္အထိလုပ္သင့္တယ္။ ထိုးေဆးနဲ႔လဲ ၃-၄ ၾကိမ္လုပ္သင့္တယ္။ အဲတာဒါေတြမွ မရေသးရင္ေတာ့ IVF နည္းစဥ္းစားရေတာ့မယ္။ 

ဒီနည္းလုပ္ရလို႔ ဘာခံစားရႏိုင္သလဲ
နည္းနည္းနာသလို၊ အေနရခက္သလိုသာရွိမယ္။ ေသြးနည္းနည္းေလးထြက္ႏိုင္တယ္။ ေဆးေပးစရာေတာင္ မလိုတတ္ပါ။ အလြန္ဆံုး ibuprofen and naproxen, Tylenol နဲ႔ရတယ္။ ပိုးဝင္မွာကိုေတာ့ ဆရာဝန္ကသတိထားမွာပါ။

ေအာင္ျမင္မႈႏွဳန္း
အမ်ိဳးမ်ိဳး မတူၾကပါ။ ၆% ကေန ၂၆% လို႔ေတြ႔ရတယ္။ မ်ိဳးဥအိမ္အေျခအေနအေပၚမူတည္ႏိုင္တယ္။ Follicle တခုတည္းက နည္းမယ္။ ေနာက္ျပီး သုက္ပိုးအေရအတြက္အေပၚမွာလဲ မူတည္မယ္။ ပမ်းမွ်ေအာင္ျမင္မႈ ၁၅-၂ဝ% လို႔ေျပာႏိုင္တယ္။ အမႊာျဖစ္လမ္းက ၂၃-၃ဝ% ရွိမယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၂-၇-၂ဝ၁၃
၆-၆-၂ဝ၁၇