Infertility and Fallopian Tube Procedures သားအိမ္ျပြန္က်ဥ္းလို႔ ကိုယ္ဝန္မရႏိုင္ေသးျခင္း

ကြ်န္မ အသက္ ၃၉ ႏွစ္။ အိမ္ေထာင္က်တာ ၃ နွစ္ရွိပါျပီ။ သားသမီး လိုခ်င္လို႔ပါ။ အိမ္ေထာင္ျပဳျပီးကတည္းက ဘာတားေဆးမွ မသံုးပါဘူး။ ကေလးရေအာင္ အိုဂ်ီေတြနဲ႔ေတြ႔ျပီး သားဥေႀကြေဆးေတြ ေသာက္ခဲ႔ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး စမ္းသပ္ျပီး ေတြ႔ရွိခ်က္က သားဥျပြန္လမ္းေႀကာင္း ပိတ္တယ္လို႔ အာထရာေဆာင္းမွာျပပါတယ္။ သားဥျပြန္ ပြင့္ေအာင္ ဘယ္လို နည္းလမ္းနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ရင္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္နိုင္မလဲ။ ျပြန္ပြင့္တိုင္းလဲ ကေလးက ရခ်င္မွရတာလို႔ ေျပာတယ္။ ဟုတ္ပါသလား။ ကြ်န္မ အသက္အရြယ္နဲ႔ ဖန္ျပြန္သေႏၶလုပ္ဖို႔ ေျပာတယ္။ သိထားတာက သူလဲ ၃ဝ% ပဲတဲ့။ သူ႔မွာလဲ အားနည္းခ်က္ေတြ ရွိေနျပန္တယ္။ ကြ်န္မ အခုႀကိဳးစားခ်င္တာက သားဥျပြန္ပြင့္ေအာင္ ဘယ္လို ေနထိုင္ စားေသာက္ ျပဳျပင္လို႔ ရနိုင္မလဲ ဆိုတာပါ။ သားဥျပြန္ပြင့္ေအာင္ အပ္စိုက္ကုလို႔ ရနိုင္ပါသလား။ ခြဲစိတ္မွ ပြင့္မွာလား။ ပိတ္ရျခင္း အေႀကာင္းက ဘာေႀကာင့္ပါလဲ။ ေမြးရာပါလား။ လမ္းေႀကာင္းမွာ ဘယ္လိုအရာမ်ိဳးေတြက ပိတ္ဆို႔ေနတာပါလဲ။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ဖန္ျပြန္လုပ္လို႔ ရေပမယ့္ အျမြာေမြးတာ ေသြးဆင္းတာေတြရွိေတာ့ နည္းနည္းေႀကာက္လို႔ပါ။ ျပြန္ပြင့္ခဲ့ရင္ ကေလးကို သဘာဝအတိုင္း ရေအာင္ အရင္ ႀကိဳးစားႀကည့္ခ်င္လို႔ပါ။

အမ်ိဳးသမီးတိုင္းမွာ သားအိမ္ျပြန္ ဘယ္နဲ႔ ညာ ႏွစ္ခုရွိၾကတယ္။ တျခားအခ်ိန္ေတြ အေရးကိစၥေတြမွာ ဒီျပြန္ေလးေတြက ဘာမွ အသံုးက်စရာမရွိဘူးလို႔ ေျပာရမယ္။ ဆိုးတာက သူ႔အနီးအနားမွာ ဥပမာ သားအိမ္၊ မ်ိဳးဥအိမ္ေလးေတြမွာ ေရာဂါ ရရင္ သူ႔ဆီကိုပါ ေရာဂါကူးစက္လာေစတယ္။

သူတို႔ရဲ႕ တကယ္အသံုးက်မႈကေတာ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ႏိုင္ေစဘို႔ရာ Egg မ်ိဳးဥကေန Sperm က်ားသုက္ပိုးေတြရွိရာကို သြား၊ Fertilized egg သေႏၶဥက သားအိမ္ဆီကို ျပန္လာႏိုင္ေစဘို႔ရာ သူထဲကေန သြားလာၾကရတယ္။ အသြားေရာ အျပန္ပါ လမ္းပြင့္ေနမွသာ ေအာင္ျမင္ေစႏိုင္တယ္။ ကေလးမရႏိုင္ေသးသူေတြမွာ အေၾကာင္းခံတခုက Fallopian tube blockage ဒီျပြန္ေလးေတြမွာ ပိတ္ေနတာ ျဖစ္လာတယ္။

Anovulation ေခၚတဲ့ ကေလးမရေစတဲ့ တျခားအေၾကာင္းတခုျဖစ္တဲ့ ရာသီလာေပမဲ့ မ်ိဳးဥမထြက္တာမ်ိဳးလို သားအိမ္ျပြန္ ပိတ္ေနသူေတြမွာ ဘာမွ ထူးျပီးခံစားမေနရပါ။ ကေလးမရႏိုင္ေသးတာသာရွိမယ္။ Hydrosalpinx ဆိုတာျဖစ္ေနရင္ေတာ့ ဗိုက္နာႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ တခုခုဆင္းႏိုင္တယ္။ Endometriosis သားအိမ္-တစ္ရွဴးေတြ တျခားေနရာေရာက္ေနတဲ့ ေရာဂါနဲ႔ Pelvic inflammatory disease (PID) တင္ပါးဆံုတြင္း အဂၤါေတြေရာင္တာ ရွိသူေတြမွာလဲ ဗိုက္နာမယ္။ ဆက္ဆံခ်ိန္မွာ နာစရာ မဟုတ္ဘဲ နာႏိုင္ေသးတယ္။ သားအိမ္ျပြန္ပိတ္ေစတဲ့ အျဖစ္အမ်ားဆံုး အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ (PID) ျဖစ္တယ္။ ဒီလိုျဖစ္တိုင္း STDs လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြ ဟုတ္ခ်င္မွ ဟုတ္မယ္။ ဟုတ္ခ်င္လဲဟုတ္မယ္။

တျခားအေၾကာင္းခံေတြကေတာ့ -
- Chlamydia (ကလာမိုင္ဒီးယား)၊ Gonorrhea (ဂႏိုးရီးယား) စတဲ့ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါ ရွိဘူးျခင္း-ရွိေနျခင္း၊
- ကိုယ္ဝန္ပ်က္လို႔ ဖ်က္လို႔ေၾကာင့္ သားအိမ္ ပိုးဝင္ဘူးျခင္း၊
- အူအတက္ ေပါက္ထြက္ျခင္း၊
- ဗိုက္ခြဲဘူးျခင္း၊
- သားအိမ္ျပင္ပ သေႏၶတည္ဘူးျခင္း၊
- အရင္က သားအိမ္ျပြန္ကို ခြဲစိတ္ဘူးျခင္း၊
- Endometriosis သားအိမ္-တစ္ရွဴးေတြ တျခားေနရာမွာ ေရာက္ေနျခင္းေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။

Hysterosalpingogram (HSG) ဓါတ္မွန္နည္းနဲ႔ ေရာဂါေသျခာေစရတယ္။ သားအိမ္အဝထဲမွာ ေဆးသြင္းျပီး ရိုက္ယူရတယ္။ Laparsocopy ကရိယာနဲ႔ၾကည့္ႏိုင္တယ္။

ခြဲစိတ္ကုသနည္းနဲ႔ ျပန္ေကာင္းလာေအာင္ ၾကိဳးစားႏိုင္တယ္။ ဘယ္ေနရာမွာ ဘယ္ေလာက္အထိ ပိတ္ေနသလဲ အေပၚမူတည္တယ္။ နည္းတခုထဲမက သံုးရတာလဲ ရွိႏိုင္တယ္။ Microsurgical techniques အႏုစိတ္ခြဲစိတ္နည္း သံုးႏိုင္တယ္။ Open abdominal surgery ဗိုက္ကိုဖြင့္ျပီး လုပ္တဲ့နည္းနဲ႔ Laparoscopy ကရိသာသံုးနည္းေတြ ရွိတယ္။ ခြဲစိတ္နည္းကို Tubal reanastomosis လို႔ေခၚတယ္။ Tubal ligation ကေလးမရခ်င္လို႔ သားအိမ္ျပြန္ကို ျဖတ္ထားသူက ကေလးျပန္လိုခ်င္တဲ့အခါ လုပ္ေပးရတာမ်ိဳး အတူတူ ျဖစ္တယ္။ မေကာင္းတဲ့ေနရာ အစိတ္အပိုင္းကို ျဖတ္ထုတ္ျပစ္လိုက္ျပီး အေကာင္းႏွစ္စကို ဆက္ယူရတာျဖစ္တယ္။

- Salpingectomy သားအိမ္ျပြန္ျဖတ္ျခင္း ခြဲစိတ္နည္းကို (IVF) အျပင္မွာ သေႏၶျဖစ္ေအာင္လုပ္ယူနည္း လုပ္တဲ့အခါ ပိုျပီး ေအာင္ျမင္ေစခ်င္လို႔လဲ လုပ္ရတယ္။
- အထူးသျဖင့္ သားအိမ္ျပြန္မွာ Hydrosalpinx အရည္ေတြ ေအာင္းေနတာမ်ိဳး ရွိေနရင္ လုပ္ေပးရတယ္။
- IVF မလုပ္ခင္ သားအိမ္ျပြန္မွာ အရည္ေတြေအာင္းေနတာ ရွိေနသူေတြကို Salpingostomy ေခၚတဲ့ နည္းထက္ Salpingectomy နည္းကို ပိုလုပ္တယ္။
- Salpingostomy ဆိုတာက အရည္နဲ႔ပိတ္ေနတဲ့ ျပြန္မွာ အေပါက္ေလးေဖါက္ေပးတာျဖစ္တယ္။ မ်ိဳးဥအိမ္နဲ႔ အနီးေနရာမွာ လုပ္တယ္။ မေသျခာတာက အမာရြတ္ျဖစ္ရာကေန ပိတ္ႏိုင္တယ္။
- Fimbrioplasty နည္းဆိုတာ မ်ိဳးဥအိမ္နဲ႔နီးရာ သားအိမ္ျပြန္မွာ အမာရြတ္ေၾကာင့္ က်ဥ္းေနရင္ မ်ိဳးဥကို ဝင္မလာႏိုင္တာ မျဖစ္ရေလေအာင္ လုပ္ေပးရတယ္။ လက္ေခ်ာင္းပံု အဖ်ားေနရာ အသစ္လုပ္ေပးတာျဖစ္တယ္။
- ပိတ္တဲ့ေနရာက သားအိမ္နဲ႔ နီးနီးမွာဆိုရင္ Selective tubal cannulation နည္းလုပ္တယ္။
- Fluoroscopy ဒါမွမဟုတ္ Hysteroscopy ကရိယာသံုးျပီး Catheter ပိုက္ ဒါမွမဟုတ္ Cannula ကေတာ့ကို ေမြးလမ္း၊ သားအိမ္ဝ၊ သားအိမ္ကေန ျပြန္ထဲအထိ ထည့္သြင္းေပးရတယ္။

ဒီလိုခြဲစိတ္နည္းေတြမွာ သတိထားစရာေတြရွိတယ္။ Pelvic infection ပိုးဝင္တာ၊ Scar tissue အမာရြတ္ျဖစ္တာ၊ Ectopic pregnancy သားအိမ္ျပင္ပ သေႏၶတည္တာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ Hysterosalpingography နည္းကို ေနာက္ထပ္ ၃-၆ လေနရင္ ထပ္လုပ္ႏိုင္တယ္။ ခြဲစိတ္ျပီးလို႔ ၁၂-၁၈ လေနလို႔မွ ကိုယ္ဝန္မရေသးရင္ Laparoscopy သံုးျပီး ျပန္စစ္မယ္။ (IVF) ကို လြဲမလား စဥ္းစားႏိုင္တယ္။

- သားအိမ္ျပြန္ တဖက္ပြင့္ေနေသးရင္ ကေလးရလမ္း ရွိေသးတယ္။ လိုအပ္ရင္ မ်ိဳးဥထြက္ေဆး ေပးမယ္။ ျပြန္ႏွစ္ဘက္လံုး ပိတ္ေနရင္ေတာ့ ေဆးနဲ႔မရႏိုင္ပါ။
- Proximal occlusion ေခၚတဲ့ သားအိမ္နဲ႔ နီးနီးမွာ ပိတ္တာမ်ိဳးကို ခြဲစိတ္ရတာ ပိုေအာင္ျမင္လမ္း မ်ားတယ္။ ၆ဝ% ေအာင္ျမင္တယ္။ အက်ိအခြ်ဲနဲ႔သာ ပိတ္ေနတတ္ျပီး အမာရြတ္သေဘာ နည္းလို႔ျဖစ္တယ္။
- အဖ်ားေနရာမွာ ပိတ္ေနတာကို ခြဲစိတ္ရရင္ ၂ဝ-၃ဝ% ေအာင္ျမင္တယ္။
- သားအိမ္ျပြန္ကုိ ဘယ္ေလာက္အထိ ရွည္ရွည္ က်န္ေနသလဲက အေရးၾကီးတယ္။ ရွည္ေလ ေကာင္းေလ။
- တခ်ိဳ႕လူေတြက အမာရြတ္ျဖစ္တာ၊ တြယ္ကပ္မႈျဖစ္တာ မ်ားတတ္တယ္။ နည္းသူေတြမွာ ပိုေကာင္းတယ္။
- ခြဲစိတ္နည္းဟာ အသက္ငယ္ရင္ ေအာင္ျမင္လမ္း ပိုမ်ားတယ္။
- ဗိုက္ဖြင့္ခြဲနည္း လုပ္ရရင္ ေဆးရံုမွာ ၂-၃ ရက္ေနရမယ္။ ၄-၆ ပတ္ေနရင္ အလုပ္ ျပန္လုပ္ႏိုင္တယ္။ Laparoscopic surgery ခြဲစိတ္နည္းသံုးရရင္ ေဆးရံုမွာ မၾကာဘူး။

ကြ်န္ေတာ္တို႔လို ဆရာဝန္ေတြက အာမခံခ်က္ေတာ့ မေပးႏိုင္တဲ့ တျခားနည္းလမ္းေတြ ရွိပါတယ္။ ဒီနည္းေတြကို ခြဲစိတ္နည္းနဲ႔ တြဲပါလို႔လဲ ေရးၾကတယ္။ ပိုေအာင္ျမင္မယ္လို႔ ေျပာတယ္။

- Shenzhen Municipal Hospital of Traditional Chinese Medicine (ရွန္ဇင္း) ျမဴနီစပယ္ တရုတ္ တိုင္းရင္း ေဆးရံုမွာ သုေတသနတခု လုပ္တယ္။ အမ်ိဳးသမီး ၇၅ ေယာက္ကို အုပ္စု ၂ ခုခြဲတယ္။ တစုက ခြဲစိတ္နည္း သက္သက္နဲ႔ ေနာက္တစုက တိုင္းရင္းေဆးနည္းပါတြဲတယ္။ ခြဲစိတ္နည္းသက္သက္ထဲက ၄၆% ေအာင္ျမင္တယ္။ ၂၃% တိုးတက္တယ္။ ၃ဝ% မေအာင္ျမင္ဘူး။ တိုင္းရင္းေဆးနည္းပါတြဲတဲ့သူေတြထဲက ၅၈% ေအာင္ျမင္တယ္။ ၂၄% တိုးတက္တယ္။ ၁၈% မေအာင္ျမင္ဘူး။
- Acupuncture အပ္စိုက္ကုသနည္းလဲ လုပ္တယ္။ အမာရြတ္ကို ကုသခ်င္လို႔ျဖစ္တယ္။ သုေတသနရလဒ္ မေရရာပါ။
- Reproductive Organ Massage ႏွိပ္နယ္နည္းလဲ ရွိေသးျပန္တယ္။
- Dietary guidance အစာအာဟာရ လမ္းညႊန္ဆိုတာလဲ ရွိပါတယ္။

ကေလးအေမျဖစ္ခ်င္သူ
• Foods rich in folic acids (ေဖါလစ္-အက္စစ္) မ်ားတဲ့အစားအစာ စားပါ။ Folic acids ေဆးေသာက္ပါ။
• Organic foods and green products (ေအာ္ဂဲနစ္) အစားအေသာက္ ေရြးခ်ယ္စားေသာက္ပါ။
• Plastics (ပလပ္စတစ္) ထုပ္ပိုးတာမ်ိဳး ေရွာင္ရွားပါ။
• အစားအေသာက္ဆင္ျခင္တာနဲ႔ ကိုယ္လက္ေလ့က်င္ခန္းလုပ္ျပီး ကိုယ္အေလးခ်ိန္ထိန္းပါ။
• Alcohol and caffeine အရက္၊ ေကဖင္း-ေဆးလိမ္ ေရွာင္က်ဥ္ပါ။

ကေလးအေဖျဖစ္ခ်င္သူ
• Managing stress စိတ္ဖိအားေလွ်ာ့ခ်နည္း လုပ္ပါ။
• Alcohol and tobacco အရက္၊ ေဆးလိပ္ ေရွာင္ပါ၊ ေလွ်ာ့ပါ၊ ျဖတ္ပါ။
• Weight ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ထိန္းပါ။
• Zinc (ဇင့္) ဓါတ္ပါတဲ့ အသား၊ ျဖဴေဖြးေနေအာင္ ခြ်တ္မထားတဲ့ အႏွံမ်ိဳးနဲ႔လုပ္ထားတဲ့ အစားအစာ၊ ပင္လယ္စာ နဲ႔ ဥေတြ စားပါ။
• Selenium ပါတဲ့ အသား၊ ပင္လယ္စာ၊ မိႈ၊ ျဖဴေဖြးေနေအာင္ ခြ်တ္မထားတဲ့ အႏွံမ်ိဳးနဲ႔လုပ္ထားတဲ့ အစားအစာ၊ အေစ့အဆံေတြ စားပါ။
• Vitamin E (ဗီတာမင္ အီး) ေသာက္ပါ။
• Testicles က်ား-အစိ (တက္စ္တိစ္) ကို ေအးေနေအာင္ သတိထားပါ။
 
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ