Paralysis ေလျဖတ္ျခင္း

ဆရာခင္ဗ်ာ။ က်ေနာ္အသက္ ၃ဝ ပါ။ အိပ္ရာထရင္ လက္ေကာက္ဝတ္ ႏွစ္ဖက္လံုးက်င္ေနပါတယ္။ ခဏေနရင္ေတာ့ ေပ်ာက္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ပါလဲဆရာ။ ေသြးတိုးေရာဂါ မရွိသူေရာ ေလျဖတ္ႏိုင္ပါသလားခင္ဗ်ာ။

Paralysis ေလျဖတ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြကမ်ားတယ္။ အာရံုေၾကာစနစ္မွာ တခုခုျဖစ္ရာကေနဆက္ျဖစ္တယ္။ အဓိက အေၾကာင္း (၄) မ်ိဳးကေနျဖစ္ေစတယ္။

၁။ Stroke (ဆထုပ္ခ္) ေခၚ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာမေတာ္တဆျဖစ္မႈ၊
ေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိသူေတြကေတာ့ ေသြးတိုးေရာဂါ၊ ႏွလံုးခုန္မမွန္တာ၊ ဆီးခ်ိဳ၊ မိသားစုထဲမွာ အဲလိုျဖစ္သူရွိတာ၊ (ကိုလက္စေထာ) မ်ားတာ၊ အသက္ၾကီးလာတာ၊ ႏွလံုးေရာဂါလဲရွိေနမယ္၊ ေျခေထာက္ပိုင္းကို ေသြးေၾကာေတြက က်ဥ္းလို႔ ေသြးေလွ်ာက္တာလဲေႏွးသူေတြ၊ လူအဝလြန္သူေတြ၊ အရက္ေသာက္မ်ားသူေတြ၊ အငန္နဲ့ အဆီစား မ်ားသူေတြ၊ ေဆးလိပ္ေသာက္သူေတြ၊ မူးယစ္ေဆးေတြကို သံုးသူေတြ၊ အသက္ ၃၅ ႏွစ္ေက်ာ္ျပီး ကိုယ္ဝန္တားေဆးသံုးသူ အမ်ိဳးသမီးေတြလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

၂။ Head injury ဦးေခါင္းဒဏ္ရာရျခင္း၊

၃။ Spinal cord injury ခါးရိုးဆစ္ထဲက အာရံုေၾကာမၾကီးထိခိုက္မိျခင္း၊

၄။ Multiple sclerosis (မာလ္တီပယ္စကယ္လရိုးဆစ္) ေရာဂါေတြျဖစ္တယ္။

အျဖစ္နည္းအေၾကာင္းေတြကေတာ့
- High-grade and Metastasise brain Cancer ဦးေႏွာက္ကင္ဆာမ်ား၊
- Cerebral palsy Cerebral palsy မ်က္ႏွာတျခမ္းေလျဖတ္ျခင္း၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနစဥ္ပိုးဝင္ျခင္း၊ ေမြးဖြားစဥ္ အလြန္ခက္ခဲျခင္း၊ အခ်ိန္ေစာေမြးျခင္း၊ ကေလးဦးေႏွာက္ထဲေသြးယိုျခင္း၊ ကေလးဦးေႏွာက္ဖြံ႔ျဖိဳးမႈနည္းျခင္းေတြကေန ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။
- Spina bifida ေမြးရာပါ ခါးရိုးဆစ္မလံုေရာဂါ၊
- Myelomeningocele ဦးေႏွာက္အဖံုးလႊာအိတ္ေရာဂါ။
- Poliomyelitis ပိုလီယိုေရာဂါ၊ Friedreich's ataxia ေရာဂါ၊ Guillain-Barré syndrome ေရာဂါ၊ Lyme disease ေရာဂါ၊ Motor neurone disease ေရာဂါ၊ Peripheral neuropathy အဖ်ားပိုင္းအာရံုေၾကာေရာဂါ၊ ALS, Botulism ဆိုတဲ့ ရွားပါးေရာဂါေတြကေနလည္း ေလျဖတ္ႏိုင္တယ္။
- REM sleep အိပ္စက္ျခင္းမွာ ယာယီေလျဖတ္တာျဖစ္တယ္။ Pseudoparalysis အတုေလျဖတ္တာလဲရွိတယ္။
- Congenital syphilis ကေလးေတြ ေမြးရာပါဆစ္ဖလစ္ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။


ျဖစ္ေတာ့မယ္ဆိုတာ တခ်ိဳ႕က ၾကိဳမသိၾကဘူး။ ရုတ္တရက္ၾကီးျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ပဌမ ၁-၂ ရက္မွာ လကၡဏာေတြ ေပၚလိုက္-ေပ်ာက္လိုရွိတတ္တယ္။ ၾကိဳတင္ျပတာ မရွိတာကမ်ားတယ္။ ေျဖးေျဖးဆိုးတိုးလာသူေတြရွိသလို၊ ခ်က္ခ်င္း ဆိုးသူေတြလဲ ရွိတယ္။ ဦးေႏွာက္ထဲမွာ ေသြးယိုရာကေနျဖစ္ရင္ ေခါင္းကိုက္မယ္။ ရုတ္တရက္၊ ပက္လက္ အိပ္ေနတံုး ျဖစ္တယ္။ အိပ္ရာအထမွာျဖစ္တယ္။ ကိုယ္အေနအထားေျပာင္းလိုက္ရင္၊ ကုန္းလိုက္ရင္၊ မတ္လိုက္ရင္၊ ေခ်ာင္းဆိုးလိုက္ရင္ ပိုဆိုးမယ္။

တျခားလကၡဏာေတြဆိုတာ ဘယ္ေလာက္ဆိုးသလဲအေပၚမွာ မူတည္တယ္။ သတိတရား ေလွ်ာ့နည္းျခင္း၊ အိပ္ခ်င္လာျခင္း၊ သတိလစ္ျခင္း၊ နားအၾကား အားနည္းသြားျခင္း၊ အရသာ ပ်က္လာျခင္း၊ ထိတာ-ဖိတာ-နာတာ-ပူတာ-ေအးတာေတြကို အရင္လို မခံစားႏိုင္ျခင္း၊ ေခြ်းစီးျပန္ျခင္း၊ စိတ္မၾကည္မလင္ ရႈတ္ေထြးလာျခင္း၊ မွတ္ဥာဏ္နည္းလာျခင္း၊ အမ်ိဳရခက္လာျခင္း၊ အရင္လို စာမေရး-မဖတ္ႏိုင္ျဖစ္လာျခင္း၊ ေခါင္းမူးျခင္း၊ ဆီး-ဝမ္း မထိန္းႏိုင္ျခင္း၊ ကိုယ္ကို မထိန္းႏိုင္ျခင္း၊ ပူးတြဲလုပ္ေဆာင္စရာေတြအားနည္းလာျခင္း၊ ၾကြက္သားေတြအားနည္းလာျခင္း၊ ထံုက်င္လာျခင္း၊ စိတ္မူေျပာင္းျခင္း၊ ခံစားခ်က္ေျပာင္းျခင္း၊ လမ္းေကာင္းေကာင္းမေလွ်ာက္ႏိုင္ျခင္း။

ကုသတာမွာ ျဖစ္ေစတဲ့အေၾကာင္းခံအေပၚမူတည္တယ္။ အာရံုေၾကာဆိုတာ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ျဖစ္ ပ်က္စီးသြားျပီဆိုတာနဲ႔ ျပန္မေကာင္းပါ (အာရံုေၾကာ ဆဲလ္ေတြ အသစ္ျပန္မျဖစ္ပါ)။ ျဖစ္ကာစထက္ေတာ့ ပိုေကာင္းလာမွာမ်ိဳးေတြရွိတယ္။ ပူးတြဲလုပ္ေဆာင္မႈ တိုးတက္လာႏိုင္တယ္။ မ်က္ႏွာတျခမ္းေလျဖတ္တာမ်ိဳး (ဘဲလ္စ္ ေပၚလစီ) က ကုသမႈခံယူတာေစာျပီး ထိေရာက္ရင္ လူေကာင္းျပန္ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ပိုဆိုးမသြားေအာင္ အေနအထိုင္ဆင္ျခင္ရတာေတြရွိမယ္။ ဥပမာ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားတာ။ ထပ္မျဖစ္ေအာင္ အေျခခံေရာဂါကို ကုသေနရမယ္။ ေဆးကုသတာမွာ လိုတာထက္ပိုျပီး ေမွ်ာ္လင့္မထားသင့္ပါ။ ေဆာရီး။ ကုန္က်တာကိုလဲ အပိုမကုန္ေစသင့္ပါ။ ကံတရားအားကိုးပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂ဝ-၅-၂ဝ၁၆