E-Cigarette အီး-စီးကရက္နဲ႔ က်န္းမာေရး (၂)

• E-cigarette ရဲ႕အရွည္က Electronic cigarette ျဖစ္တယ္။ Electronic nicotine delivery system (ENDS) လို႔လဲေခၚတယ္။ Battery-powered vaporizer ဗက္ထရီသံုးေရေငြ႔ဓါတ္လႊတ္ေပးတာမို႔ Personal vaporizer (PV) လို႔လဲေခၚတယ္။ ေသာက္တဲ့သူက ေရေငြ႔ကိုရွဴေနရတာမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ Atomizer ေခၚတာက အပူဓါတ္ရလာျပီး e-liquid အရည္ကိုအေငြ႔ထြက္လာေစတယ္။ E-liquids ထဲမွာ propylene glycol, vegetable glycerin, nicotine နဲ႔ flavorings ေတြေရာပါေနတယ္။ တခ်ိဳ႕အမ်ိဳးအစားေတြကေန flavored vapor ကိုသာထုတ္ေပးျပီး nicotine (နီကိုတင္း) မပါဘူး။
• (အီး-စီးကရက္) ရဲ႕ ေကာင္း-ဆိုးေတြကို ခုထိ တိတိက်က်ကေျပာဘို႔ခက္ေသးတယ္။ (နီကိုတင္း) မပါလို႔၊ (နီကိုတင္း) နည္းလို႔ ရိုးရိုးစီးကရက္ထက္ က်န္းမာေရးမွာ ဆိုးတာသက္သာမယ္လို႔ ေနာက္ဆံုးေကာက္ခ်က္ခ်ဘို႔ ေစာေသးပါတယ္။
• ေသခ်ာေလာက္တာတခုက တျခားေဆးလိပ္သလို စြဲႏိုင္တယ္။ ဒါကိုလဲ ဒီအမ်ိဳးအစားကိုမွ စေသာက္သူေတြကို ေျပာဘို႔ရာေတာ့ ေကာက္ခ်က္ခ်ဘို႔ ေစာေသးတာဘဲ။
• (အီး-စီးကရက္) သံုးစြဲသူအေရအတြက္မ်ားလာေနတယ္။ ၂ဝ၁၂ အတြင္း လူၾကီးေတြမွာ ၃႕၄% နဲ႔ လူငယ္ေတြမွာ ၁ဝ% တိုးမ်ားလာခဲ့တယ္။ (ယူေက) မွာဆိုရင္ ၂ဝ၁၃ အတြင္းမွာ ၇ သိန္းကေန ၂႕၁ သန္းအထိရွိလာတယ္။ သူတို႔ထဲက ၄ဝ% ဟာ အရင္ကေဆးလိပ္ မေသာက္ဘူးၾကသူေတြျဖစ္တယ္။
• ၂ဝ၁၄ ဇြန္လမွာ WHO ကေနေျပာခဲ့တာက ေဆးလိပ္ျဖတ္ဘို႔အတြက္ အစားထိုးအျဖစ္ (အီး-စီးကရက္) ကို ေျပာင္းေသာက္တာအတြက္ဆိုရင္ အခိုင္အမာေျပာမရေသးပါလို႔ ဆိုပါတယ္။ အႏၲရာယ္နည္းေစမယ္ ဆိုတဲ့ အေျပာဟာ ျငင္းခုန္စရာအဆင့္မွာသာ ရွိပါေသးတယ္။ WHO ေရာ၊ ယူအက္စ္ေရာ၊ ယူေက ကေနေရာ ဒီအတိုင္းသာ ေျပာႏိုင္ၾကေသးပါတယ္။ သုေတသနေလ့လာမႈေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိေပမဲ့ အက်ိုး-အျပစ္ကို အားလံုး သေဘာတူထားတာရယ္လို႔ မရွိေသးပါ။
• Second hand smoker ရိုးရိုးေဆးလိပ္ေသာက္သူအနားမွာေနရသူေတြထက္ (အီး-စီးကရက္) ေသာက္သူအနားမွာ ေနရသူေတြအတြက္ေတာ့ Second hand vapor အႏၲရာယ္ပိုနည္းပါမယ္။
• Addiction စြဲတတ္တာမွာလဲ (အီး-စီးကရက္) ေသာက္ရင္ ရိုးရိုးေဆးလိပ္ေသာက္သူေတြေလာက္ မဆိုးဘူးလို႔ ေျပာမရေသးပါ။
• ျဖစ္ေစႏိုင္တာေတြထဲမွာ ေပါက္ကြဲမႈျဖစ္တာနဲ႔ မီးေလာင္တတ္တာေတြလဲပါတယ္။ ဆိုးဝါးတာေတြမဟုတ္ေပမဲ့ လည္ေခ်ာင္းေရာင္ႏိုင္တယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးႏိုင္တယ္။ ပ်ိဳ႕အန္ခ်င္မယ္။ (အီး-စီးကရက္)မွာသံုးတဲ့အရည္ေတြကို အေရျပားကို တိုက္ရိုက္ထိေစမယ္ဆိုရင္၊ မ်ိဳမိရင္ အႏၲရယ္ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ကေလးေတြဆို ပိုဆိုးတယ္။

E-Cigarette အီး-စီးကရက္နဲ႔ က်န္းမာေရး (၃)

• အရင္ ၂ ပုဒ္ေရးျပီးျပီ။ ဒီတခါ ကေန႔ေနာက္ဆံုးရ သုေတသနသတင္းကိုအေျခခံေရးပါမယ္။ အရင္သတင္းေတြမွာလိုဘဲ တိုက္တြန္းတာလဲရွိတယ္၊ ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္တာလဲရွိတယ္။
• ရိုးရိုးစီးကရက္ေသာက္ေနရာကေန အီး-စီးကရက္ကိုေျပာင္းေသာက္လို႔ တႏွစ္မွာ အသက္ေပါင္း ၆ဝဝဝ ကို ကယ္ရာက်တယ္လို႔ ဆိုလာတာကေတာ့ University College London (UCL) သုေတသနကျဖစ္တယ္။ တျခားလန္ဒန္က အဖြဲ႔တခုကေတာ့ အဲလိုေျပာတာဟာ လမ္းလြဲကိုညႊန္ရာက်တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။
• ျပီးခဲ့တဲ့အပါတ္ကဘဲ WHO ကေန အီး-စီးကရက္ကို လူအမ်ားစုေဝရာေနရာေတြမွာ တားျမစ္သင့္တယ္လို႔ ေထာက္ျပထားခဲ့ပါေသးတယ္။ အေၾကာင္းျပခ်က္ကေတာ့ ေလထဲမွာ (နီကိုတင္း) နဲ႔ အဆိပ္ဓါတ္ေငြ႔ေတြ ပိုလာေစမွာမို႔ျဖစ္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ေနာက္ျပီး အီး-စီးကရက္ေသာက္ရာကေန တကယ့္စီးကရက္ကို ေျပာင္းေသာက္ဘို႔လဲျဖစ္လာေစႏိုင္ေသးတယ္လို႔ပါရွိပါတယ္။
• UCL ကေလ့လာသူေတြအဆိုအရ အဲလိုေျပာင္းတာ ၁% ထက္နည္းတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ အိတပ္လိုဟာ အီး-စီးကရက္ရဲ႕ ေရေငြ႔ထဲမွာပါတာမွန္ေပမဲ့ အလြန္နည္းတယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ ရိုးရိုးစီးကရက္ရဲ႕ ၂ဝ ပံု ၁ ပံုသာ ပါတယ္။
• ယူေကမွာ ေဆးလိပ္ေသာက္သူေပါင္း ၉ သန္းလံုးကေန အီ-စီးကရက္ကိုေျပာင္းေသာက္ၾကရင္ တႏွစ္မွာ ၅ ေသာင္း ေသေနရာကေန ၅ ေသာင္း ၄ ေထာင္သာေသပါမယ္လို႔ UCL ကဆိုတာျဖစ္ပါတယ္။
• ခ်ဳပ္လိုက္ရင္ ပိုေကာင္းေစႏိုင္တာလဲရွိတယ္။ တလြဲကိုဆြဲေခၚရာလဲက်တယ္။ တခ်ိဳ႕လူေတြဟာ ပညာရွင္ေတြ ေျပာလဲ လိုက္နာၾကတာမဟုတ္ပါ။ ကံတရားနဲ႔ဥာဏ္အားေတြကေန လူ႔အသက္ကို ဆက္ျပီးျပ႒ာန္းေနမွာသာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၇-၈-၂ဝ၁၄

၅-၉-၂ဝ၁၄