Antibiotics for Acne ဝက္ျခံအတြက္ ပဋိဇီဝေဆးမ်ား

(၁) ဆရာရွင့္ သမီးမ်က္နွာရဲ႕ နွာေခါင္းေဘးနားမွာ ဝက္ျခံပုန္းလားေတာ့မသိဘူး အက်ိတ္လို အဖုေလးထြက္လာပါတယ္။ ရဲေနပါတယ္။ အရမ္းလည္းနာပါတယ္။ ရုတ္တရက္ၾကီးထြက္လာပါတယ္။ ဘာေဆးေသာက္သင့္ပါလဲရွင့္။ ေမးေအာက္မွာေရာ နွာေခါင္းေဘး ပါးေနရာမွာပါ။ ေက်းဇူးျပဳ၍ ေျဖျကားေပးပါရွင့္။

(၂) ဆရာ က်ေနာ္ဝက္ျခံေတြ အရမ္းထြက္ေနလို႔ပါဆရာ။ ဘာေဆးစားရမလည္းဆရာ။ ဘာအစားစာ ေ႐ွာင္သင့္လည္း ဆရာ။ ဝမ္းလည္းအျမဲခ်ဳပ္ေနတယ္ဆရာ။

(၃) ဆရာ႐ိုေသစြာေလးစားစြာျဖင့္ စာထပ္ေရးလိုက္ပါတယ္။ ကၽြန္မအခု ကေလးေမြးၿပီးတာ တစ္လနဲ႔၈ရက္ရွိပါၿပီ။ ဗိုက္ခြဲေမြးပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေလးလထဲကထြက္တဲ့ ဝက္ျခံခုေမြးၿပီး တလေက်ာ္မွာ ပိုဆိုးလာပါတယ္။ ထိုင္းဖက္သြားၿပီး အေရျပားဆရာဝန္ရွာေတာ့ လိမ္းေဆးနဲ႔ အေမာင္စလင္ (၅ဝဝ အား) မနက္၂ လံုးည ၂ လံုးေသာက္ခိုင္းပါတယ္။ ၂ ပါတ္ေလာက္ေသာက္ၿပီး ဆရာဝန္ထပ္ျပေတာ့ တလထပ္ေသာက္ခိုင္းပါတယ္။ ကေလးကို မိခင္ႏို႔တိုက္တဲ့အတြက္ ကေလးအတြက္ ေဘးထြက္ဆိုးႀကိဳးျဖစ္ႏိုင္ပါသလား။ ေဆးေသာက္လဲ ဝက္ျခံအသစ္ေတြက ထြက္ၿမဲပါ။ ျပည္ဖု အႀကီးႀကီးေတြထြက္ပါတယ္။ နား၊ ပါး၊ ေမးေစ့၊ ရင္ဘတ္၊ ေနာက္ေက်ာတျပင္လံုး ျမင္လို႔မေကာင္းေအာင္ထြက္ပါတယ္။ ထိုင္းအေရျပားဆရာဝန္ကေတြ ၆ လေလာက္ကုရမယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ မိခင္ႏို႔တိုက္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေဆး ဆက္ေသာက္သင့္ မသင့္ အၾကံညာဏ္ေလးေပးေစလိုပါတယ္။ ကေလးအတြက္ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမရွိပဲ တျခား ဘာေဆးမ်ားေသာက္သင့္ပါသလဲ။ ေလးစားစြာျဖင့္။

Antibiotics ပဋိဇီဝေဆးေတြရဲ႕ ဝက္ျခံကိုသက္ေရာက္ေစႏိုင္တဲ့ အစြမ္းေတြထဲမွာ အေရးၾကီးဆံုးက (ဗက္တီးးရီးယား) ေတြရဲ႕ အေရအတြက္ကို သိသိသာသာေလ်ာ့နည္းေစတာ ျဖစ္တယ္။ ေသြးျဖဴဥေၾကာင့္ျဖစ္ရတဲ့ ေနမထိထိုင္မသာ ျဖစ္တာကိုလဲ နည္းေစႏိုင္တယ္။ ဝက္ျခံအရည္ထဲမွာ အဆီကိုလဲ ေလ်ာ့နည္းေစတာမို႔ ေရာင္ရမ္းျခင္းျဖစ္စဥ္ကို သက္သာေစတယ္။ သတိထားဘို႔က ဘယ္ပဋိဇီဝေဆးမဆို အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ေမြးလမ္းေၾကာင္း မိႈဝင္တာ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ဝန္တားေဆးရဲ႕ အာနိသင္ကိုလဲ ထိခိုက္တတ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ရ်ိရင္ ေဆးေရြးရမယ္။

၁။ Tetracycline (တက္ထြာဆိုက္ကလင္း) ကို အမ်ားဆံုး သံုးတယ္။ တခါေသာက္ 500 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္ေပးတယ္။ ဘယ္ေလာက္ ၾကာၾကာလဲဆိုတာ အတိအက် ေျပာမရဘူး။ သက္သာတဲ့အထိလို႔ အၾကမ္းေျပာလို႔ ရတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ တခါေသာက္ 250 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္ ေလ်ာ့ႏိုင္တယ္။ ေဆးကို အစာမရွိခ်ိန္ ေသာက္တာ ေကာင္းတယ္။ အသက္ ၉ ႏွစ္ေအာက္ နဲ႔ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြကို ဒီေဆးမေပးရဘူး။ အဆင္ေျပတာက ဒီလူမ်ိဳးေတြက ဝက္ျခံျဖစ္တတ္သူေတြ မဟုတ္ၾကပါ။

၂။ Erythromycin (အရစ္သရိုမိုင္စင္) ကိုလဲ သံုးႏိုင္တယ္။ သူက (တက္ထြာဆိုက္ကလင္း) ထက္သာတာက ေရာင္ရမ္းျခင္း ျဖစ္စဥ္အတြက္ ပိုေကာင္းတယ္။ အစားနဲ႔လဲ ေသာက္လို႔ရေတာ့ အစားၾကီးတဲ့ ငယ္ရြယ္သူေတြနဲ႔ ကိုက္တယ္။ တခါေသာက္ 250 - 500 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္ေပးတယ္။ ပ်ိဳ႕အန္ခ်င္တာ ျဖစ္တတ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြလဲ ေပးႏိုင္တယ္။

၃။ Minocycline ေဆးကို ျပီတည္ေနခ်ိန္မွာ သံုးရင္ေကာင္းတယ္။ အစာနဲ႔ေဝးရင္ ပိုေကာင္းတယ္။ တခါေသာက္ 50 to 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္ေပးတယ္။ ေခါင္းမူး၊ ပ်ိဳ႕-အန္၊ အေရျပားနဲ႔ သြားညိဳတာေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

၄။ Doxycycline (တက္ထြာဆိုက္ကလင္း) နဲ႔ (အရစ္သရိုမိုင္စင္) သံုးလို႔ မထူးျခားသူေတြကို ဒီေဆး ေပးတယ္။ တခါေသာက္ 50 to 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္ေပးတယ္။ အစာနဲ႔လဲနီးလို႔ ရတယ္။ ပ်ိဳ႕ခ်င္တယ္။ ေနရာင္နဲ႔ မတည့္ဘူး။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္နဲ႔ ႏို႔တိုက္မိခင္ေတြကို မေပးပါ။ အထဲကကေလးကို ထိခိုက္ေစႏိုင္တယ္။ သြားေတြ အေရာင္မလွ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ဝန္တားေဆးေတြရဲ႕ သတၲိကိုလဲ ထိခိုက္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ဝန္တားဘို႔ တျခာနည္း (Condom, Diaphragm, Spermicide) တခုခုသံုးပါ။

၅။ Clindamycin ေဆးကို တခါေသာက္ 75 to 150 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္ေပးတယ္။ ေသာက္ေဆးထက္ လိမ္းေဆး အျဖစ္သံုးတာ မ်ားတယ္။ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးကေတာ့ Pseudomembranous colitis, Clostridium difficile အူမၾကီးေရာင္တတ္တယ္။

၆။ Diane-35 ေဆးထဲမွာ Cyproterone acetate 2 mg နဲ႔ Ethinyl estradiol 0.035 mg ေဆးေတြေရာပါတယ္။ Cyproterone ေဆးကို Antiandrogens ေခၚတယ္။ Ethinyl estradiol ေဆးက အီစထိုဂ်င္ေဟာ္မုန္းျဖစ္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ဆိုးဝါးတဲ့ဝက္ျခံအတြက္ေပးတယ္။ တေန႔ ေဆး ၁ လံုး၊ ၂၁ ရက္ဆက္တိုက္ေသာက္ရမယ္။ ၇ ရက္ နားထားရမယ္။ ေန႔တိုင္း ေဆးေသာက္ခ်ိန္တူရမယ္။ ရာသီလတလ ေသြးစဆင္းတဲ့ပဌမေန႕ေနစေသာက္ရမယ္။ ဝက္ျခံေတြသက္သာလာျပီးေနာက္လည္း ၃-၄ လ ဆက္ ေသာက္သင့္တယ္။ ထပ္ေပါက္လာျပန္ရင္ထပ္ေသာက္ရပါမယ္။ ၾကားရက္ေသြးနည္းနည္းစြန္းလည္းဆက္ေသာက္ပါ။ ကိုယ္ဝန္ရွိေနရင္ ေဆးမေသာက္ရပါ။ ႏို႔တိုက္မိခင္အတြက္ တိတိက်က်တားထားခ်က္ေတာ့မရွိပါ။ အက်ိဳးကပိုရင္ ေသာက္ႏိုင္တယ္။ Cholestatic jaundice အသားဝါေရာဂါ ရွိဘူးသူမေသာက္သင့္ပါ။ အသည္းမေကာင္းသူလည္း မသင့္ပါ။ မ်က္စိမွာေသြးေၾကာေရာဂါရွိသူ၊ ေသြးခဲေရာဂါရွိသူ၊ ရင္သားကင္ဆာရွိသူ၊ ဆီးခ်ိဳ ဆိုးဆိုးဝါးဝါးရွိသူေတြေဆးမေသာက္သင့္ပါ။ ေဆးကို တားေဆးအျဖစ္မသံုးသင့္ပါ။ မိုင္ဂရင္းရွိသူ၊ ေသြးတိုးမ်ားသူလည္းသတိထားရမယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ား = ရင္သားနာ၊ အေရျပားမွာ အညိဳစက္ျဖစ္၊ ေခါင္းမူး၊ ေခါင္းကိုက္၊ လိင္စိတ္ေျပာင္း၊ ပ်ိဳ႕၊ အန္၊ ေျခေထာက္ေရာင္၊ ေမာပန္း၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေျပာင္း။

Dr. တင့္ေဆြ