Wound Dressing အနာဒဏ္ရာ ေဆးထည့္နည္း

၁။ ဆရာမဂၤလာပါ ကြ်န္မသမီးေလး မေတာ္တဆဓားထိသြားလို႔ တလက္မေလာက္ကြဲသြားပါတယ္ဆရာ။ ေဆးရံုျပဖို႔ကလည္း အေဝးၾကီးမို႔ ကားမမွီေတာ့ အိမ္နားရွိတဲ႔ပိစပ္ရြက္ေထာင္းျပီး အံုေပးထားပါတယ္ဆရာ။ ပံုထဲပါတဲ႔အတိုင္း အနာက တလက္မေလာက္ကြဲေနတာပါဆရာ။ ခ်ဳပ္ဖို႔လိုအပ္ပါသလားဆရာ။ မနက္က်မွ ေဆးရံုသြားျပရမွာဆိုေတာ့ အေဝးၾကီးသြားရမွာမို႔ပါဆရာ။ ခ်ဳပ္ဖို႔လိုအပ္္တယ္ဆိုရင္လည္း သြားပါ့မယ္ဆရာ။ အၾကံေပးပါဦးဆရာရွင္။ ကြ်န္မသမီးက အသက္ ၉နွစ္ပါဆရာ။ ေျပာဆိုမတတ္အမွားပါရင္လည္း ခြင့္လႊတ္ေပးပါဆရာ။

ထိခိုက္ဒဏ္ရာဆိုတာ အဝက်ယ္တာနဲ႔ အတြင္းနက္တာဆို ခ်ဳပ္ဘို႔လိုတယ္။ ခ်က္ခ်င္းခ်ဳပ္သင့္တယ္။ ေမးခြန္းပါ လူနာကေလးလို႔ ေဆးခန္းနဲ႔ေဝးရင္ အနာကို စနစ္တက် ေဆးထည့္ရမယ္။ ေမးခြန္းထဲကလို အရပ္ေဆးနည္းေတြ မသင့္ပါ။ တရက္ၾကာသြားရင္ ခ်ဳပ္ဘို႔ မသင့္တာျဖစ္သြားမယ္။ ေဆာရီး။ အနာက်ေစေအာင္ လိုတာလုပ္ျပီးမွာ အနာသစ္လုပ္ျပီး ျပန္ခ်ဳ႔ရႏိုင္တယ္။ ေဆာရီး။ အနာေဆးထည့္နည္း ပို႔လိုက္မယ္။

၂။ မဂၤလာပါဆရာရွင့္ ကြၽန္မအသက္ ၂၁ႏွစ္ရွိပါၿပီ။ အိမ္ေထာင္မရွိပါ။ ကန္ေတာ့ပါဆရာ။ ကြၽန္မဆီးဂံု (ဆီးခံုလို႔ ေရးရတယ္) ရဲ႕ေဘး ေပါင္ၿခံအရင္းေလာက္ေနရာကိုညအိပ္ရင္းကုတ္မိရာကပြန္းသြားပါတယ္ဆရာ။ ပထမတရက္ ပြန္းတာသိသိခ်င္းမွာ စပ္တာကလြဲလို႔ ဘာမွမထူးျခားေပမယ့္ ေနာက္တေန႔မနက္ေလာက္မွာ ေယာင္ၿပီး (ေရာင္ျပီး) စပ္ဖ်င္းဖ်င္းျဖစ္လာပါတယ္ဆရာ။ စမ္းၾကည့္ေတာ့ေဖာင္းၿပီး အထဲမွာလည္းနည္းနည္းမာတာေတြ႔ရပါတယ္။ ျဖစ္တာက ၃ ရက္ေလာက္ၾကာေနပါၿပီဆရာ။ ေသြးတို႔အျဖဴဆင္းတာတို႔ အနံ႔နံတာတို႔ေတာ့မရွိပါဘူးဆရာ။ အနာပြန္းရာနဲ႔ ျပည္နည္းနည္းနဲ႔ ေဘးမွာ နီၿပီး ေယာင္ေနပါတယ္ဆရာ။ Fame က ထုတ္တဲ့ ပ်ားေကာ္နဲ႔ ေ႐ႊယုန္မင္း လိမ္းထားပါတယ္ဆရာ။ ဘယ္လိုေပ်ာက္ကင္းေအာင္ကုသလို႔ရမလဲသိခ်င္လို႔ပါဆရာ။ ဆရာက်န္းမာပါေစ။

ေမးခြန္း (၁) လိုပဲ အရပ္ေဆးနည္း မသင့္ပါ။ ျပည္ရွိရင္ တမ်ိဳးလုပ္ရလိမ့္မယ္။ 

၃။ အနာေတြကို အရက္ပ်ံဆြတ္ဂြမ္းနဲ ့ သုတ္လိမ္းေပးတာ မလုပ္သင့္ဘူးဆိုတဲ့သေဘာလား ေဒါက္တာ။ ဒါဆိုရင္ အနာဝေတြကိုပဲ အရက္ပ်ံ သုတ္လိမ္းၿပီး၊ အနာကို အင္တီဆက္တစ္ ကရင္မ္ပဲ ထည့္ေပးသင့္တဲ့ သေဘာေပါ့ေနာ္။ အရက္ပ်ံကို သက္မဲ့မ်က္ႏွာျပင္ထဲ မသံုးရဆိုတာ သိပ္နားမလည္လို ့ထပ္ရွင္းျပေပးပါဦးဗ်ာ။

အရပ္ေဆးေတြ၊ ေၾကာျငာေဆးေတြမွာ ေဆးသုေတသနမရွိပါ။ အိမ္တိုင္းမွာ Betadine (Povidone Iodine Ointment 5 %) အိုင္အိုဒင္းပါတဲ့ေဆး ေဆာင္ထားရတယ္။ အေရျပားမွာ ပိုးဝင္တာ၊ အနာေပါက္တာ၊ အနာ-ဒဏ္ရာရတာ၊ မီးေလာင္နာ၊ ခြဲစိတ္ျပီးအနာ၊ ေမြးစကေလးခ်က္ စတာေတြအတြက္ အနာထဲကိုပါ ထည့္ေပးႏိုင္တယ္။

အရက္ျပန္ေရာ အိုင္အိုဒင္း 1-2% အရည္ကိုပါ အနာထဲ မထည့္ရပါ။ အက်ိဳးရွိေစႏိုင္ေပမဲ့ ထိခိုက္ေစတယ္လို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။ အနာေဘးကအေရျပားကိုသာ ပိုးသန္႔ေပးဘို႔ အရက္ပ်ံသံုးရပါတယ္။ အေရျပားေအာက္က အဆီနဲ႔ ၾကြက္သားေတြက ေဆးအျပင္းကို ခံႏိုင္ရည္နည္းတယ္။ ဒဏ္ရာေလးတခုရလို႔ အရက္ျပန္ထည့္ေပးရင္ အင္မတန္စပ္တယ္ မဟုတ္လား။ စပ္တာကို ခံႏိုင္အံုးေတာ့ အဆီတစ္ရွဴးကို ထိခိုက္ေစတယ္။

အနာထဲကို Acriflavine ေဆးဝါရည္၊ Hydrogen peroxide, Eusol ေဆးရည္ေတြ ထည့္ႏိုင္ပါတယ္။ မသန္႔တဲ့အနာကို စေတြ႔တာနဲ႔ ေရေႏြးထဲစိမ္ထားတဲ့ ဂြမ္းနဲ႔ သန္႔ႏိုင္တယ္။ ညစ္ေပတာေတြ၊ အမႈံအမိႈက္ေတြကို ဖယ္ထုတ္ႏိုင္တယ္။ ေနာက္ျပီး ေသြးထြက္ ေနရင္ ေရေႏြး ခပ္ပူပူမွာစိမ္ထားတဲ့ အဝတ္သန္႔၊ Gauze ပိတ္က်ဲစ၊ ဂြမ္းစနဲ႔ ေရျပန္ညွစ္ျပီး၊ ဖိေပးထားရင္ ေသြးတိတ္ေစမယ္။ အနာထဲကိုသန္႔ျပီးရင္ ေဘးက အေရျပားကို အရက္ျပန္နဲ႔ ပတ္ပတ္လည္မွာ သုတ္ေပးပါ။ အနာနဳတ္ခမ္းသားကေန ဝိုင္းပတ္ျပီး လုပ္ရတယ္။ ဒါေတာင္ အနာထဲျပန္႔သြားလို႔ စပ္လာေစတယ္။ ေနာက္ျပီးမွ အိုင္အိုဒင္းနဲ႔ အဲဒီအတိုင္း လုပ္ေပးပါ။ ဒဏ္ရာက ခ်ဳပ္ဘို႔လိုရင္ ခ်ဳပ္ႏိုင္ျပီး။ ညစ္ေပေနတဲ့အနာ၊ တိရစၧာန္ကိုက္၊ လူကိုက္ခံရတာဆိုရင္ မခ်ဳပ္ရေသးဘူး။ ခ်ဳပ္ျပီးရင္ေတာ့ အေပၚကေန အိုင္အိုဒင္းလိမ္းလို႔ရျပီ။ အိုင္အိုဒင္းပါတာျဖစ္ေပမဲ့ (Povidone Iodine Ointment) ကို အနာထဲထည့္ရင္ ရတယ္။ သူက ေရနဲ႔စပ္ထားတာ။ တင္ခ်ာအိုင္အိုဒင္းေခၚတဲ့ အရက္ျပန္နဲ႔ စပ္တာကိုသာ အနာထဲမထည့္သင့္တာပါ။ Povidone Iodine ကို ခ်ဳပ္ဘို႔မလိုတဲ့ အနာေသးေသးေတြ၊ ခ်ဳပ္ျပီးအနာေပၚမွာပါ ထည့္ေပးႏိုင္တယ္။

Antiseptic Ointments ေတြ အမ်ားၾကီး ဝယ္လို႔ရတယ္။ ေဆးထဲမွာ ဘာပါသလဲသိရင္ ေကာင္းတယ္။ ဥပမာတခ်ိဳ႕ေရးပါရေစ။

Acriflavine ေဆးဝါရည္။ အနာထဲ ထည့္လို႔ရတယ္။ အဝတ္အစားေတြကို ဝါေစတယ္။ မ်က္စိထဲ မဝင္ေစရဘူး။

Betamethasone (ေကာ္တီဇံုး) ပါတဲ့ေဆး။ နာတာရွည္ ေပ်ာက္ႏိုင္ခဲတဲ့ ႏွင္းကူနာ Eczema လို အနာေတြ အတြက္ေဆး။

Burnol Plus Antiseptic Cream (Aminacrine, Cetrimide, Thymol, Emulsion Base) မီးေလာင္နာ၊ အနာဒဏ္ရာ၊ ပြန္းပဲ့တာေတြအတြက္ သံုးႏိုင္တယ္။

Chlorocresol (ဖီေနာ) ပါတဲ့ Antiseptic ျဖစ္တယ္။

Clobetasol Propionate Cream (ေကာ္တီဇံုး) ပါတဲ့ေဆး။ နာတာရွည္ ေပ်ာက္ႏိုင္ခဲတဲ့ ႏွင္းကူနာ Eczema လို အနာေတြ အတြက္ေဆး။

Diclofenac နာတာကိုသက္သာေဆး။ စားေဆး။၊ ထိုးေဆးလဲ ဒီနာမည္နဲ႔ ရွိတယ္။ ပိုးသန္႔ေဆးေတြနဲ႔ ေရာထား တတ္တယ္။

Gentamicin Sulfate Cream 0.1%w/w Folliculitis, Furunculosis အနာ၊ Paronychia ေျခစြယ္ငုတ္၊ အေရျပားနာေတြအတြက္ လိမ္းေဆး။ Gentamicin Sulphate Ophthalmic Ointment 0.03% မ်က္စဥ္း။ Gentamicin sulphate ပဋိဇီဝေဆး Antibiotics လိမ္းေဆး။

Lignocaine Gel 2% ထံုေဆး၊ တျခားေဆးေတြထဲမွာ နာတာသက္သာေအာင္ ေရာထည့္ေပးတတ္တယ္။

Miconazole Cream မိႈ Fungus အားကစားသမားေျခေထာက္၊ ေပြး Ringworm အတြက္ေဆး။ Tolnaftate က မိႈ Fungus ကို ႏိုင္တဲ့ေဆး။ Iodochlorhydroxyquinoline မိႈ Fungus ကို ႏိုင္တဲ့ေဆး။ Clotrimazole Cream မိႈ Fungus ကိုႏိုင္တဲ့ေဆး။

Neomycin Sulphate Ointment 2 mg/gm ပဋိဇီဝေဆး Antibiotics ေဆး။

Penicillin Ointment ကို ေမြးစကေလး၊  ကေလးငယ္ေလးေတြမွာ ေပါက္တဲ့ Impetigo Neonatorum အနာကို လိမ္းေပးတာေကာင္းတယ္။

Silver Sulfadiazine Cream 1% W/W ေဆးကို (ဆာလ္ဖါ) ပါတဲ့ မီးေလာင္နာေဆး၊ (ဗက္တီးရီးယား နဲ႔ ရိစ္) ေတြကို သတ္ႏိုင္တယ္။ အနာက်က္တာ ၾကာလို႔ သိပ္မသံုးခ်င္ၾကေတာ့ဘူး။ Silver Sulphadiazine (ဆာလဖါ) ပါတဲ့ မီးေလာင္နာလိမ္းေဆး။ Sulphacetamide Sodium Ophthalmic Ointment 10% w/w ပဋိဇီဝေဆး Antibiotics မ်က္စဥ္း။

Chloramphenicol Eye Ointment 1%w/w ပဋိဇီဝေဆး Antibiotics မ်က္စဥ္း။ မီးေလာင္နာကို ပတၲီးစည္းတဲ့အခါ ကပ္မေနေစတာမို႔ ေကာင္းတယ္။

Tetracycline Hydrochloride Ointment 3% ပဋိဇီဝေဆး Antibiotics လိမ္းေဆး။ Tetracycline Hydrochloride Ophthalmic Ointment 1%w/w ပဋိဇီဝေဆး မ်က္စဥ္း။

Zinc oxide cream ကို ကေလးငယ္ေလးေတြ အႏွီးပူေလာင္တာအတြက္ စိတ္ခ်လက္ခ် သံုးႏိုင္တယ္။

Povidone-iodine ေဆးက အိုင္အိုဒင္းပါတဲ့ ေနာက္ေပၚေဆးျဖစ္တယ္။ Bacteria, Yeasts, Molds, Fungi, Viruses, Protozoans ေတြကို ႏိုင္တယ္။ Povidone (9.0% to 12.0%) ေပၚလာမွ တကယ္ အသံုးဝင္လာခဲ့တယ္။ အနာထဲဝင္လည္း ရတယ္။ ေမြးလာတဲ့ကေလး ခ်က္ကိုလည္း ထည့္ႏိုင္တယ္။ မိခင္ေမြးလမ္းအနာအတြက္လည္း သံုးႏိုင္တယ္။ အိမ္တိုင္းမွာရွိထားသင့္တယ္။

အနာမွာ ပိုးဝင္ရင္ေတာ့ ပိုးေသေဆးတခုခုနဲ႔ အနာသက္သာေဆးတခုခုပါလိုေတာ့မယ္။ ျပည္ရွိတာမွန္သမွ် ျပည္ကိုထြက္ေစရမယ္။

Dr. တင့္ေဆြ