Mango Skin Allergy သရက္သီးခြံ အလာဂ်ီ

ေရးထားတာ ၅ ႏွစ္ရွိျပီ။

ဆရာရွင့္ က်ြန္မတူမေလးက အသက္က ၁ နွစ္ခြဲပါ။ သရက္သီးအဆီေလာင္တာ ပါးမွာ အၾကီးၾကီးျဖစ္ေနလို႔ ဘယ္လို လုပ္ရပါမလဲ။ ျမန္မာျပည္ကပါ။ ၂ ရက္ရိွပါျပီ။ ေက်းဇူးျပဳျပီေျဖေပးပါရွင္။

Mango sap သရက္ပင္ သရက္သီးအခြံကထြက္တဲ့အရည္ထဲမွာ Urushiol ဓါတ္ပါတယ္။ အလာဂ်ီအမ်ားဆံုးရေစတဲ့ Poison ivy နဲ႔ Poison oak ေတြနဲ႔ဆင္တူတယ္။ မတည့္သူေတြမွာ Itchy rash ယားတဲ့အနီျပင္ေတြထြက္မယ္။ သူတို႔က အခြံခြါစားရင္ေတာ့ စာလို႔ရတယ္။ တခ်ို႕က စားလို႔ေတာင္မရပါ။ Allergic symptoms ျပင္းထံတဲ့ အလာဂ်ီလကၡဏာေတြ ရလာတယ္။ ႏႈတ္ခမ္းေတြ၊ မ်က္ႏွာ၊ လွ်ာ ေရာင္ရမ္းလာမယ္။ Anaphylaxis ေရွာ့ခ္ရတဲ့အထိလည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။

ကုသနည္း
Generic name ေဆးနာမည္ Cetirizine နဲ႔ Brand name ဆိုင္တင္နာမယ္ Zyrtec စတဲ့ နာမည္ေတြ အမ်ားၾကီးရွိတယ္။ (စီထရက္ဇင္း) ဟာ Antihistamines (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) ေဆးေခၚတယ္။ (အလာဂ်ီ) ရရင္ထြက္လာတဲ့ Histamines ေတြကို တားဆီးေပးတယ္။ Histamine (H-1) receptor blockers လို႔လဲ ေခၚတယ္။ (အင္တီဟစ္တမင္း) ေဆးေတြထဲမွာ စတုတၴမ်ိဳးဆက္ေဆး ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ေပၚလို႔ ေျပာရင္ မွန္တယ္။ ေနာက္ေပၚတာက ဘာထူးလဲဆိုရင္ အိပ္ခ်င္စိတ္ နည္းတယ္။ ေဆးအေလးခ်ိန္ 5mg နဲ႔ 10mg စားေဆးျဖစ္တယ္။ ေဆးကို အစာနဲ႔ေသာက္သင့္တယ္။ အစာနဲ႔ေဝးလဲ ရပါတယ္။ Theophylline ေဆးနဲ႔တြဲေပးရသူဆိုရင္ Theophylline ကို ေလွ်ာ့ေပးပါ။ ကေလးေတြကိုလဲ ေပးႏိုင္တယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြကေတာ့ ၁၄% မွာ အိပ္ခ်င္တယ္၊ အာေခါင္ေျခာက္၊ ပ်ိဳ႕၊ ေခါင္းကိုက္၊ အားယုတ္၊ လည္ပင္းနာ။

Hives အနီျပင္ (အင္ျပင္) ထေနတာကို Cetirizine ေဆးတမ်ိဳးထဲနဲ႔ မရလို႔ အေရးေပၚျဖစ္လာရင္ Epinephrine ေဆးပါ ေပးရတတ္တယ္။ လိုအပ္သူေတြကို စိတ္အေျခခံတာဆိုရင္ stress management လုပ္သင့္တယ္။ Doxepin ေဆးကိုလဲ သံုးႏိုင္တယ္။ သိပ္ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ခံစားရသူကို Corticosteroid ေဆးအုပ္စုထဲက Prednisone ထိုးေဆး-စားေဆး ေပးႏိုင္တယ္။ Topical creams လိမ္းေဆး Hydrocortisone, Fluocinonide, Desonate ေတြလဲ သံုးႏိုင္တယ္။ ဆရာဝန္မတိုင္ပင္ပဲ လံုးဝမသံုးပါနဲ႔။

Calamine lotion ေဆးလိမ္းတာ သိသိသာသာနဲ႔ ေတာ္ေတာ္တန္တန္ယားတာကို သက္သာေစပါတယ္။

ဒီစာေတြကိုလဲ တြဲဖတ္ပါ၊ လိုက္နာပါ။ ၾကာရင္ (အလာဂ်ီ) ကို ဆရာဝန္လိုသိသူ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ အထူးသျဖင့္ ကိုယ့္အေၾကာင္းကို သိပါ။
• Allergic Rhinitis အလာဂ်ီ ႏွာေခါင္း http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2010/08/allergic-rhinitis.html
• Allergy သို႔မဟုတ္ မတည့္အတူေန http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2010/05/allergy.html
• Allergy and Worm နာတာရွည္ (အလာဂ်ီ) ႏွင့္ သန္ေကာင္ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2010/09/chronic-allergies.html
• Allergy Medications (အလာဂ်ီ) ကို ဘယ္လို ကုသမလဲ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/05/allergy-medications.html
• Allergy Relief Kit (အလာဂ်ီ) ေရွးဦးသူနာျပဳ ေဆးအိတ္ http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2012/04/allergy-relief-kit.html
• Allergy Triggers (အလာဂ်ီ) ရေစတတ္တဲ့ အေၾကာင္းတရား (၁ဝ) ပါး http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2012/03/10-common-allergy-triggers.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၈-၄-၂၀၂၀