Brexit ဘရစ္ဇစ္
အီးယူထဲကေန ၿဗိတိန္ခြဲထြက္မွာအတြက္ အသစ္ေပၚလာတဲ့ မီဒီယာအသံုးက Brexit (ဘရစ္ဇစ္) တဲ့။ Euroskeptics (ယူ႐ုိစကက္ပတစ္) အသံုးသစ္လည္း ေပၚလာတယ္။ အဲဒါကို ကြန္ပဴ်တာကေန အနီေရာင္လိုင္းျပထားတယ္။ စာလံုးေပါင္း မမွန္ဘူးတဲ့။
မဲအကုန္ေရတြက္မၿပီးခင္မွာ ေပါင္ေငြတန္ဖိုး ၉-၁ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း က်တယ္။ စေတာ့ရွယ္ယာေတြ ထိုးက်တယ္။ ေနၿမဲနဲ႔ ခြဲေရး ကမ္ပိန္းမွာ အေရးပါတဲ့ ႏွစ္ဘက္လံုးက အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြ မနည္းမေနာ ရွိခဲ့ပါတယ္။ စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံျခားသား လက္ခံေရး စတာေတြ ပါတယ္။
ခြဲထြက္ေရးသမားေတြက (အီမိုရွင္း) မ်ားတယ္တဲ့။ (အင္မီဂေရးရွင္း) ကို ေရွ႕တန္းတင္တယ္တဲ့။ ေနၿမဲဘက္က ေထာက္ျပတာက ၿဗိတိန္အခ်ဳပ္အျခာပါ ထိပါးလာႏိုင္တယ္တဲ့။ ကြန္ဆာေဗးတစ္ပညာရွင္အသိနဲ႔ ေျပာတာပါ။
ေနာက္အေၾကာင္းျပခ်က္တခုကေတာ့ အီးယူဟာ စည္းမ်ဥ္းသစ္ေတြနဲ႔ ၿဗိတိန္ကို လည္ပင္းညႇစ္ေနတယ္တဲ့။ တခ်ိဳ႕ (ရယ္ဂူေလးရွင္း) ေတြက အေသးအဖြဲေလးေတြတဲ့။ သံုးၿပီးသား (တီးဘက္) ကို (ရီဆိုက္ကယ္လ္) လုပ္ေရးစည္းမ်ဥ္း။ (ရယ္ဂူေလးရွင္း) သစ္ေတြေၾကာင့္ ၿဗိတိန္မွာ ေပါင္ သန္း ၆ဝဝ အပတ္စဥ္ နစ္နာရတယ္တဲ့။
ေနာက္တခ်က္ (ေကာ္ပိုရိတ္) အက်ိဳးစီးပြားေတြ ဗံုးခိုက်င္းထဲ ဝင္ေအာင္းလာသလိုပဲတဲ့။ လက္ဝဲဆန္တဲ့ အယူအဆေတြနဲ႔ ႀကီးမားတဲ့ အစိုးရပံုစံေတြ ျပ႒ာန္းေနတယ္တဲ့။ ေရေပၚဆီ ေကာ္ပိုရိတ္ေတြကို ပိုဦးစားေပးလာတယ္တဲ့။ ဒီမိုကေရစီ မက်ဘူးတဲ့။ အဲဒါက WTO, IMF, WB ေတြအေပၚသေဘာထားသလို အေမရိကန္ေတြနဲ႔ ဆင္တူတဲ့ ေဝဖန္ခ်က္ပါ။
ေနာက္တခ်က္ (အီးယူ) ဆိုတာ ေကာင္းတဲ့ (အိုင္ဒီယာ) ပါ။ ဒါေပမယ့္ (ယူ႐ုိ) ကေတာ့ ျပႆနာပဲတဲ့။ ၿဗိတိန္ဟာ ၁၉၇၃ ကတည္းက (အီးယူ) ထဲမွာ ပါေနခဲ့ေပမယ့္ လူနည္းစုလိုသာ အခြင့္ရေနတာတဲ့။ ၂ဝဝ၈ က စခဲ့တဲ့ ကမာၻ႔စီးပြားေရး က်ဆင္းမႈမွာ ဥေရာပဘံု ေငြေၾကးသံုးစြဲရသူေတြက ပိုခံရတယ္တဲ့။ အလုပ္လက္မဲ့ ဂရိနဲ႔ စပိန္မွာ ၂ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ရွိလာတယ္။ အခု အႏွစ္ ၂ဝ ေက်ာ္လာလည္း အဲဒီႏိုင္ငံေတြမွာ ၂ဝ ရာခိုင္ႏႈန္း ေက်ာ္တုန္းပဲ။ အေႂကြးဝန္ထုပ္ႀကီးက တကယ္ႀကီးမားတယ္။ ဥေရာပဘံုေငြေၾကး မသံုးတဲ့ ၿဗိတိန္က ကံေကာင္းတယ္။
ေနာက္တခ်က္ တျခားႏိုင္ငံသား ဝင္ေရာက္လာမႈ။ အီးယူဥပေဒအရ အီးယူအဖြဲ႔ဝင္ တျခားႏိုင္ငံသားေတြ ခရီးသြားတာ၊ ေနထိုင္တာနဲ႔ အလုပ္လုပ္တာကို ခြင့္ေပးထားတယ္။ ၿဗိတိန္က အဲဒီဒဏ္ကို ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ စီးပြားေရးက်ဆင္းခ်ိန္ကတည္းက ခံေနရတယ္။ အီတလီ၊ အိုင္ယာလန္နဲ႔ လစ္သူေယးနီးယားကေန ဝင္လာၾကတယ္။ ဘံုေငြေၾကးဝင္ မဟုတ္တဲ့ ပိုလန္နဲ႔ ႐ုိေမးနီးယားက လူေတြက အလုပ္လာရွာၾကတယ္။ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း လူေပါင္း ၃၃၃ဝဝဝ ေလာက္ ဝင္လာခဲ့တယ္။
ေနာက္တခ်က္ အီးယူကေန အခြန္တိုက္႐ုိက္ေကာက္ခြင့္္ေတာ့ မရွိပါ။ ဒါေပမယ့္ အီးယူ ဘတ္ဂ်က္အတြက္ ႏွစ္စဥ္ ထည့္ဝင္ေငြ ေပးၾကရတယ္။ အဲဒီပမာဏဟာ ၁၃ ဘီလီယံေပါင္ ျဖစ္လို႔ ယူေကႏိုင္ငံသားတေယာက္စီကို ေပါင္ ၃ဝဝ က်တယ္။ အဲဒီေငြကို ကိုယ့္တုိင္းျပည္မွာပဲ သံုးလိုက္ရရင္တဲ့။
ေနာက္ထပ္ စိတ္ဝင္စားစရာ အခ်က္ကေတာ့ ပရီမီးယားလိဂ္ ေဘာလံုးသင္းေတြ ကစားသမား ေျပာင္းေရႊ႕တာမွာ အခက္အခဲ ျဖစ္ၾကမယ္တဲ့။
အီးယူထဲကေန ၿဗိတိန္တကယ္ထြက္ဖို႔ရာ အခ်ိန္ၾကာပါဦးမယ္။ စကားေတြ ေျပာၾကရဦးမယ္။ ေစ်းဆစ္ၾကရဦးမယ္။ ၿဗိတိန္ရဲ႕ ေပၚလစီေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားကို သက္ေရာက္မႈေတြ ရွိလာေတာ့မယ္။ စီးပြားေရး၊ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရး၊ ဆႏၵခံယူပြဲမွာ အႏိုင္ရတာဟာ ဥပေဒ စည္းေႏွာင္မႈ မရွိသေလာက္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲလိုမရွိလို႔ ေျပာင္းျပန္လွန္ၿပီး မထြက္ေရးသာ လုပ္ရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအရ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ေသေၾကာင္းႀကံတာ ျဖစ္ပါမယ္။
အီးယူ စာခ်ဳပ္ပိုဒ္ ၅ဝ မွာ ထြက္နည္းအဆင့္ဆင့္ ေရးထားတယ္။ တရားဝင္ အေၾကာင္းၾကား ရမယ္။ ညႇိႏိႈင္းမႈေတြ လုပ္ရမယ္။ ျပဴတင္းေပါက္ ၾကားကာလ ၂ ႏွစ္ ရွိတယ္။ ကုန္သြယ္ခြန္၊ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္သူ စတာေတြကို ညႇိၾကရလိမ့္မယ္။ စိုက္ပ်ိဳးေရးကေန ေမာ္ေတာ္ကားအထိ ပါတယ္။ အဆင္ေျပရင္ ထြက္သြားတဲ့ၿဗိတိန္က ဥေရာပေစ်းကြက္ ဆက္ရေနႏိုင္တယ္။ ဥပမာ အဖြဲ႔ဝင္မဟုတ္တဲ့ ေနာ္ေဝလို။ အဲဒါက အေကာင္းဆံုး ေမွ်ာ္မွန္းႏိုင္တာပါ။
တိုင္းတပါးသားေတြ ၿဗိတိန္ကို လာႏိုင္ဖို႔ မေရရာေတာ့ပါ။ ပိုခက္တာက ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသား ေပါင္း ၁ ဒသမ ၂ သန္းက တျခားအီးယူႏိုင္ငံေတြမွာ သြားေနၾကတယ္။ တျခား အီးယူႏိုင္ငံသား ေပါင္း ၃ သန္းက ၿဗိတိန္မွာ လာေနၾကတယ္။ အရင္ကလို အဂၤလိပ္ ေရလက္ၾကားျဖတ္႐ုံနဲ႔ ကူးသန္းလို႔ လြယ္မွာ မဟုတ္ေတာ့ပါ။
ေနာက္သက္ေရာက္မႈတခုက လက္ရွိ ၿဗိတိန္အစိုးရ ျပဳတ္က်သြားႏိုင္တယ္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒးဗစ္ကင္မရြန္းက ဆႏၵခံယူပြဲကို လုပ္ခ်င္သူ မဟုတ္ပါ။ ပါတီတြင္း ဖိအားအရ လုပ္ရပါတယ္။ ၿဗိတိန္စီးပြားေရးကို ထိခိုက္မွာေတာ့ ေသခ်ာတယ္။ အခုကို စေနၿပီ။ အခ်ိန္လည္းၾကာႏိုင္တယ္။
ထြက္ခ်င္သူေတြဘက္က ထြက္လိုက္ရင္ ၿဗိတိန္မွာ လြတ္လပ္မႈေတြ ပိုရမယ္။ ကိုယ့္နယ္နိမိတ္ကို ကိုယ္ပိုင္မယ္။ ၂ဝဝ၈ စီးပြြားပ်က္စဥ္က ဆီးရီးယားဒုကၡသည္ေတြဒဏ္ကို အီးယူတခုလံုး ခံခဲ့ရတယ္။ ေရရွည္မွာ ၿဗိတိန္အတြက္ ေကာင္းမယ္လို႔ ထင္ၾကတယ္။
အီးယူဆိုတာ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္ကတည္းက စခဲ့တာပါ။ ဥေရာပ ေက်ာက္မီးေသြးနဲ႔ သံမဏိကြန္ျမဴနတီနဲ႔ စခဲ့တယ္။ ေခါင္းေဆာင္ေတြက ကမာၻစစ္ႀကီး ထပ္မျဖစ္ခ်င္ၾကတာအတြက္ စဥ္းစားခဲ့ၾကတယ္။ အဓိက ဂ်ာမနီနဲ႔ ျပင္သစ္။ ၁၉၆၇ မွာ ဥေရာပစီးပြားေရးကြန္ျမဴနတီ ျဖစ္လာတယ္။ ၁၉၉၃ မွာ မက္စ္ထရစ္စာခ်ဳပ္ ျဖစ္လာတယ္။
ကေန႔ကာလမွာေတာ့ ဘရပ္ဆဲလ္ၿမိဳ႕မွာ အေျခစိုက္ၿပီး ဥေရာပႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရး ဗ်ဴရိုကေရစီ ယႏၲရားႀကီး လည္ပတ္ေနပါတယ္။ (ရွန္ဂန္ဗီဇာ) စနစ္လည္း က်င့္သံုးလို႔ အဖြဲ႔ဝင္ႏိုင္ငံတခုအတြက္ ဗီဇာကို တျခားႏိုင္ငံေတြကလည္း အသိအမွတ္ျပဳတယ္။ ဒါေပမယ့္ (ယူအက္စ္ေအ) လို (ယူနိုက္တက္ စတိတ္စ္ ေအာ့ဖ္ ယူ႐ုပ္) အိပ္မက္ေတာ့ မွန္းမရႏိုင္ပါ။ လူမ်ိဳးတိုင္းက ကိုယ္တိုင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ိဳးစြဲ ႀကီးၾကတယ္။ ၿဗိတိန္ဟာ ၁၉၇၃ မွာ အီးယူအဖြဲ႔ဝင္ ျဖစ္လာတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုထိ တျခားအဖြဲ႔ဝင္ႏိုင္ငံေတြလို အျပည့္အစံု သူ႔ (အင္စတီက်ဴးရွင္း) ေတြအေပၚ (အီးယူ) ပံုစံ လက္ခံမထားပါ။ ဥပမာ (ရွန္ဂန္ဗီဇာ) စနစ္။
အဆိုးဆံုးမွန္းဆခ်က္တခုကေတာ့ ၿဗိတိန္ကြဲထြက္သြားမလား။ အဂၤလန္၊ ေဝးလ္စ္၊ စေကာ့တလန္နဲ႔ ေျမာက္ပိုင္းအိုင္ယာလန္ ၄ ခု ေပါင္းထားတဲ့ (ယူႏိုက္တက္ကင္းဒမ္း) ဟာ ကေန႔လို ဆက္ရွိပါဦးမလား စဥ္းစားလာၾကၿပီ။ ဆႏၵခံယူပြဲမွာ စေကာ့တလန္သားေတြက (အီးယူ) နဲ႔ ဆက္တြဲေနခ်င္တဲ့ဘက္က မဲေပးခဲ့ၾကတယ္။ သူတို႔က အဂၤလန္ႀကီးစုိးေနတာကို မႀကိဳက္ၾကပါ။ ၄၄ ရာခိုင္ႏႈန္းက လြတ္လပ္တဲ့ႏိုင္ငံ ျဖစ္ခ်င္ေနၾကတယ္။ အဲဒါက ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္က သိထားရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါလည္းပဲ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္မွာ အဲလိုအျမင္က က်ဆင္းလာတယ္လို႔ ေထာက္ျပခ်က္လည္း ရွိပါတယ္။ (အီးယူ) အေနနဲ႔လည္း အခ်မ္းသာဆံုးအဖြဲ႔ဝင္တႏိုင္ငံ ဆံုး႐ႈံးလိုက္ရတာ ျဖစ္ပါမယ္။
ဒီလို ထူးျခားတုန္လႈပ္စရာ ေကာင္းလွတဲ့ သတင္းနဲ႔အတူ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း စဥ္းစားၾကမွာ ေသခ်ာတယ္။ ခြဲထြက္ခြင့္။ စဥ္းစားၾကည့္တာ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မတူတာေတြက အတိုင္းထက္ အလြန္မ်ားတယ္။ တခ်ိဳ႕က ေပါင္းေတာင္ေပါင္းၾကရေသးတာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ယူဆၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕က ဟိုႏိုင္ငံသည္ႏိုင္ငံ အားကိုးစိတ္ကေန ေတြးတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲရဖို႔သာတြက္တယ္။ တခ်ိဳ႕ ႕႕႕႕႕။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၄-၆-၂ဝ၁၆
Comments
Post a Comment