Medicines for kids ကေလးသံုးေဆးမ်ား

Fever အဖ်ား
ဆဲလ္စီးယပ္စ္ ေခၚ စင္တီဂရိတ္ မွ ဖါရင္ဖိုက္အပူခ်ိန္ေျပာင္းနည္း
37 C = 98.6 F
38 C = 100.4 F
39 C = 102.2 F
40 C = 104 F
41 C = 105.8 F

ကိုယ္အပူခ်ိန္
• 37 C = 98.6 F ပံုမွန္ ကိုယ္အပူခ်ိန္၊
• 98.8 F မွ 101F သာမန္အဖ်ား၊
• 101 F မွ 103 F အလတ္စား အဖ်ား၊
• 104 F ႏွင့္အထက္ အျပင္းဖ်ား။

အဖ်ားသည္ ေရာဂါမဟုတ္၊ လကၡဏာသာျဖစ္သည္။ ဖ်ားရျခင္းအေၾကာင္း ေရာဂါရွိမည္။ ဥပမာ ငွက္ဖ်ား။ ရာသီဥတု ပူလြန္းျခင္း၊ ကာကြယ္ေဆးထုိးျခင္း၊ ဗက္တီးရီးယား သို႔မဟုတ္ ဗိုင္းရပ္စ္ ပိုးဝင္ျခင္း၊ ေနပူထဲ အၾကာႀကီးေနျခင္း၊ (အလာဂ်ီ) ေခၚ တခုခုႏွင့္မတည့္ျခင္းေၾကာင့္လည္းဖ်ားမည္။

အဖ်ားလကၡဏာမ်ား
မ်က္ႏွာနီျမန္းလာမည္။ အစားပ်က္မည္။ ပ်ဳိ႕-အန္ခ်င္မည္။ ေခါင္း-ကိုယ္-လက္ ကိုက္ခဲမည္။ ဝမ္းပ်က္ႏိုင္သည္။ စိတ္ဂေရာင္ေျခာက္ျခား ျဖစ္ႏုိင္သည္။ တက္ႏိုင္သည္။

အဖ်ားရွိသူေရွးဦးသူနာျပဳနည္း
အပူခ်ိန္တိုင္းပါ။ အဝတ္အစားအပိုေတြ ဖယ္ျပစ္ပါ။ ေအးတဲ့ေနရာထားပါ။ ေလးေအးစက္ရွိရင္ဖြင့္ထားပါ။ ေရေအး-ေရခဲ တင္ေပးပါ။ ေရ-အရည္ မ်ားမ်ားတိုက္ပါ။ အဖ်ားက်ေဆး Acetaminophen/Paracetamol တိုက္ပါ။ Aspirin မတိုက္ရ။ ခ်မ္းမေနပါက ေစာင္မၿခံဳရ။

Paracetamol (120 mg/5 mL) (ပါရာစီတေမာ) ေဆးရည္
၂-၃ လအရြယ္၊ လေစ့ေမြးထားတဲ့ကေလး၊ ၄ ေကဂ်ီေက်ာ္ကေလး၊ ကာကြယ္ေဆးထိုးလုိ႔ ကိုယ္ပူတာနဲ႔ နာတာအတြက္ 2⋅5 mL တၾကိမ္၊ (သို႔) ၄-၆ နာရီျခားျပီး ေနာက္တၾကိမ္။ တေန႔မွာ ၂ ခါထက္ပိုမေပးရ၊ တခါနဲ႔တခါ ၄ နာရီထက္ မနီးရ။ ဆရာဝန္မညႊန္ဘဲ ၃ ရက္ထက္ပိုမေပးရ၊ ကိုယ္ပူတာ၊ နာတာေတြအတြက္ -
• ၃-၆ လအရြယ္ 2⋅5 mL တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊
• ၆-၂၄ လ အရြယ္၊ 5 mL တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊
• ၂-၄ ႏွစ္ အရြယ္၊ 7⋅5 mL တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊
• ၄-၆ ႏွစ္အရြယ္၊ 10 mL တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊

(ပါရာစီတေမာ) ဟာ နာတာနဲ႔ ဖ်ားတာအတြက္ ထိေရာက္တဲ့ေဆးျဖစ္တယ္။ ကာကြယ္ေဆးထိုးလုိ႔ ကိုယ္ပူတာအတြက္ပါ ေပးႏိုင္တယ္။ ဘယ္ႏွစ္ရက္တိုက္ပါလို႔ မရွိပါ။ လိုအပ္ခ်ိန္မွာတိုက္၊ မလိုတာနဲ႔ ရပ္လိုက္လို႔ရတယ္။ ေဆးမ်ားရင္ အသည္းကိုထိခိုက္တယ္။

Azithromycin (အဇစ္သရိုမိုင္စင္) ပိုးေသေဆး
နားအလည္ပိုင္းေရာင္ျခင္း၊ အာသီးေရာင္ျခင္း၊ အာေခါင္ေရာင္ျခင္း၊ ေလျပြန္ေရာင္ျခင္း၊ ႏူမိုးနီးယား၊ ဆိုင္းႏူဆိုက္တစ္၊ ခရီးသြားဝမ္းပ်က္ျခင္း၊ ၾကက္ညွာေခ်ာင္းဆိုးေရာဂါေတြအတြက္ ေပးႏိုင္တယ္။ အစာမစားမီ ၁ နာရီ၊ စားၿပီး ၂ နာရီ ေပးသင့္တယ္။ (အဇစ္သရိုမိုင္စင္) ကေလးေတြအတြက္ ေဆးရည္မွာ 100mg/5mL နဲ႔ 200mg/5mL လာတယ္။
10 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 2.5 ml
12 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 3 ml
14 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 3.5 ml
16 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 4 ml
17 – 25 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 5 ml
26 – 35 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 7.5 ml
36 – 45 kg အေလးခ်ိန္ = တေန႔ 10 ml
45 kg အေလးခ်ိန္အထက္ = တေန႔ 12.5 ml

Amoxicillin အေမာက္ဆာစလင္
ဗက္တီးရီးယားေတြအတြက္ေဆးျဖစ္တယ္။ အသံုးမ်ားတယ္။ နားျပည္ယိုျခင္း၊ နားအလယ္ပိုင္းေရာင္ျခင္း၊ လည္ေခ်ာင္းေရာင္ျခင္း၊ ဆိုင္းနပ္စ္၊ အာသီးေရာင္ျခင္း၊ ေလျပြန္ေရာင္ျခင္း၊ အသံျပြန္ေရာင္ျခင္း၊ ေလျပြန္ေရာင္ျခင္း၊ ႏူမိုးနီးယား၊ ဆီးလမ္းေၾကာင္းေရာင္ျခင္း၊ အေရျပားနာ၊ ဂႏိုရီးယား၊ သည္းေျခလမ္းေရာင္ျခင္း၊ ႏွလံုးသားေရာင္ျခင္း၊ သြားပိုးဝင္၍ျပည္တည္ျခင္း၊ အစာလမ္းအစမွာ ေလနာျဖစ္ျခင္းေတြအတြက္ ေပးႏိုင္တယ္။

ေဆးမံႈ႕ကို ေရနဲ႔ေဖ်ာ္ျပီးေနာက္ ၁ဝ ရက္အတြင္းသာသံုးပါ။ အစာနဲ႔နီးနီးေဝးေဝး ေပးႏိုင္တယ္။ ေရာဂါလကၡဏာေတြ ေပ်ာက္သြားေပမယ့္ ေဆးပတ္လည္ေအာင္ေပးရမယ္။ ေဆးျပီးျခင္း ေဆးကို ပိုးကခံႏိုင္ရည္ျဖစ္သြားတာကေန ကာကြယ္ဘို႔ျဖစ္တယ္။ အေမာက္ဆာစလင္ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ား = ဝမ္းပ်က္၊ အေရျပားအနီျပင္ထြက္၊ ေဆးမတည့္ျဖစ္ျခင္း။

Septrin (ဆက္ပ္ထြင္န္) ေဆး
Sulfamethoxazole and trimethoprim ေဆးျဖစ္တယ္။ ဗက္တီးရီးယားေတြကိုႏိုင္တဲ့ ေဆး (၂) မ်ိဳးတြဲထားတယ္။ အသံုးမ်ားတယ္။ Co-trimoxazole, Septra, Septram, Septrin, Bactrim DS, Bactrim, Bactrimel, Bactrom, Bibactin, Biseptol, Cotrim, Graprima Forte Kaplet, Infectrin, Primotren, Polytrim, Trisul, Respri, Sanprima, Sulfatrim, Trisul, Vactrim နာမည္အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။

နားပိုးဝင္ျခင္း၊ ဆီးလမ္းပိုးဝင္ျခင္း၊ ေလျပြန္ေရာင္ျခင္း၊ ခရီးသြားဝမ္းပ်က္ေရာဂါ၊ ဝမ္းကိုက္ေရာဂါ၊ အသက္ရွဴလမ္း ပိုးဝင္ျခင္း၊ ႏူမိုးနီးယားအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အာေခါင္ေရာင္ျခင္း၊ ဦးေႏွာက္ေျမွးေရာင္ျခင္း၊ ဆီးက်ိတ္ေရာင္ျခင္း၊ ဆိုင္းနပ္စ္ေရာဂါ စတဲ့ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးအတြက္သံုးတယ္။

• Otitis Media နာအလယ္ပိုင္းေရာင္ျခင္း
၂ လအထက္ကေလး 4 mg/kg (trimethoprim) ကို ၁၂ နာရီတခါ ၁ဝ ရက္။

• Urinary Tract Infection ဆီးလမ္းပိုးဝင္ျခင္း
၂ လအထက္ကေလး 4 mg/kg (trimethoprim) ၁၂ နာရီတခါ ၅- ၁ဝ-၁၄ ရက္။

• Shigellosis ဝမ္းကိုက္ျခင္း
၂ လအထက္ကေလး 4 mg/kg (trimethoprim) ၁၂ နာရီတခါ ၅ ရက္။

• Pneumocystis Pneumonia ႏူမိုးနီးယားကုသရန္
၂ လအထက္ကေလး 15 to 20 mg/kg/day (trimethoprim) ၃-၄ ခါခြဲတိုက္ပါ၊ ၁၄-၂၁ ရက္။

• Pneumocystis Pneumonia Prophylaxis ႏူမိုးနီးယားကာကြယ္ရန္
၂ လအထက္ကေလး 75 mg/m2 (trimethoprim) တေန႔ ၂ ၾကိမ္ခြဲတိုက္ပါ၊ ၃ ရက္ဆက္တိုက္၊ တပါတ္မွာ ၃ ရက္ၾကာ။

ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြက ပ်ိဳ႕-အန္ခ်င္၊ အစားပ်က္၊ အနည္ငယ္ယားယံတာသာျဖစ္မယ္။ ေဆးေသာက္ရင္ ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ရမယ္။ ေဆးေသာက္ျပီးမွ ဝမ္းေလွ်ာရင္၊ ဝမ္းထဲေသြးပါရင္၊ ေဆးဆက္မေသာက္သင့္ပါ။ ေဆးနဲ႔မတည့္သူ ရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕ ဆိုးဆိုးဝါးဝါးျဖစ္တယ္။ (ဆာလ္ဖါ) ေဆးျဖစ္လို႔ မတည့္သူေတြ တသက္လံုး ေရွာင္ထားရမယ္။ အသည္း (သို႔) ေက်ာက္ကပ္မေကာင္းသူေတြ၊ ေဖါလစ္အက္စစ္ နည္းေရာဂါရွိသူေတြ၊ ေသြးမံႈနည္းသူေတြ မသံုးသင့္ပါ။ G6PD ရွိသူ၊ လည္ပင္းၾကီးေရာဂါရွိသူနဲ႔ HIV-AIDS ရွိသူေတြကသတိထားရမယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မွာ မေပးရပါ။ ကေလးႏို႔တိုက္ခ်ိန္မွာလည္း ေရွာင္သင့္တယ္။ ကေလးအသက္ ၂ လေအာက္မေပးသင့္ပါ။

Diarrhea ဝမ္းပ်က္ျခင္း
ကေလးငယ္ေလးေတြမွာ ဝမ္းသြားတာ အမ်ားအားျဖင့္ေဆးမလိုပါ။ ပိုးေသေဆးမလိုပါ။ ကေလးပါးစပ္ထဲကို ဗိုင္းရပ္စ္ဝင္ရာကေန အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ (အလာဂ်ီ) ရလို႔လဲျဖစ္မယ္။ တခါတေလ (ဗက္တီးရီးယား) ေၾကာင့္ျဖစ္မယ္။ အစာဆိပ္သင့္တာဆိုရင္ ဗိုက္အတင္းနာမယ္။ ဝမ္းထဲေသြးပါႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ပူမယ္၊ အန္မယ္ဆိုရင္ (ရိုတာဗိုင္းရပ္စ္) ေၾကာင့္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဝမ္းအနံ႔ကလဲ ထူးျခားေသးတယ္။ ေရဓါတ္-ဆားဓါတ္နည္းတာ အျဖစ္ျမန္တယ္။ ကေလးငယ္ေလ ဆိုးေလ။ E. coli နဲ႔ Salmonella (ဗက္တီးရီးယား) ေတြကေန ျဖစ္လို႔ ေဆးကုတာေနာက္က်ရင္ ေသဆံုးတဲ့အထိ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ပ႗ိဇီဝေဆးတိုက္ရင္ ဝမ္းပ်က္တတ္တယ္။ ႏို႔ထဲမွာပါတဲ့ (လက္တို႔စ္) နဲ႔ မတည့္တာျဖစ္တတ္တယ္။

Loperamide (Imodium 2 mg) ဝမ္းပိတ္ေဆး
- ကေလး ၂-၅ ႏွစ္ = 1 mg တေန႔ ၃ ၾကိမ္၊
- ကေလး ၆-၈ ႏွစ္ = 2 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊
- ကေလး ၈-၁၂ ႏွစ္ = 2 mg တေန႔ ၃ ၾကိမ္၊
- ကေလး ၂ ႏွစ္ေအာက္ = မတိုက္သင့္။

Loperamide ကို Imodium, Imodium A-D, Anti-Diarrheal, Imotil, Diamode, Kao-Paverin, Kaopectate 1-D, Diarrhea စတဲ့နာမည္ေတြနဲ႔ေရာင္းတယ္။ အမ်ားဆံုးသံုးျပီး ေစ်းလဲအေတာ္ခ်ိဳတဲ့ Lomotil ေဆးဟာ ဝမ္းသြားတဲ့ အၾကိမ္ အေရအတြက္ကို ေလွ်ာ့မွာမဟုတ္ေပမဲ့ သြားတဲ့အားကို နည္းေစတယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးရွိပါတယ္။ ေျခ-လက္ထံု၊ စိတ္ဓါတ္က်၊ စိတ္တမ်ိဳးျဖစ္၊ ေခါင္းကိုက္၊ ေခါင္းမူး၊ ဂနာမျငိမ္ျဖစ္၊ အိပ္ခ်င္။ ေဆးမ်ားရင္ ဝမ္းခ်ဳပ္မယ္။ ပ်ိဳ႕-အန္၊ အစာမစားခ်င္ျဖစ္မယ္။

ေရဓါတ္၊ ဆားဓါတ္နည္းလြန္းရင္ RL drips ေဆးသြင္းကုသရမယ္။ တကိုယ္ေရ သန္႔ရွင္းေရး ပိုဂရုစိုက္ေပးပါ။ တခါျဖစ္သူ ထပ္ျဖစ္တတ္တယ္။ သူမ်ားကိုလဲ ကူးေစမယ္။ ကေလးျပဳစုသူေတြက လက္ကို မၾကာခဏေဆးပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ