Hepatitis B vaccine made from ဘယ္ကေနထုတ္သလဲ
(၁) ဆရာ ကြၽန္ေတာ္ ဘီပိုးကာကြယ္ေဆးကို ကုန္ခဲ့တဲ့ ငါးႏွစ္ခန္႔က ကာကြယ္ေဆးထိုးခဲ့ပါတယ္။ ငါးႏွစ္ျပည့္ရင္ ကာကြယ္ေဆးတစ္လံုး ထပ္ထိုးမယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ျမန္မာျပည္ကိုျပန္ဖို႔ ခြင့္တစ္လဘဲ ရပါတယ္။ ဂ်ာနယ္တစ္ခုမွာ ဖတ္လိုက္ရတာက ေသြးရည္ၾကည္က ထုတ္ေနတဲ့ ဘီပိုးကာကြယ္ေဆးထုတ္လုပ္မႈကို HIV ပိုးကူးႏိုင္သည့္အတြက္ ရပ္တန္႔သင့္ၿပီလို႔ ဖတ္လိုက္ရပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ျပန္တဲ့တစ္လမွာ ဘီပိုးကာကြယ္ေဆး တစ္လံုး ထပ္ထိုးဖို႔ စိုးရိမ္ေနပါတယ္။ ခြင့္တစ္လဘဲရတဲ့အတြက္ ျမန္မာမွာ ေဆးသံုးလံုးထိုးဖို႔ကလည္း မျဖစ္ႏိုင္တဲ့အတြက္၊ အၾကံအညဏ္ေလး ေပးပါဆရာ။ ေသြးရည္ၾကည္က မထုတ္တဲ့ ဘီပိုးကာကြယ္ေဆး ရိွပါသလား။ ေဆးတစ္လံုးတည္း ထိုးလို႔ရတဲ့ ကာကြယ္ေဆးရိွပါသလား။ ေက်းဇူးပါဆရာ။
(၂) B ပိုး ကာကြယ္ေဆးထိုးရင္ HIV ကူးစက္နိုင္တယ္ေျပာပါတယ္၊၊ ကာကြယ္ေဆးက လူ႔ေသြးရည္ၾကည္က ထုတ္တယ္ ဆိုတာ ဟုတ္ပါသလား။
• (ဘီ) ပိုးကာကြယ္ေဆးကို ၁၉၆၈ မွာစခဲ့တယ္။ အသဲေရာင္ (ဘီ) ကိုျဖစ္ေစတဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ရ့ဲ အစိတ္အပိုင္း (အင္တီဂ်င္) ကို သံုးတယ္။
• Australia antigen ေခၚတယ္။ လူ႔ေသြးရည္ၾကည္ကေနရတာကို Pepsin, Urea နဲ႔ Formaldehyde ေဆး ၃ မ်ိဳးနဲ႔ စပ္ေပးတယ္။ စိတ္ခ်ရေအာင္ ေနာက္ထပ္စစ္ထုတ္မႈေတြလဲ လုပ္ရတယ္။
• ပညာရွင္ Hilleman က (ေဂး) ေတြနဲ႔ မူးယစ္ေဆးထိုးသူေတြဆီကေသြးကို သံုးရတယ္။
• HIV ကို မသိၾကေသးခ်ိန္မွာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီကာလမွာသံုးတဲ့ Hepatitis B surface proteins ဆိုတာထဲမွာ HIV ပါေကာင္း ပါေနႏိုင္တယ္။ ေဆးထုတ္ျပီးစ လူနာအမ်ားစုကို စမ္းသပ္တဲ့ကာလမွာ AIDS epidemic ေရာဂါမ်ားတာအတြက္ အျပစ္ဖို႔ခဲ့ၾကတယ္။
• ဘီပိုးကာကြယ္ေဆးထဲမွာ HIV ပါေနမလားလို႔ ေမးခြန္းထုတ္ႏိုင္ေပမဲ့ ကင္းစင္တယ္လို႔ လက္ခံထားၾကပါတယ္။
• Purification process ေဆးသန္႔စင္ေရးျဖစ္စဥ္ကေန ရွိရွိသမွ် ဗိုင္းရပ္စ္ေတြ အားလံုးကို ေသေစခဲ့တာမို႔ HIV ပိုးလဲ ပါခဲ့အံုးေတာ့ ေသျပီ။ ၁၉၈၁ မွ ဘီပိုးကာကြယ္ေဆးကို အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ပါတယ္။
• ဒိေနာက္ ၁၉၈၆ ခုႏွစ္မွာ Chiron Corporation သုေတသန ဒါရိုက္တာ Pablo DT Valenzuela ကေန Antigen အင္တီဂ်င္ကို Yeast (အရက္ခ်က္ရာမွာသံုးတဲ့) ‘တေဆး’ ကေန ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ထုတ္ႏိုင္လာတာမို႔ အရင္ ကာကြယ္ေဆးကို ေစ်းကြက္ကေန ရုပ္သိမ္းလိုက္ပါတယ္။ HIV ကို စိုးရိမ္စရာမရွိေတာ့ပါ။
• Recombinant vaccine အမ်ိဳးအစားျဖစ္တယ္။ HBV gene မ်ိဳးဗီဇကို ‘တေဆး’ မွာထိုးေပးျပီး လုပ္တာျဖစ္တယ္။ Saccharomyces cerevisiae လို႔ေခၚတယ္။ ကေန႔သံုးေနတာက ဒီအမ်ိဳးအစားသာျဖစ္ပါတယ္။
• အမ်ားဆံုးသံုးေနတဲ့ ဘီပိုးကာကြယ္ေဆးေတြက Recombivax HB (Merck), Engerix-B (GSK), Elovac B, Genevac B (Serum Institute), Shanvac B စတာေတြျဖစ္ပါတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
(၂) B ပိုး ကာကြယ္ေဆးထိုးရင္ HIV ကူးစက္နိုင္တယ္ေျပာပါတယ္၊၊ ကာကြယ္ေဆးက လူ႔ေသြးရည္ၾကည္က ထုတ္တယ္ ဆိုတာ ဟုတ္ပါသလား။
• (ဘီ) ပိုးကာကြယ္ေဆးကို ၁၉၆၈ မွာစခဲ့တယ္။ အသဲေရာင္ (ဘီ) ကိုျဖစ္ေစတဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ရ့ဲ အစိတ္အပိုင္း (အင္တီဂ်င္) ကို သံုးတယ္။
• Australia antigen ေခၚတယ္။ လူ႔ေသြးရည္ၾကည္ကေနရတာကို Pepsin, Urea နဲ႔ Formaldehyde ေဆး ၃ မ်ိဳးနဲ႔ စပ္ေပးတယ္။ စိတ္ခ်ရေအာင္ ေနာက္ထပ္စစ္ထုတ္မႈေတြလဲ လုပ္ရတယ္။
• ပညာရွင္ Hilleman က (ေဂး) ေတြနဲ႔ မူးယစ္ေဆးထိုးသူေတြဆီကေသြးကို သံုးရတယ္။
• HIV ကို မသိၾကေသးခ်ိန္မွာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီကာလမွာသံုးတဲ့ Hepatitis B surface proteins ဆိုတာထဲမွာ HIV ပါေကာင္း ပါေနႏိုင္တယ္။ ေဆးထုတ္ျပီးစ လူနာအမ်ားစုကို စမ္းသပ္တဲ့ကာလမွာ AIDS epidemic ေရာဂါမ်ားတာအတြက္ အျပစ္ဖို႔ခဲ့ၾကတယ္။
• ဘီပိုးကာကြယ္ေဆးထဲမွာ HIV ပါေနမလားလို႔ ေမးခြန္းထုတ္ႏိုင္ေပမဲ့ ကင္းစင္တယ္လို႔ လက္ခံထားၾကပါတယ္။
• Purification process ေဆးသန္႔စင္ေရးျဖစ္စဥ္ကေန ရွိရွိသမွ် ဗိုင္းရပ္စ္ေတြ အားလံုးကို ေသေစခဲ့တာမို႔ HIV ပိုးလဲ ပါခဲ့အံုးေတာ့ ေသျပီ။ ၁၉၈၁ မွ ဘီပိုးကာကြယ္ေဆးကို အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ပါတယ္။
• ဒိေနာက္ ၁၉၈၆ ခုႏွစ္မွာ Chiron Corporation သုေတသန ဒါရိုက္တာ Pablo DT Valenzuela ကေန Antigen အင္တီဂ်င္ကို Yeast (အရက္ခ်က္ရာမွာသံုးတဲ့) ‘တေဆး’ ကေန ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ထုတ္ႏိုင္လာတာမို႔ အရင္ ကာကြယ္ေဆးကို ေစ်းကြက္ကေန ရုပ္သိမ္းလိုက္ပါတယ္။ HIV ကို စိုးရိမ္စရာမရွိေတာ့ပါ။
• Recombinant vaccine အမ်ိဳးအစားျဖစ္တယ္။ HBV gene မ်ိဳးဗီဇကို ‘တေဆး’ မွာထိုးေပးျပီး လုပ္တာျဖစ္တယ္။ Saccharomyces cerevisiae လို႔ေခၚတယ္။ ကေန႔သံုးေနတာက ဒီအမ်ိဳးအစားသာျဖစ္ပါတယ္။
• အမ်ားဆံုးသံုးေနတဲ့ ဘီပိုးကာကြယ္ေဆးေတြက Recombivax HB (Merck), Engerix-B (GSK), Elovac B, Genevac B (Serum Institute), Shanvac B စတာေတြျဖစ္ပါတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
Comments
Post a Comment