Pregnancy and Pain relief during labor ကေလးေမြးရင္ မနာခ်င္

ဆရာ ကြ်န္ေတာ့္မိန္းမအသက္က ၂၃ ႏွစ္ပါ။ သူကအခုကိုယ္ဝန္က ၄ လထဲမွာပါ။ သူကကေလးေမြးရင္ နာမွာကိုေႀကာက္တယ္ဆရာ။ အဲဒါေႀကာင့္ဘယ္လိုေမြးသင့္ပါသလဲဆရာ။

ကေလးမီးဖြးတဲ့အခါ တကယ္နာပါတယ္။ ဘယ္ကနာနာ နာတာကို ခံႏိုင္ရည္က ေယာက္်ားျဖစ္ျဖစ္၊ မိန္းမျဖစ္ျဖစ္ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ မတူၾကပါ။ သားဖြါးခန္းမွာ အံက်ိတ္ေမြးသြားတဲ့သူေတြ ရွိသလို လံုေအာင္ ပိတ္ထားတဲ့ အခန္းကေက်ာ္ေအာင္ ေအာ္ရသူေတြလဲ မနည္းပါ။ သူမ်ားနာေနတာကို ၾကည့္ရက္သူ မရွိသင့္ပါ။ နာတာ သက္သာေစေအာင္ (ပါရာစီတေမာ) ဘယ္ႏွစ္လံုးေပးေပး ကေလး ေမြးခ်င္လို႔ သားအိမ္ညွစ္တာကို သက္သာဘို႔ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ တခ်ိဳ႕ေဆးရံုေတြကေတာ့ ဒီေဆးေပးပါတယ္။ နဲနဲသက္သာသက္သာ အနည္းဆံုး စိတ္သက္သာရင္လဲ အက်ိဳးရွိတာဘဲ မဟုတ္လား။ ထိေရာက္တဲ့ အနာသက္သာနည္းေတြ ရွိပါတယ္။ ျပည့္စံုမႈ နည္းတဲ့ ေနရာေတြမွာေတာ့ ဒီနည္းေတြကို မလုပ္ႏိုင္ၾကပါ။

1. Epidurals (အက္ပီဂ်ဴရယ္) ခါးထံုေဆးသြင္းနည္း
Epidural ဆိုတာ Anaesthetic ေမ့ေဆး (ထံုေဆး) နဲ႔ Pain-killing drugs မနာေစတဲ့ေဆး ၂ မ်ိဳး ေရာထားတာျဖစ္တယ္။ ခါးရိုးမၾကီးထဲကို ထိုးေပးေနရတဲ့ ေဆးသြင္းနည္းျဖစ္တယ္။ Dura ေခၚတဲ့ ခါးရိုးမၾကီးထဲက အာရံုေၾကာမၾကီးကို ဖံုးေနတဲ့ အလႊာတခုရဲ႕ အျပင္မွာ ေဆးထိုးရတယ္။ Dura က အေတာ္အတန္ ခိုင္တဲ့အိတ္ ျဖစ္တယ္။ ေဆးထိုးလိုက္တာနဲ႔ ဗိုက္ေအာက္ပိုင္းတခုလံုး ဘာမွန္းမွ မသိေအာင္ ထံုသြားေတာ့မယ္။

• Anaesthetist ေမ့ေဆး-ဆရာဝန္ကေန လုပ္ေပးရတယ္။ ေဆးသြင္းမဲ့ေနရာကို ေရြးျပီး Local anaesthetic ထံုေဆး အရင္ ထိုးရေသးတယ္။ ေဆးထိုးအပ္ကို ေနရာမွန္မွာထိုး၊ Catheter ပိုက္ကေလးတခု သြင္းေပးျပီး အပ္ကို ျဖဳတ္ရတယ္။ ျပီးေတာ့ ထံုေဆးကို ပိုက္ကေလးကေန သြင္းေပးေနတယ္။ ၉ဝ% ထိေရာက္တယ္။

• ေမြးဖြါးျဖစ္စဥ္ (၃) ပိုင္းထဲမွာ ဘယ္အခ်ိန္ျဖစ္ျဖစ္ သံုးႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕က သားအိမ္ဝ ၅-၆ စင္တီမီတာ ပြင့္ခ်ိန္မွာ ထိုးတယ္။ ၁ဝ စင္တီမီတာအထိ ပြင့္တာကို အစြမ္းကုန္ပြင့္ျခင္းလို႔ သတ္မွတ္တယ္။
• ဒီထံုးေဆက ဘိန္းပါတဲ့ေဆးနဲ႔ ကြာတာက ထံုေပမဲ့ High ေခၚတဲ့ ဘိန္းသတၲိမ်ိဳး မရွိဘူး။ မနာေပမဲ့ အရာအားလံုးကို သိေနမယ္။
• ေသြးတိုး ရွိေနသူေတြမွာလဲ သံုးႏိုင္တယ္။
• သတိထားစရာေတြ ရွိတယ္။
- ကိုယ္ေအာက္ပိုင္းတခုလံုး ထံုေနလို႔ မတ္တပ္မရပ္ႏိုင္ပါ။
- လံုးဝၾကီးထံုမေနတာလဲ ရွိႏိုင္တယ္။
- ေနမေကာင္းသလို၊ ေခါင္းမူးသလို၊ ယားသလို၊ ခ်မ္းသလိုျဖစ္ႏိုင္တယ္။
- အထဲက ကေလးကိုလဲ ေတာက္ေလွ်ာက္ စစ္ေဆးေနရမယ္။
- မိခင္ေလာင္းကိုလဲ အသက္ရွဴတာနဲ႔ ေသြးဖိအား စစ္ေနရမယ္။
- ေမြးရတဲ့အခ်ိန္ နဲနဲပိုၾကာႏိုင္တယ္။ ဆရာဝန္-ဆရာမကေန ညွစ္ပါေျပာတာနဲ႔ ကိုယ့္ဖါသာသိတာနဲ႔ မတူလို႔ ျဖစ္တယ္။

o Synotocinon (Pitocin) drip ေဆးသြင္းတာလဲ သူမ်ားေတြထက္ လိုႏိုင္တယ္။
- ကေလးက ပံုမွန္ဆင္းလာသလို မဟုတ္တာလဲဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကူေပးရတတ္တယ္။ Forceps ညွပ္ဆြဲေပးတာ Ventouse (Vacuum device) ေလဟာနယ္စုပ္နည္း လိုႏိုင္တယ္။
- ေသြးဖိအား က်ႏိုင္တယ္။ Drip သြင္းေပးဘို႔ လိုႏိုင္တယ္။အဲလိုျဖစ္ရင္ ကေလးဆီ ေအာက္စီဂ်င္ေရာက္တာ နည္းေစမယ္။ အေရးေပၚ ျပင္ဆင္မႈ လုပ္ထားရမယ္။
- ဆီးသြားခ်င္ေနတာ မသိလို႔ ဆီးျခဴပိုက္ တပ္ထားရမယ္။ ေမြးျပီးတဲ့ေနာက္ ဆီးမသြားႏိုင္ေသးတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ၁-၂ ရက္ ပိုက္တပ္ထားရတတ္တယ္။
- ကိုယ္ပူႏိုင္တယ္။ ပိုးဝင္တာနဲ႔ ေဆးထိုးအပ္က အာရံုေၾကာထိတာလဲ အထူးသတိထားရမယ္။
- ေခါင္းကိုက္တာ ခံစားေနရတတ္တယ္။

2. Mobile epidural ေဆးေလွ်ာ့ထိုးေပးနည္း
(အက္ပီဂ်ဴရယ္) ခါးထံုေဆးသြင္းနည္းလို လံုးဝ ထံုမေနလို႔ အေတာ္အသင့္ လႈတ္ရွားႏိုင္တယ္။

3. Gas and air ဓါတ္ေငြ႔နဲ႔ ေလ
Entonox ကို ခပ္လြယ္လြယ္ လူနာေတြကိုယ္တိုင္က အဲလိုေခၚၾကတယ္။ ဓါတုေဗဒသင္ဘူးသူတိုင္းသိတဲ့ Laughing gas ရယ္ေမာေစတဲ့ဓါတ္ေငြ႔ Nitrous oxide နဲ႔ Oxygen ေအာက္စီဂ်င္ကို ၅ဝ-၅ဝ ေရာသံုးတယ္။ သြား-ဆရာဝန္ေတြလဲ သံုးၾကတယ္။ Mouthpiece ဒါမွမဟုတ္ Mask ကေနရွဴေပးယံုဘဲ။ ဗိုက္စနာကတည္းက သံုးႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕က ဗိုက္နာနည္းေစလို႔ဆိုျပီး မသံုးခ်င္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ သံုးရတာ လြယ္တယ္။ အတိုင္းအဆ ကိစၥမရွိဘူး။ ကေလးကိုလဲ မထိခိုက္ဘူး။ တခ်ိဳ႕မွာ ပ်ိဳ႕ခ်င္တယ္။ ႏႈတ္ခမ္းေျခာက္တယ္။ ေရ-ေရခဲေပးလို႔ရတယ္။

4. Pethidine and Diamorphine (ပက္သဒင္း) နဲ႔ (ဒိုင္-ေမာ္ဖင္း)
ဘိန္းကေနထုတ္တဲ့ အားျပင္တဲ့ အနာသက္သာေဆးျဖစ္တယ္။ အသားေဆးထိုးရတယ္။ ၁ဝ မိနစ္ေနရင္ အစြမ္းျပတယ္။ High ေခၚတဲ့ ဘိမ္းစြမ္းေတာ့ျပမယ္။ ေနရတာ မေကာင္းသလို ေနႏိုင္တယ္။ ေခါင္းမူးေဝေဝေနမယ္။ ကေလးဆီလဲ ေဆးေရာက္တယ္။ (ပက္သဒင္း) က ေရတိုျဖစ္လို႔ ေမြးဖြါးျခင္း အဆင့္ (၁) ေနာက္ပိုင္းၾကမွ ထိုးသင့္တယ္။ ကေလးကိုလဲ သက္ေရာက္မႈ နည္းေစမယ္။

5. Meptazinol (မက္ပတာဇင္ေနာ)
Meptid လို႔လဲေခၚတဲ့ ထိုးေဆးျဖစ္တယ္။ Pethidine နဲ႔ Diamorphine လို ေဆးစြဲတာမျဖစ္ေစဘူး။ သက္ေရာက္တာ ျမန္တယ္။ ေနရတာ မေကာင္းသလို ေနႏိုင္တယ္။ ေခါင္းမူးေဝေဝေနမယ္။ ကေလးကိုသက္ေရာက္တာ နည္းတယ္။

6. Spinal block ခါးထိုးထံုေဆး
အခု သိပ္မသံုးေတာ့ဘူး။ ခါးကေနေအာက္ပိုင္း ထံုသြားမယ္။ ဗိုက္ခြဲေမြးေပးႏိုင္တယ္။ ညွပ္ဆြဲတာလဲ သံုးႏိုင္တယ္။ ခ်က္ခ်င္း လမ္းမေလွ်ာက္ႏိုင္ေသးဘူး။ ဆီးမသြားႏိုင္ေသးဘူး။ ေနမေကာင္းသလို ေနႏိုင္တယ္။ ခ်မ္းႏိုင္တယ္။ ယားႏိုင္တယ္။ အခ်ိန္ အေတာ္ၾကာ ေခါင္းကိုက္တာ က်န္ေနႏိုင္တယ္။

7. Combined spinal epidural (CSE) ခါးထံုေဆး ၂ မ်ိဳးတြဲနည္း
အရင္ဆံုး Fentanyl ထံုေဆးကို Spinal injection ထိုးမယ္။ ေနာက္ Epidural catheter သြင္းထားမယ္။ ေဆးကိုေတာ့ ေစာေစာကေဆး အစြမ္းကုန္ခါနီး ၁ နာရီ ၂ နာရီေနမွ သြင္းေပးမယ္။

Painless childbirth ဗိုက္မနာဘဲ ကေလးေမြးျခင္း http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2011/02/painless-childbirth.html

Dr. တင့္ေဆြ