Normal labor after LSCS ဗိုက္ခြဲေမြးျပီးေနာက္ ရိုးရိုးေမြးလို႔ရသလား

၁။ မဂၤလာပါဆရာရွင့္ က်မက အသက္ ၂၉ နွစ္ပါ။ ကေလးတေယာက္ရွိပါတယ္ ခြဲေမြးထားတာပါ။ ကေလး ၃ ေယာက္ လုိခ်င္တာပါ။ ခြဲေမြးရရင္ ၃ ေယာက္ဆုိ ၃ ၾကိမ္ခြဲျဖစ္မွာမုိ႔ ဒုတိယကို ရိုးရိုးေမြးလု႔ိရလား သိခ်င္တာပါဆရာရွင္႔။ ပထမကေလးတုန္းကလည္း တကယ္ေတာ့ ရိုးရိုးေမြးခ်င္ခဲ့တာပါ။ ကေလးက ေမြးရက္ေရာက္တဲ႔အထိ ေမြးလမး္ေၾကာင္းထဲ မဝင္ေသးပဲ High Head မုိ႔ ရိုးရိုးေမြးနုိင္ရင္ေကာင္းတယ္။ မေမြးနုိင္ရင္ ညွပ္ဆြဲ ။ ေလစုပ္ေမြးရရင္ ကေလးတခုခု ျဖစ္မွာစိုးျပီး ခြဲေမြးခဲ့တာပါ။ ယခု ပထမကေလးက ၃ နွစ္နဲ႔ ၂ လရွိပါျပီရွင့္။ အကယ္လုိ႔ ရိုးရိုးေမြးလုိ႔ရတယ္ဆုိရင္ ပထမကေလးနဲ႔ အသက္ဘယ္ေလာက္ျခားျပီးမွ ဒုတိယကိုယ္ဝန္ယူရမလဲရွင့္။ ေလးစားစြာျဖင့္။

၂။ ဆရာရွင့္ကြ်န္မက ၃ ေယာက္ေျမာက္ကိုယ္ဝန္ပါ။ ပထမတေယာက္က ရိုးရိုးေမြးျပီး ဒုတိေယာက္တေယာက္ကေတာ့ ခြဲေမြးထားတာပါ။ အခုတေယာက္ကို ရိုးရိုးေမြးလို႔ရနိုင္ပါသလားရွင့္။ ကြ်န္မအသက္က ၂၇ ပါရွင့္။

၃။ ဆရာရွင့္ ကၽြန္မ မႏၲေလးကပါ။ အသက္ ၂၆ ႏွစ္ပါ။ သားဦးကို ဗိုက္ခြဲေမြးထားပါတယ္။ ကေလးက ခုဆို အသက္ (၁) ႏွစ္ရပါၿပီ။ ၂ ႏွစ္ေနရင္ ေနာက္ကိုယ္ဝန္ယူဖို႔ စဥ္းစားထားပါတယ္။ သဘာဝအတိုင္း ႐ိုး႐ိုးေမြးခ်င္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ခုၾကားရတာ မနာက်င္ပဲ႐ိုး႐ိုးေမြးလို႔ရျပီလို႔ၾကားရလို႔ အဲ့ဒါေကာဟုတ္ပါသလား။ ကၽြန္မသိခ်င္တာ ပထမကိုယ္ဝန္ ဗိုက္ခြဲထားရင္ ဒုတိယကိုယ္ဝန္႐ိုး႐ိုးေမြးႏိုင္ပါသလား။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ။ ေျဖေပးပါဆရာ။

၄။ ဆရာရွင့္ ဗိုက္ခြဲျပီးကေလးဘယ္ႏွစ္ခါယူလို႔ရပါသလဲရွင့္။ ဒီလိုပါဆရာ က်မရဲ႕ပထမကေလးကသားေလးပါ။ ၁ ရက္ပဲ အသက္ရွင္ျပီး ဆံုးပါတယ္ရွင့္္။ ခု ဒုတိယကေလးေမြးျပီးပါပီရွင့္။ သမီးေလးပါ။ ၁ ႏွစ္ ၉ လရွိပါျပီရွင့္။ ၂ ခါ ဗိုက္ခြဲျပီးပါျပီရွင့္။ ေနာက္ ၁ ခါဘဲ ခြဲရေတာ့မယ္။ ၁ ေယာက္ပဲ ယူခြင့္ရွိေတာ့တယ္ဆိုတာ ဟုတ္ပါသလားရွင့္။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ေနာက္ ၂ ေယာက္ ထပ္ယူခ်င္ပါတယ္။ ၄ ခါခြဲက်မွာမို႔ ယူလို႔ ရ-မရ၊ ခြဲ ရ-မရ သိခ်င္လို႔ပါရွင့္။

ေမးခြန္းေတြကို သတ္ပံုေတြျပင္လိုက္ပါတယ္။ ေဆာရီး။

မၾကာမၾကာေမးၾကတယ္။ ပထမအၾကိမ္တံုးက ဘာလို႔ခြဲေမြးရသလည္းအေပၚမွာ မူတည္တယ္။ ဗိုက္ခြဲေမြးေပးဘို႔ မလြဲမေသြလိုအပ္တာေတြနဲ႔ ခ်င့္ခ်ိန္ျပီး ခြဲရတာရယ္လို႔ရွိတယ္။ အရိုးကြင္းက်ဥ္းတာ၊ အခ်င္းေရွ႕ေရာက္ျဖစ္တာေတြက မလြဲမေသြခြဲေမြးရတယ္။ ျမန္ခ်င္လို႔၊ မနာခ်င္လို႔၊ ဒီရက္မွာသာေမြးခ်င္လို႔၊ စတာေတြက မခြဲလည္း ရိုးရိုးေမြးလို႔ရပါတယ္။ တခါဗိုက္ခြဲေမြးထားရင္ ေနာက္ကေလးေတြလည္ ခြဲေမြးရဖို႔ မ်ားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေမြးကာနီးအေျခအေနအေပၚမွာေတာ့ မူတည္တယ္။ ပထမကေလးကို ရိုးရိုးေမြ၊ ဒုတိယကေလးကိုခြဲေမြးထားသူဆိုရင္ တတိယ ကိုယ္ဝန္မွာ ေမြးဖြါးျခင္းအဆင့္ (၂) ေခၚတဲ့ သားအိမ္ဝ အျပည့္ ပြင့္ျပီးေနာက္ ၃ နာရီအထိေစာင့္ျပီး ရိုးရိုးေမြးဖို႔ ၾကိဳးစားႏိုင္ပါတယ္။ အဲလိုလုပ္ေပးဘို႔ ေဆးခန္း၊ ေမြးခန္း၊ ေဆးရံုေတြမွာ လိုအပ္လာရင္ခြဲေမြးဘို႔ အဆင္သင့္ျပင္ဆင္ထားမႈေတြက ျပည့္စံုေနရမယ္။

Vaginal birth after cesarean (VBAC) ရိုးရိုးေခၚတဲ့ ေမြးလမ္းေၾကာင္း (ဗဂ်ိဳင္းနား) ကေန ကေလးေမြးႏိုင္သူ အရည္အခ်င္းရွိသူတိုင္းက ရိုးရိုးေမြးႏိုင္ၾကပါတယ္။ ဥပမာ ပထမကေလးကို ရိုးရိုးေမြျပီး ဒုတိယကေလးကိုခြဲေမြးသူဆိုရင္ တတိယကေလးကို ရိုးရိုးေမြႏိုင္စရာ အခြင့္အလမ္းမ်ားတယ္။ ရိုးရိုးေမြးဖို႔ သားအိမ္အဝ အကုန္ပြင့္လာျပီးေနာက္ (၃) နာရီၾကာအထိ ၾကိဳးစားႏိုင္တယ္။ VBAC နဲ႔ၾကိဳးစားတာကို Trial of Labor After Cesarean (TOLAC) ေခၚတယ္။ ၆ဝ-၈ဝ% ရိုးရိုးေမြးႏိုင္ၾကတာ ေတြ႔ရတယ္။

American College of Obstetricians and Gynecologists အေမရိကန္ေဆးေကာလိပ္ကေန သတ္မွတ္ထားခ်က္ေတြ ရွိတယ္။
• အရင္ခြဲေမြးတံုးက သားအိမ္ခြဲေၾကာင္းကို ကန္႔လန္႔ျဖစ္ခဲ့ရင္ ရိုးရိုးနည္းၾကိဳးစားႏိုင္တယ္။ ေဒါင္လိုက္နဲ႔ (တီ) ပံု ျဖစ္ခဲ့ရင္ ခြဲသာေမြးပါ။
• တင္ပါးဆံုရိုးကြင္းမက်ဥ္းရင္ ရိုးရိုးၾကိဳးစားႏိုင္တယ္။
• အရင္က သားအိမ္ခြဲစိတ္မႈမ်ိဳး ဥပမာ သားအိမ္အက်ိတ္ခြဲထုတ္ျခင္း မရွိခဲ့ရင္ ရိုးရိုးေမြးဖို႔ ၾကိဳးစားႏိုင္တယ္။
• အရင္က သားအိမ္ကြဲတာမျဖစ္ဖူးရင္ ရိုးရိုးေမြးဖို႔ ၾကိဳးစားႏိုင္တယ္။
• အရင္က အခ်င္းေရွ႕ေရာက္ကိုယ္ဝန္ မရွိဖူးရင္ ရိုးရိုးေမြးဖို႔ ၾကိဳးစားႏိုင္တယ္။
• အရင္က သားအိမ္အက်ိတ္ ၾကီးမားတာ မရွဖူးရင္ ရိုးရိုးေမြးဖို႔ ၾကိဳးစားႏိုင္တယ္။
• အနားမွာ ဆရာဝန္နဲ႔ လိုအပ္ရင္ခြဲေမြးေပးႏိုင္တဲ့ျပင္ဆင္ထားမႈရွိေနရင္ ရိုးရိုးေမြးဖို႔ ၾကိဳးစားႏိုင္တယ္။
• အနားမွာ ေမ့ေဆးဆရာဝန္အပါအဝင္ အေရးေပၚအေျခအေနကို ကုစားေပးမယ့္ အဆင္သင့္ျဖစ္မႈ ရွိေနရင္ ရိုးရိုးေမြးဖို႔ ၾကိဳးစားႏိုင္တယ္။

ရိုးရိုးေမြးဖို႔ မၾကိဳးစားသင့္သူေတြကေတာ့ အသက္ၾကီးသူျဖစ္ရင္၊ လူက အဝလြန္ေနရင္၊ အရင္ကေလးေတြက ထြားခဲ့တာ (၈႕၈ ေပါင္ = ၄ ေကဂ်ီ) ရွိဖူးရင္၊ ကိုယ္ဝန္က ၄ဝ ပါတ္ေက်ာ္ေနရင္၊ အရင္ကိုယ္ဝန္နဲ႔ ေနာက္ကိုယ္ဝန္ နီးလြန္းရင္ (၁၈ လ)။

အဲလိုၾကိဳးစားမႈေတြလုပ္ရင္ သတိထားစရာေတြရွိတယ္။ ၾကိဳစားတာမရလို႔ခြဲေမြးရတာ၊ အရင္သားအိမ္ခြဲတဲ့ခ်ဳပ္ရိုးကြဲတာ၊ မရေတာ့လို႔ခြဲေမြးတာဟာ ျပင္ျပင္ဆင္ဆင္ခြဲတာေလာက္ေတာ့ မေကာင္းတတ္ပါ။ တခ်ိဳ႕ေဆးရံုေတြက အဲလိုလုပ္မေပးပါ။ ဥပေဒေၾကာင္းကိုၾကည့္လို႔ ျဖစ္တတ္တယ္။ ဆရာဝန္အေပၚမွာလည္း မူတည္ပါတယ္။ လူနာအေပၚလည္း မူတည္တာပါပဲ။

အရင္တခါခြဲေမြးရရင္ ေနာက္လည္းခြဲေမြးရမယ္လို႔ေျပာလာခဲ့တာက ၁၉၂၂ ခုႏွစ္ကတည္းကစတယ္။ ၁၉၅ဝ ေက်ာ္ကလည္းက Lower Segment Caesarean Section (LSCS) သားအိမ္ေအာက္ပိုင္းကေနခြဲေမြးနည္းကို သံုးလာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကေန႔ကာလေတြမွာ VBAC နည္းကိုသံုးလာေနၾကပါျပီ။ ၾသစေတးလ်မွာ ၆၇% က အဲလိုလုပ္ပါတယ္။ ေအာင္ျမင္ပါတယ္။ တကယ္တန္း LSCS လုပ္ဖို႔လိုတဲ့ကိုယ္ဝန္အေရအတြက္ဟာ ၃% သာရွိတယ္။

မခြဲမျဖစ္ခြဲေမြးရမယ့္ အေျခအေနမ်ား
1. အခ်င္းေရွ႕ေနာက္အေနအထား၊
2. ကေလးအေနအထားပံုမွန္မဟုတ္ျခင္း၊ အဲတာမွာလည္း ကန္႔လန္႔နဲ႔ တင္ပါးဆံုျပဳအေနအထားမွာ ေျခတဖက္ထြက္ျခင္းသာျဖစ္တယ္. ရိုးရိုးတင္ပါးဆံုျပဳျခင္းဆိုရင္ ရိုးရိုးေမြးႏိုင္တယ္။
3. သားအိမ္အေပၚပိုင္းမွာခ်ဳပ္ရိုးရွိထားျခင္း။ ဗိုက္ခြဲေမြးတံုးက အေရးေပၚဓါးရာကိုေဒါင္လိုက္ခြဲခဲ့ရျခင္းနဲ႔ သားအိမ္အလံုးခြဲရျခင္း။
4. မိခင္မက်န္းမာျခင္းနဲ႔ ကေလးက်န္းမာေရးမေကာင္းျခင္း။
5. ရိုးရိုးေမြးဘို႔ၾကိဳးစားေနရင္ ကေလးမြန္းလာျခင္း။
6. ေမြးဖြါးျဖစ္စဥ္ပံုမွန္မဟုတ္ျခင္း။
7. ကေလးမ်က္ႏွာအထက္လန္ေနျခင္း။
8. ကေလးေခါင္းနဲ႔ ေမြးလမ္းမဆန္႔ျခင္း (ရွားတယ္)။
9. မိခင္က အစိုးရိမ္ၾကီးျခင္း။

ခုေခတ္မွာ ခြဲေမြးၾကတာ ပိုမ်ားလာတယ္။ မလိုပဲခြဲတာေတြက မ်ားေနတာျဖစ္တယ္။ တိုင္းျပည္တိုင္းမွာ အဲလိုျဖစ္ေနတာပါ။ ေဒလီက ယမုန္နာေဆးခန္းေလး အရင္ခြဲေမြးထားသူ ၃-၄ ေယာက္မကကို ရိုးရိုးေမြးေပးခဲ့ဘူးပါတယ္။

LSCS in UK (ယူေက) မွာ ဗိုက္ခြဲေမြးတာ http://doctortintswe.blogspot.com/2015/04/lscs-in-uk.html
LSCS and Normal labor ဗိုက္ခြဲေမြးတာနဲ႔ ရိုးရိုးေမြးတာ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/lscs-and-normal-labor.html
Pregnancy and Pain relief during labor ကေလးေမြးရင္ မနာခ်င္ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/pregnancy-and-pain-relief-during-labor.html
Painless childbirth ဗိုက္မနာဘဲ ကေလးေမြးျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/painless-childbirth.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ